Имрӯз, 14 май дар ҳошияи Форуми зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил дар Театри давлатии академии опера ва балети ба номи Садриддин Айнӣ намоиши ифтитоҳи оркестри симфонии ҷавонони ИДМ дар соли 2025 баргузор гардид.

Дар ин намоиш муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилрабо Мансурӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, раиси Раёсати МФГС Полад Булбулоғлу, ҳамраиси Раёсати МФГС, намояндаи махсуси Президенти Федератсияи Русия оид ба ҳамкориҳои байналмилалии фарҳангӣ Михаил Швидкой, роҳбарони муассисаҳои илмии кишварҳои ИДМ ва зиёда аз 200 намояндаи кишварҳои муштаракулманофеъ иштирок намуданд.

Ёдовар мешавем, ки Оркестри симфонии ҷавонони ИДМ бо ташаббуси Хазинаи байнидавлатии ҳамкориҳои башардӯстонаи кишварҳои узви ИДМ таъсис ёфтааст. Оркестр бори нахуст моҳи ноябри соли 2007 дар пойтахти Қазоқистон - шаҳри Остона барои ширкат дар консерт бахшида ба Форуми II-и зиёиёни эҷодӣ ва илмии кишварҳои узви ИДМ ҷамъ омада буд. Барномаи консертиро Ҳунарпешаи мардумии Русия, Қазоқистон ва Тотористон Фуат Мансуров роҳбарӣ кард.

Бояд гуфт, ки мавқеъи оркестри симфонии чавонони — Озарбойчону Арманистон, Белоруссия ва Қазокистон, Қирғизистон ва Узбекистон, Туркманистон сол то сол васеъ мешавад. Консертҳои оркестр дар толори Ассамблеяи генералии СММ дар Ню-Йорк ва дар қароргоҳи ЮНЕСКО дар Париж баргузор шудаанд.

Дар оркестри мазкур дирижёрҳои варзидаи кишварҳои гуногун – Ю.Симонов, М.Горенштейн, В.Спиваков, Р.Осмоналиев, А.Кабдурахмонов, В.Валеев ва бисёр навозандагони барҷастаи Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил кор мекарданд.

Ҳамзамон аз соли 2019 инҷониб оркестрро Ҳунарпешаи мардумии Русия, барандаи ҷоизаи Ситораҳои Иттиҳод Сергей Скрипка раҳбарӣ мекунад. Дар Душанбе ҳамроҳи маэстро роҳбари бадеии Оркестри давлатии симфонии Туркманистон Расул Кличев ва дирижёри оркестри симфонии ба номи Жуковский Константин Науменко ба курсии дирижёрӣ мебароянд. Инчунин бояд гуфт, ки Тоҷикистонро дар оркестр дирижёрҳо Далер Тиллоев ва Алишер Олиев намояндагӣ мекунанд.

Дар ҳайати оркестри симфонӣ аз рӯи анъана навозандагони ҷавони кишварҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил, ғолибони озмунҳои бонуфузи мусиқӣ шомиланд. Дар барномаи консертӣ дар Душанбе асарҳои мусиқии маъруфи классикии бастакорони рус, тоҷик ва хориҷӣ шомиланд.

Қобили зикр аст, ки Оркестри ҷавонон яке аз лоиҳаҳои барҷастаи МФГС мебошад, ки ҳадафи он на танҳо фаъолиятҳои консертӣ, балки ба навозандагони ҷавон имкони беназири муошират бо дирижёрҳои барҷаста ва устодони барҷастаи иҷрои оркестр аз тамоми кишварҳои ИДМ мебошад.

Ғайр аз ин, дар ҳамаи мамлакатҳое, ки оркестр ҳунарнамоӣ мекунад, барои навозандагони ҷавон барномаи гуногуни маданӣ тайёр карда мешавад.

Имрӯз, 14 май дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон дар ҳошияи Форуми зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои ИДМ ҷоизаи асосии башардӯстонаи ИДМ “Ситораҳои Иттиҳод” ба барандагони ин ҷоиза тақдим карда шуд. Имсол 8 нафар олимони варзида аз кишварҳои муштаракулманофеъ Ситораи фахрӣ мегиранд.

Бояд гуфт, ки ҷоизаи мазкур се номинатсияро дар бар гирифта, дар он олимон аз кишварҳои Тоҷикистон, Арманистон, Белорусия, Қазоқистон, Русия, Узбекистон, Озарбойҷон ва Қирғизистон байни ҳам рақобат намуданд.

Ҳамзамон барандагони ҷоизаи “Ситораҳои Иттиҳод” дар бахши “Барои саҳми барҷаста дар фарҳанг ва санъат” Эдуард ТАДЕВОСЯН – ҳунарпешаи халқии Арманистон, профессори Консерваторияи давлатии Ереван, директори Квартети Комитас, Елена АТРАШКЕВИЧ — бастакор, раиси Иттифоқи бастакорони Белоруссия, муаллими Коллеҷи санъати Минск, Айжан БЕККУЛОВА – коршиноси Кумитаи миллии мероси ғайримоддӣ, раиси Иттифоқи ҳунармандони Қазоқистон, Денис МАТСУЕВ – пианинонавоз, Ҳунарпешаи халқии Русия, солисти Филармонияи давлатии Маскав, Рустам САЪДУЛЛОЕВ — Артисти хизматнишондодаи Узбекистон, профессори фахрии филиали Университети умумироссиягии кинематографияи ба номи С.Герасимов дар Тошканд мебошанд.

Барандагони ҷоизаи “Ситораҳои Иттиҳод” дар номинатсияи «Барои саҳм ва дастовардҳои барҷаста дар соҳаи илму маориф» Муҳаммадюсуфи ИМОМЗОДА – академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, профессори кафедраи адабиёти форсу тоҷики Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ва Азиз АЛИЕВ — профессор, ректори филиали дар Боку будаи Университети якуми тиббии Москва ба номи Сеченов И мебошанд.

Инчунин, Тугелбой КАЗАКОВ — артисти халкии Кирғизистон, раиси комиссия оид ба мукофотҳои давлатӣ, раиси Иттифоқи ходимони мусиқӣ дар номинатсияи «Барои саҳми барҷаста дар фаъолияти башардӯстона» барандаи ҷоиза дониста шуд.

Бояд гуфт, ки ҷоизаи «Ситораҳои Иттиҳод» ҳамасола ба намояндагони кишварҳои ИДМ барои дастовардҳои назаррас дар соҳаи фаъолияти башардӯстона, ки ба сатҳи дастовардҳои ҷаҳонӣ мувофиқ аст ва дар рушди ҳар як кишвари узви ИДМ ва дар маҷмӯъ саҳм гузоштааст, дода мешавад. Маблағи мукофот 2 миллион рублро ташкил медиҳад. Имсол барои дарёфти ҷоизаи олӣ 15 номзад аз 8 кишвар рақобат карданд.

Имрӯз, 14 май дар толори Китобхонаи миллии Тоҷикистон бо ташаббуси Хазинаи байнидавлатии ҳамкориҳои башардӯстонаи кишварҳои узви ИДМ ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил оғоз гардид.

Дар кори Форум муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилрабо Мансурӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, раиси Раёсати МФГС Полад Булбул оғлу, ҳамраиси Раёсати МФГС, намояндаи махсуси Президенти Федератсияи Русия оид ба ҳамкориҳои байналмилалии фарҳангӣ Михаил Швидкой ва зиёда аз 200 намояндаи кишварҳои муштаракулманофеъ иштирок доранд.

Ба кори Форум президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобасти АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт оғоз бахшида, таъкид дошт, ки бо шарофати Истиқлоли давлатӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 2 марти соли 1992 узви комилҳуқуқи Созмони Милали Муттаҳид гардида, дар асоси принсипи сиёсати хориҷии “дарҳои боз” бо беш аз 180 кишвари ҷаҳон робитаҳои дӯстона барқарор намуд. Инчунин Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намудаанд, ки «Асоси сиёсати хориҷии имрӯзаи кишварро сиёсати “дарҳои боз”, омодагӣ барои ҳамкорӣ бо ҳамаи субъектҳои муносибатҳои байналмилалӣ дар заминаи эҳтироми усулу меъёрҳои пазируфташудаи ҳуқуқи байналхалқӣ ташкил медиҳад».

Гуфта шуд, ки бо шарофати Истиқлолияти давлатӣ ҳамкориҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо давлатҳои ИДМ ва мамлакатҳои дигари ҷаҳон пайваста рушд меёбад. Умуман, яке аз соҳаҳое, ки ба низом ва густариши ҳамкориҳои давлатҳои ИДМ мусоидат менамояд ин соҳаи илм ба шумор меравад. Бояд гуфт, ки ба роҳ мондани ҳамкориҳои густурда бо Хазинаи байнидавлатии ҳамкориҳои башардӯстонаи кишварҳои узви ИДМ ва баргузор намудани ин форуми сатҳи байналмилалӣ дар пойтахти Тоҷикистон шаҳри Душанбе бори дигар барои мустаҳкам гардидани ҳамокориҳои кишварҳои муштаракулманофеъ замина мегузорад.

Дар идома муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилрабо Мансурӣ дар сухани ифтитоҳӣ таъкид дошт, ки илм олимонро муттаҳид мекунад, аз ин рӯ форум ба майдони табодули байналмилалии бидуни марз табдил ёфтааст. Вусъат додани муносибатҳои байналхалқӣ махсусан ҳозир хеле муҳим аст. Ва форум ба минбари мукаммали ба роҳ мондани ҳамкории зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои ИДМ табдил ёфт. Ва муҳимтар аз ҳама, он имкони муоширати зиндаро фароҳам меорад, ки бешубҳа ба лоиҳаҳои ҷиддӣ табдил меёбанд.

Таъкид гардид, ки ба масъалаи густариш ёфтани ҳамкориҳои зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои ИДМ диққати махсус додан лозим аст. Мамлакатҳои аъзои ИДМ барои ба роҳ мондани ҳамкориҳои муштараки илмӣ чораҳои заруррӣ меандешанд.

Ёдовар мешавем, ки Форумҳои зиёиёни илмӣ ва эҷодии ИДМ бузургтарин чорабиниҳои башардӯстона дар кишварҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил буда, дар он натоиҷи соли гузашта ҷамъбаст гардида, нақшаҳои чорабиниҳои муштарак баррасӣ ва оид ба масъалаҳои мубрами ҳамкорӣ дар соҳаҳои илм, маориф, фарҳанг, иттилоот, сайёҳӣ, варзиш ва кор бо ҷавонон тавсияҳо таҳия карда мешаванд.

Қобили зикри хос аст, ки форумҳо аз соли 2006 инҷониб дар кишварҳои мухталиф бо навбат баргузор мешаванд. Тоҷикистон бори дуввум аст, ки мизбони ин ҳамоиш аст.

Мавзӯи Форуми XVIII-и имрӯза «Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил: уфуқҳои нави ҳамкорӣ» мебошад, ки намояндагони ҷомеаҳои касбӣ: ходимони фарҳанг, маориф ва ВАО-ро муттаҳид мекунад.

Ҳамзамон дар ҳошияи Форум имсол бори аввал мулоқоти раҳбарони Академияҳои миллии улуми кишварҳои муштаракулманофеъ ва раҳбарони ҷомеаи илмӣ баргузор мешавад.

Инчунин, Форуми мазкур бо маросими бошукӯҳ супоридани ҷоизаҳо ба барандагони Ҷоизаи асосии байнидавлатии ИДМ «Ситораҳои Иттиҳод», ки барои дастовардҳои барҷаста дар соҳаи санъат, илм ва маориф дода мешавад, ба анҷом мерасад. Ҳамзамон дар ҳошияи ин форум барандагони ҷоизаи ҷавонони ИДМ «Иттиҳоди дебютҳо» низ ҷоизаҳои худро мегиранд.

Бояд гуфт, ки дар доираи барномаи фарҳангии Форум оркестри симфонии ҷавонони ИДМ баромад мекунад. Таъсиси оркестр яке аз лоиҳаҳои муҳими MFGS мебошад. Ба он навозандагони ҷавони мамлакатҳои иттиҳод, ғолибони конкурсҳои бонуфузи мусиқӣ дохиланд. Имсол оркестрро Ҳунарпешаи мардумии Русия Сергей Скрипка, барандаи ҷоизаи Ситораҳои Иттиҳод раҳбарӣ мекунад.

Ҳамзамон бояд қайд намуд, ки Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил аз санаи 14- уми май оғоз ёфта то санаи 15- уми май идома меёбад.

Имрӯз, 14 май дар ҳошияи баргузории Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон намоиши дастоварду натиҷаҳои илмии муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид.

Дар доираи ин Форум муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷкистон Дилрабо Мансурӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, зиёиёну эҷодкорон ва роҳбарони муассисаҳои илмии кишварҳои ИДМ аз намоиши дастовардҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дидан намуданд.

Дар намоиш натиҷаи таҳқиқотҳои олимону кормандони муассисаву зерсохторҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба маърази тамошо гузошта шуданд.

Дар баргузории Форуми зиёиёну эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил 300 нафар зиёиёну эҷодкорони варзида, роҳбарияти муассисаҳои илмии кишварҳои ИДМ иштирок доранд, ки онҳо низ бо дастовардҳои муассисаҳои илмӣ шинос гардиданд.

Имрӯз, 14 май дар ҳошияи баргузории Форуми зиёиёну эҷодкорони илмии аъзои давлатҳои ИДМ ҳайати олимону меҳмонон ба Китобхонаи миллии Тоҷикистон ташриф оварданд.

Дар назди китобхона меҳмононро муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилрабо Мансурӣ, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт истиқбол намуданд.

14 май дар ҳошияи баргузории Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил беш аз 300 нафар зиёиёну эҷодкорон ва роҳбарони муассисаҳои илмии давлатҳои аъзои ИДМ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ташриф оварданд.

Қабл аз оғози баргузории Форум зиёиёну эҷодкорони аъзои давлатҳои ИДМ ба хотири гиромидошт аз таъриху тамаддуни куҳанбунёди миллати тоҷик дар назди муҷассамаи Асосгузори нахустин давлати тоҷикон шоҳ Исмоили Сомонӣ гулчанбар гузоштанд.

Дар ин маросими гулчанбаргузорӣ ҳайати зиёиёну эҷодкорони аъзои давлатҳои ИДМ- ро президенти Академияи милллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва олимону кормандони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамроҳӣ намуданд.

Имрӯз, 13 май президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо намояндагони Донишгоҳи миллии техникии Беларус мулоқот анҷом доданд.

Зимни мулқот ҷонибҳо барои рушду густариш додани ҳамкориҳои илмӣ байни муассисаҳои илмии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Белорусия ба мувофиқа расиданд.

Дар мулоқот дурнамои татбиқи лоиҳаҳои муштараки илмию техникӣ ва инноватсионии Беларусия ва Тоҷикистон баррасӣ гардид.

Ҳамзамон ҷонибҳо доир ба имкониятҳо ва роҳҳои мавҷудаи ҳамкорӣ дар самтҳои гуногуни фаъолияти илмию таълимӣ табодули афкор намуданд. Ба табодули таҷриба ва дониш, ки бояд ба рушди ҳам соҳаи илм ва ҳам маорифи ҳарду кишвар мусоидат намояд, таваҷҷуҳи хоса зоҳир шуд.

Дар фарҷоми мулоқот созишномаи ҳамкорӣ ба имзо расид, ки барои таҳқиқот ва ташаббусҳои муштарак уфуқҳои нав мекушояд. Ин созишнома заминаи муҳими ҳамкориҳои минбаъдаи Донишгоҳи миллии техникии Беларус ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хоҳад шуд.

Дар шаҳри Душанбе таҳти раёсати Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ҷаласаи Шӯрои Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон даъвати ҳафтум баргузор гардид.