Маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон

28.02.2025

https://president.tj/event/news/49885

28 феврал таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳукумати кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.

Дар кори маҷлис нахуст дар бораи Стратегияи миллии арзёбии сифати таҳсилот дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2044 гузориши вазири маориф ва илми Тоҷикистон Раҳим Саидзода шунида шуд.

Таъкид гардид, ки Стратегияи миллӣ ба такмили раванди таълим равона шуда, ба таъмини сифати таҳсилот мусоидат мекунад ва барои иштирок дар арзёбии байналмилалии сифати таҳсилот замина мегузорад. Сифати таҳсилот бо дарназардошти таъмини шароити мусоид барои таълиму тарбия, иқтидори кадрӣ, адабиёти таълимии ба қобилияти зеҳнию физиологии тарбиятгирандагону хонандагон мутобиқ, воситаҳои таълимӣ, маводи методию аёнӣ, инчунин азхудкунии барномаҳои таълимию тарбиявии мувофиқ ба талаботи стандартҳои давлатии таҳсилот мавриди арзёбӣ қарор мегирад.

Сарвари давлат супориш доданд, ки вазорати маориф ва илм, идораҳои дахлдор ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ барои амалисозии стратегияи мазкур ва бартараф намудани камбудиҳои ҷиддии соҳа тадбирҳои мушаххас андешида, ҳамасола то 1 феврал ба Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон маълумот диҳанд.

Сипас, лоиҳаи Созишнома миёни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Федератсияи Русия дар бораи таъсиси парки саноатӣ дар ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон баррасӣ ва қабул шуд.

Дар идомаи маҷлис Барномаи солимгардонии маҳфузгоҳҳои партовҳои коркарди маъдани урандор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2025-2030 ва Барномаи омӯзиши касбӣ ва бо кор таъмин намудани маҳкумшудагон ва шахсони аз адои ҷазо озодшуда барои солҳои 2025-2030 муҳокима гардид.

Гуфта шуд, ки мақсад аз таҳияи Барномаи солимгардонии маҳфузгоҳҳои партовҳои коркарди маъдани урандор дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2025-2030 ин идома додани корҳои зарурӣ, муайян намудани иншооти зарардида ва ба пуррагӣ безарар ва солим гардонидани мавзеъҳои аз истеҳсолоти коркарди уран зиёндида дар ҷумҳурӣ мебошад.

Барномаи омӯзиши касбӣ ва бо кор таъмин намудани маҳкумшудагон ва шахсони аз адои ҷазо озодшуда барои солҳои 2025-2030 бошад, бо мақсади фароҳам овардани шароит ва муҳайё намудани имконият барои ба касбомӯзию шуғл фаро гирифтани маҳкумшудагон ва шахсони аз адои ҷазо озодшуда таҳия гардидааст.

Роҳбари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои иҷрои босамар ва татбиқи амалии нақшаву барномаҳои номбурда ба вазорату идораҳои дахлдор дастуру супоришҳо доданд.

Дар фароварди маҷлис Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон доир ба рушди бахшҳои гуногуни соҳаи саноат, аз ҷумла саноати куҳӣ, нассоҷӣ, афзун намудани коркарди ватании канданиҳои фоиданок ва маҳсулоти кишоварзӣ, бо роҳи зиёд кардани иқтидорҳои иловагии тавлиди неруи барқ, аз ҷумла аз манбаъҳои неруи “сабз” таъмин намудани истиқлоли энергетикӣ ба масъулин супоришҳои мушаххас доданд.

Ҳамчунин вобаста ба иҷрои масъалаҳои маҷлиси навбатии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, дастурҳои қаблии Роҳбари давлат, амалисозии нишондодҳои Паёми Президенти кишвар ба Маҷлиси Олӣ, омодагии ҳамаҷониба ба истиқболи сазовори ҷашни байналмилалии Наврӯз ва 35-солагии Истиқлоли давлатӣ дастуру супоришҳо дода шуд.

Бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт соли дуюм аст, ки дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳфили “Хирад” баргузор мегардад.

Дар маҳфили зикргардида мунтазам олимону академикони соҳибмактаб баромад намуда, аз донишу таҷрибаи андухтаи хеш ҷавонон, иштирокдорони маҳфилро огоҳ намуда, олимону муҳаққиқони ҷавонро барои муваффақ гаштан ва баланд бардоштани илми тоҷик дар арсаи байналмилалӣ роҳнамоӣ мекунанд.

Имрӯз (28.02.2025) дар толори Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳфили навбатии “Хирад” – и Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид. Дар баргузории маҳфил олимону адибон ва дӯстдорони адабиёт ширкат доштанд. Дар маҳфил китоби тозанашри устод Кучарзода Аламхон бо номи “Андешаҳои дунявӣ дар осори Садриддин Айнӣ” рӯнамоӣ гардид.

Нахуст, ба кори маҳфил президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида, иштирокдоронро хайрамақдам гуфта, оид ба китоби тозанашри устод Аламхон Кучарзода ибрози андеша намуд.

Зимни баромади хеш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт қайд намуданд, ки устод Аламхон Кучарзода яке аз адибонест, ки таҳқиқотҳои зиёде дар самтҳои гуногуни илмӣ адабӣ гузаронида дар тули фаъолияти пурмаҳсули хеш ҳазорҳо шогирдонро дар риштаи адабиёт тарбия карда, дар пешбурди адабиёти муосир саҳми ниҳоят калон дорад ва месазад, ки китобҳои таълифнамудаи устодро дар барномаҳои таълимӣ ҷой намуда, дар муассисаҳои олӣ ва ё дар муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ба шогирдон аз ин китобҳои пурмазмуну пурмуҳтаво таълим диҳем.

Таъкид гардид, ки китоби «Андешаҳои дунявӣ дар осори Садриддин Айнӣ» дар шароити имрӯзаи ҷаҳони муосир беҳтарин раҳнамо баҳри ҷавонон ҷиҳати ҳифзу муаррифии арзишҳои миллӣ, ҳидоят ба худшиносии миллӣ, таҳаввули тафаккури миллӣ, тақвияти ҷаҳонбини аҳли ҷомеа, ифтихори миллӣ ва риояи меъёрҳои ахлоқию илмӣ бахшида шудааст. Омӯзиши осори безаволи устод Айнӣ хонанда ва махсусан ҷавонони имрӯзаро дар шароити пур тезу тунди вазъи ногувори сиёсӣ қарор доранд, имконият медиҳад, ки ҷавонон аз таассуб ва хурофотпарастӣ дур шаванд. Воқеан устод Садриддин Айнӣ дар таърихи адабу фарҳанги муосири тоҷик бо осори гаронмояи адабию бадеӣ, мулоҳизоту афкори адабию эстетикӣ, ки саршор аз эҳсоси ватандӯстӣ ва ҳувияти миллӣ ва фарҳанггустарӣ ҳастанд, ҷойгоҳи махсус дорад ва боиси омӯзиш аст.

Сипас, Аламхон Кучарзода доктори илмҳои филологӣ, узви вобастаи АМИТ баромад карда, оид ба китоби тозанашраш “Андешаҳои дунявӣ дар осори Садриддин Айнӣ” маълумоти муфассал дода, ҷанбаҳои омӯхтанбоб будани асарашро баён дошт. Ҳамзамон аз Роҳбарияти академия ва ҳайати таҳририяи асари тозанашраш изҳори миннатдорӣ намуд.

Дар идома директори Маркази мероси хаттии назди Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Раҳматкарим Давлатов ва Зафар Саидзода баромад намуда, оид ба асари тозанашри устод Аламхон Кучарзода андешаронӣ намуданд.

27-уми феврали соли равон бо ташаббуси Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ВМКБ ва Раёсати Институти илмҳои гуманитарии ба номи академик Б.Искандарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон конференсияи илмию амалӣ дар мавзуи “Раванди муҳоҷират ва таъсири он ба бозори меҳнат” бо иштироки муовини Раиси Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон муҳтарам Абдулназарзода Абдулназар Абдулқодир ва ширкати роҳбарони идораҳои дахлдор ва ташкилотҳои байналмилаливу ҷамъиятӣ баргузор гардид.

Директори Институти илмҳои гуманитарӣ, д.и.фил. Қаландариён Ҳоким Сафар сараввал муовини Раиси ВМКБ Абдулназарзода Абдулназарро барои ширкат дар конференсияе, ки ба масъалаи басо муҳим ва актуалӣ – раванди муҳоҷират ва таъсири он ба бозори меҳнат бахшида шудааст, хайра мақдам гуфта, ба Муовини Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси ВМКБ муҳтарам Мирзонабот Алишер Худобердӣ барои зери таваҷҷуҳи ҳамешагӣ қарор додани фаъолияти олимон ва ҳалли мушкилоти илмӣ ва барои пиёда намудани сиёсати илмпарваронаи Пешвои соҳибзаковату соҳибфаросати миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сипоси самимиамонро баён намуданд.

Ҳамчунин профессор Қаландариён Ҳ.С. дар суханронии ифтитоҳӣ чунин изҳори назар намуданд: “Масъалае, ки имрӯз моро ба ҳам овардааст, мавзуи нав нест. Тадқиқотҳои охирини генетикӣ ва археологӣ аз он дарак медиҳанд, ки раванд ва ҷараёни муҳоҷират беш аз ду миллион сол аст, ки вуҷуд дорад. Шарҳи мафҳуми истилоҳии муҳоҷират ё таърифи илмии он мазмуни куллии равандро баён мекунад. Яъне ҳама гуна ҳаракати ҳудудии аҳолиро, ки бо убури сарҳади берунӣ ва дохилӣ бо мақсади тағйир додани ҷойи истиқомат ё иқомати муваққатӣ барои таҳсил ё фаъолияти меҳнатӣ, сарфи назар аз он ки зери таъсири омилҳои ҷалб ё фишор ба вуқӯъ мепайвандад, муҳоҷират мегӯянд.

Аз ин таъриф бармеояд, ки дар умум чор намуди муҳоҷират мавҷуданд: доимӣ, муваққатӣ, ихтиёрӣ ва маҷбурӣ.

Агар тибқи гузориши Созмони Милали Муттаҳид шумораи муҳоҷирони байналмилалӣ ба беш аз 300 миллион нафар расида, анқариби 4% аҳолии ҷаҳонро ташкил дода, танҳо беш аз 4 миллион шаҳрванди кишварҳои Осиёи Миёна дар Федератсияи Русия қарор дошта бошанд ва тамоюли болоравии ин рақамҳову фоизҳо пешбининашавандаву пешгиринашавандаанд, меарзад то ба ин мавзуъ ва таъсиру паёмадҳои мусбату манфии он таваҷҷуҳи бештар зоҳир шавад.

Ин масъала ба андозае муҳим ва мушкилоти иҷтимоию иқтисодии муҳоҷир ба андозае мазмуни сиёсӣ ва зери таваҷҷуҳи созмонҳои ҷаҳонӣ қарор гирифтааст, ки Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид 18-уми декабрро ба унвони Рӯзи ҷаҳонии муҳоҷирон эълом кард.

Агар имрӯз давлатҳои бо мушкилоти демографӣ ва норасоии қувваи корӣ дар бозори меҳнат маҷбуранд, ки бо таҳияи барномаҳои махсус ва муҳайёи имтиёзҳо шаҳрвандони кишварҳои дигарро ҷалбу даъват намоянд (чун барномаи Переселение дар Федератсияи Русия ё Грин картаи Амрико, барномаҳои мухталифи ҷалби муҳоҷирони Аморати муттаҳидаи Араб, Сербия, Португалия, Эквадор, Германия), пас, кишварҳое, ки ҷараёни муҳоҷират дар онҳо зиёд аст, ночору ноилоҷанд то барномаҳои махсуси зидди муҳоҷиратро таҳия намоянду дар амалӣ сохтани он сахт кӯшо бошанд.

Агар ба харитаи раванди муҳоҷират як назари иҷмолӣ афканем, муҳоҷирони кишварҳои дунё, ки чанд насли пешашон барои дарёфти зиндагии шоиста тарки диёр кардаанд, имрӯз боз, ҳарчанд хӯрҷини моддияшон пур аст, пуштора карда, дар ҷустуҷӯву кофтукови муҳити амну амоне ҳастанд, ки боду ҳавои тоза дошта бошад, табиати зебову бе ғашу олоиш дошта бошад, осмони софу нилгуни афсонавӣ дошта бошад ва муҳим аз ҳама ғизои табииву ғайри сунъӣ ва мардуме, ки фарҳанги писар ғамгусори падар то дами охирин бошад, ҳастанд.

Ин муҳиту табиате, ки ҷаҳониён ҳавасаш мехӯранду дар орзӯяш хӯрҷинбапушт мегарданд, магар муҳити тоҷиконаи ВМКБ нест?! Агар ҷавоб «ҳа» бошад, пас, чаро фоизи баланди ҷараёни босуръати муҳоҷират ба ин гӯшаи зебои кишвари азизамон рост меояд?

Таърих гувоҳ аст, ки баргашти муҳоҷирон ногузир аст. Имрӯз агар ин муҳитро мардуме тарк мекунад, ки хуну чеҳраи тоҷикона дорад, шояд муқимшудагони оянда аздастдодагони сириштмоя (генофонд) бошанд ва ё тамоман як халқияту як миллати дигар. Агар генофонди миллат сарнавишти таърихии миллат ва имрӯзу фардои онро муайян намояд, муҳоҷират дар шароити ҷаҳонишавӣ зарбаи сахт ва эҳтимоли нест кардани сириштмояи миллатро дорад.

Сипас, муовини Раиси ВМКБ Абдулназарзода Абдулназар Абдулқодир ҳозиринро аз номи Раиси ВМКБ Мизонабот Алишер Худобердӣ хайр мақдам гуфта, оиди масоили равандҳои мухталифи муҳоҷират, хусусиятҳои хосу таъсиррасонии онҳо ба бозори меҳнати ВМКБ нуқтаи назари хешро баён намуданд.

Ба иштирокчиёни конференсия рӯйнамои н.и.и., докторанти ИИГ АМИТ Шоидарвозова Марзия Саидвалишоевна, ки дар асоси таҳлили натиҷаҳои аз таҳқиқотҳои саҳроии се навоҳии Бадахшон: Шуғнон, Рӯшон, Роштқалъа ва ш. Хоруғ бадастомада, дар доираи мавзуи зикргардида, пешкаш гардид.

Дар фарҷоми Конференсия аз ҷониби иштирокчиён: Каниев Мулкамон - сардори Шуъбаи хадамоти муҳоҷират дар ВМКБ, Қозидавлатзода Зайнулараб – сардори Шуъбаи минтақавии Бонки миллии Тоҷикистон дар ш. Хоруғ, Мирзоқандов Аминҷон - Сарвари Раёсати маорифи ВМКБ, Шоламов Саидазиз – мутасаддии Барномаи устуворгардонии ш. Хоруғ дар филиали Агентии Оғохон оид ба муҳити зист дар Тоҷикистон, Сайфуллоева Ольга – менеҷер оид ба масъалаҳои академии Мактаби маълумоти касбӣ ва давомдори Осиёи Марказӣ баромад намуданд.

Интихобот воситаи асосии сиёсати бунёдгар ва созанда аст. Дар олам кишвареро дарёфт намудан номумкин аст, ки аз интихобот истифода нанамояд. Новобаста аз сохти сиёсӣ ва муносибатҳои сиёсии ҳукмрони ҷамъиятӣ сохторҳои гуногуни таркибии кишварҳои олам ба раванди интихобот рӯ меоранд. Интихобот, навъ ва шакли гуногуни он мавриди истифода қарор доранд.

Интихобот ягона воситаест, ки тавассути он шахс ҳамчун манбаи ҳокимият имконият пайдо мекунад, ки мустақилона ба воситаи овоздиҳӣ мавқеашро муайян намояд. Дар ҳолати интихоботи умумӣ ҳар як шаҳрванд ҳуқуқ пайдо мекунад, ки озодона дар интихобот иштирок намояд ва ба ҳокимият таъсир расонад. Масалан, нигоҳдоштан ё иваз кардани парламент, ҳукумат, тағйир додани раванди сиёсии давлат ва ғайра.

Интихоботҳо дар ҳаёти сиёсии ҷомеа ҳамчун падидаи муҳими фаъолияти шахсӣба шумор рафта, онҳо ба институтҳои гуногун ва дараҷаи идоракунии парламент, президент, мақомотҳои намояндагӣва ҳокимияти маҳаллӣ таъсири амиқ мерасонанд.

Натиҷаи интихоботҳо аз дараҷаи инкишофи маданияти сиёсӣ, шакли идоракунӣ ва мавқеи ҳизбҳои сиёсию дигар институтҳои сиёсии ҷомеа вобастагии зиёд дорад. Интихоботи озоду демократӣ аз рӯи принсипҳои умумӣ, баробар, бевосита, алтернативӣ, пинҳонӣ гузаронида мешаванд. Масалан, принсипи интихоботии умумӣ маънои онро дорад, ки ҳамаи шаҳрвандон ҳуқуқ доранд дар интихоботҳо иштирок намуда интихоб шаванд.

Бояд зикр кард, ки дар ҳар як мамлакат вобаста ба манфиатҳои ҳизбҳо, дараҷаи инкишофи маданияти сиёсӣ ва анъанаҳо интихобот мегузарад.

Мавриди зикр аст, ки дар гузаронидани интихоботҳо маданияти сиёсӣ ва шуури сиёсӣ нақши муҳимро бозӣ мекунад. То чӣ андозае, ки маданияти сиёсии интихобкунандагон баланд бошад, ҳамон андоза сатҳи касбии ҳайати депутатҳои интихобшуда баланд мебошад.

Ҷумҳурии Тоҷикистон имрӯз дар қатори дигар мамлакатҳои пешқадам роҳи бунёди ҷомеаи демократиро ихтиёр кардааст. Бинобар ин, барои гузаронидани интихоботи демократӣ заминаҳои хуби объективӣ гузошта шудаистодааст. Яке аз мисолҳои равшан ин, қабули қонунҳои-конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи интихобот ба Маҷлиси Олӣ", Қонуни Конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи интихоби вакилон ба Маҷлиси маҳаллии вакилони халқ" шуда метавонад, ки Иҷлосияи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, аз таърихи 10 декабри соли 1999 қабул кардааст. Мувофиқи қонуни интихоботии Ҷумҳурии Тоҷикистон 63 нафар барои интихоб шудан ба Маҷлиси намояндагон муайян карда шудааст. Аз тарафи дигар қонун системаи омехтаи интихоботро муқаррар кардааст: 41 вакил аз ҳавзаҳои якмандата ва 22 нафар аз ҳизбҳои сиёсӣвакил интихоб мешаванд. Шаҳрвандоне, ки то рӯзи интихобот ба сини 18 расидаанд, ҳуқуқи интихоб кардан доранд, ба шарте ки онҳо бо қарори суд дар ҷойҳои махсус нигоҳ дошта нашаванд ва маҳрум аз озодӣ нашуда бошанд. Дар ҳамин асос, ҳар шаҳрванди Тоҷикистон, ки ба синни 25 расида ва ҳуқуқи интихоб шудан дошта бошад, ҳадди ақал панҷ соли охир шаҳрванди Ҷумҳурии Тоҷикистон ва соҳиби маълумоти олӣ аст, метавонад номзадии худро ба вакилии Маҷлиси намояндагон пешниҳод намояд.

Ҳоло дар Ҷумҳурии Тоҷикистон 7 ҳизби сиёсӣ фаъолият дошта, дар интихоботи соли 2025 барои соҳиб шудан ба 63 курсиҳои Маҷлиси намояндагони маҷлиси Олии Ҷумҳуриии Тоҷикистон, аз ҷумла Ҳизби халқӣ демократии Тоҷикистон, Ҳизби аграрии Тоҷикистон, Ҳизби коммунистии Тоҷикистон, Ҳизби демократии Тоҷикистон, Ҳизби ислоҳоти иқтисодии Тоҷикистон, Ҳизби сотсиал-демократи Тоҷикистон ва Ҳизби сотсиалистии Тоҷикистон.

Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳуриии Тоҷикистон аз 33 аъзо иборат аст, ки 8 нафари онҳо аз ҷониби Президент таъин ва 25 нафари дигар аз ҷониби Маҷлисҳои маҳаллӣ интихоб карда мешаванд. Номзадҳо бояд ба синни 25 - солагӣ расида, соҳиби маълумоти олӣ ва ҳадди ақал панҷ соли охир бояд шаҳрванди Тоҷикистон бошанд. Номзадҳо бо роҳи овоздиҳии махфӣ дар Маҷлиси якҷояи ҳамаи мақомоти намояндагии маҳаллӣ интихоб мешаванд.

Гузаронидани интихоботҳои демократӣ ва озод яке аз рукнҳои муҳими демократия буда, барои ташаккули ҷомеаи шаҳрвандӣ заминаи муҳими сиёсӣ тайёр мекунанд.

Дaр ҷомеaи демокрaтӣ роҳи aсосии ҳизб бa сӯйи ҳокимияти сиёсӣ интихоботи мaрдумӣмебошaд. Ҳизб тaнҳо тaвaссути тaвсеaи зaминaи интихоботии худ метaвонaд бa парлумон роҳ ёбад ва бa ҳокимият дaстрaсӣ пaйдо намояд. Бинобар ин, ҳамаи ҳизбҳо бa тaблиғу ташвиқи бaрномaи пешaзинтихоботии худ, тaъмини рейтинги зaрурии номзaдҳои худ бa мaқомоти нaмояндaгии ҳокимият aҳaмияти ҷиддӣ медиҳaд. Ситодҳои мaхсуси интихоботӣ тaшкил кaрдa мешaвaнд, ки дaр онҳо технологҳои беҳтaрини сиёсӣ, ки дaр тaшкили мaърaкaҳои интихоботӣ тaҷрибa дорaнд, кор мекунaнд.

Бояд гуфт, ки комиссияҳои интихобот аз рӯи принсипи ҳудудӣ таъсис дода шуда, як нафар ҳуқуқ дорад фақат аъзои як комиссияи интихобот бошад.

Хусусияти дигари низоми интихоботии моро муайян мекунад ин вижагӣ вобаста ба усули овоздиҳӣ мебошад. Мутобиқи моддаи 3 Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи интихоботи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон» «Интихоботи вакилони Маҷлиси намояндагон дар асоси ҳуқуқи умумӣ, баробар ва бевосита бо овоздиҳии пинҳонӣ ва низоми омехтаи интихобот сурат мегирад, дар он ҳеҷ гуна ҳадди ҳисоб (квота) муқаррар карда намешавад». Истифода аз усули пропорсионалии ҳисобкунии овозҳо дар ҳавзаи ягонаи умумиҷумҳуриявӣ ва мажоритарӣ дар ҳавзаҳои якмандатаи интихобот хусусияти омехтагии низоми интихоботиро дар Тоҷикистон муқаррар намудааст. Дар интихоботи маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ бошад низоми мажоритарии интихоботи амалӣ карда мешавад.

Дар маҷмӯъ таҳлили низоми интихоботӣ дар Тоҷикистон собит менамояд, ки он бо хусусиятҳои хоси сохторию функсионалӣ ва мазмунии худ фарқ намуда, ифодагари ҷанбаҳои муҳимми ташаккули анъанаҳои давлатдорӣ мебошад, ки вобаста ба рушди ҷомеа ва равандҳои демократӣ дар ҷаҳон такомул ёфта истодааст.

Расулзода Аслам Зафар - ходими калони илмии шуъбаи ШМА ва Канадаи Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ

Имрӯз (26.02.2025) дар Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон даври муассисавии озмунҳои ҷумҳуриявии «Муҳақиқ ва ихтироъкори ҷавон» ва «Магистранти сол» миёни магистрантон, докторантон аз рӯи ихтисос (PhD) ва унвонҷӯёни муассисаҳои олии касбӣ ва илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.

Дар ин озмунҳо магистрантон ва докторантони PhD- и муассисаҳои илмӣ иштирок намуда, 4 нафар ғолиби озмунҳои мазкур гардиданд. Аз ин ҳисоб ду нафар ғолиби даври муассисавии озмуни ҷумҳуриявии «Муҳаққиқ ва ихтироъкори ҷавон» ва ду нафар ғолиби даври муассисавии озмуни ҷумҳуриявии «Магистранти сол» гардиданд.

Мақсади ташкил ва гузаронидани Озмун ин дар амал татбиқ намудани сиёсати давлатӣ дар соҳаи илму техника, технология, рушди тафаккури техникӣ, тавсеаи ихтирокорӣ ва навоварӣ, дарёфт ва муаррифии истеъдодҳои нав, дастрасӣ пайдо кардан ба техникаву технология ва принсипҳои сиёсати илмӣ-инноватсионӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон мебошад.

26 феврали соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо директори иҷроияи Маркази байналмилалии илм ва технология хонум Карина Ангуэлиева мулоқоти судманд анҷом дод.

Мақсад аз мулоқот мустаҳкам намудани ҳамкориҳо дар самтҳои техника, таҳқиқотҳои илмӣ, омода намудани кадрҳои баланди илмӣ дар самти илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ мебошад. Дар мулоқоти имрӯза президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки Академияи милли илмҳои Тоҷикистон ҳамкориҳои гуногунҷабҳаи худро бо Маркази байналмилалии илм ва технология дар доираи якчанд лоиҳаҳо ба роҳ монда, минбаъд низ тибқи он барои густариш додани ҳамкориҳо дар якҷоягӣ фаъолияти густурдаро ба роҳ хоҳанд монд.

Зикр шуд, ки дар доираи ин лоиҳаҳо ва дастгирии маъмурияти Маркази байналмилалии илм ва технология ба олимони Академияи милли илмҳои Тоҷикистон имкон пайдо мешавад то дар соҳаи илм натиҷаҳои назаррасро ба даст оварда, соҳаи илмро дар сатҳи байналмилалӣ муаррифӣ намоянд.

Дар мулоқот қайд гардид, ки дар доираи ҳамкориҳои муштарак мо метавонем дар оянда, миёни олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва ҷониби дигар конфронс ва симпозиюмҳои сатҳи байналмилалӣ баргузор намоем. Ҳамзамон ҷонибҳо дар масъалаи омода намудани кадрҳои баланди илмӣ таваҷҷуҳ равона намуда, барои ҳамкорӣ дар ин самт ба мувофиқа омаданд.

Зимни мулоқот таъкид гардид, ки ҳоло ҷомеаи ҷаҳонӣ дар асри рушди техникаву технология қарор дорад. Гуфта шуд, ки Ҳуши маснуъӣ падидаи фанноварии нодири солҳои охир аст. Вобаста ба ин мо бояд дар ин самт тадбирҳои нав андешида, ҳамкориҳои худро тақвият бахшем.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қоиблҷон Хушвахт таъкид дошт, ки дар заминаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нав фаъолият менамояд, ки пурра ба ин самт бахшида шудааст. Дар оянда барои тақвият бахишидан дар ин самт мо метавонем ҳамкориҳои худро дар доираи фаъолияти ин марказ ба роҳ монем.

Дар охир ҷонибҳо омодагии худро барои идомаи ҳамкориҳои минбаъда, бахусус дар самтҳои техника, таҳқиқотҳои илмӣ омода намудани кадрҳои баланди илмӣ дар самти илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ изҳор карданд.

25 феврали соли 2025 дар шаҳри Доҳаи давлати Қатар бо иштироки беш аз 80 нафар намояндагони 27 давлати дунё 10-умин Маҷмааи умумии Шабакаи ҷаҳонии дипломатияи мардумӣ фаъолияти худро оғоз намуд.

Дар ин рӯз маросими кушодашавии 10-умин Ассамблеяи генералӣ, интихоби президенти Шабакаи глобалии дипломатияи мардумӣ барои солҳои 2025-2028 ва ҳамоиши илмӣ дар мавзӯи “Дипломатияи мардумӣ: омилҳо ва таҳдидҳои нав” баргузор гардид, ки дар кори он муовин оид ба илм ва таълими Директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессор Сангинзода Дониёр ва ходими калони илмии ҳамин Институт Мирвайсов Мамурҷон иштирок ва маърӯза намуданд.

Инчунин дар ҳошияи ин чорабинӣ Сангинзода Д. ҷиҳати роҳандозии ҳамкориҳои мутақобила ва густариши он бо намояндагони давлатҳои аъзои GPDnet, ба монанди Қатар, Молдова,

Полша, Украина, Африқои Ҷанубӣ, Намибиа, Грузия, Малайзия, Балгария, Венгрия ва дигарон мулоқотҳои судманд анҷом дод.

25 феврали соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи байналмилалӣ илмӣ – амалӣ дар мавзуи “Саҳми занону бонувон дар рушди илм” бо ташабббуси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид.

Дар кори конференсия муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Мансурӣ Дилрабо, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, муовини Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикстон Мавсума Муинӣ, Раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Файзиддинзода Бунафша ва дигар занону бонувон иштирок намуданд.

Нахуст, ба кори конференсия Раиси Кумитаи кор бо занон ва оилаи назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Файзиддинзода Бунафша ҳусни оғоз бахшида, таъкид дошт, ки занону бонувони кишвар роҳнамоии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро доимо сармашқи кори худ намуда, кушишу ғайрати софдилонаву содиқонаи худро барои фаъолият дар соҳаҳои иҷтимоӣ, аз ҷумла илму маориф, хизмати давлатӣ, кишоварзӣ ва саноат, дар соҳаҳои нақлиёт, энергетика, алоқа, сохтмону меъморӣ, бонкдорӣ, мақомоти ҳифзи ҳуқуқу тартибот равона карда истодаанд.

Сипас, муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Мансурӣ Дилрабо суханронӣ намуда, қайд намуд, ки занону бонувони кишвар роҳнамоии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро доимо сармашқи кори худ намуда, кушишу ғайрати софдилонаву содиқонаи худро дар тамоми соҳаҳо равона карда истодаанд.

Дар идома президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт оид ба таваҷҷуҳи Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти занону бонувон ибрози ақида намуда, қайд намуд, ки дар ҳақиқат занону бонувони давлати мо таҳти ғамхориву сарпарастии доимии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор дошта, дар бораи баланд бардоштани мақому манзалати зан – модар дар замони соҳибистиқлолии ватани азизамон корҳои азиме ба сомон расонида шудааст, ки боиси ифтихор ва сарфарозиҳост.

Инчунин, муовини Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Мавсума Муинӣ ибрози ақида намуда, таъкид дошт, ки имрӯз дар кишвар соҳае нест, ки занону бонувони тоҷик дар он фаъолияти пурсамар надошта бошанд. Тавре дар Паёми Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2024 ироа гардид, бонувону занон ва духтарон дар амалисозии талаботу муқаррароти қонунҳои миллӣ, пешгирӣ намудани бегонапарастӣ, аз ҷумла сарулибос ва ойинҳои барои мардуми мо бегона, ба камол расонидани наслҳои солим, таҳкими сулҳу субот дар ҷомеа, пешрафти давлат ва ободии Ватан, минбаъд низ саҳми худро мегузоранд.