Пас аз ба даст омадани Истиқлоли давлатӣ ва бунёди як сохтори нави давлатдорӣ, ки онҳам бошад дар заминаи Истиқлоли давлатӣ ба миён омад, аз солҳои 1992 ҷомеаи моро дар пайроҳаи ислоҳот ва гардишҳои куллӣ қарор дод. Дар ин миён, пеш аз ҳама барои бунёд ва муаррифии миллат дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун як миллати соҳибистиқлол ва дорои таъриху фарҳанги бой ва чандин ҳазорсола, зарурати таълиф ва қабули санадҳои танзимкунандаи муносибатҳои ҷомеа бо аҳолӣ ва дигар муносибатҳои давлатдорӣ, бахусус Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, дар меҳвари асосӣ қарор гирифт, ки он аз самараи давлати тозабунёд шаҳодат медод.
Дар атрофи зарурат ва муҳиммияти кабули Конститутсия ҳамчун санади муҳим барои ҳифзи давлату сарзамини тозабунёди тоҷикон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чунин иброз доштанд: “Таҷрибаи қабули конститусия дар давлатҳои ҷаҳон, аз ҷумла дар Тоҷикистони мо, бармало нишон медиҳад, ки он ҳамчун ҳуҷҷати бисёр муҳимми сиёсӣ ва санади олии ҳуқуқӣ бо истиқлоли давлатӣ робитаи ногусастанӣ дорад”. Яъне ин нуқтаҳои иброз доштаи Пешвои муаззами миллат таҷассумгари он мебошад, ки маҳз самараи истиқлоли комили сиёсӣ аст, ки таҷрибаи ҷаҳониро омӯхта, санади асосии худ – Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро ба таври раъйпурсии умумихалқӣ объективона қабул намудем.
Дар ҳақиқат 6-уми ноябри соли 1994 барои мардуми тоҷик, санаи тақдирсози миллат мебошад, зеро маҳз дар ҳамин рӯз бо роҳи райпурсии умумихалқӣ Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистони соҳибистиқлол қабул гардид. Имсол аз қабули Конститутсия ҳамчун ҳуҷҷати сарнавиштсоз ва бахтномаи миллат расо 31 сол сипарӣ гардид. Боиси фараҳмандӣ ва хушбахтӣ аст, ки ҳамасола дар ин шабу рӯз дар сартосари Тоҷикистони азизамон ин санаи бузургро бо як ҷаҳон фараҳу шодмонӣ таҷлил менамоянд. Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон 6 ноябри соли 1994 дар раъйпурсии умумихалқӣ қабул карда шудааст. Дар ин муддат бо назардошти рушду ташакулёбии самтҳои мухталифи ҷомеа, баробаркунонии ҳуқуқу манфиатҳои мардум ба низоми ягонаи демократия ва эҳтиёҷ ба такмилёбии заминаҳои меъёрӣ ҳуқуқӣ 3 маротиба бо тариқи раъйпурсии умумихалқӣ ба Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон тағйиру иловаҳо ворид карда шудаанд. Тағйиру иловаҳо ба рушди минбаъдаи ҳаёти ҷомеа ҳуқуқу озодиҳои инсон ва кафолати онҳо мусоидат мекунад. Конститутсия барои ҳар як хурду бузурги миллат дастоварди бузурги миллӣ ба ҳисоб меравад, зеро он дар душвортарин марҳилаи таърихӣ ва аз ҷониби тамоми мардуми Тоҷикистон бо тариқи овоздиҳии якдилона қабул гардидааст.
Аз инҷост, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қабули ин ҳуҷҷати муҳимму сарнавиштсозро яке аз дастовардҳои бузурги Истиқлоли миллӣ арзёбӣ карда, ба он ҳамчун танзимкунандаи тамоми паҳлуҳои ҳаётан муҳиммӣ давлатдорӣ, сиёсӣ, иқтисодӣ ва иҷтимоиву фарҳангӣ баҳои баланд додаанд: «Қабули Конститутсия дар таърихи навини кишвари мо аз ҷумлаи рӯйдодҳои муҳимтарини сиёсие мебошад, ки арзиш ва аҳамияти он бо гузашти замон бештар мегардад». Ҳарчанд аз қабули ин санади муҳимми давлатдорӣ, Конститутсия 31 сол сипари гашта бошад ҳам мардум дар саҳифаҳои таърих ҳамчун тарроҳи ин номаи бахту саодати миллат Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро мешиносанд. Зеро маҳз заҳмату талошҳои Пешвои муаззами миллат буд, ки Тоҷикон пас аз бадастовардани Истиқлолӣ давлатӣ дар кӯтоҳтарин мудддат ва онҳам дар замоне, ки душманони қасамхурдаи миллати тоҷик нақшаҳои бузурги барҳамдодани давлати тоза ба истиқлол расидаи моро доштанд Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистонро барои қабул ба мардум пешниҳод намуд.
Имрӯз Конститусияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳачун дурнамои пешрафти халқу давлати Тоҷикистон хизмат намуда яке аз вазифаи асосии он таъмин пойдории сулҳ дар Тоҷикистон ва ҷомеаи адолатпарвар мебошад. Конститутсия тартиботи асосии ҳуқуқии ҳаёти ҷомеа буда, аз ҷиҳати мазмуни худ қонуни асосии мамлакат мебошад. Санади мазкур поягузори давлати соҳибистиқлол, ҳуқуқбунёд, демократӣ, дунявӣ, ягона ва иҷтимоии кишвар буда, системаи принсипҳои асосии бунёди давлат дар боби аввал «Асосҳои сохтори Конститусионӣ» муқаррар шудааст. Имрӯз, ки мо дар арафаи ҷашни Рӯз Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор дорем ба ифтихор иброз намудан лозим аст, ки эътимодамон ба сиёсатҳои пешгирифтаи Пешвои муаззами миллат ҳамчун роҳбари дурандешу оқил, кафолатбахши амнияту осоиши мардум қавӣ пойбарҷост.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сарчашмаи шоҳроҳи эътимоду боварӣ, раҳнамунсози миллати соҳибтамаддуни тоҷик ҷониби қуллаҳои баланди Истиқлоли давлатӣ, пешрафту созандагӣ, ваҳдату ҳамбастагӣ ва худшиносию ҳуввияти миллӣ мебошад.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун эҳёгари мардуми куҳанбунёду соҳибтамаддуни мо, шаҳодатномаи давлату давлатдории тоҷикон, ки дар тӯли таърихи чандинҳазорсолаи халқамон идома ёфтааст, муайян намуда, кӯшишу талошҳои фарзандони хирадманду фарзонаи ин халқро дар роҳи расидан ба соҳибистиқлол ва давлатдории миллӣ ҷомаи амал пӯшонид.
Хулоса ,Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон сарчашмаи асосии хуқуқии дорои эътибори олӣ аст, ки дар низоми ҳуқуқии Тоҷикистон ҷои баландтаринро ишғол менамояд. Конститутсия омилҳои иҷтимоию иқтисодӣ ва сиёсии ҷамъиятро муайян намудааст, яъне шаклҳои моликият ва ташкили фаъолияти иқтисодӣ, муносибати шахс бо давлат ва муҳимтарин ҳуқуқу вазифаҳои шаҳрвандонро инъикос намудааст.
Бо боварӣ гуфта метавонем, ки тамоми дастовардҳо ва пешравиҳое, ки дар тӯли 31 соли қабули Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон насиби халқу давлати мо гардидаанд, натиҷаи заҳмату талошҳои шабонарӯзии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст, чунки маҳз бо талошҳои пайвастаи Пешвои муаззами милллат имрӯз кишвари моро дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун давлати сулҳофар ба тамоми сокинони сайёра эътироф мекунанд ва мавқеи Тоҷикистонро ҳангоми ҳаллу фасли масоили байналмилалӣ ҳамаҷониба дастгирӣ менамоянд.
Раҳимзода Алишер – директори Инистути математикаи ба номи А. Ҷӯраеви АМИТ
