Дар таърихи давлатдории Тоҷикистон воқеъа ва руйдодҳое ба вуқуъ пайвастаанд, ки ба сиёсати давлатии мо такони ҷиддӣ бахшидаанд. Ҳамчунин пас аз пош хурдани Иттиҳоди Шуравӣ дар кишвари Тоҷикистон шурӯъ аз солҳои 90-92 раванди тезутундшавӣ вазъи сиёсию иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар дар ҳолати ноором қарор гирифта буд. Дар ин давраи бисёр ҳам ҳассос ҳарбиён кам ба назар мерасиданд ҳама мустақил шуда буданд ҳар кас дар маҳалу деҳи худ ҳукумронӣ мекарданд. Вазъият он чунон бад шуда буд, ки гурӯҳҳои мухолифин шахсони ҳарбӣ ва рутбадорҳоро дастгир намуда ба қатл мерасонданд. Яке аз омилҳои пароканда гаштани низомиёни кишвар дар замони ҷанги шаҳрвандӣ маҳз фишору қатли бераҳмонаи гурӯҳҳои мухолифин маҳсуб меёбад.
Сарфи назар аз вазъи печидаи ҳарбӣ сиёсӣ ва муноқишаҳои дохиле, ки дар кишвар идома мёфтанд таъсис додани артиши миллӣ барои кишвари мо кори саҳл набуд. Вале Тоҷикистони тозаистиқлол дар баробари чунин бархурдҳои шаддиди ҳарбию сиёсӣ, ки кишваро таҳдид мекарданд истодагарӣ намуда ба таъсиси Қувваҳои Мусаллаҳи худ шурӯъ намуд. Аммо аз сабабе, ки ҷангҳои байни дохилӣ вазъи иқтисодиву техникии кишваро хароб карда буд барои таъсиси артиши миллӣ ягон заминаи моддиву техникӣ вуҷуд надошт. Яъне ташкили Артиши миллии мо дар заминаи холӣ, аз сифр шурӯъ шуд.
Дар ҳамин раванд Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таъсис ва рушди Артиши миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон нақши барҷаста доранд. Чун дар даврони интихоб гаштани Эмомалӣ Раҳмон ба ҳайси Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои хотима бахшидани ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ ва таъсиси Артиши миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон гурӯҳҳое буданд, ки зид мебаромаданд, аммо Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 18-уми декабри соли 1992 Қарор «Дар бораи таъсиси Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон» - ро ба имзо расонид, ки он дар заминаи «Фронти халқӣ» ва қувваҳое, ки Ҳукумати конститутсиониро ҷонибдорӣ мекарданд, таъсис дода шуд. Дар ҳамин замина 23-юми феврали соли 1993 дар пойтахти кишвар шаҳри Душанбе, бори аввал паради ҳарбӣ баргузор гардид, ки он рӯз расман санаи таъсисёбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон эълон карда шуд.
Ҳукумати мамлакат ҳанӯз аз лаҳзаҳои аввали навсозиву таҷдид гардонидани шароити хуби артиши миллӣ дар баробари вуҷуд доштани буҳрони иқтисодиву молиявӣ барои таҷдиду азнавсозии инфрасохтор ва таъсиси ҷузъу томҳои махсус гардонидашуда эътибори махсус дода, дар баробари таъминоти онҳо бо техникаву таҷҳизоти муосир, ба омодасозии кадрҳои баландихтисоси низомӣ шурӯъ намуда буд. Дар солҳои (1997-1992) вазъ дар кишвар то рафт мураккаб мегардид, мухолифатҳои дохилӣ ва қатлу куштори гурӯҳҳои мухолифин дар кишвар бештар ба назар мерасиданд. Маҳз афсарону сарбозони Қувваҳои мусаллаҳ дар баробари мураккаб гардидани вазъ ва шиддат гирифтани вазъи минтақаву ҷаҳон қарзи ватандории хешро садоқатмандона иҷро намуда, дар роҳи ба эътидол овардани вазъият, таъмини сулҳу субот ва безарар гардонидани гурӯҳҳои экстремистиву террористӣ рисолати фарзандиву шаҳрвандии худро ба таври шоиста адо мекарданд.
Ҳамин тавр миллати тоҷик он рӯзҳои душворро паси сар намуд, миллат сарҷамъ гардид, фазои сулҳу субот дар кишвар ҳукумрон шуд, артиши миллӣ рушд намуда қудратманд гардид. Имрӯз аз лаҳзаи таъсиси Қувваҳои мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон 30- сол пур гардид. Артиши миллии мо бо ҳидоятҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо тамоми шароит ва техникаҳои вазнини ҳарбӣ муҷаҳаз гардида пурқудрат гардидааст. Артиши миллӣ ситоди боэътимоди давлату миллат буда, барои ҳифзи марзу буми Ватан афсарону сарбозони содиқро тарбият менамояд.
Муҳаммад АМИНЗОД – Котиби матбуотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон