Перейти к основному содержанию

123123(Дар ҳошияи суханрониҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ифтихори 28-солагии Рӯзи ваҳдати миллӣ ва дар мулоқот бо роҳбарон ва фаъолони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон)

Рӯзи ваҳдати миллӣ, ки ҳар сол 27 июни дар Тоҷикистон бо шукӯҳи хос таҷлил мегардад, яке аз муҳимтарин рӯйдодҳои таърихии кишвар аст. Ин рӯз рамзи пирӯзии сулҳ бар низоъ, ягонагии миллат ва заминаи рушди устувори иқтисодиву иҷтимоии Тоҷикистон мебошад. Ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистон дар пасманзари ҷанги шаҳрвандии солҳои 1992-1997 ба даст омад, ки яке аз давраҳои фоҷиабори таърихи навини кишвар буд. Тавре Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханронии 27 июни соли 2025 зикр карданд, дар он солҳо қариб як миллион нафар шаҳрвандони Тоҷикистон аз тарси ҷони худ ва наздиконашон ба кишварҳои хориҷӣ гуреза шуданд. Хатари парокандагии миллат ва аз харитаи сиёсии ҷаҳон нобуд шудани давлати тозаистиқлол воқеияти талхе буд. Ин давра на танҳо бо талафоти инсонӣ ва харобии иқтисодӣ, балки бо эҳсоси ноумедӣ ва тарсу ҳарос миёни мардум ҳамроҳ буд.

Бо роҳбарии оқилонаи муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва иродаи қавии мардуми Тоҷикистон, дар соли 1997 Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ ба имзо расид. Ин рӯйдод оғози марҳалаи нави таърихи кишвар гардид.

Баргардонидани қариб як миллион гуреза ба Ватан ва маҳалли зисти онҳо яке аз дастовардҳои муҳими ин раванд буд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид карданд, ки ин талошҳо барои сарҷамъии миллат ва пешгирӣ аз парокандагӣ анҷом дода шуданд, то мардуми тоҷик дар хонаи худ ободкорӣ кунад. Ваҳдати миллӣ на танҳо сулҳро барқарор кард, балки барои рушди минбаъдаи Тоҷикистон заминаи мустаҳкам гузошт.

Дар мулоқот бо фаъолони Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон (28.06.2025), Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ваҳдати миллиро неъмати бебаҳо ва омили асосии пешрафти Ватан номиданд. Онҳо қайд карданд, ки дар шароити мураккаби ҷаҳони имрӯза, ки пур аз ҷангу нооромиҳо, гурезагӣ ва харобист, ваҳдати миллӣ барои Тоҷикистон арзиши муқаддас аст. Ин арзиш имкон дод, ки кишвар аз хатари нобудӣ наҷот ёфта, дар роҳи рушди устувор қадамҳои устувор гузорад.

Ваҳдати миллӣ заминаи муҳим барои татбиқи барномаҳои рушди иқтисодиву иҷтимоӣ ва расидан ба ҳадафҳои стратегӣ гардид. Дар суханронии 27 июни соли 2025 Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид карданд, ки ба шарофати сулҳу субот ва ваҳдати миллӣ сатҳи зиндагии мардум пайваста боло меравад ва шаҳрвандон бо меҳнати созанда ба ободии Ватан ва ояндаи дурахшони наслҳо саҳм мегузоранд. Ин дастовардҳо дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, ки яке аз минтақаҳои муҳими Тоҷикистон аст, ба таври равшан мушоҳида мешаванд.

Дар мулоқоти 28 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дастовардҳои мушаххаси вилоятро шарҳ доданд. Дар доираи сафари корӣ, даҳҳо иншооти нави иҷтимоиву иқтисодӣ, аз қабили бинои маъмурии мақомоти иҷроияи Хоруғ бинои истиқоматии барои 48 оила, Маркази фарҳанг, китобхонаи бачагона, корхонаи коркарди гӯшти қутос ва дигар иншоот ифтитоҳ шуданд. Ин иншоот, ки бо сармояи калон бунёд гардидаанд, барои беҳтар кардани шароити зиндагии сокинон ва рушди иқтисодии вилоят аҳаммияти бузург доранд.

Бунёди инфрасохтори замонавӣ яке аз натиҷаҳои муҳими ваҳдати миллӣ аст. Масалан, шоҳроҳи Қалъаихумб – Ванҷ – сарҳади Рӯшон (92,5 км, 2,5 миллиард сомонӣ) ва пули мошингузар аз болои дарёи Ғунд (200 метр, 60 миллион сомонӣ) на танҳо алоқаи минтақаҳоро беҳтар кард, балки Тоҷикистонро ба як кишвари транзитии минтақа табдил дод. Ин роҳҳо рамзи воқеии ваҳдати миллӣ буда, гӯшаву канораҳои кишварро ба ҳам мепайванданд.

Дар соҳаи энергетика низ пешрафтҳои назаррас ба даст омаданд. Ифтитоҳи неругоҳи барқи обии «Себзор» (11 мегаватт, 700 миллион сомонӣ) иқтидори энергетикии вилоятро 25% афзоиш дод ва маҳдудияти барқро бартараф намуд. Оғози бунёди неругоҳи барқи офтобии Шуғнон (3 мегаватт) ва 7 неругоҳи хурди офтобиву обӣ нишонаи истифодаи «энергияи сабз» аст, ки дар шароити тағйирёбии иқлим аҳаммияти глобалӣ дорад. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд карданд, ки то охири 2025 иқтидори энергетикии вилоят ба 75,5 мегаватт мерасад, ки нисбат ба соли 1991 қариб 8 баробар зиёд аст.

Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон дар заминаи сулҳу субот ба дастовардҳои муҳим ноил гардид. Тибқи суханронии 28 июн, дар 34 соли истиқлол ба вилоят 25 миллиард сомонӣ сармоягузорӣ шуда, 2300 иншооти иқтисодиву иҷтимоӣ бунёд гардид. Дар доираи омодагӣ ба 35-солагии истиқлол, 1362 иншоот пешбинӣ шуда, то имрӯз 1059 иншоот (3,8 миллиард сомонӣ) ба анҷом расидааст. Аз ҷумла, 80 корхонаи саноатӣ, 70 иншооти маориф, 46 иншооти тандурустӣ ва 246 км роҳ сохта шуд.

Дар соҳаи саноат, шумораи корхонаҳо аз 13 ба 183 афзуда, номгӯйи маҳсулот аз 10 ба 70 расид. Ҳаҷми истеҳсоли саноатӣ дар соли 2024 ба 307 миллион сомонӣ расид, ки нисбат ба соли 1993 5 баробар зиёд аст. Дар соҳаи кишоварзӣ, истеҳсоли ғалладонагиҳо, картошка, сабзавот ва чорво афзоиш ёфта, майдони боғҳо 2,3 баробар зиёд шуд. Ин дастовардҳо ба беҳтар шудани сатҳи зиндагии сокинон ва таъмини амнияти озуқаворӣ мусоидат карданд.

Сайёҳӣ низ дар вилоят рушд карда, соли 2024 40 ҳазор сайёҳро ҷалб намуд, ки нисбат ба соли 2021 13 баробар зиёд аст. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба роҳбарони вилоят супориш доданд, ки инфрасохтори сайёҳиро такмил диҳанд, то шумораи сайёҳон боз ҳам афзоиш ёбад. Ин тадбирҳо ба рушди иқтисоди маҳаллӣ ва баланд бардоштани обрӯи Тоҷикистон дар арсаи ҷаҳонӣ мусоидат мекунанд.

Ваҳдати миллӣ барои Тоҷикистон на танҳо рамзи сулҳ, балки пояи рушди устувори иқтисодиву иҷтимоӣ аст. Бо роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистон аз хатари парокандагӣ наҷот ёфта, дар роҳи пешрафт қадамҳои устувор гузошт. Дастовардҳои Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, аз бунёди роҳҳо ва неругоҳҳо то рушди саноату кишоварзӣ, натиҷаи мустақими сулҳу субот аст.

Ваҳдати миллӣ ва суботи сиёсӣ Тоҷикистонро дар арсаи ҷаҳонӣ ба як кишвари пешсаф табдил доданд. Дар суханронии 27 июн, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд карданд, ки ҷомеаи ҷаҳонӣ Тоҷикистонро ҳамчун давлате эътироф мекунад, ки дар ҳалли масъалаҳои глобалӣ, аз қабили мубориза бо тағйирёбии иқлим ва ҳифзи пиряхҳо, нақши муҳим дорад. Баргузории Конфронси сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо дар Душанбе дар соли 2025 далели равшани ин мавқеи баланд аст. Ин чорабинӣ на танҳо обрӯи Тоҷикистонро боло бурд, балки ташаббусҳои онро дар сатҳи ҷаҳонӣ дастгирӣ кард.

Сиёсати «дарҳои кушода», ки дар заминаи сулҳу субот амалӣ гардид, ба Тоҷикистон имкон дод, ки бо аксари кишварҳои ҷаҳон муносибатҳои дӯстона ва мутақобилан судманд барқарор кунад. Ин дастовардҳо натиҷаи мустақими ваҳдати миллӣ буда, Тоҷикистонро ба як узви фаъоли ҷомеаи ҷаҳонӣ табдил доданд. Дар мулоқоти 28 июн, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид карданд, ки истиқлол, сулҳ ва ваҳдати миллӣ неъматҳои бебаҳо ҳастанд, ки дар шароити ҷаҳони пур аз нооромиҳо арзиши бештар пайдо мекунанд.

Тантанаҳои идонаи 27 июни 2025 дар шаҳри Хоруғ намоиши воқеии ягонагии мардуми Тоҷикистон буданд. Баъд аз суханронии пурмуҳтавои Пешвои миллат, ки аҳаммияти ваҳдати миллиро таъкид кард, барномаи консертии бошукӯҳ бо иштироки 5000 ҳунарпешаи касбӣ ва ҳаваскор баргузор гардид. Рақсу сурудҳо, шеърҳои шоирони маҳбуб ва навоҳои оҳангсозони шинохта, ки сулҳ, дӯстӣ ва бародариро тараннум мекарданд, ба ҷашн шукӯҳи хос бахшиданд. Ин барнома на танҳо як чорабинии фарҳангӣ, балки нишонаи ҳамбастагии миллат буд, ки дар қалби меҳмонон ва иштирокчиён таассуроти амиқ гузошт.

Чорабиниҳои фарҳангӣ, ба монанди консерти Хоруғ, дар таҳкими ваҳдати миллӣ нақши муҳим доранд. Онҳо фарҳанги сулҳофарии тоҷиконро, ки аз замони Куруши Кабир сарчашма мегирад, ба намоиш мегузоранд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханронии 27 июн қайд карданд, ки миллати тоҷик ҳамеша пуштибони сулҳ ва инсондӯстӣ буд, ва ин анъана имрӯз низ идома дорад.

Дар мулоқоти 28 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба рушди соҳаҳои маориф ва тандурустӣ дар Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон таваҷҷуҳи хос зоҳир карданд. Дар 34 соли истиқлол, 221 бинои нави таълимӣ (44 ҳазор ҷой) ва 32 муассисаи томактабӣ (1570 ҷой) бунёд шуд. Тибқи квотаи президентӣ, аз соли 1997 беш аз 4000 ҷавони вилоят, аз ҷумла 2000 духтар, дар донишгоҳҳои кишвар таҳсил карданд. Инчунин, 6400 ҷавон муассисаҳои олии хориҷиро хатм намуданд. Бо вуҷуд, камбудиҳо, аз қабили фарогирии пасти таҳсилоти томактабӣ (31%) ва иҷрои нокифояи барномаҳои таъмини кабинетҳои фаннӣ (23%), вуҷуд доранд, ки бояд ислоҳ шаванд.

Дар соҳаи тандурустӣ 279 муассиса бунёд ва 907 муассиса таъмир гардид. Ин муассисаҳо бо таҷҳизоти тиббӣ ба маблағи 106 миллион сомонӣ таъмин шуданд. Дар соли 2025 маблағгузории тандурустӣ ба 173 миллион сомонӣ расид, ки 24% афзоишро нишон медиҳад. 1332 ҷавони вилоят дар муассисаҳои тиббӣ таҳсил карданд, ки ба беҳтар шудани хизматрасонии тиббӣ мусоидат намуд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон супориш доданд, ки сифати хизматрасониҳои тиббӣ ва таъмини муассисаҳо бо технологияҳои муосир боз ҳам такмил ёбад.

Ваҳдати миллӣ ҳисси худшиносии миллӣ ва ифтихор аз Ватани соҳибихтиёрро афзоиш дод. Дар суханронии 27 июн, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид карданд, ки мардуми Тоҷикистон аҳамияти истиқлол, сулҳ ва ваҳдати миллиро амиқ дарк карда, бо меҳнати созанда давлатдориро тақвият медиҳанд. Дар мулоқоти 28 июн, Сарвари давлат тарбияи насли ҷавонро дар рӯҳияи ватандӯстӣ ва масъулиятшиносӣ муҳим номиданд. Онҳо қайд карданд, ки падару модарон, зиёиён ва ҷомеа бояд ба таълиму тарбияи наврасон эътибори аввалиндараҷа диҳанд, то наслҳои оянда ворисони сазовори бузургони миллат, чун Садриддин Айнӣ ва Бобоҷон Ғафуров, бошанд.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин таъкид карданд, ки волоияти қонун ва риояи тартиботи ҷамъиятӣ шарти муҳими субот аст. Дар вилоят сатҳи ҷинояткорӣ дар 5 моҳи 2025 нисбат ба соли 2024 16% коҳиш ёфт, ки аз муътадилии вазъ гувоҳӣ медиҳад. Ин дастовард ба таҳкими ваҳдати миллӣ ва эҳсоси масъулияти шаҳрвандӣ вобаста аст.

Дар мулоқоти 28 июн Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон вазифаҳои мушаххас барои рушди вилоят гузоштанд. Аз ҷумла, таъсиси ҷойҳои кор, саноатикунонии босуръат, коркарди ашёи хом ва афзоиши содирот ҳамчун ҳадафҳои стратегӣ муайян шуданд. Эълони солҳои 2025-2030 ҳамчун «Солҳои рушди иқтисоди рақамӣ ва инноватсия» нишонаи гузариш ба технологияҳои муосир аст. Роҳбарони вилоят вазифадор шуданд, ки хизматрасониҳои бонкиро беҳтар карда, сармояи дохиливу хориҷиро ҷалб намоянд.

Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон изҳори итминон карданд, ки мардуми вилоят бо заҳмати содиқона Тоҷикистонро ба давлати пешрафта бо инфрасохтори замонавӣ табдил медиҳанд. Онҳо таъкид карданд, ки ҳадафи асосӣ ободии Ватан, беҳтар кардани зиндагии мардум ва баланд бардоштани обрӯи Тоҷикистон дар арсаи ҷаҳонӣ аст.

Ваҳдати миллӣ барои Тоҷикистон асоси сулҳ, рушди устувор ва мавқеи баланд дар арсаи ҷаҳонӣ аст. Бо роҳбарии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон кишвар ба дастовардҳои бузург, аз бунёди роҳҳо ва неругоҳҳо то рушди маорифу тандурустӣ, ноил гардид. Тантанаҳои Хоруғ нишонаи ягонагии миллат буданд ва мулоқот бо фаъолони вилоят вазифаҳои навро барои ояндаи дурахшон муайян кард. Ваҳдати миллӣ ҳамчун гавҳари бебаҳо дар қалби мардуми тоҷик ҷовидон боқӣ хоҳад монд.

Сангинзода Дониёр Шомаҳмад -муовини директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ оид ба илм ва таълим, доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессор