31 июли соли равон бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар пояи Институти зоология ва паразитологияи ба номи Е.Н.Павловскийи АМИТ озмоишгоҳи паразитологӣ муҷҷаҳаз бо асбобу таҷҳизоти муосир таъсис дода шуд. Зимни маросими ифтитоҳ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва дигар олимону академикон иштирок намуданд.

Таъсиси озмоишгоҳи нав бо дар назардошти зарурати рушди илмҳои табиӣ ва риёзӣ аз ҷониби Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон солҳои 2020-2040 «Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф» эълон гардид, ки ин аз таваҷҷуҳи хоса зоҳир намудани Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба таъмини рушд ва инкишофи устувори кишвар гувоҳӣ медиҳад.

Қайд гардид, ки як таҷҳизоти замонавии озмоишгоҳ ин таҷҳизоти таҳлили иммуноферментӣ (ЭЛАЙЗА) ба шумор рафта, барои муайян намудани як қатор бемориҳои хавфноки зоопаразитӣ аз қабили трихинелёз, эхинококкоз, трипоносомоз, токсокароз ва описторохоз истифода бурда мешавад. Ҳамзамон беш аз 30 номгӯи лавозимоти лабараторӣ, таҷҳизоти гуногуни замонавӣ барои таҳқиқоти биологӣ ва паразитологӣ насб карда шудааст.

Инчунин, заррабини нусхабардории замонавӣ бо мақсади таҳқиқи сохти морфологӣ, муайян намудани таркиби намудӣ, аксбардории обектҳои хурдандоза истифода бурда мешавад. Ҳамчунин дар ин озмоишгоҳи нав таҷҳизотҳои бокси бехтараии биологӣ дараҷаи II, асбоби тамизкунӣ (стерилизатор), ҷевони хушккунӣ, инкубатори биёхимиявӣ муҷаҳҳаз гардонида шудаанд.

Таъсиси озмоишгоҳи нав имконият медиҳад, ки Институт бо як катор муассисаҳои давлатӣ, байналмиллалӣ ва ташилоту корхонаҳои хусусӣ ҳамкориҳоро ба роҳ монда, фаъолияти худро барои рушди илм ва таъмини бехатарии биологӣ ва амнияти озуқаворӣ бо дигар муассисаҳо дар ҳамоҳангӣ вусъат бахшад.

30 июли соли 2024 Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои боздиди корӣ ба шаҳри Теҳрони Ҷумҳурии Исломии Эрон сафар карданд.Умедоворем, ки ин сафари навбатии Пешвои миллат ба кишвари ҳамзабону ҳамфарҳанги мо дар таърихи муносибатҳои Тоҷикистону Эрон саҳифаҳои навро мекушояд.

Бояд зикр намуд, ки ҶИЭ,баъд аз пош хурдани ИҶШС нисбати Тоҷикистон ва дигар ҷумҳуриҳои Осиёи Марказӣ, қабл аз ҳама сиёсати конструктивиро пеш гирифт. Вай бо ин роҳ мехост исбот намояд, ки мақсади асосии Эрон ҳамкориҳо дар самтҳои гуногун ва пеш аз ҳама, таъмини суботи ҳарбӣ-сиёсии минтақа мебошад. Гуфтаҳои болоро иштироки фаъоли Эронро барои ба Созмони ҳамкориҳои иқтисодӣ ҷалб намудани ҷумҳуриҳои ОМ, кӯшишҳои барқарорсозии Шоҳроҳи Бузурги абрешим, эълони дар ихтиёри ин ҷумҳуриҳо гузоштани ҳудуд ва бандарҳои обии Эрон барои боркашонӣ ва роҳёфтан ба обҳои кушод, сохтмони иншоотҳои хурду бузург дар ҳудуди ҷумҳуриҳои Осиёи Марказӣ тақвият мебахшанд.

Дар сиёсати хориҷии Эрон муносибатҳои иқтисодӣ ва тиҷоратӣ аз охирҳои даҳаи 1980 сар карда то имрӯз яке аз ҷойҳои асосиро ишғол намудаанд. Теҳрон бо мақсади кӯмак ба рушди иқтисодиёти дохилӣ ва ташкили ҷойҳои корӣ, дар навбати аввал содироти маводи ғайринафтиро интихоб намуд. Теҳрон робитаҳои иқтисодиро яке аз омилҳои пуртаъсир ва муҳими кӯмакрасон ба манфиатҳои амниятӣ ва сиёсии худ мешуморад. Роҳбарони Эрон дар изҳороташон ҳамеша оид ба алоқамандиҳо байни суботи сиёсӣ ва иқтисодӣ ва инчунин барои рушди робитаҳои иқтисодии судманди мутақобил ва эътимоду ҳамкориҳо таъкид мекарданд. [1].

Таи муддати сипаришуда, миёни ҶИЭ ва Ҷумҳурии Тоҷикистон чандин мувофиқатномаҳои дуҷониба ва теъдоди зиёди мувофиқатнома ва ёддошти тафоҳуми дуҷонибаву сеҷониба ба имзо расида, тарафи Эрон бо мақсади ташвиқи маҳсулоти дохилии худ чандин намоишгоҳҳоро ташкил намудааст. Дар ин муддат утоқҳои бозаргонии дуҷониба ва кумитаҳои иқтисодӣ таъсис шуда, масъалаҳо ва қонунҳои судури раводид ҳалли худро ёфтанд. Бинобар набудани марзи муштарак, рафту омад танҳо аз ҳудуди Туркманистон сурат мегирад ва аз ҳамин сабаб дар сарҳади байни Эрону Туркманистон чандин гузаргоҳҳо кушода шуданд. Хатулсайри парвозҳо ё масирҳои ҳавоӣ байни Эрону ҷумҳуриҳои Осиёи Марказӣ, аз ҷумла бо Тоҷикистон барқарор гардиданд.

Таи солҳои аввали 1990 Эрон бо мақсади тавсеаи ҳамкориҳо дар бахши энержӣ ва иқтисодӣ дар ду масъала саъю талошҳои пурсамаре анҷом дод. Аввалин ва муҳимтарини ин талошҳо аз тавсеа ва эҳёи созмони Ҳамкориҳои Иқтисодӣ иборат буд. Дар нишастҳо ва ҷаласаҳои соли 1992-и созмони Ҳамкориҳои Иқтисодӣдар Теҳрон, 6 кишвари мусалмоннишини Иттиҳоди Шӯравии собиқ дар якҷоягӣбо Афғонистон ба се узви минтақавии ин созмон (Эрон, Туркия ва Покистон) пайвастанд ва дар натиҷа як ташкилоти байнидавлатии минтақавии нав бо доштани вазифа ва имкониятҳои зиёди тақвият ва тавсеаи ҳамкориҳои иқтисодӣ, техникӣ ва фарҳангиву амниятӣ ба вуҷуд омад.[1]

Масъалаи дуввум, иборат аз он буд, ки Эрон аз мавқеъ, фурсат ва имконоти мавҷуда истифода карда, пешниҳод намуд, ки як ниҳоди байнидавлатии чандҷонибаи нав, яъне Созмони Ҳамкориҳои баҳри Каспий таъсис дода шавад. Ин пешниҳод низ аз ҷониби 4 кишвари дигари бо баҳри Каспий марзи муштараки обӣ дошта: Озарбойҷон,Туркманистон, Россия ва Қазоқистон дастгирӣ ёфт[7].

Муносибатҳо миёни Эрон ва Тоҷикистон тайи солҳои Истиқлолият хуб ба роҳ монда шуда, ҳамеша дар ҳоли тавсеа ва рушд қарор доранд. Ногуфта намонад, ки аввалин кишваре, ки Истиқлолияти давлатии Тоҷикистонро ба расмият шинохт, Эрон буд ва сабаби аслии он муштаракоти забонӣ, фарҳангӣ, таърихӣ ва динӣба шумор меравад.

Дар бахши муносибатҳои энергетикӣ ва иқтисодӣ таи ин муддат бо кӯмак ва дастгирии ҶИЭ, корҳои зиёде ба анҷом расиданд. Сохтмони нақби Истиқлол, Нерӯгоҳи барқии обии Сангтӯда 2, сохтмони биноҳои истиқоматӣ, таъмиру азнавсозии меҳмонхонаи Тоҷикистон, таъсиси корхонаҳои дӯзандагӣ ва бо таҷҳизоти замонавӣтаъмин намудани онҳо, корхонаи истеҳсоли маводи аҳамияти ҳарбӣ дошта, тавсеаи тиҷорат дар шаклу қолабҳои гуногун ва ғайра мисолҳоеанд чун муште аз хирвор.

Бо таъйини сафирҳои соҳибтаҷриба аз ҳар ду ҷониб дар ибтидои соли 2019, муносибатҳои байнидавлатӣ ба зинаҳои нав баромаданд. Парвозҳои мунтазами ҳавопаймоҳои мусофирбар бо хатсайри Душанбе-Машҳад-Душанбе дубора барқарор гардида, дар охири соли 2019 дар шаҳри Душанбе намоишгоҳи маҳсулоти эронӣбаргузор гардид. Ҷонибҳо дар бораи ба охир расонидани сохтмони нақби «Истиқлол» бо кӯмаки молиявии Эрон ва ҳамчунин истифодаи пулҳои миллӣдар тиҷорати байниҳамдигарӣ ба мувофиқа расиданд. Ғайр аз ин, Эрон истифодаи ҳудуд ва бандарҳои баҳрии хешро барои интиқоли борҳои Тоҷикистон пешниҳод намуд.

Муносибатҳои фарҳангӣ низ дар ҳоли тавсеа ва рушд буданд ва дар ин росто як қатор корҳои назаррас низ ба анҷом расиданд. Дар ин бахши ҳамкориҳо мо метавонем ҷашни хамасолаи «Китоб»-ро мисол оварем. Дар ин ҷашн ҳар сол садҳо китобдӯстону ноширони тоҷик ба Теҳрон даъват карда мешаванд ва онҳо аз наздик ба кори ноширони китоби Эрон ва дигар кишварҳо ошно гашта, китобҳои даркориашонро аз ғурфаҳои китобфурӯшӣ пайдо мекунанд. Ҳар сол дар ғурфаи китоби Тоҷикистон бо кӯмаки сафоратхонаи Тоҷикистон дар Теҳрон Рӯзи Тоҷикистон доир мегашт ва ҳадафи аслӣаз доир кардани ин рӯз муаррифии Тоҷикистон ва санъати ноширии он буд.

Солона чандин адад китобҳои шоирону нависандагони тоҷик ба таври ройгон ба чоп мерасанд. Рӯзҳои фарҳангии Тоҷикистон дар Теҳрон соли 2010 гузаронида шуд ва аз ҷониби мардуми Эрон хеле хуб пазируфта гардид.

Тибқи ахбори сомонаи Авесто.тҷ аз 04.03.2020 сафири Тоҷикистон дар Теҳрон, донишманд ва диломати шинохта Низомиддин Зоҳидӣ оид ба масъалаи рушди муносибот дар бахши амниятӣбо котиби Шӯрои Олии амнияти миллии ҶИЭ оқои Алӣ Шамхонӣ мулоқот намуд. Мавзуи мулоқот ёфтанироҳҳо ва усулҳои дар амал пиёда намудани «Меморандум оид ба принсипҳо ва чорчӯби ҳамкориҳо миёни Тоҷикистону Эрон дар бахши амниятӣ» буда, ба зарурати андешидани чораҳои муассир барои иҷрои моддаҳои ин ҳуҷҷати муҳим таъкид карда шуд.

Ташрифи Президети ҶИЭ марҳум Иброҳим Раисӣ ба Тоҷикистон дар сентябри соли 2021 ва сафари Асосгузори сулҳу ваҳдат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Эрон ва диду боздидҳояшон бо роҳбарияти сиёсӣ ва низомии кишварҳо, имзои 16 санади ҳамкориҳо дар бахшҳои гуногунро ба бор овард.

Ногуфта намонад, ки дар замони на он қадар тӯлонии роҳбарии марҳум Раисӣ муносибати Тоҷикистону Эрон ба маҷрои аввалааш баргашт. Ӯ дар аввалин сафараш ба Тоҷикистон гуфт, «фасли наве дар равобити иқтисодиву сиёсӣ ва фарҳангии Теҳрону Душанбе оғоз шуд» Сафари дувуми Раисӣ ба Тоҷикистон дар тирамоҳи соли гузашта воқеаи таърихӣ буд. Ӯ зимни ин сафар бо Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон мулоқот кард ва ҳарду дар нишасти матбуотӣ гуфтанд, ки раводид барои шаҳрвандони ҳар ду кишвар барои 30 рӯз лағв мегардад. Марҳум Раисӣ дар ҷараёни сӯҳбаташ қонеъона ва қотеъона гуфт, ки «Шояд баъзеҳо тавсеаи Тоҷикистонро намеписанданд, муҳим нест, аммо мо ба унвони Ҷумҳурии исломии Эрон муътақидем, пешрафти Тоҷикистон пешрафти мост, амнияти Тоҷикитон амнияти мост. Боварии мо ин аст, ки ҳар гоме, ки дар ҷиҳати пешрафт дар кишвари Тоҷикистон бардошта мешавад. иззати ҳамаи мост. Дар ин ҷиҳат аз ҳеҷ ҳамкорие дареғ нахоҳем дошт» [9].

Ҷумҳурии исломии Эрон дорои имконот ва зарфиятхои бузурги молияӣ, иқтисодӣ, техникӣ, ҳарбӣ, фарҳангӣва ғайраҳо буда, яке аз кишварҳои пешрафтаи минтақаи Шарқи Миёна ва Наздик шинохта шудааст.

Рафту омад, табодули ҳайатҳои расмӣ, бастани шартномаву қарордодҳои ду ҷонибаву бисёрҷониба миёни ҳарду кишвари дорои умумиёти муштарак ҷавобгуйи тақозои замон мебошад.

Аз ин рӯ, беҳбуди муносибот, рушди ҳамкориҳо дар бахшҳои гуногун, аз ҷумла, дар самти ҳамкориҳои иқтисодӣ, фарҳангӣ, амниятӣ, ҳарбӣва ҳарбӣ-техникӣ бо ин кишвар, ба манфиати ҳарду кишвар хоҳад буд.

Бо боварии комил қайд намуд ҷоиз аст, ки сафари навбатии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷмуҳурии исломии Эрон, ҳамкории барои ҷонибҳо судмандикишварҳои моро дар асоси усулҳои ҳусни тафоҳум ва эҳтирому эътимоди ҳамдигар минбаъд ҳам густариш хоҳанд дод.

Вазъи кунунии ҳамкории дуҷониба, аз ҷумла дар бахшҳои сиёсӣ, иқтисодӣ, тиҷорат, энергетика, саноат, ҳамлу нақл, кишоварзӣ ва тандурустӣ, илму маориф ва фарҳанг имрӯз дар сатҳи қаноатмандӣ қарор дорад ва ин раванди судбахш дар оянда низ бояд идома ёбад.

Холназаров Назар Мирзоевич, - ходими калони илмии Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

Рӯйхати адабиёт

1. Амният дар Осиёи Марказӣ «дар чорчӯби навини байналмилалӣ», маҷмӯи мақолаҳо, фасли 8, Ёдмунг Ҳерзиг-«Эрон ва Осиёи Марказӣ», тарҷимаи Муҳаммадризо Дабирӣ, саҳ. 235-272

2. Казахистан и организация «Исламская конференция»,маҷмуаи мақолаҳо, боби 2, 2.2. Ҷумҳурии Исломии Эрон,сах.79-97

3. Конститутсияи Ҷумҳурии Исломии Эрон.Б.2, моддаи 16

4. Ҳафтаномаи «Дунё», №5 (825), 29.01- 04.02.2020

5. http://www/ Iran.ru.04.12.2008

6. Inside Central Asia, issue 121 (13-19 may 19960),p.1

7. Caspian issues have figured prominetlyin Iranian polici and specialists and public debate in the 1990s, vol4,no,1 includes five articles giving the perspectives of senior Iranian offisiels and analitis…

8. Richard Pomfret, Central Azia Turns South? Traide Relations in Tranzition (London: Royal Institute of international Affairs? 1999), charpter 4, Trade Panernsin the 1990s, especiali pp, 42-43

9. Хафтаномаи «Самак», №21(654), 23.05.2024,с.5

https://www.president.tj/event/news/46742

30 июл дар доираи чорабинии марбут ба маросими савгандёдкунии Президенти тозаинтихоби Ҷумҳурии Исломии Эрон дар шаҳри Теҳрон Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Раҳбари Инқилоби Ҷумҳурии Исломии Эрон Оятуллоҳ Сайид Алӣ Хоманайӣ мулоқот намуданд.

Дар вохӯрӣ доир ба таҳким ва густариши бемайлони робитаҳои дӯстӣ ва ҳамкории гуногунҷанбаи Тоҷикистону Эрон гуфтугӯйи судбахш сурат гирифт.

Сарвари давлати Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баргузории муваффақонаи интихоботи Раисиҷумҳури Эронро ба Раҳбари Инқилоби Ҷумҳурии Исломии Эрон табрику таҳният гуфта, изҳори бовар намуданд, ки ҷониби Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо ҳукумати нави Эрон муносибатҳои ду кишварро боз ҳам рушд хоҳанд дод.

Дар идомаи суҳбат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз муштаракоти таърихию фарҳангии мардумони дӯсту бародари ду кишвар ва алоқамандии ҷонибҳо ба тавсеаи робитаҳо дар рӯҳияи ҳусни тафоҳум, ҳамёрӣ, эҳтиром ва эътимоди байниҳамдигарӣ ёдовар шуда, “азму иродаи устувори ҷониби Тоҷикистонро ба идомаи ин раванд” таъкид доштанд.

Бо ибрози қаноатмандӣ аз густариши бемайлони робитаҳои сиёсӣ, иқтисодию тиҷоратӣ ва илмию фарҳангӣ, бахусус тайи солҳои ахир, ҳарду ҷониб изҳори умед намуданд, ки ин раванди самарабахш минбаъд ҳам идома хоҳад дошт.

Дар вохӯрӣ ҳамчунин доир ба як зумра масоили байналмилалию минтақавии мавриди таваҷҷуҳи тарафайн мубодилаи андеша сурат гирифт.

https://www.president.tj/event/news/46734

Дар шаҳри Теҳрон Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамчунин бо Раиси Маҷлиси Шӯрои исломии Эрон Муҳаммад Боқири Қолибоф мулоқот намуданд.

Дар вохӯрӣ доир ба ҷанбаҳои мухталифи муносиботи дӯстӣ ва ҳамкории судбахши ду кишвари бародар гуфтугӯйи судманд сурат гирифт.

Зикр гардид, ки арзишҳои муштараки таърихиву фарҳангӣ ва тамаддунии ду кишвари ҳамзабон заминаи устувори муносиботи дуҷонибаро ташкил медиҳанд.

Зимнан аз раванди таҳкиму густариши робитаҳои парлумонӣ ва фаъолияти Гурӯҳҳои дӯстии байнипарлумонӣ изҳори қаноат карда шуд.

Таъкид гардид, ки робитаҳои мақомоти қонунгузор дар фароҳам овардани заминаи мусоид барои тавсеаи ҳамкорӣ дар бахшҳои мухталиф, аз ҷумла иқтисоду тиҷорат нақши муҳим доранд.

Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон идомаи муколамаи созандаи байнипарлумониро ба суди кор арзёбӣ намуда, аз Муҳаммад Боқири Қолибоф даъват намуданд, ки ба Тоҷикистон дар фурсати барояшон муносиб ташриф биёранд.

30 июли соли равон бахшида ба 30 солагии таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бо ибтикори КИИ “Хирадмандон” и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аксияи тарғиботии “Тоҷикона мепушем” баргузор гардид. Дар ин аксияи мазкур бонувону духтарони муассисаҳои илми таҳқиқотӣ иштирок намуад, барои муаррифии фарҳанг ва либоси миллии тоҷикона саҳми худро гузоштанд.

Зеро имрӯзҳо ба мушоҳида мерасад, ки масъалаи пушидани либоси тоҷикона аз ҷониби Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон мавриди таваҷҷуҳ қарор гирифта, намунаи либосҳои тавсиявӣ барои занону бонувони Тоҷикистон пешниҳод гардидааст. Ин иқдоми наҷиби Ҳукмати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба он мақсад аст, ки мо миллати тамддунофари тоҷик фарҳанги миллии ниёгони хешро ҳифз ва эҳё намуда, маҳз ба ҷаҳониён исбот намоем то мо миллати соҳибфарҳанг ва соҳибтамаддун ҳастем.

Ҳамин аст, ки тоҷикон аз қадим ҳамчун миллати созанда, шаҳрдор ва эҷодкор дар офариниши мероси бузурги тамаддуни инсоният саҳми босазо гузоштанд. Аз ҷумла, халқи тоҷик кошиф ва ихтироъкори матоъҳои абрешимин, ба монанди атласи оламшумул, адрас, гулбаст ва куртаю чодарҳои гулбаст ва гулдӯзишуда буда, онҳо ҳамчун аз рукнҳои арзиши бебаҳои миллӣ дар арсаи ҷаҳон шуҳрат ёфтанд.

Либоспӯшӣ таҷассумгари фарҳанги миллӣ буда, барои худшиносӣ ва ифтихори миллии инсон нақши муҳим мебозад. Миллати тоҷик аз қадим бо сару либоси хоссаи худ аз маҳаллу миллатҳои дигар фарқият дошта ва ин анъанаро то ҳанӯз нигоҳ доштаанд.

https://www.president.tj/event/news/46726

30 июл Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои боздиди корӣ ба шаҳри Теҳрони Ҷумҳурии Исломии Эрон сафар карданд.

Дар фурудгоҳи байналмилалии Душанбе Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Муовини якуми Роҳбари Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ гусел намуданд.

Дар ин сафар Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Муовини якуми Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазири корҳои хориҷӣ, ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои робитаҳои хориҷӣ, Вазири энергетика ва захираҳои об ва дигар шахсони расмӣ ҳамроҳӣ мекунанд.

https://www.president.tj/event/news/46720

29 июл таҳти раёсати Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.

Дар маҷлиси Ҳукумати кишвар нахуст натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар нимсолаи якуми соли 2024 ва вазифаҳо дар нимаи дуюми сол баррасӣ карда шуд.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодиро дар нимсолаи якуми соли 2024 ҳамаҷониба таҳлил намуда, барои ислоҳи камбудиҳо дар назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон вазифаҳои мушаххас гузоштанд.

Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд, ки бо амалӣ гардидани иқдомҳои созанда ва пайгиронаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар моҳҳои январ-июни соли 2024 тамоюли мусбати рушди иқтисоди миллӣ нигоҳ дошта шуда, раванди афзоиши ҳаҷми истеҳсолот дар аксар соҳаҳои воқеии иқтисоди миллӣ идома ёфт.

Таъкид карда шуд, ки дар моҳҳои январ-июни соли 2024 суръати рушди иқтисодии кишвар дар сатҳи 8,2 фоиз таъмин шуда, ҳаҷми маҷмуи маҳсулоти дохилӣ ба 61,7 млрд сомонӣ баробар гардид.

Рушди иқтисоди миллӣ дар ин давра асосан аз ҳисоби зиёд гардидани ҳаҷми истеҳсоли маҳсулоти саноатӣ ба андозаи 11,5, кишоварзӣ 9,6, маблағгузорӣ ба сармояи асосӣ 15,7, гардиши савдо 11,9, хизматрасонии пулакӣ 16,6, боркашонӣ 13,8, мусофиркашонӣ 9 ва гардиши савдои хориҷӣ 29,3, аз ҷумла содирот 47,1 фоиз таъмин гардид.

Президенти кишвар таъкид намуданд, ки сатҳи таваррум дар ин давра 1,9 фоизро ташкил дод.

Нақшаи даромади буҷети давлатӣ дар моҳҳои январ-июни соли 2024 дар сатҳи 107,9 фоиз иҷро гардида, ба буҷет 21,2 млрд сомонӣ ворид шуд, ки нисбат ба нақша 1,5 млрд сомонӣ зиёд аст.

Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баробари таъмин гардидани нишондиҳандаҳои мусбати рушди соҳаҳои иқтисоди миллӣ тақвияти фаъолияти мақомоти иҷроияи марказӣ ва маҳаллии ҳокимияти давлатӣ ва сохторҳои дигари давлатиро зарур шумурданд.

Вазорату идораҳо, мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, корхона, муассиса ва ташкилотҳо супориш гирифтанд, ки бо дарназардошти таҳаввулоти дар иқтисоди ҷаҳон идомадошта ва таъсири манфии омилҳои берунӣ, бахусус шиддат ёфтани бархӯрдҳои геосиёсӣ, таҳримҳо, низоъҳои тиҷоратӣ, инчунин пайомадҳои тағйирёбии иқлим фаъолиятро дар самти татбиқи самараноки ислоҳоти иқтисодӣ, амалӣ намудани стратегияву барномаҳои давлатӣ ва тадбирҳои зиддибуҳронӣ тақвият диҳанд.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сохторҳои давлатиро вазифадор намуданд, ки ҷиҳати таъмини минбаъдаи рушди устувори кишвар ва устувории иқтисоди миллӣ, ҷалби бештари сармоя, бахусус сармояи мустақими хориҷиро вусъат бахшида, бо мақсади таъмини суръати рушди иқтисодӣ ба андозаи на кам аз 8 дарсад ва устувории макроиқтисодӣ корҳоро ҷоннок намоянд.

Сарвари давлат ба вазорату идораҳои дахлдор ҷиҳати рушди шабакаҳои таҳвил ва хизматрасониҳои молиявии рақамӣ ва рушди инфрасохтори ҳисоббаробаркунии ғайринақдӣ дастурҳои мушаххас доданд.

Таъкид гардид, ки тавассути васеъ истифода намудани технологияҳои рақамӣ, коҳиш додани омилҳои инсонӣ ва амалҳои коррупсионӣ имкон аст ҳаҷми даромадҳо ба буҷети давлатӣ хеле афзоиш дода шавад.

Барои татбиқи ҳадафи чоруми миллӣ - саноатикунонии босуръати кишвар супориш дода шуд, ки дар самти ба кор андохтани иқтидорҳои бозистода ва пешгирии раванди аз фаъолият бозмондани корхонаҳои саноатӣ, бахусус пешгирии раванди коҳиш ёфтани ҳаҷми истеҳсоли як қатор маҳсулоти саноатӣ чораҳои иловагии таъхирнопазир андешида шавад.

Дастуру супоришҳо ҳамчунин ҷиҳати васеъ ба роҳ мондани кишти такрорӣ, зиёд намудани майдони гармхонаҳои доимоамалкунанда, сохтмони сардхонаҳо барои нигоҳдории маҳсулот ва таъмини мунтазами аҳолӣ бо маҳсулоти тару тоза, баланд бардоштани ҳосилхезии замин ва ҳосилнокии зироатҳои кишоварзӣ ва рақамикунонии соҳа, дода шуд.

Таъсиси портали интернетӣ бо мақсади робитаи доимӣ ва ташаккули махзани маълумоти иттилоотию таҳлилӣ дар бораи диаспораҳои тоҷикон, ҳамватанон ва тоҷикони бурунмарзӣ, баланд бардоштани сатҳи касбият ва забондонии онҳо зарур шумурда шуд.

Ҳамчунин сохторҳои марбута дастур гирифтанд, ки соҳаҳои иқтисодиёт ва иҷтимоиёти кишварро ба фаъолияти мунтазам ва самарабахш дар давраи тирамоҳу зимистони солҳои 2024-2025 ҳаматарафа омода намоянд.

Доир ба натиҷаҳои рушди иҷтимоию иқтисодии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар нимсолаи якуми соли 2024 ҳисоботи роҳбарони вазоратҳои рушди иқтисод ва савдо, молия, раисони кумитаи андоз ва хадамоти гумрук, инчунин роҳбарони дигар мақомоти дахлдор шунида шуд.

Дар идомаи маҷлиси Ҳукумати кишвар лоиҳаҳои Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ворид намудани тағйир ба Кодекси мадании Ҷумҳурии Тоҷикистон” ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Оид ба ворид намудани тағйир ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи суғуртаи давлатии иҷтимоӣ” муҳокима ва барои баррасӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол карда шуд.

Нақшаи амали Стратегияи ҳифзи молиявӣ аз офатҳои табиӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2037 барои солҳои 2024-2026, масъалаҳои Парки технологии маҳсулоти барномавӣ ва технологияҳои иттилоотӣ ва таъсиси Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Парки технологии маҳсулоти барномавӣ ва технологияҳои иттилоотӣ дар шаҳри Душанбе” баррасӣ карда шуда, қарорҳои дахлдор қабул гардид.

Дар фароварди маҷлис Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори дигар таваҷҷуҳи роҳбарони сохторҳои давлатиро ба иҷрои ҳатмӣ ва бечунучарои супоришҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷалб намуданд.

Дастуру супоришҳои мушаххас ҳамчунин доир ба омодагӣ ба истиқболи сазовори 30-солагии қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дода шуд.

27 июли соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт зимни боздид дар Расадхонаи астрономии Ҳисор аз хоҷагиҳои деҳқонии кормандони академия шинос гардид.

Итиллоъ дода шуд, ки масоҳати заминҳои Расадхонаи астрономии Ҳисор 33 гектарро ташкил дода, дар инҷо тамоми дарахтони мевадиҳанда, себ, ангур, олуча, шафтолу, гелос ва дигар меваҳо парвариш карда шудаанд.

Ҳамзамон кормандони Институти астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар баробари пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ ба зироаткориву кишоварзӣ машғул мебошанд, ки дар хоҷагиҳои деҳқонии худ тамоми намуди сабзавоту зироатҳои хурокворӣ картошка, помидор, бодиринг, ҷуворимакка парвариш намудаанд.

Ёдовар мешавем, ки заминҳои ин минтақа барои боғдориву кишоварзӣ бисёр ҳам мутобиқ буда, ҳосили фаровон ба бор меорад. Дар оянда барои деҳқонон имконият фароҳам овардан зарур аст, ки ин заминҳоро барои кишти ғаладона ва боғдориву кишоварзӣ истифода намоянд.