Даврони Истиқлолияти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба олимони тоҷик муяссар гардид, ки муаррифгарӣ илми тоҷик дар сатҳи байналмилалӣ бошанд. Ин дастоварди бузург ба олимони тоҷик шароит фароҳам овард, ки комёбиҳои илмии худро дар арсаи байналмилалӣ таҳлил ва баррасӣ намоянд. Аз ин лиҳоз, қайд намудан зарур аст, ки олимони Институти астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон тули чанд соли охир барои боз ҳам рушд додани илми ватанӣ ҳамкориҳои судмандро бо муассисаҳои илмии хориҷи кишвар ба роҳ монда, бевосита кӯшиш менамоянд, ки муаррифгари илми тоҷик дар хориҷ бошанд.

Дар ин раванд, Қоҳирова Г.И., узви вобастаи АМИТ, д.и.ф.-м., роҳбари Шуъбаи ҷирмҳои байнисайёравии Институти астрофизикаи АМИТ барои вусъатбахшии ҳамкориҳои илмии дуҷониба аз ҷониби олимони расадхонаҳои пешбари Академияи илмҳои Ҷумҳурии Мардумии Чин: Расадхонаи Синзяни Академияи илмҳои ҶМЧ, Расадхонаи Кӯҳии Пурпурии Академияи илмҳои ҶМЧ, Расадхонаи Шанхайи АИ ҶМЧ ва Расадхонаҳои миллии астрономии АИ ҶМЧ дар ш. Пекин дар доираи барномаи CAS-ANSO Visiting Scholar Fellowship даъват гардид. Мувофиқи Амри Президенти АМИТ № 30001/23-439 аз 12 сентябри соли 2024, Қоҳирова Г.И. аз 11 то 25-уми октябри соли ҷорӣ ба Ҷумҳурии Мардумии Чин сафарбар карда шудааст.

Зимни оғози сафар дар Расадхонаи астрономии Синтзяни АИ ҶМЧ (ш.Урумчи) санаи 11 октябр Қоҳирова Г.И. дар мавзуъи «ASTRONOMY IN TAJIKISTAN: HISTORY, CURENT STATUS AND PROGRESS, CASE STUDY» баромад намуда, олимони Чин-ро бо таърихи ташаккули илми астрономия дар Тоҷикистон ва рушди он, дастовардҳои илмӣ дар замони муосир ва дурнамои ҳамкориҳои дуҷониба шинос намуд. Баромади мазкур мавриди таваҷҷӯҳи олимони расадхона зоҳир гардида, барои боз ҳам рушд ва тақвият додани ҳамкориҳои судманди илмӣ аз ҷониби олимон пешниҳодҳои ҷолиб баён гардиданд.

Мизи муддавар бо иштироки роҳбарон ва иҷрокунандагони лоиҳаи илмии муштараки Тоҷикистону Чин баргузор гардид, ки дар он масъалаҳои сари вакт амалӣ кардани лоиҳа баррасӣ гардиданд.

Аз санаи 13 октябр сафар дар ш. Нанкинг идома ёфт. Қайд намуданд ба маврид аст, ки корманд ва магистранти Институти астрофизикаи АМИТ Нормаҳмедов Н. дар Расадхонаи баландкӯҳӣ Пурпурӣ АИ ҶМЧ (ш.Нанкинг) таҳти омӯзиш қарор дорад ва у нахустин намояндаи Тоҷикистон дар ин ҷо мебошад. Дар раванди сафар Қоҳирова Г.И. дар ҳамҷоягӣ бо роҳбари илмии Нормаҳмедов Н. профессор Жантао Ли вохури баргузор намуда, натиҷаҳои кории гузашта ва оянда, инчунин фаъолияти Нормаҳмедов Н.-ро баррасӣ намуданд. Санҷиш нишон дод, ки Нормаҳмедов Н. бевосита дар давоми 5 моҳи омӯзиш бисёр нозукиҳои таҳлили тасвирҳои астрономиро омӯхта, инчунин кор бо барномаи махсуси ПИТОН-ро (Python) аз худ намудааст. Илова бар ин, Нормаҳмедов Н. донандаи забони англисӣ дар сатҳи аъло гардидааст. Пас аз санҷиш, Қоҳирова Г.И. санаи 17 октябр дар ҷаласаи илмии Расадхонаи Пурпур баромад намуда, бо дастовардҳои олимони Институти астрофизикаи АМИТ иштирокмандонро шинос намуд. Дар фарҷоми баромад бо олимони ин расадхона гуфтушунид намуда, як чанд масъалаву пешниҳодҳо мавриди баррасӣ қарор гирифтаанд. Санаи 18 октябр бо Президенти Расадхонаи баландкӯҳӣ Пурпурӣ АИ ҶМЧ профессор Чаньин Чжао вохури баргузор гардид, ки ҳангоми он ҷонибҳо хоҳиши вусъат бахшидани минбаъдаи ҳамкорӣ дар илм ва тайёр намудани кадрҳои баландихтисос тасдиқ намуданд.

Дар давоми сафар Қоҳирова Г.И., Жантао Ли, Нормаҳмедов Н. ва Хайкун Сюэ аз расадхонаи баландкӯҳӣ Пурпур ва расадхонаи Синху дидан намуданд, ки дар онҳо кормандони расадхонаҳо бо усулҳои пешкадамӣ мушоҳидаҳои астрономӣ ва коркарди маводҳо машғуланд.

Санаҳои 20-21 октябр сафар дар ш. Шанхай идома ёфт. Қоҳирова Г.И. санаи 21 октябр дар ҷаласаи илмии расадхонаи астрономии Шанхаӣ АИ ҶМЧ баромад намуда, бо ҳолати таҳқиқотҳои астрономии Тоҷикистон, аз ҷумла, бо таърихи таъсиси Институти астрофизика ва ташаккули илми астрономия дар Тоҷикистон, рушди илми астрономия, дастовардҳои илмии олимони Институти астрофизикаи АМИТ қаблӣ ва дар замони муосир, дурнамои ҳамкориҳои дуҷониба иштирокмандонро шинос намуд. Пас аз баромад бо олимони ин расадхона гуфтушунид намуда, як чанд масъалаву пешниҳодҳо мавриди баррасӣ қарор гирифтаанд. Кормандони илмии расадхонаи астрономии Шанхай мароқи худро оид ба ҳамкориҳои мушоҳидаҳои оптикӣ ва таҳқиқоти ҷирмҳои хурди Системаи Офтобӣ, аз ҷумла рақамикунонии пластинаҳои астрономӣ ва проблемаҳои ионосфера баён намуданд. Доир ба омодасозии мутахассисони ҷавон дар самти рақамикунониифотопластинкаҳои бойгонӣ изҳори назар карданд.

Ҳамчунинмулоқот бо ноиби директори расадхонаи Шанхай, профессор Чжэнҳонг Танг баргузор гардид, ки дар ҷараёни вохурӣ ҷонибҳо ҷонибдории худро барои васеъ ва таҳкимикардани ҳамкориҳои илмии Чин ва Тоҷикистон, аз ҷумла дар заминаи омодасозии кадрҳо тасдиқ намуд.

Санаҳои 22-24 октябр сафар дар ш. Пекин идома ёфт. Қоҳирова Г.И. санаи 22 октябр бо директори Расадхонаҳои миллии астрономии Академияи илмҳои Хитой дар ш. Пекин (NAOC), профессорЛию Чжифенгмулоқот баргузор намуд, ки дар ҷараёни вохурӣ ҷонибҳо ҷонибдории худро барои васеъ ва таҳкимикардани ҳамкориҳои илмии Чин ва Тоҷикистон, аз ҷумла дар заминаи шабакаҳои мушоҳидаҳои метеорҳо, мушоҳидаҳои оптикии ҷирмҳои хурди Системаи Офтобӣ, омодасозии кадрҳо ва ғайра тасдиқ намуданд.

Санаи 23 октябр Қоҳирова Г.И. дар ҷаласаи илмии Расадхонаҳои миллии астрономии Академияи илмҳои Хитой дар ш. Пекин баромад намуда, бо ҳолати таҳқиқотҳои астрономии Тоҷикистон, аз ҷумла, бо таърихи таъсиси Институти астрофизика ва ташаккули илми астрономия дар Тоҷикистон, рушди илми астрономия, дастовардҳои илмии олимони Институти астрофизикаи АМИТ қаблӣ ва дар замони муосир, дурнамои ҳамкориҳои дуҷониба иштирокмандонро шинос намуд. Пас аз баромад бо олимони ин расадхона гуфтушунид намуда, як чанд масъалаву пешниҳодҳо мавриди баррасӣ қарор гирифтаанд.

Рузи 24 октябр аз фаъолияти расадхонаи мазкур, ки дорои радиотелескопи калонтарин дар ҷаҳон мебошад, Қоҳирова Г.И. шиносоӣ кард ва оид ба роҳ мондани мушоҳидаҳои радиогӣ дар Тоҷикистон бо мутахассисон гуфтугузор намуд.

Хулоса: сафари мазкур барои ҳамкориҳои оянда хеле муфид буда, мароқи олимони Чин нисбат ба илми астрофизикаи тоҷик зиёд гардид. Як зумра пешниҳодҳои арзишманд, фоиданок, пурмазнун ва умедвор баҳри муносибатҳои илмӣ ва дар самти тайёр кардани кадрҳои ҷавон таҳти баррасӣ ва амалӣ қарор мегиранд.

Дар фарҷоми ҳисобот Қоҳирова Г.И., ҳамчун аъзои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва коршиноси пешбари Институти астрофизикаи АМИТ, аз дастгирии ҳамешагии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва мусоидати Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Раёсати он дар рушди илми ватанӣ ва таҳкими робитаҳои хориҷӣ изҳори сипос менамояд.