Тоҷикон аз қадим ҳамчун миллати созанда, шаҳрдор ва эҷодкор дар офариниши мероси бузурги тамаддуни инсоният саҳми босазо гузоштанд. Аз ҷумла, халҷи тоҷик кошиф ва ихтироъкори матоъҳои абрешимин, ба монанди атласи оламшумул, адрас, гулбаст ва куртаю чодарҳои гулбаст ва гулдӯзишуда буда, онҳо ҳамчун аз рукнҳои арзиши бебаҳои миллӣ дар арсаи ҷаҳон шуҳрат ёфтанд.
Либоспӯшӣ таҷассумгари фарҳанги миллӣ буда, барои худшиносӣва ифтихори миллии инсон нақши муҳим мебозад. Миллати тоҷик аз қадим бо сару либоси хоссаи худ аз маҳаллу миллатҳои дигар фарқият дошта ва ин анъанаро то ҳанӯз нигоҳдоштаанд.
Шуҳрати ҷаҳони пайдо кардани ин «дурдонаҳои фарҳангӣ»-и халқи тоҷик дар асри XXI, ки асри бархӯрди тамаддунҳои ҷаҳонӣ номида шудааст, бо талошҳои зиёди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба даст омадааст, ки баҳри пойдории ғояҳои миллӣ ва рушди тамоми соҳаҳои фарҳанги миллӣ иқдомҳои устувор гузошта, ба ҷаҳониён исбот намуда, ба феҳристи фарҳанги ғайримоддии ЮНЕСКО шомил гардониданд. Дар ҳар як паёму баромадашон Сарвари давлат муҳтарам Эмомали Раҳмон занону бонувонро барои ба бар намудани матоҳои миллӣ ва даст кашидан аз тақлиду харҷи беҳуда барои сару либоси ба фарҳангӣ мо бегона таъкид менамояд.
Масъалаи дигаре, ки Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бар он эҳтиром ва арҷ мегузоранд, ин мақому манзалати зан-модар дар ҷомеа мебошад. Модар-ин офаранда, ҳаётбахши олитарин мавҷуди рӯи замин инсоният аст. Аз ин лиҳоз, эҳтирому арҷ гузории Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон нисбати занону бонувон зиёд мебошад. Имрӯзҳо занон, бо дастгириҳои Сарвари давлат, муҳтарам Эмомали Раҳмон дар ҳама гуна соҳаҳои ҷомеа фаъолият намуда, дар ободонию бунёдкории мамалакат саҳм мегузоранд.
Ҳамасола бо фарорасии фасли баҳор бо сумориши расмии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 1-уми март то 30-уми апрел, иқдоми «Тоҷикона мепӯшем» дар сар то сари кишвар гузаронида мешавад. Сокинони мамлакат аз боғчаҳои бачагона сар карда то муассисаҳои олӣ, корхонаю идораҳо, муассисаҳои гуногуни давлатӣ либосҳои тоҷикона ба бар менамоянд.
Ин иқдом аз ҷониби шаҳрвандони кишвар, бештар аз ҷониби мактаббачагон ва занону бонувон дастгирӣ ёфта, бо як рӯҳияи баланд ва ифтихори миллӣ он сару либосҳое, ки дар феҳристи сару либоси ифтихории занҳои тоҷик ҷойдоштаро ба бар мекунанд.
Гулдухтарону бонувони Тоҷикистон бештар дар фасли баҳор аз он матоҳое, ки дар тӯли таърихи дуру дарози инсоният кашф ва дастранҷи занону бонувони танандаю ресанда ва наққошу нақшдӯзии халқи тоҷик то ба мо мерос мондааст. Дар мисоили атласу адрас, зардӯзию кашидадӯзӣ, гулбастшуда бо сангҳои зебо ороиш ёфтаро ба бар мекунанд.
Аз таърихи гузаштаи халқамон маълум аст, ки занону бонувони тоҷик бо доштани ҳама ҳунарҳои нодир, дониши воло ва размандагии гурдофариддонабаробари мардҳо дар пешрафти ҳаёт саҳмгузор буданд. Аммо дар ҳеҷ давру замон занону духтарони тоҷик чунин озодиро чи дар интихоби сару либос (ҳатто рангӣ он), касбу кор, пешрафти илм, рушди соҳибкорӣ, омӯзиши техникаю технология ва ё истифодаи васеъи онро надоштанд. Дар замони соҳибистиқлол гардидани Тоҷикистон духтарону занони тоҷик озодона ба таҳсилу касбомӯзӣ ва дигар фаъолиятҳо шуғл меварзанд ва зарур аст, ки бештар либосҳо аз матоҳое, ки нақшу нигори миллӣ доранд, ба бар кунанд.
Хулоса, занону духтарони тоҷикро зарур аст, тадбирҳои хирадмандонаи Сарвари давлатро пайравӣнамуда, барои амалишавии он кӯшиш намуда, аз сару либоси анъанавии хеш, атласу адрас, зардӯзию гулдӯзӣ, гулбасту ороишоти миллӣ бештар истифода баранд. Зеро либоси миллии тоҷикон ҳамчун армуғони табии минтақаҳои кишварамон мебошад.
Сафоева Бибиаслия Асомидиновна, корманди Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
