Дар санаи 17 сентябри соли 2024 дар шаҳри Остонаи Қазоқистон нишасти дуюми сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон баргузор гардид.

Дар ин бора хадамоти матбуоти президенти Қазоқистон дар сомонаи расмии худ иттилоъ додааст, ки нишасти мазкур дар Қасри Истиқлол баргузор гашт ва Сарвари давлати Қазоқистон Қосим-Ҷомарт Тоқаев Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон Олаф Шолс сарони давлатҳои Осиёи Марказиро пешвоз гирифт.

Ёдовар мешавем, ки ин дуввумин нишаст дар формати 5+1 миёни кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон дар сатҳи олӣ мебошад ва дар кори он аз сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ - Президенти Ҷумҳуриии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, Президенти Ҷумҳуриии Ӯзбекистон муҳтарам Шавкат Мирзиёев, Президенти Ҷумҳуриии Кирғизистон муҳтарам Садир Жапаров ва Президенти Ҷумҳуриии Туркманистон муҳтарам Сардор Бердимуҳаммадов ва Президенти кишвари мизбон Қосим-Ҷомарт Тоқаев иштирок намуданд.

Нахустин нишасти сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон дар формати 5+1 моҳи сентябри соли2023 дар Берлин бо ширкати раҳбарони панҷ кишвари Осиёи Марказӣ, Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон ва раиси ҷумҳурии Олмон баргузор шуда буд.

Интизор меравад, ки дар ҳамоиши сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон самтҳои минбаъдаи ҳамкориҳои судманд миёни ин кишварҳои баррасӣ мегарданд.

Дар ҳошияи Нишасти дуюми сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон, мулоқоти Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон Олаф Шолтс сурат гирифтааст.

Дар оғози сӯҳбат Президенти кишвар, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз тавсеаи ҳамкориҳои Тоҷикистон бо Олмон ва дигар кишварҳои аврупоӣ ва таваҷҷуҳи афзояндаи доираҳои иқтисодии Олмон ба Тоҷикистон изҳори қаноатмандӣ намуданд.

Аз ҷониби Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон саҳми назарраси Ҷамъияти Олмон оид ба ҳамкории байналмилалӣ (GIZ) ва Бонки рушди Олмон (KfW) дар татбиқи стратегияҳои миллии Тоҷикистон хуб арзёбӣ гардиданд.

Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз саҳми Олмон дар бунёди нерӯгоҳҳо ва таҷдиди неругоҳи барқи обии Норак бо камоли сипос ёдоварӣ намуда, изҳори итминон намудаанд, ки ин таҷрибаро метавон дар бунёди нерӯгоҳҳои барқи обии Роғун идома дод.

Дар навбати худ Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон Олаф Шолз иброз доштааст, ки Олмон ба ҳамкорӣ бо Тоҷикистон дар бахши энергетика, аз ҷумла гидроэнергетика ва дигар манобеъи энергетикӣ ва дар бахшҳои истихроҷи маъдан, ҳифзи муҳити зист ва амният таваҷҷӯҳи хоса дорад ва гуфтааст, ки «Мо ширкатҳои ҷаҳонии Олмонро ба ҳамкорӣ бо Тоҷикистон ташвиқ мекунем».

Инчуни дар сомонаҳои расмии Ҷумҳурии Қазоқистон ва Тоҷикистон қайд карда мешавад, ки дар мулоқоти мазкур мавзӯъҳои дигари ҳамкориҳо ва марбут ба ҳалли мушкилоти ҷаҳонӣ: оби ошомиданӣ, обшавии пиряхҳо, тағирёбии иқлим, амнияти ғизоӣ, амнияту субот дар минтақа ва ҷаҳон табодули афкор сурат гирифтааст.

Дар анҷоми мулоқот Сарвари давлат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон Олаф Шолс даъват ба амал овардаанд, ки бо сафари расмӣ ба Тоҷикистон ташриф оранд.

Аз таҳлили мулоқот бар меояд, ки талошҳои Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати рушд додани робитаҳои мутақобила, муайян намудани самтҳои афзалиятноки ҳамкориҳои бисёрҷониба ва ба даст овардани натиҷаҳои назаррас байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Федеролии Олмон нигаронида шудааст.

Пас аз мулоқот бо Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон Олаф Шолс Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар нишасти дуюми сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон иштирок ва суханронӣ намудаанд.

Сарвари давлат, муњтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳор доштаанд, ки: «Мо омодаем ҳамкориҳои зичро бо шариконамон барои ноил шудан ба ҳадафи ба роҳ мондани шарикии стратегӣ миёни Осиёи Марказӣ ва Олмон идома диҳем».

Зимни суханронӣ Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иқтидори захираҳои гидроэнергетикии Тоҷикистонро барои истеҳсоли «энергияи сабз», ташаббусҳои ҷаҳонии Тоҷикистон дар ҳалли мушкилоти глобалӣ, аз қабили тағйирёбии иқлим ва таъсири он, обшавии пиряхҳо, хушксолӣ қайд намуда, обхезӣ ва дигар мушкилоти ҷомеаи ҷаҳониро баён дошта, аҳамияти густариши ҳамкорӣ бо шарикон, аз ҷумла Олмонро ба маврид таъкид намудаанд.

Инчунин, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намудаанд, ки ҳамкориҳои мутавозини тиҷоративу иқтисодӣ ва сармоягузории кишварҳо бояд яке аз авлавиятҳои аслӣ гардад ва ҳамкории судманд ба хотири таъмини амнияту субот дар минтақа ва ҷаҳон муҳим дониста шавад. Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамзамон таваҷҷуҳи сарони давлатҳоро ба масъалаҳои рушди ҳамкориҳо дар соҳаи фарҳангугуманитарӣ, таълиму тарбия кадрҳо барои бахшҳои гуногуни иқтисодиёт ҷалб намудаанд.

Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар поёни суханронии худ изҳори умедворӣ кардаанд, ки натиҷаҳои мулоқоти дуюми Сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон ба таҳкими минбаъдаи муносибатҳои ҳамкорӣ ба нафъи тамоми халқҳо мусоидат хоҳад кард.

Дар умум бо назардошти пасманзари вазъи мураккаби геополитикӣ дар нишасти дуюми сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон ба масъалаҳои таъмини амният ва субот таваҷҷӯҳи зарурӣ зоҳир гардидааст.

Дар поёни ҳамоиш эъломияи муштараки сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон ба тасвиб расидааст ва коршиносон тахмин мекунанд, ки он ба самтҳои гуфтугӯи сиёсӣ, дипломатияи парламентӣ, ҳамкории ҳуқуқӣ, амният, мубориза бо терроризм ва қочоқи маводи мухаддир, ҳамкориҳои иқтисодӣ, энергетика, саноат, иқлим, муҳити зист ва идоракунии об, нақлиёт ва логистика, озуқаворӣ ва кишоварзӣ, инноватсия, технологияҳои нав ва рақамисозӣ, тандурустӣ, илм ва маориф ва робитаҳои фарҳангӣ миёни кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Олмон равона гардидааст ва барои ба натиҷаҳои назаррас ноил шудан роҳбарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва Канслери Ҷумҳурии Федеролии Олмон ният доранд, ки аз ҳама гуна форматҳо ва платформаҳои мавҷуда васеъ истифода баранд ва дар ин самт машваратҳои мунтазамро роҳандозӣ намоянд.

Қудратов Комрон - мудири Шуъбаи ИДМ-и Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, номзади илмҳои таърих