Т
авре ҳамагон хуб медонем, маҳз дар замони ҷаҳонишавии босуръати бархурди тамаддунҳо ва инчунин рушди босуръати техникаву технологияи муосир дигаргуниҳои ҷамъиятӣ рӯз ба рӯз кулли муносибатҳои байниҳамдигарии одамонро тағйир медиҳанд. Илова ба ин гуфтаҳо оила низ ҳамчун ячейкаҳои ибтидоии ҷамъият дар ин раванд давраҳои мухталифи инкишофро аз сар гузаронида истодааст.
Лозим ба тазаккур аст, ки ин гуна равандҳои босуръати давраи дигаргуншавӣ аз як нигоҳ ҳам тарафи мусбӣ ва ҳам тарафи манфии худро дорад. Зеро пеш аз ҳама ин гуна падидаҳои носолими ҷомеа дар самти таълиму тарбия таъсир ва халали бештари худро мерасонанд.
Бар замми ин гуфтаҳо дар аксар мавридҳо муноқишаҳои оилавӣ ва мушкилиҳои ҷавонону наврасон низ рӯз аз рӯз ва бо мурури замону тақозои айём аз пештар дида боз ҳам бештар афзунтар мешаванд. Бинобар ин, талабагонро бо донишҳои психологию педагогӣ мусаллаҳ намудан ба мақсад мувофиқ аст. Чунки тарбияи дурусти оилавӣ ҷиҳати пойбарҷо мондани оила ва ҳамзамон беҳтару хубтар ба роҳ мондани аксарияти муносибатҳои байнишахсӣ дар ташакули ҷомеаи солим ва инчунин хеле соҳибмаърифату хушахлоқ будани шахсият нақши калидии худро мебозад.
Аз нигоҳи мо оила ҳамчун ячейка ё худ як рукни ибтидоии ҷомеа дараҷаҳои мухталифи тараққиётро аз сар гузаронидаву ҳамзамон бо мурури замон комилан тағйир ёфта истодааст гӯем ҳам ҳеҷ як иштибоҳе нахоҳем кард. Чунки ҳар як сохти ҷамъиятӣ бо мурури замон ба оила талаботи муайяни худро пешниҳод менамояд. Чунки оилаи тоҷик 25-26 сол муқаддам вобаста ба тағйироти сохти давлатдорӣ ва инчунин ба вуқӯъ пайвастани ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ буҳрони гарони психологию педагогиро паси сар намуда, ҳамзамон ба мушкилоти зиёде мувоҷеҳ гардида буд.
Бинобар ин, бо дарназардошти ин омилҳо ва бархе аз рӯйдодҳо, кӯдаконе, ки ҳанӯз 25-30 сол пеш ба дунё омада буданд, маҳз дар даврае таваллуд шуда буданд, ки дар рӯҳияи волидайни онҳо ҷангитаҳмилии шаҳрвандӣ таъсири калон гузошта буд. Чунки волидайни онҳо дар он даврон дар ҳолати стресс қарор доштанд. Яъне, таъсири вазъи ҷомеа низ ба муҳити оилавӣ ва тарбияи атфол низ монеа эҷод менамуд.
Беҳтараш агар ба ибораи муҳаққиқи масоили омӯзиши оила Ф. Адлер рӯ оварем, он гоҳ оила ниҳоде мебошад, ки амнияти ҷамъияти инсонӣ аз он вобастагии зиёди худро низ дорад.
Зеро тибқи таҷрибаҳои ҳаётӣ масоили муносибатҳои бенизоъ сутуни асосӣ баҳри пойдории оила маҳсуб меёбад. Аз ҷониби дигар, аксарияти муносибатҳои бенизоъ шарти солимгардонии оила ба шумор меравад.
Ба пиндори шахсии мо олимон муносибати солими ҷомеа ва аҳли байт бо ҳамдигар ва инчунин бе мушкилоту низоъ ва хушгузаронии зиндагонӣ ва дигар омилҳои ҳаётии аҳли оила боиси мавҷудият ва бунёди оилаи солим буда метавонанд.
Барои он ки оила тифоқу солим бошад ва хоҳем, ки он пароканда нагардад, бояд дар оилаҳо пеш аз ҳама ҳусни ҳамдигарфаҳмӣ, дӯстию рафоқат, сабру таҳаммул ва ҳамзамон муносибатҳои бенизоъ, рақобати солим, муросо намудан, гузашт кардан, дурӣ ҷустан аз низоъмавҷуд бошанд. Ба ифодаи олими маъруф Ф. Бекон: “Дониш қудрат аст!”.
Алишер РАҲИМЗОДА, номзади илмҳои физикаю математика, директори Институти математикаи ба номи А. Ҷӯраеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
