( Эссе)
Ёдовар бояд шуд, ки ҳамчун мутахассис зуҳуроти даҳшатафканӣ, хиёнаткорӣ ва тӯҳматро ба ҳеҷ ваҷд қабул карда наметавонам. Аммо, муттаасифона, чунин падидаҳои номатлуб арзи вуҷуд доранд ва инсоният бояд ҳамеша ба онҳо муқовимат дошта бошад. Кош чунин бошад, ки бошад.
Медонам, ки одами бешараф ва ё намояндаи баъзе аз кишварҳо баъзан ба ифрот даст зада, ҳадду меъёр ва эҳтирому арзишҳои инсониро қабул карда наметавонад. Мегӯям, ки кош чунин набошад, аммо мутаассифона, чунин будааст.
Бинобар ин, аз Яздони пок талабу илтиҷо дорам, ки амалиёти бешарафонаи «Крокус Сити Холл» ҳеҷ вақт такрор наёбад, ки он фоҷиаи мардуми оддӣ, амали террористӣ ва муносибати ғайриинсонӣ будааст ва бояд маҳкум карда шавад. Кош ин амали репутатсионӣ ба сари миллати мо тӯҳмат ва ё фиреби сиёсӣ бошад.
Ба замми ин, андеша дорам, ки ҳама зиддияту номуайяниҳои ин фоҷиаро ҳамчун тӯҳмат қабул намоям, зеро дур нест он рӯзе, ки исботи ин тӯҳмати муаммоангез пайдо нагардад. Лек агар пайдо ҳам гашт, мутаассифона, он аллакай зарбае ба имиҷ ва манфиатҳои миллист. Кош чунин намебуд, аммо чи илоҷ чунин карда шуд.
Мавриди тазаккур аст, ки ҳама гуна ҳокимияти муштзӯре, ки ҳаду ҳудуди қудратмандии худро ба дигар миллату халқиятҳо равона мекунад ва мардумро ба нокомиҳо гирифтор мекунад, мерасад рӯзе, ки худаш худро ба коми ноумедиҳо фурӯ мебарад. Аммо бозиҳои пасипардагӣ, тӯҳмату буҳтон, таҳқиру бадбинии миллӣ ва фоҷиаҳои бофтаю сохта дар назди оммаи мардум ҳамеша, ифшо мегардад. Кош чунин бошад. Аммо абарқудратони даҳр инро на фарзияю «парадокс», балки ҳақиқати шуми субъективӣ медонанд. Афсус, ки чуни будааст.
Бояд гуфт, ки аз ҳуқуқу озодиҳо дур намудани муҳоҷирони меҳнатӣ, маҷбурнамоии сиёсӣ, истисмор, зулми сохторҳои ҳифзи ҳуқуқи бегона ва ғ., бештар боиси пайдо шудани вобастагии одамон ба зоҳиршавии заминаҳои динию ифротӣ тақвият мебахшанд. Бозигарони сиёсӣ мутаассифона, чунин идеологияро ҳамеша барои истифодаи содакунонии шуури сиёсии шаҳрвандон ва назарфиребии аҳолӣ истифода мебаранд. Зеро маҳаки асосии идеологияи ифротӣ бештар ифодаи рӯҳияи инсонбадбинӣ ва тафриқаандозиро аз рӯи мансубияти миллию динӣ бо хусусиятҳои тундгароёнаи худ тарғиб мекунад, ки ин амали хатарзои геополитикӣ мебошад. Кош чунин набошад, ки барои мо дигар ҳимоя кардан дар бисёр самтҳо душвор мегардад.
Мусаллам аст, ки вазъи имрӯзаи ҷомеа таззодҳои гуногунро дар бар мегирад ва аз чӣ бошад, аксари кишварҳои абарқудрату тавоно бо ҳар баҳона обрӯ ва имиҷи давлатҳои тозаистиқлолро кӯшиши паст задан доранд. Кош чунин набошад, аммо чунин ба чашм мерасад. Аз ин рӯ, мо дар ҳама ҳолат бояд бо сабру таҳаммул буда, ҳифзи манфиатҳои миллиамонро аз ҳама авлотар донем.
Шояд барои фоҷиаи «Крокус Сити Холл» ва зуҳуроти номатлуби он дигар аксуламал ҳикмате надошта бошад? Албатта, бояд чунин набошад ва ин маънои онро надорад, ки мо моҳияти онро хуб ҳис накардаем, вале воқеан, мо онро дуруст дарк намудаем. Аз ин лиҳоз, такрор ба такрор мегӯем, ки идеологияи миллӣ барои мо имрӯз таҷассумгари гузашта, раҳнамои ояндаи миллат аст, ки мо онро бояд ба роҳ монем ва тақвият бахшида тавонем.
Бале, мо тавсия медиҳем, ки танҳо захираи инсонӣ, идеологияи миллӣ ва пос доштану баррасӣ намудани арзишҳои Истиқлоли давлатии Тоҷикистони азиз, шуҷоати миллӣ, расму русум, забону ҳунар, дину оин ва таълиму тарбияи миллӣ метавонанд, ки мардуми моро аз вартаи ин ботлоқи пур аз тӯҳмату буҳтон берун кашад. Зеро умри андешаи ботил ва амали бадгуҳарӣ кӯтоҳ аст ва ҳақиқат бояд ба ҳақдор расад. Кош чунин бошад, ки мо ифтихори фарҳангсолорию тамаддунофарӣ дорем.
Муҳаммад Абдураҳмон- ноиби Президенти АМИТ, доктори илмҳои сиёсӣ, профессор
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Categories
Наворҳои видеоӣ
Имрӯз (25.11.2024) таҳти Раёсати президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷаласаи назоратӣ баргузор гардид. Зимни ҷаласа рафти иҷрои барномаи тайёркунии кадрҳои илмӣ мавриди баррасӣ қарор дода шуд.
Дар мулоқоти Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон санаи (30.05.2024) қайд гардида буд, ки дар арзёбии фаъолияти ҳар як олим ду меъёр аслӣ ва асосӣ ҳисобида мешавад. Дар аввал бояд корҳои илмию таҳқиқотӣдар сатҳи зарурӣ баргузор карда шаванд. Баъдан барои омода намудани кадрҳои илмӣ масъулин бояд чораҳои мушаххас андешанд.
Дар робита ба ин Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон тасмим гирифт, ки «Барномаи давлатии тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ барои солҳои 2021-2030»- ро дар ҷаласаи назоратии назди президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мавриди баррасӣ қарор диҳад. Ёдовар мешавем, ки барномаи мазкур соли 2021 бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ шуда, аз 16 банд иборат аст. Ҳамчунин дар 12 банди ин масъулияти иҷрои бандҳо бар души Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон вогузор карда шудааст.
Дар идома президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, яке аз масъалаҳои асосие, ки мо дар доираи барномаи мазкур иҷро намоем ин танзими раванди таълим дар зинаи таҳсилоти магистратура ва докторантураи PhD мебошад. Ҷиҳати дар сатҳи баланд тайёр кардани кадрҳои баланди илмӣ қаблан бояд санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ танзимкунандаи самти мазкурро омода ва пешниҳод намоем.
Таъкид гардид, ки «Барномаи давлатии тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ барои солҳои 2021-2030» қабул гардида, баҳри баланд бардоштани қобилияти зеҳниву таҳлилии насли нави илмӣ, тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ ва ба талаботи бозори хизматрасониҳои илмиву таҳсилӣмутобиқ намудани онҳо равона гардидааст.
Имрӯз (24.11.2024) бо ташаббуси Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе бахшида ба Рӯзи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар фазои сулҳу суботи комили ватани азизамон роҳпаймои идона баргузор гардид.
Дар ин роҳпаймои олимону кормандони муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон иштирок намуда, бо бардоштани Парчам рисолати шаҳрвандии худро дар назди Ватан анҷом доданд. Зеро Парчами давлатӣ ин рамзест, ки кишвари моро муттаҳид сохта, дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун кишвари амну осоишта муаррифӣ намуд. Маҳз ин заҳмату талошҳои шабонарӯзи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст, ки имрӯз кишвари мо тинҷу ором аст ва дар фазои ин сулҳу субот ҷашнҳои таърихиву фарҳангиро бо шукуҳу шаҳомоти беандоза таҷлил менамоем.
Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамқадами соҳибистиқлолии ватанамон буда, дар баробари Конститутсия, забони давлатӣ, Нишон, Суруди Миллӣ ва асъори миллӣ аз ҷумлаи рамзҳо ва муқаддасоти давлатӣ маҳсуб мешавад, ки дар иҷлосияи таърихии XVI – уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон қабул гардида буд.
Ҳамасола дар ҷумҳурӣ 24 ноябр Рӯзи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи соҳибистиқлолӣ, соҳибдавлатӣ ва рамзи ҳастии миллат бо шукуҳу шаҳомоти хоса таҷлил мегардад.
Имрӯз (22.11.2024) дар шаҳраки академии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати Рӯзи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки ҳамчун рамзи соҳибистиқлолии давлатамон маҳсуб меёбад роҳпаймоии идона баргузор гардид.
Дар роҳпаймоӣ, ки дар шаҳраки академӣ сурат гирифт, ҳайати бисёрҳазорнафараи олимону кормандони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, аз ҷумла раёсат, ҳайати олимону кормандони муассисаҳои илмию таҳқиқотӣ, магистрантону докторантони PhD ва олимони ҷавон иштирок намуда, бо бардоштани парчами 32 метра эҳтироми ливоро ҳамчун нишонаи давлатдории миллӣ, истиқлолу озодӣ ва арзиши бебаҳои миллӣ ба ҷо оварданд.
Воқеан ҳам Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар замони соҳибистиқлолии кишвар бо шарофати сиёсати оқилонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чун рамзи давлату давлатдорӣ, нангу номуси миллӣ, ҳаёти осоишта, бахту иқболи нек ва умед ба ояндаи шукуфон шинохта шуда, зери ливои худ аҳли ҷомеаро муттаҳид сохтааст. Тавре Пешвои муаззами миллат таъкид кардаанд: “Парчами давлатӣ барои мо - тоҷикон нишонаи бақои давлат, ваҳдату ягонагӣ, ҳувияти миллӣ ва беҳтарин василаи тарбияи наврасону ҷавонон дар рӯҳияи ифтихор аз давлатдории миллӣ ва ҳифзи арзишҳои таъриху фарҳанги халқамон мебошад”.
Ҳамасола дар ҷумҳурӣ 24 ноябр Рӯзи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи соҳибистиқлолӣ, соҳибдавлатӣ ва рамзи ҳастии миллат бо шукуҳу шаҳомоти хоса таҷлил мегардад.
Имрӯз (22.11.2024) ба ин муносибат дар назди бинои Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон чорабинии фарҳангии калони идона баргузор гардид.
Чорабинии тантанавӣ бо сухани табрикотии ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд оғоз гардид.
Таъкид шуд, ки Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон нахустин рамзи комилҳуқуқӣ ва соҳибистиқлолии тоҷикон 24- уми ноябри соли 1992 дар Иҷлосияи тақдирсози Шӯрои Олии кишвар, ки дар ҷараëни он сарнавишти давлатдории навини тоҷикон таҳрезӣ гардида буд қабул гардид. Маҳз бо қабул гардидани муқаддасоти миллии кишвар, ки дар роҳи таъмини сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ ва ваҳдати миллӣ, инчунин, ба сӯйи ҳадафҳои умумимиллӣ қадамҳои нахустини худро гузошт. Дар замони соҳибистиқлолӣ зери парафшонии Парчамӣ давлатӣ дар кишвар биноҳои хуштавру замонавӣ бунëд гардида барои мустаҳкам намудани пояи давлатдорӣ ва таъмини сулҳу суботи кишвар замина мегузоранд.
Ҳамчунин зери сиëсати бунëдкоронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шаҳри Душанбе бо баланди 165 метр Парчами давлати парафшон гардид, ки ин ҳама самараи истиқлол ва комилҳуқуқиву сулҳу суботи осоишта аст.
Дар идомаи чорабинии идонаи фарҳангӣ-фароғатӣ ҳунармандони шинохтаи кишвар бо суруду таронаҳои дилнишин хотири иштирокчиёнро болида намуданд.
21 ноябр дар шаҳри Санкт-Петербург ҷаласаи навбатии Шӯрои Ассамблеяи Байнипарламентии давлатҳои иштирокчии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил баргузор гардид. Дар ҷаласаи мазкур Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам
21 ноябр дар шаҳри Санкт-Петербург ҷаласаи навбатии Шӯрои Ассамблеяи Байнипарламентии давлатҳои иштирокчии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил баргузор гардид. Дар ҷаласаи мазкур Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустам Эмомалӣ, роҳбарони ҳайатҳои парламентии давлатҳои иштирокчии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ва Туркманистон иштирок намуданд.
@RustamEmomali
Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустам Эмомалӣ барои иштирок дар ҷаласаи навбатии Шӯро ва ҷаласаи 57-уми пленарии Ассамблеяи Байнипарламентии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил вориди шаҳри Санкт-Петербурги Фед
Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустам Эмомалӣ барои иштирок дар ҷаласаи навбатии Шӯро ва ҷаласаи 57-уми пленарии Ассамблеяи Байнипарламентии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил вориди шаҳри Санкт-Петербурги Федератсияи Россия шуданд. Дар фурудгоҳи байналмилалии Пулково меҳмони олиқадр, Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустам Эмомалиро намояндагони расмии Шӯрои Федератсияи Маҷлиси Федералии Федератсияи Россия ва шаҳри Санкт-Петербург, Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Федератсияи Россия ва дигар шахсони расмӣ самимона пазироӣ карданд.
@RustamEmomali
20 ноябри соли равон бо ташаббуси Институти таърих бостоншиносӣ ва мардумшиносӣ ба номи Аҳмади Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи илмӣ – назариявӣ – и “Масоили мубрам ва омилҳои рушддиҳандаи таърихнигории миллӣ дар замони муосир”, ба ифтихори 85 – солагии академик Раҳим Масов баргузор карда шуд.
Ба кори конфронс ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовд Қаюм ҳусни оғоз бахшид. Дар идома дар сухани ифтитоҳии хеш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иброз дошт, ки Академик Раҳим Масов бештари умри пурбаракати худро ҳамчун муаррих дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сипарӣ намудааст.
Таъкид гардид, ки Раҳим Масов муддати 57 сол аз лаборанти одии пажӯҳишгоҳ то ба дараҷаи академикӣ ва сарварии як муассисаи марказии илмӣ-пажӯҳишӣ расида, дар ташаккул ва рушди таърихнигории миллӣ ва чун сарвари пажӯҳишгоҳ-27сол дар тайёр намудани мутахассисони касбии илми таърих нақши арзанда гузоштааст. Зери роҳбарии бевоситаи ӯ беш аз 20 нафар рисолаи докторӣ ва номзадӣ дифоъ намудаанд ва имрӯз дар мактабҳои оливу муассисаҳои таҳқиқотии кишвар адои вазифа менамоянд.
Академик Раҳим Масов муаллифи даҳҳо рисолаи бунёдӣ, илмиву оммавӣ, китоби дарсӣ ва садҳо мақолаи илмиву публистистӣ мебошад, ки самара ва нақши онҳо дар таҳқиқоти таърихи халқи тоҷик равшан эҳсос мегарданд.
Академик Раҳим Масов ташаббускор ва иштирокчии фаъоли ҷаласаҳо ва конфронсҳову симпозиумҳои илмии сатҳи ватанӣ, минтақавӣ ва байналмиллалӣ буда, роҷеъ ба масоили мухталифи таърихи халқи тоҷик бо маърӯзаву гузоришҳои илмӣ суханронӣ ва ибрози ақида намудааст.
Истеъдоди фавқулоддаи ташкилотчигии олим инчунин дар созмон додани Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон зуҳур ёфтаааст, ки ин осорхона имрӯзҳо зиёратгоҳи мардуми ватанамон ва меҳмонони хориҷӣ гаштааст, онҳоро бо дастовардҳои нодири ёдгор аз тамаддуни пурсарвати миллат ошно месозад.
Гуфтан ба маврид аст, ки мактаби илмии академики Академияи милллии илмҳои Тоҷикистон устоди зиндаёд Раҳим Масов тавонист, ки дар пешрафт ва рушди илмҳои таърихнигорӣ саҳми арзанда гузоштааст ва бо боварӣ гуфта метавон, ки шогирдону пайравонаш давомдиҳандаи мактаби илмии ин марди хирад гардида, дар пешрафт ва рушди илмҳои таърих саҳми арзандаи хешро мегузоранд.
Иштироки директори Институт ботаника, физиология ва генетикаи растании АМИТ, н.и.б., Бобозода Б.Б. мудири захираи гербарияи Институт, н.и.к., Мубалиева Ш. М. ва ходими калони илмии озмоишгоҳи бехатарии биологӣ Баротов С.С дар Симпозиуми "Biodiversity data
Иштироки директори Институт ботаника, физиология ва генетикаи растании АМИТ, н.и.б., Бобозода Б.Б. мудири захираи гербарияи Институт, н.и.к., Мубалиева Ш. М. ва ходими калони илмии озмоишгоҳи бехатарии биологӣ Баротов С.С дар Симпозиуми "Biodiversity data in montana and arid Eurasia", ки аз 18-19 ноябр дар ш. Алматои Ҷумҳурии Қазоқистон бо дастгирии Фонди иттилоотии ҷаҳонии гуногунии биологӣ (GBIF) баргузор шуда истодааст, иштирок доранд.
Инчунин дар Симпозиум ходими калони илмии Институт дар мавзуи “GBIF – Tajikistan National Report” маърӯза намуд.