Ҳуши маснуъӣ чист? – Ба забони сода + масири ёдгирӣ
(Ин мақола тавассути нармазор аз Толиби Рози аз форси ба тоҷики баргардоншудааст. Мақолаи аслиро метавон аз нишонии https://blog.faradars.org/%D9%87%D9%88%D8%B4-%D9%85%D8%B5%D9%86%D9%88%D8%B9%DB%8C-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA дастрас кард.)
Боздид 141787охирин барузсозӣ: 30 мурдоди 1403 замони мутолиа: 32 дақиқа
Агар бихоҳем содатарин таъриф аз ҳуши маснуъиро ироа диҳем ё ба ҳуши маснуъӣ чист посухе диҳем, метавонем бигӯем: ҳуши маснуъӣ маҷмӯъае аз системаҳои компютерӣ аст ки метавонанд бисёре аз корҳо монанди истидлол (андеша) кардан, тасмимгирӣ, ҳали масаъла ва ғайраро то ҳади зиёде шабеҳи инсон ва гоҳе ҳатто беҳтар ва дақиқтар аз инсон анҷом диҳанд. Лозим аст ишора кунем ки то ҳамин чанд соли пеш, бисёре аз мавориде ки ба онҳо ишора шуд, танҳо тавассути инсон анҷом мешуданду системаҳои компютерӣ дар анҷоми онҳо кам тавон ё нотавон буданд.
Феҳристи матолиби ин навишта:
Ҳуши маснуъӣ чист?
Ҳуши маснуъӣ ба англисӣ
Ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошин
Ҳуши маснуъӣ чӣ корҳое анҷом медиҳад?
Ширкати ҳуши маснуъӣ Барноманависии ҳуши маснуъӣ
Дарси ҳуши маснуъӣ Риштаи ҳуши маснуъӣ
Ояндаи ҳуши маснуъӣ Ҳуши маснуъӣ дар Эрон Таърихчаи ҳуши маснуъӣ Шохаҳои ҳуши маснуъӣ
Ҳуши маснуъӣ чӣ корбурдӣ дорад?
Ҷамъбандӣ
Дар солҳои ахир навовариҳо ва пешрафтҳои бисёре дар заминаи ҳуши маснуъӣ падид омада ки дар гузашта танҳо дар ҳавзаи филмҳои илмии тахайюлӣ маврид тасаввур буданд, аммо акнун кам кам ба воқеият табдил шудаанд. Дар ин мақола аз маҷаллаи Фародарс ибтидо ба таври ҷомеъ ба ин суол посух дода шудааст ки ҳуши маснуъӣ чист ва сипас ба муҳимтарин мабоҳис ва мафоҳими муртабит бо ҳуши маснуъӣ пардохта мешавад.
Ҳуши маснуъӣ чист?
Ҳуши маснуъӣ ё ба ихтисор AI, яке аз шохаҳои улуми компютер аст ки бо бакоргирии маҷмӯъае аз технологиҳо ба компютерҳо ин имконро медиҳад то қобилиятҳое мисли дидан, тарҷумаи ҳамзамони гуфтор ва навиштор, таҳлили дода, ироаи пешниҳодҳои корбурдӣ ва ғайраро дар сатҳи пешрафта бадаст оваранд.
Барои посухи сода ба ин суол ки ҳуши маснуъӣ чист метавон иборати ҳуши маснуъӣ ё ҳамон Artificial Intelligence-ро тафкик карду ибтидои даркӣ аз ҳар калима ба сурати муҷаззо бадаст овард.
Калимаи маснуъӣ ё Artificial ба ончӣ гуфта мешавад ки ба сурати табиӣ ба вуҷуд наёмада ва дар воқеъ тавассути инсонҳо сохта шудааст, яне сохташуда.
Калимаи ҳуш ё Intelligence низ ба тавонои тафаккур ва омухтан бар асоси таҷриба гуфта мешавад.
Ҳоло агар ин ду калима бо ҳам таркиб шаванд, иборати ҳуши маснуъӣ (Artificial Intelligence) бадаст меояд. Ҳоло ҳуши маснуъӣ чист? Ҳуши маснуъӣ ба чизе гуфта мешавад ки табиӣ нест аммо метавонад тафаккур кунаду бар асоси таҷриба ёд бигираду тасмимгирӣ анҷом диҳад.
Бинобарин ба забони сода, ҳуши маснуъӣ ба тавонои тафаккур ё ёдгирии компютер ё мошин гуфта мешавад. Барои ин ки фарде ҳушманду дорои ҳуш талаққӣ шавад, бояд ёдгирӣ иттифоқ биуфтаду фард омӯзиш бибинад. Дар воқеъ инсонҳо ҳам аз рӯзи аввале ки ба дунё меоянд ҳушманд нестанду барои табдил шудан ба фарди ҳушманду боҳуш бояд таҳти омӯзиш қарор бигиранд.
Вақте ки инсонҳо ёд мегиранд, дар воқеъ маворидеро ба хотир месупоранду иттилоотеро дар мағзашон захира мекунанд. Сипас аз ин иттилооти захирашуда дар мағз барои тасмимгирии ҳушмандона истифода мешавад. Дар хусуси мошинҳо ва ҳуши маснуъӣ ҳам шароит яксонаст ва дуруст мушобеҳи инсонҳо компютерҳо ҳам бояд ибтидо ёд бигиранду наметавонанд то замоне ки омӯзиш надидаанд ҳушманд шаванд. Беҳтар аст барои дарки беҳтари ин ки ҳуши маснуъӣ чист мисоли сода ироа шавад.
Мисоли сода барои дарки беҳтари мафҳуми ҳуши маснуъӣ
Барои мисол агар фарде бихоҳад ронандагӣ кунаду автомобилро биронад, пеш аз ҳар чиз бояд мавориди лозимро дар мавриди он мошин ёд бигирад. Фард бояд ҳатман наҳваи равшан кардани автомобилро биомузад; бояд ёд бигирад чигуна аз данда ва педалҳо истифода кунаду мошинро ба ҷилав барад. Ҳамчунин алоими ронандагӣ бисёр муҳим ҳастанду фард бояд битавонад мафҳуми ҳар кадом аз онҳоро дарк кунаду онҳоро дар мағзи худ ҳифз карда бошад. Ба ин тартиб дар ҳайни ронандагӣ фард метавонад бар асоси омӯхтаҳои худ тасмимгирӣ кунад.
Ҳуши маснуъӣ дар класси дарсӣ
Компютерҳо ҳам ба ҳамин шакл амал мекунанд. Ёдгирӣ дар компютерҳо бо истифода аз додаҳо иттифоқ меуфтад. Мошинҳо ва компютерҳо улгуҳои мавҷуд дар додаҳоро дарк мекунанду сипас моделҳоеро месозанду ин моделҳо барои тасмимгирӣ мавриди истифода қарор мегиранд. Бинобарин анҷоми корҳоеи ҳушмандонаи тавассути мошин ва компютерҳои сохташуда тавассути инсонро ҳуши маснуъӣ меноманд.
Умед аст то ин ҷо дарки матлуб нисбат ба ин суол ки ҳуши маснуъӣ чист ба даст омада бошад. Барои мушаххас шудан ин ки оё дарки лозими нисбат ба ин суоли бадаст омада ки ҳуши маснуъӣ чист суолӣ чанд гузинае барои озмоиши фардӣ дар идомаи ироа шудааст:
Ҳуши маснуъӣ чист?
Ба бозиҳои компютерии ҳуши маснуъӣ гуфта мешавад.
Ба фароянди ҳушмандсозии мошинҳои компютерии ҳуши маснуъӣ мегӯянд.
Вақте инсон бо ҳуш ва истеъдоди худ мошинеро барноманависӣ мекунад ҳуши маснуъӣ эҷод мешавад.
Ҳуши маснуъӣ дар воқеъ қарор додани ҳуши инсонии худ дар як мошин аст.
Ҳуши маснуъӣ ба англисӣ
Муодили истилоҳи ҳуши маснуъӣ ба англисӣ «Artificial Intelligence» аст ки ба сурати
«артифишл Интеллиҷенс» талаффуз мешавад. Мухаффафи ё сарноми «AI» низ ба таври густардае дар забони англисӣ ва ҳатто форсӣ ба ҷои Artificial Intelligence ё ҳуши маснуъӣ истифода мешавад. Ҳамчунин соири иборатҳое ки ба навъе дар иртибот бо ҳуши маснуъӣ ба кор мераванду тақрибан дар бархе маворид мутародифи ҳуши маснуъӣ ба англисӣ ҳастанд дар идома феҳрист шудаанд:
Robotics (роботик | сохти роботи ҳушманд)
Development of 'Thinking'и Computer Systems (тавсеаи системаҳои компютерӣ) Expert System ё Expert Systems (системаҳои хибра)
Intelligent Retrieval (бозёбии ҳушмандӣ) Knowledge Enginerring (муҳандисии дониш) Machine Learning (ёдгирии мошин)
Natural Language Processing (пардозиши забони табиӣ)
Neural Network ё Neural Networks (шабакаҳои асабӣ ё шабакаҳои нейронӣ)
Дар иртибот бо ин суол ки ҳуши маснуъӣ чист ҳамвора баҳси ёдгирии мошини ҳам матраҳ мешаваду ҳамеша суолоте перомуни иртиботи ёдгирии мошин бо ҳуши маснуъӣ вуҷуд дорад. Бинобарин дар идома ба ин мавзуъ пардохта шудааст.
Ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошин
Ёдгирии мошин (Machine Learning) ки қаблан дар маҷаллаи Фародарс роҷеъ ба он суҳбат кардем дар воқеъи бахше аз ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меояду корбурде аз AI аст. Фароянди истифода аз моделҳои риёзии сохта шуда барасоси додаҳо тавассути мошинҳои компютериро ёдгирии мошин меноманд. Ҳадафи мошин лернинг тавсеа ва сохти системе аст ки битавонад бидуни дарёфти дастуруламалҳои дақиқ ва хат ба хат, худаш ёд бигираду биомузад. Дар ёдгирии мошин системетарроҳӣ ва сохта мешавад ки ба ёдгирӣ идома медиҳаду рафта рафта худашро бар асоси таҷрибаи бадаст омада беҳбуд медиҳад.
Тафовути ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошин
Ба қобилияти системаҳои компютерӣ барои тақлид аз амалкардҳои шинохтии инсон монанди ёдгирӣ, ҳали масаъла ва соири мавориди ҳуши маснуъӣ гуфта мешавад. Ҳуши маснуъӣ аз ёдгирии мошин истифода мекунад то дониши марбута ва мавриди ниёзро бадаст оварад.
Сипас ҳуши маснуъӣ дониши бадаст омадаро ба василаи шабеҳсозии мантиқ ва истидлоли (андешидан) инсонгунае барои тавсия ё тасмимгирӣ ба кор мегирад. Дар ҳоле ки ҳуши маснуъӣ илми густардаи тақлид аз тавоноиҳои инсон аст, ёдгирии мошини зермаҷмӯъаи хосе аз ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меояд ки ба мошин омӯзиш медиҳад чигуна ёд бигирад.
Яке дигар аз суолоти роиҷи перомуни ин ки ҳуши маснуъӣ чист ин аст ки ҳуши маснуъӣ чӣ корҳое анҷом медиҳад? Бинобарин беҳтараст дар идома ба ин баҳс пардохта шавад.
Ҳуши маснуъӣ чӣ корҳое анҷом медиҳад?
Тақлид аз сохтори мағзи инсон, дарк мутақобил ва кумаки дутарафа, худомӯзӣ ва бозондишӣ дар мавриди гунаҳои мухталифи ҳаёти биологӣ, ҷойгузини афрод дар машоғили мухталиф ва тақаллуб дар бозиҳои компютерӣ ҳамагӣ танҳо бархе аз корҳое ҳастанд ки имрӯзаи ҳуши маснуъӣ анҷом медиҳад. Дар ин бахши саъй шудааст то ба бархе аз тавоноиҳо ва қудратҳои мовароеи (ниҳони) ҳуши маснуъӣ пардохта шавад.
Ҳуши маснуъӣ дар пизишкӣ
ОлФобт (Alphabet) ширкати модари гӯгил, ахӣрани озмоишгоҳҳое якдаст ва ҳамсон сохтааст ки барои ёфтан доруҳои ҷадид бо истифода аз ҳуши маснуъӣ ширкати DeepMind (аз ширкатҳои зермаҷмӯъаи Гугл) таъсис шудаанд. Ҳадафи ин созмони бозтаърифи фароянди кашфдор ва аз сифр ва ёфтан роҳҳое ҷадид барои дармони бемориҳо бо истифода аз ҳуши маснуъӣ аст. Ин озмоишгоҳҳо на танҳо додаҳоро таҷзия ва таҳлил хоҳанд кард, балки моделҳое қудратманд, пешбиникунанда ва муваллидро аз падедаҳои печида биологӣ хоҳанд сохт.
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар пизишкӣ
Дар ҳоле ки ҳануз ҳеҷ кас дар талош барои ёфтани дармони бемориҳои мухталиф бо истифода аз шабакаҳои асабӣ ба пешрафти қобили таваҷҷӯҳе даст пайдо накардааст, ширкати DeepMind дар ҳоли ҳозир дар ҳуши маснуъӣ ҳарфи аввалро мезанаду системаи ёдгирии алгоритми ин ширкати интибоқпазиртарин системае мавҷуд аст ки метавон онро барои аҳдоф ва мақосиди мухталиф ба кор гирифт.
Омӯзиши роботҳо бо ҳуши маснуъӣ барои анҷоми корҳои мухталиф
Имрӯза аз ҳуши маснуъӣ ё ҳамон шабакаҳои асабӣ барои омӯзиши роботҳо низ ба таври густарда истифода мешавад. Барои мисол бо истифода аз модели ҷадид бар асоси ҳуши маснуъӣ, муҳандисони донишгоҳи MIT (Massachusetts Institute of Technology) муваффақ шудаанд то роботҳоро барои ҳамл ва нигаҳ доштани ҳазорон шайъи (объекти) мухталиф бо истифода аз бозуҳои меканикии худ омӯзиш диҳанд. Ин кор бо истифода аз ёдгирии тақвиятӣ ва бидӯни шабеҳсозӣ анҷом шуда ва натиҷаи кори сохти шабеҳсозӣ дасти инсонгуна аст ки метавонад беш аз 2 ҳазор шайъи мухталифро бардораду онҳоро бо истифода аз бозуҳои меканикии худ ламс кунаду ҳаракат диҳад.
Илова бар он ҷолиб инҷост ки ин система барои баланд кардани шайъ ва нигаҳи доштани он дар дастонаш ҳатто ниёзе надошт бидонад дақиқан чӣ чизеро қарор аст бардорад. То инҷои нархи муваффақияти роботӣ ки аз ин система истифода мекунад баста ба навъи шайъ мутафовитаст, аммо дар тӯли замони алгоритми худашро иртиқо хоҳад доду боис мешавад роботҳо маҳорати бештаре пайдо кунанду татбиқпазиртар шаванд.
Омӯзиши маҳоратҳои иҷтимоӣ ба роботҳо бо истифода аз ҳуши маснуъӣ
Алгоритми дигаре ба василаи маҳақони (хоси) донишгоҳи MIT сохта шудааст ки ба роботҳо маҳоратҳои иҷтимоӣ ва ба таври хосе ҳамкории дуҷонибаро омӯзиш медиҳад. Моделҳои риёзии ҷадид ба гунае тарроҳӣ шудаанд ки ба мошинҳо даркӣ аз рафторҳои физикӣ ва иҷтимои роботҳои дигарро меомӯзанд. Бинобарин агар роботе қарор аст рафторе мантиқӣ ва бомаъниро ба лиҳози иҷтимоӣ анҷом диҳад, чун рафтор хубе аст, роботи дигар бояд дар анҷоми он кор ба ин робот кумак кунад. Ё агар роботе бихоҳад амали бадеро анҷом диҳад, роботи фарзии дигар бояд монеъ аз он шавад.
Муҳаққиқон дар талошанд то роботҳоро ба шабакаи асабии махсусӣе муҷаҳҳаз кунанд ки фароянди таҷрибаи иҷтимоиро суръат мебахшад. Илова бар ин, онҳо дар ҳоли кор рӯи системаи ҳисгари 3 буъдӣ ҳастанд ки ба роботҳо имкон медиҳад то амалиёти печидатареро ба танҳоӣ анҷом диҳанд. Масалан, битавонанд аз лавозими хонагӣ истифода кунанд.
Тамоми инҳо ба роботҳо имкон хоҳад дод то таъомулотшонро на танҳо байни худашон, балки миёни инсонҳо ва роботҳо ҳам афзоиш диҳанд.
Шабеҳсозӣ сохтори мағзи инсон бо ҳуши маснуъӣ
мегиранд ки бисёр шабеҳ ба сохтори бӯёиии мағз инсонаст. Инсонҳо ва соири ҳайвоноти иттилооти бӯёиӣро ба таври мушобеҳӣ дар мағзашон анҷом медиҳанд.
Бо вуҷуди ин ки дар фароянди омӯзиши алгоритмҳое барои табақабандии роиҳаҳо (буйҳо), донишмандон қасди копибардорӣ аз мағзи мавҷудоти зиндаро надоштанд, агарчӣ дар раванди ҳалли ин масаъла шабакаи асабии маснуъӣ ба майли худ шабакаи биологӣ бӯёиро бозтавлид кард.
Тасвири графикии мағзи инсон бо шабакае аз симҳо
(тасвири тазъинии матлаби ҳуши маснуъӣ чист)
Аз тарафе ин рӯйдоди шигифтангези тарроҳии беҳинаи системаҳои биологиро нишон медиҳад. Аз тарафи дигар, ин масаълаи имкони моделсозии кулли мағзи инсонро ҳам фароҳам мекунад. Тахассус (маҳорат) дар яке дигар аз муҳимтарин коркардҳо ва қобилиятҳои мағз низ ахиран ба василаи ҳуши маснуъӣ ба даст омадааст. Ин дастоварди ҷадиди шиносоии робитаҳои иллат ва маълулиро (беморӣ ва тандурустиро) анҷом медиҳад.
Ҷиҳатёбии худрав (автомобил) ва дар муҳитҳои мухталиф бо ҳуши маснуъӣ
Муҳаққиқони MIT собит кардаанд ки навъи хосе аз шабакаҳои асабӣ қобилияти ёдгирии сохтори тасодуфӣ ва воқеии кориро доранд ки барои анҷоми он омӯзиш дидааст. Ин таҳқиқот рӯи шабакаҳои асабии мухтасе (махсусе) ҷиҳатёбӣ сурат гирифтаанду ба гунае тарроҳӣ шудаанд то битавонанд автомобили бидӯни сарнишинро дар ҷода биронанд ё масъулияти ҷиҳатёбии паҳбодҳоро (бехатарро) бар ӯҳда бигиранд.
Ҳадаф ин аст ки вақте як шабакаи асабӣ омӯзиш дода мешавад, наметавон ба таври қатъӣ итминон ҳосил кард ки модели сохташуда оё маҳдудаи ҷодаро хаткашиҳои рӯйи асфалт дар назар гирифтааст ё бар асоси бутаҳои атрофи ҷода амал мекунад.
Агар алгоритм додаҳои иштибоҳиро барои омӯзиш интихоб карда бошад, дар сурати тағйири муҳит, имкони анҷоми вазифаи муҳавваларо (супурдашударо) нахоҳад дошт. Муҳаққиқон аз чизе ба номи шабакаҳои асабии сайёл (Liquid Neural Network) истифода мекунанд ки метавонанд муъодилоти пояии худро тағйир диҳанд то худро ба таври мудовим бо додаҳои вурудии ҷадид татбиқ диҳанд.
Шабакаи асабии сайёл (Liquid)
Як системаи ёдгирии амиқ (Deep Learning) бо иқтибос аз мағзи инсон ки бар пояи чунин шабакаҳое сохта шудааст натиҷаи яксониро нисбат ба алгоритмҳои стандартӣ таҳти шароити стандарт аз худ нишон додааст. Аммо бар хилофи шабакаҳои асабии роиҷ, ин системаи ҷадиди таҳти шароити мухталифе мисли ҷиҳатёбӣ дар ма (бузургтар), борони шадид ё соири тағйироти обу ҳаво ба хӯбӣ амал мекунад.
Ҳамон тавр ки то инҷо шарҳ дода шуд, корҳои бисёреро метавон бо истифода аз ҳуши маснуъӣ анҷом доду ин ҳавзаи потенсиал бисёр болоӣ дораду дастовардҳои бисёр эъҷобоваре ба василаи ҳуши маснуъӣ қобили таҳаққуқ (иҷро) ҳастанд. Аммо шарҳи тамоми корҳое ки ҳуши маснуъӣ анҷом медиҳад бисёр тулонӣ, ғайримумкин ва аз ҳавсилаи ин мақола хориҷ аст. Аксари афроде ки суол доранд ҳуши маснуъӣ чист маъмӯлан ба дунболи давраи (омузиши) ҳуши маснуъӣ ҳам ҳастанд. Бинобарин дар идома ба муаррифии маҷмӯъаи давраҳои омӯзиши ҳуши маснуъӣ пардохта шудааст.
Ширкати ҳуши маснуъӣ
Имрӯза дар ҳудӯди 50 дарсади ширкатҳои саросари дунёи ҳаддиақал дар яке аз амалкардҳои касб ва кори худ аз ҳуши маснуъӣ истифода мекунанд. Ин масаълаи боис шудааст мизони тақозо барои ба коргирии равишҳои ҳуши маснуъӣ аз сӯии бартарин ширкатҳои фанноварӣ дар ҷаҳон ба мизони зиёдӣ афзоиш дошта бошад.
Арзиши бозори ҷаҳонии ҳуши маснуъӣ дар соли 2020 тақрибани ҳудӯди 62 дарсад таҳмин зада шудааст ва интизор меравад ин мизон дар 6 соли ояндаи 40 дарсад рушд дошта бошад. Ҳуши маснуъӣ ва фанновариҳои марбут ба он мисли ёдгирии мошин, пардозиши забони табиӣ, ташхиси шайъ (обэект) ва садо ва соири маворид метавонанд теъдоди зиёде аз мушкилоти касбу корҳоро бо мизони зиёде аз беҳинагӣ ва диққат рафъ кунанд.
Тасвири графикии шахсе дар ҳоли ироаи голограФик ба чандини нафар (тасвири тазъинии матлаби AI чист)
Дар аксари ширкатҳои бисёр бузург мисли Амазон, Эпл ва Майкрософт бахше аз ширкат ё яке аз ширкатҳои зери маҷмӯъаи онҳо ба тавсеаи қобилиятҳои амалкардии ҳуши маснуъӣ ихтисос дорад. Масалани ширкати DeepMind ки яке аз пештозони ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меояд, зермаҷмӯъаи ширкати модари Гугл, яъне Алфабет аст. Бархе ширкатҳои мустақили кучактар ҳам вуҷуд доранд ки тамаркузи аслии онҳо ҳуши маснуъӣ маҳсуб мешавад. Дар идомаи теъдоде аз бартарин ширкатҳои ҳуши маснуъӣ муаррифӣ шудаанд.
DeepMind Амазонкаи C3. ai H2O. ai IBM
Мто (Meta) NICE
OpenAI SenseTime Salesforce
Бисёре аз афроди илова бар суоли ҳуши маснуъӣ чист суоли муҳими дигаре ҳам дар зеҳнашон вуҷуд дораду он суол ин аст ки барноманависии ҳуши маснуъӣ чист ва читавр анҷом мешавад? Лизои идомаи ин мақола ба ин масаъла ихтисос дорад.
Барноманависии ҳуши маснуъӣ
Барноманависии нақш бисёр муҳим ва пуррангӣ дар пиёдасозӣ коркардҳо ва амалкардҳои ҳуши маснуъӣ дорад. Барноманависии ҳуши маснуъӣ метавонад маъниҳои мухталифӣ дошта бошад. Аз эҷоди барномаҳое барои иҷрои амалиёти ташхиси улгу (бо истифода аз ёдгирии мошин) гирифта то «системаҳои хибра» ки ҳавзае бисёр тахассусест ҳамагии ҷузи барноманависии ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меоянд.
Маъмӯлани барноманависии ҳуши маснуъӣ шомили барноманависии коркардҳоеи назири ҷустуҷӯ дар фазои ҷавоб, истифода аз бархе равишҳо (сода ё печида) ва соир маворидӣ мешавад ки барои расӣдан ба посухӣ ки бо бархе аз шартҳои хос мутобиқат дорад мавриди истифода қарор мегирад.
Тасвири графикии шахсе дар ҳоли куднависӣ дарфазойӣ бо теми мотрикс (тасвири тазъинии матлаби ҳуши маснуъӣ чист)
Дуруст мисли тавсеа ва сохт нарми афзорҳои сифоришӣ, дар барноманависии ҳуши маснуъӣ ҳам анвоъи забонҳои мухталифии мавриди истифода қарор мегирад. Аммо ҳеҷ чизе бо унвони беҳтарини забон барои барноманависии ҳуши маснуъӣ вуҷуд надорад. Дар воқеъи фароянди тавсеа ба қобилиятҳои амалкардии ҳуши маснуъӣ бастагӣ дорад ки маврид ниёз ҳастанду бояд пиёда созӣ шаванд.
Бо истифода аз ҳуши маснуъӣ метавон қобилиятҳои зиёдеро иҷро карду масалан ҳуш зист санҷишӣ (биумитрик), кантроли худруҳои худрон ва бисёре аз мавориди дигарро метавон дар ин хусӯси номи барад. Барои ҳар як аз ин қобилиятҳои мухталифи ниёз ба забонҳои барноманависии ҳуши маснуъӣ мутафовитӣ барои прожеи тавсеаи онҳо вуҷуд дорад. Дар идомаи бархе аз маҳбӯбтарин ва пуристифодатарин забонҳои барноманависии ҳуши маснуъӣ феҳрист шудаанд:
Python Java R
Julia Haskell LISP PROLOG
Shkala Matlab
Барноманависии ҳуши маснуъӣ бо Python
Алгоритмҳои асосии ҳуши маснуъӣ мисли ригрисйон (Regression) ва дастабандӣ (Classification) ба сурати тахассусӣ бо истифода аз китобхонаи scikit - learn дар поитӯн қобили пиёдасозӣ ҳастанд. Ҳамчунин бо китобхонаҳои Caffe, Keras ва TensorFlow низ метавон ёдгирии амиқро бо зарофати боло иҷро кард.
Бисёре аз китобхонаҳои дигаре ҳам вуҷуд доранд ки боис шудаанд поитӯн ба унвони яке аз дастраспазиртарин ва беҳтарин забонҳои барноманависии ҳуши маснуъӣ табдил шавад; бархе аз ин китобхонаҳо дар идомаи феҳрист шудаанд:
NumPy SciPy Matpolib SimpleAI
Соири маворид
Ҳатто вақте сухан аз « пардозиши забони табиӣ » ба миён меояд ки имрӯза барои таҷрибаи корбарӣ бисёр зарурест, ба кумаки абзорҳое мисли SpaCy ва NTLK забони барноманависии поитӯн ҳамчунон дорои бартарӣ боқӣ мемонад.
Барноманависии ҳуши маснуъӣ бо ҷава (Java)
Барноманависии ҳуши маснуъӣ ба иҷрои сареъ ва замони иҷрои пурсуръат бисёр вобастааст. Забони ҷава (Java) вижагиҳоро дорад; ба ҳамин сабаб бо истифода аз ин забон барои барноманависии ҳуши маснуъӣ арзиши тавлидии бисёр матлубе фароҳам мешаваду имкони якпорчасозии олӣ ва беайб ва нуқс бо истифода аз тамоми чорчӯбҳои таҳлили калидӣ дар ҷава фароҳам шудааст.
Забони барноманависии ҷава
Ба лутфи фанноварии мошини маҷозии ҷава, амалиёти пиёдасозӣ бо истифода аз ин забон дар платформҳои бисёре имконпазир аст. Ин яъне, вақте апликишини ҳуши маснуъӣ марбута навишта мешаваду кампайли он рӯйи як платформаи хос сурат мегирад, метавон ба содагӣ бо истифода аз шеваи як бор навиштан ва иҷрои чандин бора, онро рӯйи платформҳои дигаре ҳам иҷро кард. Ба ҳамин далел аст ки бисёре аз пуштаҳои матнӣ бо калондода бар бистари мошини маҷозии ҷава навишта мешаванд.
Аз ҷумлаи бузургтарин мазиятҳои ҷава ба унвони забони барноманависии ҳуши маснуъӣ метавон ба содагии истифода аз он, айбёбии сареъ, мудирияти ҳофиза, қобили ҳамл будан ва татбиқпазирии матлуби он ишора кард. Ҷава метавонад барои тавсеа бисёре аз корбурдҳои ҳуши маснуъӣ аз таҷзия ва таҳлили додаҳо гирифта то пардозиши забони табиӣ, ёдгирии амиқ, ёдгирии мошин ва бисёре аз мавориди дигар мавриди истифода қарор бигирад.
Теъдоди зиёде аз китобхонаҳои ёдгирии мошин барои забони ҷава вуҷуд доранд ки аз ҷумла метавон Weka-ро ном бурд ки барои алгоритмҳои ёдгирии мошин, моделсозии пешгӯёна ва бисёре аз мавориди дигар истифода мешавад. Ҳамчунин теъдоди зиёди нармафзори таҳлили онлайн ва абзорҳои матни боз додаковии мубтанӣ бар ҷава вуҷуд доранд. Бисёре аз абзорҳои маҳбуби пардозиши калондодаҳо мисли Apache Hadoop, Apache Hive ва Apache Spark низ бо забони ҷава навишта шудаанд ки ин масаъла боис мешавад бо истифода аз забони ҷава имкони идғоми (якесозӣ) тамиз ва бенуқс бо истифода аз ин фремворкҳои таҳлили дода фароҳам шавад.
Барноманависии ҳуши маснуъӣ бо R
Забони барноманависии R ба сурати ихтисосӣ барои муҳосиботи омории сохта шудааст. Забони R забони қудратманд ба ҳисоб меояд ки барои корбурдҳои ёдгирии мошин ва ҳар навъи дайгаре аз амалкардҳои ҳуши маснуъӣ истифода мешавад ки дар онҳо бояд муҳосиботи густарда ё таҳлил дода анҷом шавад.
Дар забони барноманависии R теъдоди зиёде аз китобхонаҳои муртабит бо ҳуши маснуъиро пуштибонӣ шудааст ки аз ҷумлаи онҳо метавон ба MXNet, TensorFlow, Keras ва бисёре аз мавориди дигар ишора кард. Дар забони R аз CARAT барои тамрини барноманависии ҳуши маснуъӣ дар корбурдҳои зер истифода мешавад:
Дастабандӣ (Classification) Регресия
Random Forest барои тавлиди дарахти тасмим
Яке аз бузургтарин нуқоти қӯти забони R муҳити таъомули ин забон аст ки шабеҳсозӣ сареъ ва интихоби модели ковушгаронаро бисёр осон мекунад. Теъдоди зиёде аз забонҳои дигари ҳам барои барноманависии ҳуши маснуъӣ истифода мешаванд ки муаррифӣ ва ироаи тавзеҳоти перомуни ҳамаи забонҳои барноманависӣ аз ҳавсилаи ин мақола хориҷ аст.
Дарси ҳуши маснуъӣ
Дарси ҳуши маснуъӣ яке аз дарсҳои тахассусии риштаҳои улуми компютер, муҳандисии компютер ва муҳандисии фанноварии иттилоот ба ҳисоб меояд. Дар ин дарс, мафоҳими муқаддамотӣ ва мабоҳиси пояи ҳуши маснуъӣ пӯшиш дода шудаанд. Ошноӣ бо мафоҳими поя эй улуми компютер мисли тарроҳии алгоритм, сохтимони дода ва назарияи муҳосиботи пеш аз интихоб, мутолиа ва ёдгирии дарси ҳуши маснуъӣ лозим аст. Ҳамчунин, касби ошноӣ бо баъзе аз мабоҳиси риёзӣ аз ҷумлаи ҳисоби дифренсиал ва ҷабри (алгебраи) хаттӣ ҳам ба дарк ва фаҳми беҳтари бархе аз мабоҳис матраҳ шуда дар дарси ҳуши маснуъӣ бисёр кумак мекунанд.
Донишҷӯёни компютери аксарани дарси ҳуши маснуъиро дар соли дувум (нимсоли чорум) ё сеюм (нимсоли панҷум ё шашум) мақтаи каршиносӣ ба унвони яке аз воҳидҳои дарсии худ интихоб мекунанд. Дарси ҳуши маснуъӣ яке аз манобеъи тахассусии озмуни каршиносии
аршади компютерӣ гароиши ҳуши маснуъӣ маҳсуб мешавад. Ин дарс барои он даста аз донишҷӯён ва фориғуттаҳилони мақтаи каршиносӣ бисёр муҳим аст ки қасди идомаи таҳсил ва ширкат дар кункури каршиносии аршад гароиши ҳуши маснуъиро доранд. Дарси ҳуши маснуъӣ барои кункури аршади компютер (гароиши ҳуши маснуъӣ) 166 имтиёз дорад.
Риштаи ҳуши маснуъӣ
Риштаи ҳуши маснуъӣ дар Эрон гароише аз риштаи муҳандисии компютер дар мақтаи каршиносии аршаду докторӣ ба ҳисоб меояд. Риштаи ҳуши маснуъӣ шомили дарсҳои назарӣ, амалӣ ва таҳқиқотӣ дар ҳавзаи ҳушмандсозӣ компютерҳо ва системаҳои мубтанӣ бар компютер аст. Таҳаққуқи (анҷоми) аҳдофи (мақсади) ҳуши маснуъӣ бо илҳомгирӣ ва шабеҳсозӣ вижагиҳои мавҷудоти зинда ва ба хусус инсонҳо анҷом мешавад.
Бинобарин эҷоди қобилиятҳои амалкарди таҷзия ва таҳлили иттилоот, истидлол (далеловарӣ), ёдгирӣ ва рафтори ҳушмандона, ҳиси биноӣ, дарк ва тавлиди забон ва гуфтор дар компютерҳо аз аҳдофи асли ин ришта ба ҳисоб меоянд.
Тасвири наққошии як робот бар рӯй сандали чӯбӣ дар ҳоли навиштани матн (тасвири тазъинии матлаби ҳуши маснуъӣ чист)
Дар давраи аршади ҳуши маснуъӣ, донишҷӯён бо мавзӯҳое мисли шабакаҳои асабӣ, ҳуши маснуъӣ пешрафта, мантиқи фазӣ ва соири маворид ошно мешаванд. Дар гароиши ҳуши маснуъӣ ба таври умда ба сохти системаҳои ҳушманду роботҳои ҳушманд (ҳам ҷанбаҳои нарми афзорӣ ва ҳам сахти афзорӣ) пардохта мешавад. Дар риштаи ҳуши маснуъӣ донишҷӯён бо мавзӯҳое аз қабили мавориди зер ошно мешаванд:
Ёдгирии мошин Шабакаҳои асабӣ (нейронӣ) Муҳосиботи такомули
Роботик (тарроҳии роботи ҳушманд) Мантиқи фазӣ
Системаҳои хибраӣ (экспертӣ) Пардозиши тасвир
Биноии мошин Бозшиносии гуфтор Соири маворид
Ояндаи ҳуши маснуъӣ
Инки дақиқан дар оянда ҳуши маснуъӣ чӣ иттифоқӣ хоҳад афтод ҳануз мушаххас нашудааст. Ба гуфта «Эндрю Нг» (Andrew Ng) донишманди маҳбуби улуми компютер ва корофарини фанноварӣ, дар хусуси таърифҳое барои ин ки чӣ чизе ҳуши маснуъӣ аст ва чӣ чизе нест тавофуқи назари қатъӣ вуҷуд надорад. Ба ақидаи Эндрю Нг ҳуши маснуъӣ яъне инсон дар талоши мудовим барои водоштани мошинҳо ба рафтори ҳушмандонатар бошаду аз он барои кумак ба башарият истифода кунад.
Чандини роботи истода монанди сарбоз (тасвири тазъинии матлаб AI чист)
Эндрю Нг бовар дорад ки таъсироти аслӣ ва муҳими ҳуши маснуъӣ ҳануз мушоҳида нашудаанду вазифаи ҳамагон аст ки нақши худро дар ояндаи ҳуши маснуъӣ ифо кунанд. Яке аз боварҳои роиҷе ки дар хусуси ояндаи ҳуши маснуъӣ вуҷуд дорад ин аст ки роботҳои қотил шайтонии ҷаҳонро ба тасхири худ дар хоҳанд овард, аммо бисёре аз донишмандон ва
соҳибназарони ҳуши маснуъӣ бо ин ақида мухолиф ҳастанду ин боварро беш аз ҳадди муболиғаомез медонанд.
Ин умед вуҷуд дорад ки шояд рӯзе битавон тақрибан ҳар кореро бо истифода аз ҳуши маснуъӣ анҷом дод ё ҳатто корҳои беш аз ончӣ як инсон маъмулӣ метавонад анҷом диҳадро ба анҷом расонад. Ба бовари Эндрю Нг, ҳуши маснуъӣ наметавонад як нӯшдорӯ бошад ки бо истифода аз он битавон ҳамаи мушкилот рӯи заминро ҳал кард, аммо онҳое ки ба ин фанноварӣ дастрасӣ доранд дар қиболи (баробари) ифои (иҷрои) нақш дар ин ҳита (ҳавҳа) масъул ҳастанду то ҷое ки метавонанд бояд кумак кунанд то ояндаи равшане барои ҳуши маснуъӣ рақам бихӯрад.
Роботе бо баданаи шабеҳи Курраи Замин дар канори ду инсон ва як гиёҳ (тасвири тазъинии матлаби ҳуши маснуъӣ чист)
Дар дунёи ҳуши маснуъӣ замони бисёр зиёде барои муҳандисии нармафзор сарф шуда ва акнун замони он фаро расидааст то дар ояндаи ҳуши маснуъӣ дар заминаи муҳандисии додаҳо ҳам пешрафтҳое ҳосил шаванд. Ба ақидаи Эндрю Нг ин имкон дар ояндаи ҳуши маснуъӣ дида мешавад ки ба василаи AI фанноварии мардум ниҳодтар ва умумитар шаваду кантроли он дар ихтиёри ҷомеъа қарор бигираду тавсеаи он ба нафъи ҷомеъа ва башарият пешрафт дошта бошад.
Бисёре дӯст доранд бидонанд вазъияти ҳуши маснуъӣ дар Эрон чигунааст ва оё бозори кор муносибӣ дорад? Бинобарин дар идомаи мақолаи ҳуши маснуъӣ чист, ба ин масаъла пардохта мешавад.
Ҳуши маснуъӣ дар Эрон.
Ба таври қатъӣ ҳуши маснуъӣ дар Эрони нисбат ба кишварҳои пештоз дар ин ҳавзаи ниёз ба пешрафтҳои бисёр бештарӣ дорад. Дар заминаи ҳуши маснуъӣ дар Эрони пешрафтҳое ҳосил шудааст ва фаъолиятҳое дар ҳоли анҷом ҳастанд. Дар ҳар сурат ҳуши маснуъӣ дар
Эрон ҳам дар ҳоли ҳаракати рӯ ба ҷилу аст ва дар ҳавзаҳое мисли бозорёбӣ, бозорҳои молӣ ва соири маворид аз он истифода мешавад.
Тасвири се буъдии як робот нишаста пушти миз дар канори мониторӣ ки парчами Эронро намоиш медиҳад
Ба ҳамин далел ниёз ба мутахассисони ҳуши маснуъӣ дар Эрони ҳам вуҷуд дораду фурсатҳои шуғли мухталифе дар ин ҳавза падид омадааст. Бинобарин беҳтар аст дар идома ба вазъияти бозори кори ҳуши маснуъӣ дар Эрон пардохта шавад.
Бозори кори ҳуши маснуъӣ дар Эрон чӣ вазъияте дорад?
Дар солҳои ахир бозори кори ҳуши маснуъӣ дар Эрон бештар равнақ гирифта ва дар бархе аз ширкатҳо чанд солест ки фаъолиятҳое муртабит бо ҳуши маснуъӣ ба таври мустақим ё ғайримустақим анҷом мешавад. Бо тавваҷуҳ ба ин ки ҳуши маснуъӣ заминае бисёр таъсиргузор ва муҳим дар саноеъ ва касбу корҳост ва ояндаи равшане дорад, пешбинӣ мешавад бозори кори он ҳам рушди васеъе дар Эрон ва ҷаҳон дошта бошад.
Бинобарин интизор меравад тақозо барои истихдоми мутахасассине ки дар заминаи ҳуши маснуъӣ фаъолият мекунанд ҳам бо гузашти замон афзоиш ёбад. Дар идома бо истифода аз веби сайтҳои матраҳи корёбӣ дар Эрон бархе аз муқеъиятҳои шуғли ҳавзаи ҳуши маснуъӣ дар Эрони феҳрист шудаанд. Саъй шудааст тартиббандии ин феҳрист бар асоси мизони тақозо ва теъдоди огаҳиҳо анҷом шавад.
Коршиноси ҳуши тиҷорӣ (BI) Коршиноси ҳуши маснуъӣ
Коршиноси таҳлил дода ва ҳуши тиҷорӣ Пажӯҳишгари ҳуши маснуъӣ Сарпарасти ҳуши тиҷорӣ
Барноманависӣ ҳуши маснуъӣ Муҳандиси ҳуши маснуъӣ
Барноманависи пардозиши тасвир ва ҳуши маснуъӣ Таҳлилгари дода
Коршиноси пардозиши тасвир Коршиноси аршади пардозиши тасвир Донишмандӣ дода
Коршиноси таҳаввули диҷитал - тахассуси ҳуши маснуъӣ Мударриси давраҳои ҳуши маснуъӣ
Коромӯзи роботик
Яке аз мабоҳиси муҳим дар иртибот бо ин ки ҳуши маснуъӣ чист метавон таърихчаи он бошад. Лизо дар идомаи саъй шудааст ба таври мухтасар ва корбурдӣ ба таърихчаи ҳуши маснуъӣ пардохта шудааст.
Таърихчаи ҳуши маснуъӣ
Агарчӣ имрӯзаи ҳуши маснуъӣ ё ба ихтисори AI тақрибан барои ҳамагони табдил ба истилоҳии роиҷ ва вирди забонҳо шудааст, ироаи шарҳии хулоса аммо корбурдӣ ва дақиқ аз таърихчаи ҳуши маснуъӣ нишон медиҳад ки ҳуши маснуъӣ чандон мафҳум ҷадидӣ нест. Дар воқеъ пайдоиши ҳуши маснуъӣ ба замони ихтироъи компютерҳои шахси боз мегардад ки беш аз 2 даҳаи пеш иттифоқ уфтодааст. Пешрафтҳо дар заминаи AI ба таври қобили таваҷҷӯҳе дар ҳоли рух додан ҳастанду ин пешрафтҳои густарда ба воситаи тавони муҳосиботии сареътаре ҳосил шуда ки дар фанноварии сохти компютерҳо бадаст омадааст.
Тасвири графикии утоқ бо таҷҳизоти компютерии қадимӣ
Илова бар ин, инфиҷори додаҳои диҷитал ва афзоиши суръати пешрафти сохторҳои иртиботӣ низ таъсиии амиқе дар рушди ҳуши маснуъӣ доштааст. Аз ҷиҳатҳои бисёр, тиҷорисозии ҳуши маснуъӣ танҳо дар оғози роҳ қарор дораду амиқани дунёро таҳти таъсири худ қарор хоҳад дод. Дурустӣ ҳамон тавр ки интернет ва гӯшиҳои ҳушманд таҳаввулоти азимиро ба вуҷуд овардаанд, ҳуши маснуъӣ ҳам бештар аз ҳама, таъсирҳои шигарферо дар тӯли таърих доштааст ва дар оянда низ ин раванд ба гунае пуррангтар идома хоҳад дошт.
Хати сайри таърихчаи ҳуши маснуъӣ
Дар ин бахши феҳристе аз раванди пешрафти ҳуши маснуъӣ аз ибтидо то кунун ба сурати зер ироа шудааст:
1950:
Алан Тюринг (Alan Turing) идаи «Озмуни Тюринг» ро матраҳ кард.
Дар ҳамон сол «Исаак Азимов» (Issac Asimov) 3 қонуни роботикро пешниҳод дод. 1951: аввалин барномаи мубтанӣ бар ҳуши маснуъӣ навишта шуд.
1959: аввалин барномаи худомӯзӣ сохта шуд ки бозии компютерӣ анҷом медод. 1959: озмоишгоҳи ҳуши маснуъӣ донишгоҳи MIT роҳандозӣ шуд.
1961: аввалин робот дар хати тавлиди ширкати Ҷенерал мотор ба кор гирифта шуд.
1964: намӯнаи пештавлиди аввалин барномае ихтироъ шуд ки метавонист забони табииро бафаҳмаду дарк кунад.
1965: аввалин чати боти ҷаҳон ба ном «Елиза» (Eliza) халқ шуд.
1974: аввалин василаи нақлияи худрон дар озмоишгоҳи ҳуши маснуъӣ донишгоҳи Стенфорд сохта шуд.
1988: «Ендрю Грей» (Andre Gray) аввалин боти хазндаи интернетиро ба ном «Inkling» халқ кард.
1989: аввалин василаи нақлияи худрон бо истифода аз шабакаҳои асабӣ тавассути донишгоҳи Корнеги Меллон (Canegie Mellon) сохта шуд.
1994: Ендрю Грей фанноварии бартарии зеҳн бар модаро ихтироъ кард.
1997: ҳуши маснуъӣ Deep Blue ки тавассути ширкати IBM сохта шуда, «Гарри Каспаров» (Garry Kasper)-ро дар бозии шатранҷ шикаст дод.
Таърихчаи ҳуши маснуъӣ
1999:
Ширкати Сонӣ роботи «ЕяйБО» (AIBO) -ро муаррифӣ кард.
Дар ҳамин соли озмоишгоҳи ҳуши маснуъии MIT аввалин роботи ҳуши маснуъӣ эҳсосиро ба намоиш гузошт.
2004: «ДАРПА» (DARPA) чолиши василаи нақлияи худронро муаррифӣ кард. 2009: Гугл сохти худравҳои худронро оғоз кард.
2010: ҳуши маснуъӣ Quill ширкати Narative Science муаррифӣ шуд ки метавонад гузоришнависӣ кунад.
2011:
Ҳуши маснуъии Ватсони ширкати IBM дар мусобиқаи телевизиюнии Jeopardy пирӯз мешавад. Дар ҳамин сол «Сирӣ» (Siri), Google Now ва Cortana ба ҷараёни асли ҳуши маснуъӣ табдил шуданд.
2015: Илон Маск ва сойирин як миллиард доллар ба ширкати «Open AI» кумак карданд. 2016: Ҳуши маснуъии Deep Mind -и Гугл қаҳрамони бозии Go -ро шикаст дод.
Дар ҳамин сол донишгоҳи Стенфорд гузориши AI 100 -ро содир кард.
Донишгоҳи Беркли Калифорния маркази ҳуши маснуъии созгор бо инсонро таъсис кард. 2017: Ҳалкунандаи масаълаи ризоятпазирии були мантиқӣ гузорае (SAT) як фарзияи деринаи риёзиро дар мавриди сегонаи Фейсоғурс бар маҷмӯъаи аъдоди саҳеҳ ба исбот расонад.
Як боте сохта шуда бо ёдгирии мошин дар OpenAI дар мусобиқоти байналмилали Dota 2 соли 2017 бозӣ кард. Ин бот дар бозии ҳаяҷонангезе дар баробари бозикуни ҳирфаӣ Dota 2 ба номи Дандӣ баранда шуд.
DeepMind ширкати Гугл ҳуши маснуъӣ AlphaGo Zero -ро ки нусхае беҳбуд ёфта аз AlphaGo ба ҳисоб меомадро ошкор кард.
Ҳуши маснуъӣ пардозиши забони табиии ширкати Alibaba бар бартарин инсонҳо дар озмуни хондан ва дарки матлаби донишгоҳи Стенфорд чира шуд.
Таърихчаи ҳуши маснуъӣ
2018: муаррифии Google Duplex, сервисӣ ки ба дастёри ҳуши маснуъӣ иҷоза медиҳад қарори мулоқотро аз тариқи телефон ризирв кунад.
2019: AlphaStar аз DeepMind ба сатҳи устодбузургӣ дар бозии StarCraft II расиду амалкардаш аз 99.8 дарсади бозикунони инсонӣ беҳтар буд.
2020: тавсеаи китобхонаи беҳинасозӣ DeepSpeed сохтшудаи тавассути ширкати Майрософт биртии PyTorch анҷом шуд.
Озмуни Тюринг чист?
Озмуни Тюринг (Turing Test) тавассути донишманди компютер, Алан Тюринг сохта шудааст ки ба навъе оғозгари ҳуши маснуъӣ дар таърихчаи он ба шумор мераваду дар фарҳанги илмии тахайюлӣ ва баҳсҳои марбут ба роботҳои ҳушманди зиёд аз он ном барда мешавад. Аммо озмуни Тюринг ё ҳамон тести Тюринг дақиқан чист? Ва агар як компютер озмуни Тюрингро бо муваффақият бигузарад ба чӣ маъност? Алани Тюринг аввалин бор ончӣ тести Тюринг номида мешавадро дар мақолае ба соли 1950 тавсиф кардааст. Тюринг қасд дошт ба ин суол посух диҳадад ки оё мошинҳо ҳам метавонанд тафаккур кунанд? Барои расидан ба посухи ин суол ӯ озмунии фарзиро тарроҳӣ кард ки дар идома шарҳ дода шудааст.
Барои дарки озмуни Тюринг бояд бозӣ эй -ро (А) дар назар гирифт ки 3 бозикун дорад. Яке аз бозикунон бозҷу аст ки дар шароите ҷудошуда аз 2 бозикуни дигар ҷудо аст. Яке дигар аз бозикунон инсон ва дигарӣ як компютер аст.
Тасвири графикии ду марду як робот дар як утоқи идории бузург
Вазифаи бозҷӯ ин аст ки саъй кунад бо пурсидани суолоте аз ҳар як аз 2 бозикуни дигар бифаҳмад кадоми инсон ва кадоми бозикун компютер аст? Барои сахттар шудани бозӣ, компютер бояд саъй кунад ба гунае посух диҳад то бозҷӯи интихоби иштибоҳӣ анҷом диҳад. Ба баёни дигар дар ин озмуни компютер бояд саъй кунад то ҷое ки метавонад дақиқан монанди инсон амал кунаду бозҷӯро фиреб диҳад. Дар воқеъ дар тести Тюринг агар бозҷӯ натавонад инсонро аз компютер ташхис диҳад, он гоҳ мумкин аст он компютер дорои қудрати тафаккур бошад.
Талошҳо барои сохти компютерҳое ки битавонанд инсонҳоро фиреб диҳанд, дорои чолишҳои шигифтангезе ҳастанд. Масалан, сохти компютере ки битавонад дар латифагӯйӣ табаҳҳур (маҳорат) дошта бошад кори бисёр душворе ба ҳисоб меояд. Тести Тюринг барои арзёбии ҳушмандии роботҳо озмуни чандон бенуқсе нест. Барои намун озмуни Тюринги мушаввиқи (барангезандаи) ҳилагарӣ аст. Масалан, дар гузашта талоше тавассути барномае сурат гирифта буд ки вонамуд мекард писари ҷавоне аст ва забони англисӣ забони аввалаш нест ва ҳар гунаи лағзиши забониро аз ин тариқ пӯшиш дода буд. |
Тасвири графикии мардии истода дар муқобили ду дар ки ду робот дар онҳо ҳузур доранд (тасвири тазъинии матлаби ҳуши маснуъӣ чист)
Илова бар ин озмуни Тюрингро наметавон барои ҳушмандии ғайриинсонӣ ба кор гирифт. Имрӯза бархе аз ҳушмандтарин компютерҳо ҳаргиз фурсатеӣ барои тазоҳур ба инсон будан надоранд. Аммо ин масаъла ба ҳеҷ унвони нишондиҳанда ин мавзӯъ нест ки чунин системаҳое аслан таъсиргузор нестанду қобили таҳсин нестанд. Ба ҳамин сурат агар робот ё компютере озмуни Тюрингро пас кунад, ин ҳам ба ин маъно нахоҳад буд ки метавон онро ба унвони роботи ҳушманд дар назар гирифт. Аммо ба ҳар тартиб озмоиши Тюринг иттилооти зиёдеро барои тафаккури перомуни наҳваи таърифи рафтори ҳушмандона ва ин ки аз роботҳои ҳушманд чӣ интизоре меравад дар ихтиёри донишмандон қарор медиҳад.
Яке дигар аз мавзӯъоти муҳимме ки перомуни суоли ҳуши маснуъӣ чист матраҳ мешавад, баҳси шохаҳои мухталифи ин ҳавза яъне ҳуши маснуъӣ аст ки ба ҳамин хотир дар идома ба он пардохта шудааст.
Шохаҳои ҳуши маснуъӣ
Ҳуши маснуъӣ худ шохае аз улуми компютер аст. «ёдгирии мошин» ва «ёдгирии намодин» (Symbolic Learning) шохаҳои аслии ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меоянд. Ёдгирии мошинро метавон ба ду шохаи ёдгирии оморӣ (Statistical Learning) ва ёдгирии амиқ тақсим кард.
«биноии мошин » ва «роботик» низ ду шохаи муншаъибшуда (шуъбаишуда) аз ёдгирии намодин маҳсуб мешаванд. Дар идома, ҳар як аз шохаҳои ҳуши маснуъӣ ба баёни сода ва кӯтоҳ шарҳ дода шудаанд. Пеш аз он феҳристӣ аз тамоми шохаҳои ҳуши маснуъӣ ироа шудааст:
Ташхиси гуфтор Пардозиши забони табиӣ Биноии мошин
Роботик Ташхиси алгӯӣ
Шабакаҳои асабии (нейронии) маснуъӣ Ёдгирии амиқ
Шабакаи асабии печишӣ
Шабакаи асабии бозгаштӣ (рекурентӣ) Ёдгирии мошин
Ёдгирии тақвиятӣ
Ташхиси гуфтор дар ҳуши маснуъӣ
Ҷиҳати барқарории иртибот, инсонҳо метавонанд ба забонҳои гуфтории мухталиф ҳарф бизананду бишунаванд. Муодили ин маҳорат дар ҳуши маснуъӣ, ҳавзаи ташхиси гуфтор (Speech Recognition) аст. Бахши васеъе аз ташхиси гуфтор мубтанӣ бар илми омор ба ҳисоб меояд ки ба он ёдгирии оморӣ (Statistical Learning) мегӯянд. Ташхиси гуфтор ба тавонои мошин дар дарки калимоти баёншуда гуфта мешавад. Як микрофон садои фардеро забт мекунаду сахтафзор сигнали марбутаро аз амвоҷи (мавҷҳои) садои аналог ба савти диҷитал (рақамӣ) табдил мекунад. Сипас, дода савте ба василаи нармафзоре пардозиш мешавад то тафсири садоро ба сурати каламоти муҷаззо (ҷудогона) анҷом диҳад.
Тасвири наққошии як роботи кучак пушти миз дар ҳоли ёдгирии забони чинӣ
Пардозиши забони табиӣ дар ҳуши маснуъӣ
Инсонҳо метавонанд ба забонҳои гуногуне матнро бихонанду банависанд. Ин маҳорат дар ҳуши маснуъӣ бо шохаи пардозиши забони табиӣ (Natural Language Processing) муртабит
(марбут) аст. Пардозиши забони табиӣ ки бо сарноми NLP аз он ёд мешавад, ҳавзае дар ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меояд ки бо таъомули байни компютерҳо ва инсонҳо аз роҳи забони табиӣ сару кор дорад. Ҳадафи ниҳоии NLP дар хондан, дарёфт, драк ва фаҳмидани забонҳои инсонӣ ва истифода аз ин тавоноӣ дар мавориди истифодаи арзишофарин хулоса мешавад.
Биноии мошин дар AI
Инсонҳо метавонанд бо чашмони худ бибинанду ончиро мебинанд таҷзия ва таҳлил кунанд. Чунин маҳорат дар ҳуши маснуъӣ бо биноии мошин (биноии компютери |и Computer Vision) муҳаққиқ мешавад. Биноии мошин бахше аз шеваҳои ёдгирии намодин ҷиҳати пардозиши иттилоот ба василаи компютерҳо маҳсуб мешавад. Инсонҳо саҳнаҳои атрофро аз тариқи чашмҳои худ ташхис медиҳанд. Ин кори мунтаҷ (тавлидӣ) ба шаклгирии тасовире аз он ҷаҳон мешавад. Ба коргирии ҳавзаи пардозиши тасвир бо вуҷуди ин ки мустақиман ҷузъӣ аз ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб намеояд, аммо дар ҳар сурат барои биноии мошин зарурӣ аст.
Тасвири графикии наздик аз як чашм ки шабакаҳои асабии онро дар бар мегиранд (тасвири тазъинии матлаби ҳуши маснуъӣ чист)
Роботик дар Artificial Intelligence
Инсонҳо метавонанд дарке аз муҳити атрофи худ дошта бошанду ба роҳатӣ дар муҳити нақл макон кунанд. Ба ин шохаи ҳуши маснуъӣ роботик (Robotics) мегӯянд. Роботик нуқтаи талоқеи (пайвастани) илм, муҳандисӣ ва фанноварӣ аст ки барои тавлиди мошинҳое ба номи робот истифода мешавад. Як роботи рафтори инсонро тақлид мекунаду метавон аз он ба ҷои инсон дар корбурдҳои мухталиф истифода кард.
Тасвири графикии чанд робот дар ҳоли анҷоми ҳаракоти мавзун (тасвири тазъинии матлаб AI чист)
Робот мошинест ки метавон ба василаи он барои анҷоми бархе иқдомоти печида барномарезӣ кард. Се меҳвари асли роботик, тафаккур (Think), ҳис (Sense) ва амал (Act) аст. Яъне танҳо дар сурате метавон як мошинро робот номид ки битавонад ҳис кунад, тафаккур кунаду аъмолеро анҷом бидиҳад.
Ташхиси улгу дар ҳуши маснуъӣ
Инсонҳо тавонои ташхиси улгуҳоро доранд. Масалан, метавонанд ашёъи мушобеҳро табақабандӣ кунанд. Ба ин ҳавза дар ҳуши маснуъӣ бозшиносии улгу (ташхиси улгуӣ |и Pattern Recognition) мегӯянд. Дар ҳавзаи ташхиси улгу, мошинҳо маҳорати бештаре доранд, зеро метавонанд додаҳо ва абъод додаи бештареро дар замони камтар пардозиш кунанд.
Ташхиси улгу бахше аз ҳавзаи ёдгирии мошин маҳсуб мешавад.
Шабакаҳои асабии маснуъӣ дар AI
Мағзи инсон аз шабакае аз нейронҳо (Neuron) ташкил шудааст. Инсонҳо ин шабакаи нейронҳоро барои ёдгирӣ ба кор мегиранд. Агар имкони бозтавлиди коркарду сохтори мағзи инсон вуҷуд дошта бошад, мумкин аст битавон дар мошинҳо ба қобилиятҳои ҳушмандонае даст пайдо кард. Ба ин ҳавза дар ҳуши маснуъӣ шабакаҳои асабии маснуъӣ (Artificial Neural Networks) мегӯянд.
Ёдгирии амиқ дар Artifitial Intelligence
Дар сурате ки шабакаҳои асабии печидатар ва амиқтар шаванду аз онҳо барои ёдгирии масоили печида истифода шавад, ба он ёдгирии амиқ (Deep Learning) гуфта мешавад.
Ёдгирии амиқ дорои анвоъ ва равишҳои мухталифе барои бозтавлиди амалкарди мағз инсон аст.
Тасвири графикии мағзи инсон ба ҳамроҳи риштаҳои муттасил ба он ва нӯронӣ шудани бахшҳои пардозиши иттилоот дар он
Шабакаи асабии печишӣ дар ҳуши маснуъӣ
Вақте аз шабакаҳои асабии (нейронии) маснуъӣ барои мурури тасовир (масалан аз боло ба поин ё аз чап ба рост) истифода мешавад, онро шабакаи асабии печишӣ (шабакаи асабии конволюшинӣ | Convolutional Neural Network) меноманд ки мухаффафи он ҳам CNN аст. Аз CNN барои шиносои ашё (Object Recognition) дар саҳна истифода мешавад. Бинобарин, биноии мошин бо истифода аз CNN низ қобили анҷом аст. Дар идома ба ин мавзӯ пардохта шудааст ки шохаи шабакаи асабии бозгаштӣ (рекурентӣ) дар ҳуши маснуъӣ чист?
Шабакаи асабии бозгаштӣ дар AI
Инсонҳо метавонанд гузаштаро ба хотир бисипоранд. Масалани як фард метавонад ба ёд биоварад ки шоми дишаб чӣ будааст. Наметавон як шабакаи асабиро ба ёдоварии гузашта ба мизони маҳдӯд водошт. Ба ин шохаи ҳуши маснуъӣ, шабакаи асабии бозгаштӣ (Recurrent Neural Network) мегӯянд. Инҷо метавон ба ин натиҷа расид ки ҳуши маснуъӣ ба ду равиш амал мекунад. Як равиш ба сурати намоди меҳвар ва шеваи дигар ба сурати додамеҳвар аст. Дар шеваи додамеҳвар, ки ба он ёдгирӣ мошин гуфта мешавад, лозим аст додаҳои зиёдеро барои ёдгирӣ дар ихтиёри мошин гузошт.
Шабакаҳои асабии бозгаштӣ
Ёдгирии мошин дар Artifitial Intelligence
Ёдгирии мошин корбурде аз ҳуши маснуъӣ ба ҳисоб меояд ки имкони ёдгирии худкор ва беҳбуди таҷрибаи ёдгириро бидуни барномарезии дақиқ дар мошин (компютер) фароҳам месозад. Тамаркузи ёдгирии мошин рӯи сохти барномаҳои компютерӣ қарор дорад ки метавонанд ба додаҳо дастрасӣ дошта ва аз онҳо барои ёдгирӣ ба сурати худкор истифода кунанд. Ба унвони мисол, агар додаҳои зиёде вуҷуд дошта бошанд ки нисбати фуруш ба ҳазинаи таблиғотро нишон диҳанд, метавон ин додаҳоро дар фазои ду буъдӣ расм карду ба навъе улгу расид.
Агар мошин битавонад чунин улгуеро ёд бигирад, онгоҳ метавонад бар асоси ончӣ омӯхта пешбинӣ анҷом диҳад. Дар ҳоле ки дарк ва ёдгирии фазоҳои як, 2 ё 3 буъдӣ барои инсонҳо осон аст, мошинҳо метавонанд дар абъоди бисёр болотаре ёдгирӣ анҷом диҳанд. Мошинҳо метавонанд ҳаҷмҳои зиёдӣ аз додаҳоро пардозиш кунанду улгуҳоеро дар онҳо пайдо кунанд. Вақте мошини чунин улгуҳоеро ёд бигирад, метавонад пешбиниҳоеро анҷом диҳад ки инсон ҳаргизи қодир ба анҷоми онҳо нахоҳад буд.
Фунуни (фани) ёдгирии мошин чӣ ҳастанд?
Метавон аз ҳар як аз фунуни ёдгирии мошин барои ҳалли масоил истифода кард. Аз ҷумлаи ин фунун метавон дастабандӣ (Classification) ё пешбинӣ (Prediction) -ро ном бурд. Ба унвони мисол, вақте аз додаҳои муштариён барои тахсиси онҳо ба як гуруҳи хос (мисли бузургсолони ҷавон) истифода шавад, он гоҳ амалиёти дастабандӣ ё ҳамон табақабандӣ анҷом шудааст. Дар сурате ки аз додаҳо ҷиҳати пешбинии нарх аз даст додани муштариҳо истифода шавад, аз равиши пешибинӣ дар ёдгирии мошин истифода шудааст.
Ёдгирии назоратшуда ва назоратнашуда чист?
Рӯйкарди дайгаре барои дастабандии алгоритмҳои ёдгирӣ дар ҳуши маснуъӣ вуҷуд дорад. Дар ин нигориш, алгоритмҳо ба ду дастаи куллии назоратшуда (Supervised) ва назоратнашуда (Unsupervised) тақсимбандӣ мешаванд. Дар идомаи ин бахш аз матлаби дарси ҳуши маснуъӣ, ҳар яке аз ин ду даста шарҳ дода шудаанд:
Ёдгирии назоратшуда: дар сурате ки алгоритме бо додаҳое омӯзиш дода шавад ки дороии (тавони) ҷавоб ҳастанд, ин алгоритм дар дастаи ёдгирииназорат шуда (Supervised Learning) қарор мегирад. Барои мисол, вақте як мошин барои шиносои афрод ба василаи номи онҳо омӯзиш дода мешавад, бояд асомии онҳоро барои компютер таъйин кард.
Ёдгирии назоратнашуда: дар сурате ки алгоритме бо додаҳое барои ташхиси улгуҳо омӯзиш дода шавад, ба он ёдгирии ғайри назоратшуда, яне назоратнашуда (unsupervised Learning) гуфта мешавад. Масалан дар ёдгирии назоратнашуда, додаҳои марбут ба аҷроми осмоне дар ҷаҳони ҳастӣ ба мошин хӯронада мешаванд ва аз мошин ин интизор вуҷуд дорад ки ба танҳоӣ улгуҳоеро дар додаҳо биёбад.
Ёдгирии тақвиятӣ дар ҳуши маснуъӣ
Агар барои ҳар алгоритме як ҳадаф таъйин шаваду ин интизор аз мошин вуҷуд дошта бошад ки аз тариқи озмӯну хато ба он ҳадаф даст ёбад, онгоҳ ба ин кори ёдгирии тақвиятӣ (Reinforcment Learning) гуфта мешавад. Бинобарин, муаррифии шохаҳои мухталифи ҳуши маснуъӣ дар инҷо ба поён мерасад. Дар идомаи мақолаи дарси ҳуши маснуъӣ, чакидае аз ин дарс ироа шудааст.
Ҳоло ки тақрибан ба таври ҷомеъ дарёфтаем ҳуши маснуъӣ чист бояд роҷеъ ба корбурдҳои он ҳам иттилооти лозимро бадаст оварад. Бинобарин дар идома ба ин масаълаи пардохта шудааст ки ҳуши маснуъӣ чӣ корбурдӣ дорад?
Ҳуши маснуъӣ чӣ корбурде дорад?
Корбурду маҳбубияти ҳуши маснуъӣ рӯз ба рӯз дар ҳоли авҷ гирифтани бештар аст. Корбурдҳои ҳуши маснуъӣ дар тӯли солҳои ахир ба таври қобили мулоҳизае пешрафт доштаанд ва имрӯза тақрибан дар тамоми бахшҳои саноеъ ва касбу корҳои мухталиф аз AI ба таври густарда истифода мешавад. Дар ин бахш ба шарҳи корбурдҳои ҳуши маснуъӣ дар дунёии воқеъӣ пардохта шудааст. Ҳар як аз ҳавзаҳо ва саноеъи мухталифе ки ҳуши маснуъӣ дар онҳо корбурд дорад дар идомаи феҳрист шудаанд:
Пизишкӣ
Тиҷорати электроникӣ Омӯзиш
Сабки зиндагӣ Ҳамлу нақл Роботик
Манобеи инсонӣ Кишоварзӣ Бозиҳои компютерӣ
Шабакаҳои иҷтимоъӣ Бозорёбӣ
Бонкдорӣ ва бозорҳои молӣ
Ҳоло дар идомаи ин матлаб аз маҷаллаи Фародарс ба шарҳи бархе аз корбурдҳои ҳуши маснуъӣ дар дунёии воқеъӣ пардохта шудааст.
Корбурдҳои ҳуши маснуъӣ дар пизишкӣ
Дар ҳоли ҳозир аз ёдгирии мошин ба василаи касбу корҳо барои тавлиди пешибиниҳое беҳтар ва сареътар нисбат ба инсон истифода мешавад. Пизишкон метавонанд бо истифода аз ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошин саратонро пеш аз онкӣ хеле дер шавад шиносоӣ кунанд. Ҳуши маснуъӣ метавонад боис шавад кайфияти дармон ва амнияти беморон ба василаи беҳбуди пешбинӣ, суботи (пойдории) бештар ва афзоиши қобилияти итминон иртиқо (пешрафт) ёбад.
Тасвири графикӣ аз робот дар корхонаи сохти дору
Яке аз фанновариҳои ҳуши маснуъӣ ки ба таври густарда аз он истифода мешавад IBM Watsonаст. Вотсӯни қобилияти дарк ва пардозиши забони табииро дораду ба пресс вҷӯҳо посух медиҳад. Ин системаи гузориширо барасос додаҳои марбут ба бемор ва соири маҷмӯъа ҳои дода тавлид мекунаду дар нҳоиттрҳи дараҷаи бандии итминонро ироа мекунад.
Корбурдҳои ҳуши маснуъӣ дар бонкдорӣ ва бозорҳои молӣ
Имрӯза фанновариҳои ҳуши маснуъии мутанаввеъ (мухталиф) ва гуногуне ба василаи бисёре аз бонкҳо барои шиносои фаъолиятҳои муҷримона ва соири мақосид истифода мешаванд. Бисёре аз банкҳо шурӯъ ба истифода аз роҳкорҳои мубтанӣ бар ҳуши маснуъӣ барои фароҳам кардани хадамоти муштариён, шиносои ноҳанҷориҳо ва ҷилавгирӣ аз кулоҳ бурдориҳои марбут ба картҳои эътиборӣ кардаанд.
Мошинҳо дар чунин заминаҳое бисёр бенуқс амал мекунанд, зеро метавонанд ҳаҷми зиёде аз додаҳоро дар муддати замони бисёр андаке пардозиш кунанд. Илова бар ин, мошинҳо мумкин аст биомузанд чигуна улгуҳоро дар додаҳои торихӣ шиносоӣ кунанду ҳадс бизананд ки ин улгуҳо дар оянда чигуна мумкин аст дубора иттифоқе биуфтанд. Додаҳои шахсӣ ҷамъоварӣ ва тавсияҳои молӣ аз тариқи апликейшинҳои ҳуши маснуъӣ ироа мешаванд.
Корбурдҳои ҳуши маснуъӣ дар омӯзиш
Дар гузашта низ аз ҳуши маснуъӣ дар омӯзиш, бештар дар қолаби абзорӣ истифода мешуд ки ба тавсеаи маҳоратҳо ва системаҳои арзёбӣ кумак мекунанд. Бо пешрафти роҳкорҳои омӯзишӣ дар ҳуши маснуъӣ, ҳадаф ин аст ки AI битавонад барои шикофҳои мавҷуди байни омӯзиш ва ёдгирӣ пулҳое бизанду аз ин тариқ битавон ба мадорис ва мударрисон кумак кард то талоши бештар ва корҳои муассиртареро анҷом диҳанд.
Ба василаи ҳуши маснуъӣ метавон таъсиргузорӣ, шахсисозӣ ва масъулиятҳои мудириятиро ба василаи эҷоди замон ва инъитофпазирии бештар барои мударрисон беҳбуд дод то тамаркузи бештар бар дарк ва созгории истеъдодҳои инсонӣ маътӯф (мутаваҷҷеҳ) шавад ки ҳуши маснуъӣ ва компютерҳо феълан дар ташхиси онҳо мушкил доранд.
Тасвири графикии як робот дар ҳоли берун омадан аз монитор
Ба василаи таркиб кардани беҳтарини қобилиятҳои роботҳо ва мударрисон, ҳадафи ҳуши маснуъӣ дар омӯзиш ин аст ки ин ду бо якдигар ҳамкорӣ кунанд то донишомӯзон натоиҷи беҳтаре бигиранду хурӯҷии корашон беҳбуд пайдо кунад. Ба далели ин ки донишомӯзони
имрӯзӣ ночоранд дар дунёе кор кунанд ки ҳуши маснуъӣ ҳанҷор (роҳуравиш) ва меъёр ба ҳисоб меояд, бисёр ҳаётист ки муассисаҳо онҳоро барои истифода аз ин фанноварӣ ва татбиқ бо он омода кунанд. Дар идома ба ин суол посух дода шудааст ки дар кишоварзӣ корбурди ҳуши маснуъӣ чист?
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар кишоварзӣ
Иқдомоти лозим барои бакоргирии ҳуши маснуъӣ дар кишоварзӣ ҳам дар хусуси колоҳои зироъӣ ва ҳам перомуни шеваҳои кишоварзӣ дар мазраъа (киштзор) ба суръат дар ҳоли анҷом аст. Муҳосиботи шинохтӣ дар масири табдил шудан ба инқилобитарин фанноварӣ дар заминаи хадамоти кишоварзист, зеро метавонад шароит ва муқеъиятҳои мухталиферо барои беҳбуди короӣ дарк кунад, биомузаду ба онҳо посух диҳад. Ба кумаки ҳуши маснуъӣ метавон кишоварзонро дар хусуси истихроҷи арзиши бештар аз заминашан дар айни ҳифозат аз манобеъ ҳидоят ва роҳнамоӣ кард. Дар идома ба ин суол посух дода шуда ки дар бозиҳои компютерӣ корбурди ҳуши маснуъӣ чист?
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар бозиҳои компютерӣ
Дар тӯли солҳои мутамодӣ, ҳуши маснуъӣ ба ҷанбае калидӣ дар касбукори бозиҳои компютерии табдил шудааст. Дар бозиҳои компютерии AI бештар барои тасмимгирӣ дар хусӯси чигунагии рафтори карактерҳои ғайри бозӣкун (Non - Player Characters |и NPC) истифода мешавад. Дар тавлиди бозиҳои компютерӣ бештар коркардҳои ҳуши маснуъӣ барои таъйини наҳваи рафтори ҳарифи компютерӣ ба кор мераванд. Ин рафтор метавонад аз улгуҳои сода дар бозиҳои экшни гирифта то системаҳои шатранҷиро шомил шавад ки метавонанд қаҳрамонони ҷаҳон ва бозикунони ҳирфаеро шикаст диҳанд.
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар иктишофоти фазойии
Ҳуши маснуъӣ дар ҳавзаи иктишофоти фазойии ҳам ба мизони зиёде дар ҳоли пешрафт аст. Маъмуриятҳои фазойӣ ва иктишофоти ҷадид ба таҷзия ва таҳлили ҳаҷми азиме аз додаҳо ниёз доранд. Ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошин муассиртарин равишҳо барои мудирият ва пардозиши ҳаҷмҳои бузург додаҳо ба ҳисоб меоянд. Дар идома ба ин суол посух дода шудааст ки дар манобеи инсонӣ корбурди ҳуши маснуъӣ чист?
Тасвири графикии як робот бар рӯй сатҳи миррих
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар мудирияти манобеи
Ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошин таҳаввулоти азимро дар наҳваи мудирияти манобеи инсонӣ ва ҷазби неру дар бисёре аз ширкатҳо ба вуҷуд оварда ва ин масаълае аст ки бояд бисёр мавриди тавваҷуҳ қарор бигирад. Ба ду далел интизор меравад манобеи инсонӣ аввалин бахше аз созмонҳо бошад ки аз корбурди ҳуши маснуъӣ баҳраманд мешавад. Аввалин далелаш инаст ки манобеи инсонӣ сарвате аз додаҳои бо кайфияти болоро дар ихтиёр дорад. Дувуми ин ки манобеи инсонӣ яке аз маъдуди (ангуштшумори) бахшҳое аз ҳар созмон ба ҳисоб меояд ки ҳам вуҷудаш илзомист (лозим) ва ҳам таҳти фишори замонии болоӣ қарор дорад.
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар бозорёбӣ
Ба назар мерасад бозорёбон ва фурӯшандагон дар саросари дунё дар ҳоли рӯй овардан ба ҳуши маснуъӣ ба унвони дасти рост худ ҳастанд. Дар солҳои ахир, SME -ҳо (ширкатҳои кучак ва мутавассит) шурӯ ба истифода аз ҳуши маснуъӣ ва корбурдҳои ёдгирии мошин дар қифҳои фуруш худ кардаанд. Акнун бозорёбон метавонанд бо кумаки таҳаввулҳои падидомада дар калондодаҳо ва роҳкорҳои таҷзия ва таҳлили пешрафта додаҳои беш аз пеш дарки возеҳтареро аз мухотаби ҳадаф бадаст оваранд. Бозорёбӣ мубтанӣ бар ҳуши маснуъӣ хати мақдами (қадами) пешрафт дар ин ҳавза ба ҳисоб меояд.
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар тиҷорати электроникӣ
Тамоюлоти шахсӣ, улгуҳои харҷ кардани пул ва моделҳои мавриди алоқаи муштарён ҳеҷ як дар замони хариди онлайни мади назар қарор дода намешаванд. Фанновариҳои пешрафтае мисли ҳуши маснуъӣ ва ёдгирии мошини тавассути созмонҳои калидии тиҷорати
электроникӣ мавриди истифода қарор мегиранд. Дар ҳар веби сайти тиҷорати электроникӣ метавон аз ҳуши маснуъӣ барои ироаи ақломе (намунаҳое) истифода кард ки ба таври хос барои як муштарии мушаххас муносиб ҳастанд. Ҳамчунин афрод метавонанд аз гуфтугӯ ё тасвир ба гунае барои иртибот бо ҳуши маснуъӣ истифодаи кунанд ки гӯё дар ҳоли иртибот бо як инсон воқеӣ ҳастанд.
Касбу корҳо метавонанд аз ёдгирии мошин дар ҳавзаҳои мухталифи тиҷорати электроникӣ аз ҷумла пешбинии тақозо, натоиҷи пешниҳоди хариди маҳсул, тавсияҳое дар мавриди маҳсулот ва қиматҳо, маҳалли қарор додани хурдафурӯшиҳо, таъйиди ҳуввият, тарҷума ва бисёре аз мавориди дигар кумак бигиранд. Дар охир ба ин суол посух дода шуда ки дар тиҷорати электроникӣ корбурди ҳуши маснуъӣ чист?
Корбурди ҳуши маснуъӣ дар масирёбӣ ва сафар
Касбу корҳо дар заминаи сафар ва гардишгарӣ ҳам аз ҳуши маснуъӣ барои кантроли теъдоди зиёде аз машоғили мудириятӣ ва пуштибонии муштариён истифода мекунанд. Ҳатто вақте апликейшинҳое мисли нақшаи Гугл трафик ва сохту созҳоро барои муҳосибаи кӯтоҳтарин масирҳо барои расидан ба муқеъияти маконеи мавриди назар дахолат медиҳанд, дар пушти саҳна аз ҳуши маснуъӣ истифода мешавад. Акнун дар интиҳои мақолаи ҳуши маснуъӣ чист ба ҷамъбандӣ пардохта шудааст.
Ҷамъбандӣ
Дар ин мақола аз маҷаллаи Фародарс ибтидо ба ин суол посух дода шуд ки ҳуши маснуъӣ чист ва пас аз он ҳам тақрибани тамоми мабоҳиси доғи перомуни он ҳуши маснуъӣ шарҳ дода шуданд. Умедаст ин мақолаи муфиди воқеъ шуда бошад.
