БА МУНОСИБАТИ 65- СОЛАГИИ ТАЪСИСИ ҶАМЪИЯТИ ДӮСТИИ ТОҶИКИСТОНУ АФҒОНИСТОН ВА 79- УМИН СОЛГАРДИ ХУНЁГАРИ НОТАКРОРИ ШАРҚ АҲМАД ЗОҲИР
Имрӯз, 14 июн дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати 65- солагии таъсиси ҷамъияти дӯстии Тоҷикистону Афғонистон ва 79- умин солгарди хунёгари нотакрори Шарқ Аҳмад Зоҳир маҳфили илмӣ ва фарҳангӣ-ҳунарӣ таҳти унвони “Садои дӯстӣ ва қаламрави ҳамбастагӣ” баргузор гардид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт тамоми ҳавдорон ва мухлисони хунёгари нотакрори Шарқ Аҳмад Зоҳирро ба ин сана муборак гуфта, таъкид дошт, ки савту навои хуш ва оҳангу садои гӯшнавоз, ки дар пардаи шеъру мусиқӣ мунсаҷим мешаванд, мардумро аз ҳар гӯшаву каноре даври ҳам ҷамъ меоваранд ва тантанаи дӯстию ҳамбастагиро таъмин месозанд. Аз тариқи шунидани созу оҳангу навою садои марғуб инсонҳо на танҳо қалбан таскин меёбанд, балки ба зиндагӣ дилгарм шуда, дар ҳавои шеъру мусиқӣ худро дарёфта, ҳамдигарро шинохта, эҳсоси ҳамдардӣ карда, даври ҳам ҷамъ омада, саранҷом ба ваҳдати куллӣ мерасанд. Ин аст, ки шеъру мусиқӣ ҷаҳонро тағйир ва дигаргуна мекунад ва шароити дӯстию ҳамбастагиро фароҳам меоварад.
Таъкид гардид, ки маҳфили мо бо мусиқӣ ва шахсияти овозадори мусиқии шарқ – Аҳмад Зоҳир бевосита иртибот дорад, ногузир ба чанд нукта таваҷҷуҳ мекунем. Мусиқӣ ба унвони ҳунар аз қадимтарин замонҳо ҳамқадаму ҳамнафаси инсонӣ буда, дар ғаму шодӣ, бурду бохт, муваффақияту нокомӣ ва дарду ранҷ инсони зиндаро шарикӣ мекардааст. Инсон танҳо дар қолаби мусиқӣ ба зиндагӣ аз нав дил мебандад ва онро гиромӣ медорад. Ба ин маъно мусиқӣ аз дарун ва ботин инсонро озодӣ мебахшад: озодӣ аз дарду ранҷ, озодӣ аз кинаву кудурат, озодӣ аз мазаррату бадбинӣ, озодӣ аз зулму истибдод ва дар маҷмуъ, озодӣ аз андӯҳи маргу нестӣ.
Гуфта шуд, ки мусиқии ҳирфаӣ, ки қалбҳоро ба шӯр оварда, эҳсоси истиқлолро дар вуҷуди инсонӣ туғён мебахшад, бемуҳобот, дар савту наво ва овозу садои ноткрори хунёгари маъруфи Шарқ Аҳмад Зоҳир зуҳур кардааст.
Аз ин ҷост, ки ҳамасола дар нимаи аввали моҳи июн, махсусан, санаи 14 июн, ки ҳам рӯзи таваллуд ва ҳам рӯзи даргузашти овозхони шаҳри Шарқ Аҳмад Зоҳир аст, доираҳои вежаи фарҳангию ҳунарӣ дар қолиби маҳфилу нишастҳо аз ин ҳунарманди нотакрор тамҷид мекунанду ёди ӯро гиромӣ медоранд. Маҳфили имрӯзаи мо ҳам, ки дар доираи ҳамкориҳои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистону Афғонистон баргузор мегардад.
Воқеан, Аҳмад Зоҳир то он дараҷа шахсияти матраҳи мусиқии Афғонистон будааст, ки тайи соли охири зиндагӣ (солҳои 1969-1979) пайдарпай сазовори бонуфузтарин ҷоизаи ҳунари овозхонии кишвар “Хонандаи беҳтарини сол” гардидааст. Тайи фаъолияти ҳунарӣ Аҳмад Зоҳир беш аз 600 суруду тарона сароидааст, ки ғолибан ба забони дарӣ садо дода, танҳо чанд суруди ангуштшумори ӯ ба забонҳои пашту, ҳиндӣ, англисӣ ва русӣ суруда шудаанд.
Дар идома раиси Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистон-Афғонистон профессор Қосимшо Искандаров, шодбошии муовини раиси Ҷамъияти дӯстӣ ва равобити фарҳангӣ бо кишварҳои хориҷӣ Иброҳим Абдуллозода мавриди истимоъ қарор гирифта, баъдан гузориши илмӣ-ихтисосии ҳунарманди машҳури Афғонистонӣ Ваҳид Қосимӣ дар мавзуи “Аҳмад Зоҳир: зиндагии эҷодӣ, вежагиҳои ҳирфаӣ ва мушаххасоти ҳунарӣ” шунида шуд (зимнан, устод Ваҳид Қосимӣ бо ҳузури навозандагон чанд таронаву суруди Аҳмад Зоҳир ба таври зинда иҷро кард).
Инчунин, суханрониҳои ёддоштӣ-хотиротии Шоири халқии Тоҷикистон Аскар Ҳаким, донишманд, шоиру сиёсатмадори Афғонистон Муҳаммад Ёрманд, санъатшиноси матраҳи миллӣ, доктори саннъатшиносӣ Аслиддин Низомӣ ва ҳунарнамоии Ҳунармандони мардумии Тоҷикистон Файзалӣ Ҳасан ва Мастона Эргаш ва амсоли инҳо шунида шуда, дар байни ҳар як суханронии хотиротӣ як таронае дар иҷрои зиндаи мухлисони Аҳмад Зоҳир бо шумули Каримҷон Мизонзода (ҳаводори суруду таронаҳои Аҳмад Зоҳир аз Дарвоз), овозхони ҷавону умедбахш Фирӯзаи Тоҳир мавриди истимоъи ҳозирини маҳфил қарор гирифт.
БО ТАШАББУСИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ 300- ДОНА КИТОБ БА МУАССИСАИ ТАҲСИЛОТИ МИЁНАИ УМУМИИ РАҚАМИ 70- И ДЕҲАИ ПОРВЕНИ ШАҲРИ ПАНҶАКЕНТ ТАҚДИМ КАРДА ШУД
Имрӯз (30.11.2024) бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт 300- дона китоб ба муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии рақами 70- и деҳаи Порвени шаҳри Панҷакент тақдим карда шуд.
Воқеан ҳам Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба китоб ва илму дониш, таълиму тарбия ва маориф эътибори ҷиддӣ медиҳад ва аз ҷавонон пайваста даъват ба амал меорад, ки донишу маърифат омӯзанд ва дар ҷомеа мақоми хешро пайдо намоянд.
Бояд гуфт, ки иқдоми мазкур дар пайравӣ аз сиёсати маорифпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон роҳандозӣ гардида, барои баланд бардоштани савияи донишандӯзии насли наврас мебошад.
Китобҳои мазкур маҳсули эҷодиёти олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон буда, яқин аст хонандагон бо хондани ин китобҳои илмю бадеӣ ҷаҳони маънавии хешро бойу рангин месозанд.
Муассисаи таълимии мазкур чанде пеш бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт мавриди ифтитоҳ қарор гирифта буд. Ин бинои нави муассисаи таълимӣ дорои 12 синфхона ва ҳуҷраҳои маъмурӣ буда, барои 320 нафар хонанда дар ду баст пешкаш гардидааст.
30 ноябри соли равон дар Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Токио дар ҳошияи сафари кории президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ба Ҷопон, бо донишҷӯён ва шаҳрвандони муқими Ҷопон вохурӣ баргузор гардид.
Зимни суханронӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт оид ба сиёсати пешгирифтаи роҳбарият ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар самти илму маориф, таълиму тарбия ва соҳибкасб намудани наслҳои ҷавони кишвар, баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ, хештаншиносӣ ва арҷ гузоштан ба арзишҳои миллӣ суҳбат намуд.
Таъкид гардид, ки бо шарофати Истиқлолияти давлатӣ ва заҳмату талошҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон муносибатҳои дипломатӣ дар доираи сиёсати "Дарҳои боз" бо тамоми кишварҳои ҷаҳон рушду густариш ёфтаанд. Ҳамин аст, ки талошҳои Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои имконият фароҳам овардан барои таҳсили ҷавонони кишвар дар бонуфузтарин донишгоҳҳои сатҳи ҷаҳонӣ қобили таҳсин аст.
Бояд донишҷӯён аз ин имкониятҳои мавҷуда самаранок истифода намуда, савияи дониши худро сайқал диҳанд ва дар оянда ба ватани худ баргашта, дар пешрафти соҳаҳои гуногуни фаъолияти мамлакати хеш саҳми арзишманд гузоранд.
ШУРОИ ОЛИМОНИ ҶАВОНИ АМИТ
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, муҳтарам Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ курси “Роҳбарони сиёсӣ” ба роҳ монда шудааст.
Вобаста ба ин, санаи 29 ноябри соли 2024 зимни нишасти сеюмини ин иқдом дар толори Шурои олимони Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ бо иштироки академики АМИТ Маҳмудзода Маҳкам Аъзам дар мавзуи “Маърифати ҳуқуқӣ - шарти асосии ҷамеаи демократӣ” хониши сиёсӣ баргузор гардид.
Дар раванди ҷамъомад, директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ профессор Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра ва Раиси Шурои олимони ҷавони АМИТ, н.и.ф., Зиёев Субҳиддин оид ба ҷанбаҳои гуногуни маърифати ҳуқуқӣ ва баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ, ҳувияти баланди миллӣ, дарки хештаншиносӣ ва эҳтиром гузоштан ба санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ сухан гуфта, аз ҳузури меҳмон истиқболи нек намуданд.
Академик Маҳмудзода Маҳкам ниҳоят маърӯзаи саривақтӣ ва муҳиму пурмуҳтаво ироа доштанд, ки аз ин сӯҳбат ҳозирин ва олимони ҷавони АМИТ бардоштҳои муфиди ҳуқуқӣ ва илмиву фарҳангӣ гирифтанд. Аз ҷумла, академик М.А. Маҳмудзода иброз намуданд, ки муҳимтарин арзишҳои демократӣ барои шаҳрвандони Тоҷикистон озодӣ, ҳуқуқи инсон ва сулҳу суботи давлат маҳсуб меёбанд. Аз ин рӯ, эҳтироми ҳуқуқи инсон заминаи асосии фаъолияти субъектони ҷомеаи демократӣ буда, чунин ҷомеа бидуни эҳтиром ва риояи ҳуқу вуҷуд дошта наметавонад. Зеро, дар ҷомеаи ҳуқуқбунёд ва демократӣ риоя, амалӣ ва истифодаи меъёрҳои ҳуқуқӣ ниҳоят муҳим аст.
Ҳамин тариқ, дар замони Истиқлоли давлатӣ моро зарур аст, ки дар пешрафту тариққиёт ва муаррифии кишвари азизамон саҳмгузор бошем. Пеш аз ҳама дониш омӯзем, ҷаҳонбинӣ ва зеҳнияту тафаккури илмиамонро тақвият бахшем, ба муқаддасоти миллӣ арҷ гузорем, аз таъриху фарҳангу забони пурғановатамон бархурдор бошем ва ҳамеша барои ҳифзи манфиатҳои давлатӣ, марзу буми кишвар, Истиқлолу Ваҳдати миллиамон омода бошем.15:49
Тибқи ҷадвали баргузории маҳфили илмию адабии “Хирад” – и Раёсати АМИТ имрӯз (29.11.2024) бо иштироки академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Илолов Мамадшо Илолович маҳфил баргузор карда шуд.
Дар баргузории маҳфил академикон олимону магистрантон ва дӯстдорони илмҳои математикаву техника иштирок доштанд.
Нахуст ба кори маҳфил саркотиби АМИТ Қосимшо Искандаров ҳусни оғоз бахшида, суханро ба академик Илолов Мамадшо Илолович доданд, мавсуф зимни баромади хеш ҷамъомадагонро хайрамақдам гуфта, аз зиндагиномаи хеш каме маълумот дода, зикр намуд, ки сабаби илм омӯхтану тарбияи воло гирифтанам падару модарам буданд, чунки падарам омӯзгори фанни забон ва адабиёти тоҷик ва модарам донандаи хуби илми муҳосибӣ буданд, таъсири дониши модарам сабаб шуду ман майл ба омӯхтани илмҳои математика намудам.
Ҳамзамон бо суханони пурмуҳтаво баромад намуда, оид ба илми математика ва технологияи инноватсионӣ ва умуман самти илмҳои техникӣ маълумот дода, шогирдонро ба омӯхтани илмҳои дақиқ даъват намуданд.
Дар идома олимону академикон низ суханронӣ намуда, ҷавононро барои истифода намудан аз донишу малакаи академик Мамадшо Илолович тавсеаҳо дода роҳнамоӣ намуданд.
ТАҲЛИЛУ БАРРАСИИ ҲИСОБОТИ СОЛОНА ДАР ИНСТИТУТИ ОМӮЗИШИ МАСЪАЛАҲОИ ДАВЛАТҲОИ ОСИЁ ВА АВРУПОИ АМИТ
29 ноябри соли равон дар толори Шӯрои олимони Институти омузиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ баррасии ҳисоботи солонаи Институт таҳти мудирияти ноиби Президенти АМИТ, доктори илмҳои филологӣ Саломиён Муҳаммаддовуд ҷаласаи умумӣ баргузор гардид.
Ба кори ҷаласа директори Институти омузиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра ҳусни оғоз бахшид. Дар идома ҳисоботи муфассал аз ҷониби муовини директор оид ба илм ва таълими Институт Раҳмонзода Азимҷон доир ба фаъолияти илмӣ-таҳқиқотӣ ва илмӣ-ташкилии институт дар давоми соли 2024 ироа гардид. Баъдан ҳар як мудир ва ходимони илмии Институт аз руи нақшаи инфиродии худ ҳисобот пешниҳод карданд.
Дар маҷмуъ соли 2024 аз ҷониби Институт 20 монографияи илмӣ,85 мақола дар маҷаллаҳои тақризшаванда ва 322 мақолаи илмӣ-оммавӣ ба нашр расид ва дар муқоиса бо соли 2023 ин нишондодҳо 15% баландтар шудааст.
Ташкили мизи мудаввар дар доираи “Нақшаи кории Шуроҳои диссертатсионии миллии муассисаҳои илмӣ-таҳқиқотии назди Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои солҳои 2024-2026” дар Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании АМИТ
Мувофиқи банди 5-и “Нақшаи кории Шуроҳои диссертатсионии миллии муассисаҳои илмӣ-таҳқиқотии назди Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои солҳои 2024-2026” дар таърихи 28-уми ноябри соли 2024 дар толори Маркази илмӣ-таҳқиқотии экология ва муҳити зисти Осиёи Марказӣ (Душанбе) вохӯрии ҳайати Шурои диссертатсионии 6D.KOA-033 дар назди Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании АМИТ бо магистрантон, докторантони анъанавӣ, докторантони (PhD), аспирантҳо, унвонҷӯёни макотибҳои олӣ ва муассисаҳои илмӣ ҷиҳати фаҳмондани муқаррароти Дастурамал оид ба тартиби барасмиятдарории диссертатсия ва автореферати диссертатсия (қарори Раёсати Комиссия аз 31 марти соли 2022, №3) дар самти омода намудани диссертатсия, монография ва мақолаҳои тақризшаванда гузаронда шуд.
Дар вохурӣ докторантон, докторантони (PhD), аспирантҳо, унвонҷӯёни Институти ботаника, физиология ва генетикаи растанӣ, Институти зоология ва паразитология ба номи Е.Н.Павловский, Институти биологии Помир ба номи Х.Юсуфбеков (ба таври маҷозӣ), Донишгоҳи давлатии омӯзгории ба номи С.Айнӣ ва Донишгоҳи миллии Тоҷикистон иштирок намуданд. Инчунин дар гузаронидани Мизи мудаввар намоянда аз Академии миллии илмҳои Тоҷикистон, номзади илмҳои иқтисод, масъули бахши Шуроҳои диссертатсионии АМИТ Аҳамадов Ф.М. иштирок намуд.
Раиси Шурои диссертатсионӣ д.и.б., профессор Носирова Ф.Ю., муовини раиси Шуро, узви вобастаи АМИТ, д.и.б. Саидов А.С. ва дигар аъзоёни Шуро бо олимони ҷавон суҳбат гузаронда, раванди барасмиятдарорӣ ва таҳияи рисолаҳои илмӣ маслиҳатҳои муфид доданд.
Дар охир Муовини раиси Шурои диссертатсионӣ, узви вобастаи АМИТ, доктори илмҳои биологӣ Саидов Абдусаттор Самадович дар мавзӯи “Истифодабарии методикаи дурусти таҳқиқот” - ро ба таври рӯнамо ба олимони ҷавон пешниҳод намуданд.
МУҲОКИМАИ ПАРЛАМЕНТӢ ОИД БА РАФТИ ИҶРОИ БАРНОМАИ ДАВЛАТИИ ТАЙЁР КАРДАНИ КАДРҲОИ САТҲИ БАЛАНДИ ИЛМӢ
26 ноябри соли 2024 бо ташаббуси Кумитаи Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба илм, маориф, фарҳанг ва сиёсати ҷавонон дар маҷлисгоҳи Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти раёсати муовини Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Мавсума Муинӣ бо иштироки вакилони Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, роҳбарияти вазорату идораҳои соҳавӣ, ректорони муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ ва намояндагони васоити ахбори омма муҳокимаи парламентӣ оид ба рафти иҷрои ‹‹Барномаи давлатии тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ барои солҳои 2021-2030›› баргузор гардид.
Аз ҷониби баромадкунандагон гуфта шуд, ки давлату Ҳукумати кишвар аз солҳои аввали соҳибистиқлолӣ дар рушди пайвастаи илму маориф таваҷҷуҳи рӯзмарра зоҳир намуда, тадбирҳои заруриро рӯи кор меоварад. Дар ин замина дар мамлакат як қатор қонунҳои миллӣ, стратегияву барномаҳои давлатӣ ҷиҳати рушд ва ислоҳоти соҳаҳои илму маориф қабул шудаву мавриди амал қарор гирифтанд, ки барои беҳтар намудани фаъолияти кори олимону омӯзгорон шароити мусоид фароҳам оварда, ба сатҳу сифати таълиму тарбия дар ҳамаи зинаҳои таҳсилот такони ҷиддӣ бахшид.
Бо қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2021, № 264 қабул гардидани «Барномаи давлатии тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ барои солҳои 2021-2030» идомаи мантиқии раванди ислоҳоти ин соҳаи муҳимми иҷтимоӣ буда, он бо мақсади такмил ва рушди низоми тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ, таъмини муассисаҳои илмию таҳқиқотӣ ва муассисаҳои таҳсилоти олии касбии мамлакат бо миқдори зарурии мутахассисон, баланд бардоштани қобилияти зеҳниву таҳлилии насли нави илмӣ, тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ ва ба талаботи бозори хизматрасониҳои илмиву таҳсилотӣ мутобиқ намудани онҳо таҳия шудааст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, дар паёми навбатӣ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 28 декабри соли 2023 баён доштанд: “Рушди сармояи инсонӣ омили калидии баланд бардоштани сатҳу сифат ва самаранокии соҳаҳои иҷтимоӣ, махсусан, маорифу тандурустӣ, илму инноватсия, инчунин, фаъолияти самараноки муассисаҳои илмӣ мебошад. Дар навбати худ, рушди илму маориф калиди пешрафти ҳамаи соҳаҳо ва омили муҳимтарини таъмин намудани ояндаи босуботи давлат ва фардои босаодати ҷомеа ба ҳисоб меравад».
Дар идома баромадкунандагон зикр доштанд, ки дар давраи соҳибистиқлолӣ дар соҳаҳои мухталифи иқтисодиву иҷтимоии кишвар, аз ҷумла дар соҳаи илму маориф аз ҳисоби буҷети давлатӣ ва сармояи хориҷӣ беш аз 1400 лоиҳаи сармоягузории давлатӣ ба маблағи 36 миллиард сомонӣ амалӣ карда шуд.
Масъалаи маблағгузорӣ барои соҳаи илм аз масъалаҳои асосие мебошад, ки Ҳукумати мамлакат ба он таваҷҷуҳи ҳамешагӣ зоҳир намуда, онро бо дарназардошти имкониятҳои буҷет сол ба сол зиёд менамояд. Танҳо дар соли 2023 ба ин соҳа 180 миллион сомонӣ ҷудо гардида, дар буҷети соли 2024 зиёда аз 225 миллион сомонӣ пешбинӣ карда шудааст, ки ин нишондиҳанда назар ба соли 2023 45 миллион сомонӣ зиёд мебошад.
Ҳамзамон маоши миёнаи кормандони Академияи миллии илмҳоро агар соли 2003-ум ҳамагӣ 45 сомонӣ ташкил дода бошад, пас соли 2023 он қариб 54 баробар афзоиш дода шуда, аз моҳи июл дар баробари дигар соҳаҳо маоши кормандони илм боз 40 фоизи дигар зиёд карда шуд.
Инчунин дар давраи соҳибистиқлолӣ шумораи кадрҳои дорои дараҷа ва унвони илмӣ 1,8 баробар, аз ҷумла докторҳои илм қариб чор баробар ва номзадҳои илм 1,6 баробар зиёд гардидааст. Ҳоло он, ки то замони соҳибистиқлолӣ дар кишвар ҳамагӣ 3300 нафар кадрҳои дорои дараҷа ва унвони илмӣ, аз ҷумла 229 нафар докторҳои илм ва 3074 нафар номзадҳои илм фаъолият мекарданд.
Гуфта шуд, ки ҷиҳати татбиқи босамари Барнома ва нақшаи амалигардонии он Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академияҳои соҳавӣ, Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон, Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва вазорату идораҳои дигари дахлдор дар ин давра тадбирҳои зарурӣ андешида, пайваста баҳри бартараф кардани камбудиву норасоиҳои соҳа, ки зимни суханронии худ Пешвои миллат дар мулоқот бо аҳли илму маорифи кишвар санаи 30 майи соли ҷорӣ баён доштанд, кӯшиш ба харҷ додаанд.
Дар интиҳои муҳокимаи парламентӣ бо дарназардошти масъалаҳои баррасишуда ва мушкилоту нуқсонҳои ҷойдошта тавсия дода шуд, ки вобаста ба тақвияти ҳамкориҳои мутақобилаи муассисаҳои илмиву таҳқиқотӣ, шарикии давлат ва бахши хусусӣ дар корҳои илмиву таҳқиқотӣ ва таҷрибавию конструкторӣ, баланд бардоштани сатҳи тайёр кардани олимони ҷавон аз рӯи ихтисосҳои алоҳида, дар муҳлати муайяншуда ҳимоя кардани рисолаҳои илмӣ, ҷустуҷӯи механизми ҳавасмандгардонӣ бо мақсади ҷалби ҷавонон ба илм, дарёфт ва тарбияи кадрҳои ҷавобгӯй ба талаботи замони муосир, ташаккули тафаккури илмию – техникӣ, рушди зеҳнӣ ва ҷалби олимони ҷавон ба фаъолияти илмию таҳқиқотӣ, истифодаи самараноки ҷойҳои ҷудошуда барои магистратура, доктарантураи фалсафа (PhD), доктарантура аз рӯйи ихтисос ва посдоктарантура фаъоляти ҳамгироии сохторҳо ба роҳ монда шуда, бо истифода аз имконитяҳои мавҷуда чораҳои таъхирнопазир андешида шаванд.
Дар муҳокимаи парламентӣ раиси Кумитаи Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба илм, маориф, фарҳанг ва сиёсати ҷавонон Содиқӣ Насиба Нуруллозода, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, муовини якуми вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷуразода Ҷамшед, раиси Комиссияи олии аттестатсионии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Давлатзода Сайфиддин Хайриддин, муовини раиси Палатаи ҳисоби Ҷумҳурии Тоҷикистон Аҳмадзода Файзалӣ оид ба рафти иҷрои Барномаи давлатии тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ барои солҳои 2021-2030 дар назди ҳозирин баромад намуда, ба саволҳои иштирокчиён посух доданд.
27 ноябри соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо мақсади таҳилу баррасии ҳисоботи солонаи Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовадинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҷаласаи умумӣ баргузор гардид.
Ба кори ҷаласа директори Институти Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовадинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмадизода Нозим ҳусни оғоз бахшид. Дар идомаи ҳисоботи муфассал аз ҷониби муовини директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовадинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хуршед Зиёев доир ба фаъолияти илмӣ-таҳқиқотӣ ва илмӣ-ташкилии институт дар давоми як сол ироа гардид.
Гуфта шуд, ки дар як соли сипаригашта аз ҷониби кормандони илмии доимии Институт 766 корҳои илмӣ (нисбат ба соли 2023-юм 451 адад зиёд), аз ҷумла, 27 монография (нисбат ба соли 2023-юм 10 адад зиёд), 2 китоби дарсӣ (нисбат ба соли 2023-юм 8 адад кам), 2 монографияи илмӣ (нисбат ба соли 2023-юм 6 адад кам), 350 мақолаҳои илмӣ (нисбат ба соли 2023-юм 203 адад зиёд): аз онҳо 135 мақола дар маҷаллаҳои тақризшаванда (нисбат ба соли 2023-юм 35 адад зиёд) ва 215 мақолаи илмӣ дар конференсияҳо ва манбаъҳои дигари илмӣ (нисбат ба соли 2023-юм 86 адад зиёд), 372 мақолаҳои илмию оммавӣ (нисбат ба соли 2023-юм 57 адад зиёд), 13 мақола (нисбат ба соли 2023-юм 2 адад зиёд) дар маҷаллаҳои хориҷи кишвар (Русия, Ҳиндустон, Ӯзбекистон, Корея) ба нашр расиданд.
Сипас, ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд ҳисоботи ироагардидаро натиҷагирӣ намуда, доир ба камбудиву норасоиҳои мавҷуда ибрози андеша намуданд. Қайд гардид, ки мо бояд дар соли оянда фаъолияти илмӣ-таҳқиқотӣ ва илмӣ-ташкилии Институт- ро хуб ба роҳ монда ба натиҷаҳои назарраси илмӣ ноил гардем.
