“Баланд бардоштани сатҳи маърифати ҳуқуқии аҳолӣ омили асосии эъмори давлати ҳуқуқбунёд, ҷомеаи шаҳрвандӣ ватаъмин намудани волоияти қонун мебошад”.

ЭмомалӣРАҲМОН

Тавре Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханрониҳоипурмуҳтавои худ иброз доштаанд: “Тарбияи ҳуқуқӣ самти афзалиятноки сиёсати ҳуқуқии давлат дар шароити амалишавии ғояҳо ва арзишҳои ҳуқуқӣ мебошад. Он қисми таркибии тарбияи ахлоқию маънавии шахс, воситаи наздик гардонидани ҳар як узви ҷомеа бо арзишҳои ҳуқуқии аз ҷониби умум эътирофшуда ба ҳисоб меравад”.

Аз ин лиҳоз, тарбияи ҳуқуқӣ омили муҳими рушди ҷомеа маҳсуб меёбад. Чунки дар Ҷумҳурии соҳибистиқлолу демократии Тоҷикистон тағйироти амиқ дар тамоми соҳаҳои ҳаёти ҷамъиятӣ дар охири асри ХХ ва ибтидои асри ХХ1 бараъло мушоҳида мегардад. Бемуҳобот метавон гуфт, ки маҳз дар Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон заминаҳои зарурии бунёди сиёсати ҳуқуқӣ гузошта шуда, ҳамзамон ба ин васила дар давраи баъдиҷангӣ (соли 1997, ибтидои солҳои 2000) ҷиҳати татбиқи сиёсати нав дар соҳаи тарбияи ҳуқуқӣ, ахлоқӣ, маънавӣ, сиёсӣ ва ватандӯстӣ шароити зарурӣ фароҳам оварда шуд, ки боиси ифтихор аст.

Бояд қайдкард, ки дарки зарурияти маърифати ҳуқуқӣ, таъмини волоияти қонун дар ҷомеаи демокративу ҳуқуқбунёду дунявӣ ва ҳамзамон афзун гардонидани нақши он дар ташаккули фарҳанги ҳуқуқии аҳолӣ ва пешгирӣ аз ҳама гуна зуҳуроти номатлуби зидди ҷомеаи инсонӣ, аз зумраи қонуншиканиҳо дар иҷрои Фармони Президенти ҶумҳурииТоҷикистон, аз санаи 9-уми апрели соли1997 таҳти № 691 “Дар бораи сиёсати ҳуқуқӣ ва таъмини тарбияи ҳуқуқии шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон” ва инчунин қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон азсанаи 27-уми августи соли 1997 таҳти № 883 “Дар бораи баъзе чораҳои беҳтар намудани тарбияи ҳуқуқии шаҳрвандон ва фаъолияти ҳуқуқӣ дар ҷумҳурӣ” дарҷ гардидааст.

Ҳамзамон дар ин замина шуруъ аз ибтидои солҳои2000-ум дар Ҷумҳурии Тоҷикистон азнавсозии сиёсати тарбияи ҳуқуқӣ ба роҳ монда шуд. Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар инкишофи тамоми соҳаҳои фаъолияти ҳаётии ҷомеа, махсусан соҳаҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ ва фарҳангӣ табодули амиқеро ба вуҷуд овард.

Зеро ташаккули маърифат ва тарбияи ҳуқуқии аҳолӣ масъалаи калидии давлату ҳукумат ба ҳисоб рафта, аз рӯзҳои нахустини ба даст овардани Истиқлоли давлатӣ ба ин раванд таваҷҷуҳи хосса равона карда шуда, инчунин дар ин замина як қатор санадҳои меъёрӣ - ҳуқуқӣ қабул гардидаанд, ки дар маҷмуъ яке аз тадбирҳои муҳиму судманд ва дархури ниёзҳои ҷомеаи демокративу ҳуқуқбунёд маҳсуб меёбанд.

Бемуҳоботметавон гуфт, ки таҷдиди шаклу усулҳои тарбияи ҳуқуқӣ дар шароити ташаккули ҷомеаи иттилоотӣ пеш аз ҳама, васеъ намудани имкониятҳои технологияҳоииттилоотию коммуникатсиониро тақозо менамояд. Рушду инкишофи ҷомеа, ҷустуҷӯи технология восита ва усулҳои навтарини тарбия ва таълимро талаб мекунад.

Мусаллам аст, ки дар ин замина омодагии шахс ба шароити нави иқтисодӣ ва иҷтимоӣ ва пайдо намудани решаҳои ташаккули ҷаҳонбинии он дар таносуб бо арзишҳои нави ҳуқуқӣ, ки имрӯз бо мушкилоти бештаре мувоҷеҳ шудааст, нақши таълиму тарбия ва ҳиссибаланди масъулиятшиносиро дар тамоми сатҳи ҷомеа афзун менамояд. Чунки тарбия падидаи иҷтимоӣ, фарҳангӣ, психологӣ ва педагогӣ буда, барои танзими ҳаёти инсон ва пешрафти ҷомеаи ҳуқуқбунёдва дунявӣ хидмат менамояд. Аз нигоҳи дигар, он ҳамчун фаъолияти махсуси мақсадноки инсон барои рушди шахс ва вуруд шудани инсон ба ҷараёни зиндагии воқеӣ ва бунёди ҳаёти маданӣ ва ҳуқуқбунёд равона карда мешавад.

Хулоса, метавон гуфт, ки нақши тарбияи ҳуқуқӣ ҳамчун омили муҳими пешрафти ҷомеаи навин дар тағйир ва ташаккули тафаккури шахс, эътирофи арзишҳои нави ҳуқуқӣ афзалиятнок буда, дар таърихи кишвари соҳибистиқлоли мо мавқеи сазовори худро пайдо кардааст.

Алишер РАҲИМЗОДА н.и. ф.м, директори Институти математикаи АМИТ