(дар партави Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28.12.2024)
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни пешниҳоди Паём ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ», ки санаи 28-уми декабри соли 2024 ироа гардида буд, аз вазъи бисёр ҳассоси ҷомеаи ҷаҳонӣ ёдовар шуданд.
Дар ин замина, Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон афзуданд, ки воситаи ягонаи ҳимояи миллат ва давлат дар шароити пуртаззоди ҷаҳонишавӣ, ин рушди соҳаи маориф, боло бурдани иқтидори иқтисодии соҳаҳои гуногун ва афзалиятноки иқтисодиёти миллӣ ва, фароҳам овардани шароити мусоид барои зиндагии шоиста дар мамлакат мебошад.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми имсолаи худ ба Маҷлиси Олӣ қайд карданд, ки ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ дар сиёсати давлати Тоҷикистон мақоми хос дошта, барои дастгирии соҳаҳои иҷтимоӣ ва баланд бардоштани сатҳу сифати зиндагии мардум маблағгузорӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ ҳамасола зиёд карда мешавад. Инчунин таъкид карданд, ки Ҳукумати мамлакат ба рушди соҳаи маориф таваҷҷуҳи аввалиндараҷа медиҳад. Имрӯз дар соҳаи маорифи мамлакат ҳашт барномаи давлатӣ ва ду стратегияи дарозмуддат татбиқ шуда истодаанд, ки ба рушду инкишофи таълиму тарбия, амалигардонии ислоҳоти соҳа, дастгирии мактабу омӯзгор, таълифи китобҳои дарсии насли нав ва такмили мазмуну мундариҷаи таҳсилот мусоидат менамояд.
Имрӯз 42 ҳазору 400 нафар ҷавонони мо дар 42 давлати мутараққии ҷаҳон таҳсили илм доранд, ки 13 ҳазор нафар ё беш аз 30 фоизи онҳо духтарон мебошанд. Пешвои миллат пешниҳод намуданд, ки аз 1уми сентябри соли 2025 бо мақсади боз ҳам беҳтар намудани сатҳи некуаҳволии сокинони мамлакат ва тақвияти ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ маоши вазифавии кормандони муассисаҳои томактабӣ, таҳсилоти миёнаи умумии соҳаи маориф 30 фоиз, маоши вазифавии кормандони дигар муассисаҳои соҳаи маориф, соҳаҳои илм, фарҳанг, тандурустӣ, муассисаҳои соҳаи ҳифзи иҷтимоӣ, мақомоти ҳокимият ва идоракунии давлатӣ ва дигар муассисаҳои буҷетӣ, инчунин стипендияҳо 20 фоиз зиёд карда шавад.
Дар асоси супориши Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат аз 1-уми сентябри соли 2025 нафақаҳои суғуртавӣ, меҳнатӣ ва иҷтимоӣ, инчунин, иловапулӣ ба онҳо тибқи муқаррароти моддаи 51-уми Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи нафақаҳои суғуртавӣ ва давлатӣ» ва андозаи нафақаи заминавӣ 10 фоиз зиёд, яъне индексатсия карда мешавад.
Бо дарназардошти таваҷҷуҳи аввалиндараҷа доштани Пешвои муаззами миллат ба соҳаи маориф ба Ҳукумати мамлакат, Вазорати маориф ва илм ва роҳбарони мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ супориш доданд, ки бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ ва зиёд гардидани шумораи кӯдакону наврасон тадбирҳои мушаххас андешанд.
Яъне, дар панҷ соли оянда бо истифода аз ҳамаи сарчашмаҳои маблағгузорӣ ва бо дарназардошти ҳадафи гузошташуда барои фарогирии 50 фоизи кӯдакони синну соли томактабӣ бунёди 800 муассисаи таҳсилоти томактабӣ ва беш аз 1000 муассисаи таҳсилоти умумиро таъмин намоянд.
Инчунин, ба роҳбарони вилоятҳо ва шаҳру ноҳияҳо дастур доданд, ки дар панҷ соли оянда, бо дарназардошти афзоиши аҳолӣ, барои дар ҳар як маҳалли аҳолинишин, ки 100 оила зиндагӣ мекунад, ҳатман бунёд кардани як муассисаи томактабӣ тадбирҳои зарурӣ андешанд.
Соли 2025 барои Тоҷикистон аз ҷиҳати амалияи сиёсӣ соли таърихӣ ва муҳим дар Паём арзёбӣ гардида, вазифаҳои мушаххас ба тамоми вазорату идораҳои давлатӣ дода шуд.
Дар заминаҳои рушди иқтисоди миллӣ ва муваффақиятҳои дипломативу сиёсӣ дар соли 2024 ишора шуд, ки ин тамоюл дар соли 2025 низ нигоҳ дошта шавад.
Khokim Kalandarov Замира Искандаршоева
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
- Мақолаҳо 17 ЯНВ 25
Categories
Наворҳои видеоӣ
08 октябри соли равон дар толори Китобхонаи миллии Тоҷикистон дар асоси Нақшаи фаъолияти Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон барои соли 2024, ки аз ҷониби Раиси Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тасдиқ шудааст, Конференсияи ҷумҳуриявӣ дар мавзуи “Душанбе – пойтахти тоҷикон ва шаҳри сулҳ” баргузор гардид.
Дар Конференсияи ҷумҳуриявӣ Раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон – Рудобаи Мукаррам, Муовини Раиси шаҳри Душанбе – Дилбар Одилзода, муовини вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон – Лутфия Абдухолиқзода, Раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон – Зулфиқор Гулаҳмадзода, Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва Директори Маркази таълимии судяҳои назди Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон – Солеҳ Завқизода иштирок ва суханронӣ намуданд.
Инчунин, дар Конференсия роҳбарону намояндагони вазорату кумита ва идораҳои давлатӣ, ташкилоту муассисаҳо, аъзои Шурои куҳансолони Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон ва намояндагони воситаҳои ахбори омма ширкат варзиданд.
Ба кори конфронс Раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон – Рудобаи Мукаррам ҳусни оғоз бахшида, таъкид дошт, ки воқеан имрӯз таҳти сиёсати созанда ва бунёдкоронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва бо талошҳои пайвастаи Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ шаҳри Душанбе ободу зебо гардида, ба яке аз шаҳрҳои амнтарин дар сатҳи ҷаҳонӣ муаррифии бештар гардидааст.
Дар идома муовини Раиси шаҳри Душанбе – Дилбар Одилзода дар суханронии хеш таъкид дошт, ки заҳмату талошҳои бевоситаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар рушду пешрафти шаҳри Душанбе бесобиқа аст. Имрӯз шаҳри Душанбе ҳамчун қалби Тоҷикистони азиз дар сатҳи ҷаҳонӣ бо рушду пешрафти худ шинохта гардидааст. Таъкид гардид, ки маҳз бо ибтикори бевоситаи Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ имрӯзҳо дар пойтахти азизамон шаҳри Душанбе чорабинҳои сатҳи байналмилалӣ баргузор гардида истодаанд, ки барои боз ҳам муаррифӣ гардидани кишвари Тоҷикистон дар сатҳи байналмилалӣ имконият фароҳам хоҳанд овард.
Сипас, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии хеш таъкид дошт, ки воқеан ҳам мо таҳти сиёсати дурбинона ва созандаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва бо ташббусҳои бевоситаи Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ тавонистем пойтахти Тоҷикистони азизамон шаҳри Душанберо ба кишвари сулҳ табдил диҳем. Маҳз ин пешрафту ободонии шаҳри Душанбе барои рушду инкишофи тамоми соҳаҳои фаъолияти кишвар мусоидат хоҳад кард. Дар ин замина Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун маркази бонуфузи илмӣдар пешбурди сиёсати илмии кишвар саҳми бориз дошта, маҳз олимону кормандони ин ниҳод дар якҷоягӣ барои рушду пешрафти пойтахти азизамон шаҳри Душанбе нақши бориз хоҳанд гузошт
Дар идомаи конфронс муовини вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон – Лутфия Абдухолиқзода, Раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон – Зулфиқор Гулаҳмадзода, Директори Маркази таълимии судяҳои назди Суди Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон – Солеҳ Завқизода суханронӣ намуда, доир ба рушду пешрафти шаҳри Душанбе ва иқдому ташаббусҳои созанда ва бунёдкоронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ андешаронӣ намуданд.
7 октябри соли равон мулоқоти президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо намояндаи Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Озан Севимли баргузор гардид.
Дар мулоқот аз ҷониби Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, сардори Раёсати робитаҳои байналмилалӣ – Қурбонов Қ., мудири Шуъбаи татбиқи илм дар истеҳсолоти АМИТ – Саидзода Ҳ., доктори илмҳои педагогӣ – Шоҳиён Нуралӣ Набот., сармутахассиси Шуъбаи татбиқи илм дар истеҳсолоти АМИТ – Имоми М., мутахассиси пешбари Шуъбаи татбиқи илм дар истеҳсолоти АМИТ – Саидов Д., ходими калони илмии Институти физикаю техникаи АМИТ – Мадвалиев У ва аз ҷониби намояндагии Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Озан Севимли ва тарҷумони он иштирок намуданд.
Дар рафти нишаст президенти АМИТ ҷиҳати густариш ва тавсеаи робитаҳои илмӣ бо Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон тазаккури хоса намуд. Мехоҳам ба таври кутоҳ оид ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маълумот муфассал пешниҳод намоям. Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ин муассисаи худмухтори илмӣ аст, ки дар самтҳои илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ, риёзӣ, тиббӣ ва ҷомеашиносӣ тадқиқот мебарад. Дорои 4 шуъба: шуъбаи илмҳои дақиқ, табиатшиносӣ ва илмҳои биологӣ, илмҳои гуманитарӣ ва тиббӣ фармосевтӣ аст дар умум 26 муасисаи тадқиқоӣ ва дар ин муассиса зиёда аз 2000 нафар ба корҳои илми тадқиқотӣ машғуланд.
Ҳоло дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон 93 лоиҳаи таёр дар тамоми самт омода аст. Мо омода ҳастем, ки бо намояндагии Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳама самтҳо ҳамкориро ба роҳ монем.
Дар анҷоми суҳбат президенти АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз намояндаи Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон изҳори сипос ҷиҳати қабул ва иштирок дар нишасти мазкурро баён намуд.
Намояндаи Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Озан Севимли ҷиҳати даъват дар иштирок бо намояндагони АМИТ изҳори миннатдорӣ намуда ва қайд намуданд, ки аз 01.06.2024 дар Ҷумҳурии Тоҷикистон дар гуруҳи кори Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон фаъолият менамояд.
Озан Севимли зикр намуд, ки дар се самтҳои энергетика, сармояи инсонӣ, ҳифзи иҷтимоӣ ва баробарҳуқуқии марду зан ҳамкории зич хоҳанд кард.
Ҳамчунин, намояндаи Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қайд намуданд, ки аз пешрафти илмҳои дақиқ, саноатикунонии Ҷумҳурии Тоҷикистон бархурдор аст. Оиди самтҳои номбарнамудаи ҷониби АМИТ мо метавонем бо гурӯҳҳо ҳамкорӣ намоем.
Қобили тазаккури хос аст, ки намояндагии Бонки ҷаҳонӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон омодааст дар оянда бо олимони соҳаҳои иқтисодиёт, иҷтимоиёт ва энергетика ҳамкориҳои мутақобилан судман хоҳанд гузошт, ки дар ҳамоҳангсози бо шуъбаи татбиқи илм дар истеҳсолоти Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баррасӣ хоҳанд шуд.
ЗАБОН - ҲАСТИИ МИЛЛАТ». ТАҲТИ ИН УНВОН ДАР АГЕНТИИ АМНИЯТИ ХБРЯ-И АМИТ МАҶЛИСИ ТАНТАНАВӢ БАРГУЗОР ГАРДИД.
Имрӯз дар Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии АМИТ бахшида ба Рӯзи забони давлатӣ бо иштироки кормандони Агентӣ таҳти унвони “Забон – ҳастии миллат” маҷлиси тантанавӣ доир гардид.
Илҳом Мирсаидзода - директори Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии АМИТ вобаста ба фазилату мероси пурғановати забон ва таъриху фарҳанги миллати тоҷик будани забони модарӣ, ки мақоми давлатӣ касб намудааст, андешаронӣ намуда, изҳор дошт, ки “забон хишти аввали кохи миллат, яке аз рукнҳои асосии давлатдорӣ ва нахустунсури тафаккури миллӣ буда, забони сулҳу дӯстӣ, меҳру муҳаббат ва садоқату бародарӣ мебошад”. Ҳамчунин, зимни маҷлиси тантанавӣ аз нақши Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар рушд ва такоммули забони давлатӣ ёдоварӣ шуд.
Зикр гардид, ки маҳз, забони тоҷикӣ ба сифати рукни муҳими давлатдории миллӣ ваҳдату сарҷамъии миллати моро дар саросари мамлакат таъмин месозад. Забони давлатӣ дар пойдорӣ ва сулҳу суботи миллӣ мақому нақши муҳим дошта, ҳастии миллат ва бунёду пояи давлат эълон гардидааст.
Таъкид карда шуд, ки забон илҳомбахши фаъолияти ҳаррӯзаи мо буда, бунёдкориву созандагиҳои мардумамон бо ин забон таҷассум меёбанд ва ба оламиён муаррифӣ мешаванд. Аз ин рӯ, бузургдошти Рӯзи забон- ин арҷ гузоштан ба таъриху фарҳанги миллат аст.
Сипас котиби илмии Агентӣ Муминова Меҳрангез доир ба таърих ва марҳилаҳои тайнамудаи забони тоҷикӣ баромад намуда, иброз дошт, ки забони тоҷикӣ таърихи зиёда аз 5 ҳазор сола дошта, далели ин бозёфтҳои таърихӣ ва навиштаҷотҳо дар сангу девораҳо гувоҳӣ медиҳанд.
Дар ҳамоиш олимони ҷавони Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ маъруза намуда, таҳти таваҷҷуҳи давлату Ҳукумат қарор доштани забони давлатиро изҳор доштанд.
Имрӯз (04.10.2024) дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон бо ибтикори Кумитаи забон ва ислоҳоти назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи илмию амалии ҷумҳуриявӣ бахшида ба 15- солаги қабули Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатӣ» таҳти унвони «Забон ва Истиқлол» оғоз гардид.
Ба кори конфронс раиси Кумитаи забон ва ислоҳоти назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Муҳаммадҷонзода Олимҷон ҳусни оғоз бахшида, ҳозиринро ба муносибати Рӯзи забони давлатии Тоҷикистон шодбош гуфтанд.
Дар идома Ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон
оид ба масъалаҳои рушди иҷтимоӣ ва робита бо ҷомеа Раҳмонзода Абдулло дар суханронии хеш таъкид дошт, ки дар домони поки ин забон ҳазорон олимону донишмандон ва мутафаккирони миллатамон тарбият ёфта, дар ҳастиву поянда нигоҳ доштани он низ нақши таърихиро гузоштаанд. Албатта ин забонест, ки андешаҳои башардӯстонаи рафтори нек, гуфтори нек ва пиндори нек таблиғ гардида, садҳо асари панду ахлоқӣ сатҳи ҷаҳонӣ офарида шудааст, ки аз онҳо тавассути тарҷума ҷаҳониён баҳраманд мегарданд.
Воқеан, арҷгузорӣ ба ин забон эҳтиром ба таъриху фарҳанг ва маънавиёти миллати бузурги ориёист, ки давомдиҳанда ва пуштибони он Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Бо дарки масъулияти бузург ва огоҳии комил аз таърихи миллат Сарвари давлатамон борҳо дар канори давлат будани забон ва муҳимтарин арзиши миллиямон мансуб ёфтани онро баён намуда, ғамхорӣ ба забонро дар баробари ғамхорӣ ба Модар донистаанд.
Сипас, ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд атрофи мавзуи “Забони тоҷикӣ ва умри ҷовидони миллат" маъруза намуда, таъкид дошт, ки забони тоҷикӣ таърихи чандҳазорсола дошта, дар атрофи забонҳои дигар озмоишҳои зиёдеро аз сар гузаронидааст. Маҳз забони модарии мо тавонист, ки миллати моро дар тӯли таърих аз саҳнаи кашмакашиву хунрезиҳои зиёди аҷнабиён берун кашида, то замони мо оварда расонад. Ба ибораи дигар, танҳо забони мо тавонист миллати моро то ба имрӯз зиндаву поянда нигоҳ дорад. Забони баландҳиммате, ки Саъдию Ҳофизи бузург, Синою Хайём, Бедилу Низомӣ бо он ҳарф мегуфтанд. Забоне, ки Айниву Лоҳутӣ, Мирсаиду Турсунзода, Бозору Лоиқ номдораш гардонидаанд, ки имрӯз аз ҳастии бузургаш меболем.
Дар идома олимону забоншиносони кишвар дар маърӯзаҳои хеш доир ба рушд ва ҷанбаҳои забони тоҷикӣ сухан ронданд. Бояд гуфт, ки конфронси мазкур аз ду қисмат иборат буда, шумораи зиёди олимону коршиносони соҳаи забонишносӣ дар он суханронӣ хоҳанд кард.
03 октябри соли равон дар толори Пажуҳиши афкори илмии сиёсати Пешвои миллати Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки олимону кормандони Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Институти илмӣ-таҳқиқотии Мактаби олии иқтисодии Федератсияи Русия мизи мудаввари байналмилалӣ таҳти унвони «Шарикии бузурги Авруосиё» баргузор гардид.
Дар мизи мудаввар директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон,доктори илмҳои фалсафа Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра дар мавзуи “Шарикии бузурги Авруосиё дар шароити тағйирёбии низоми муносибатҳои байналхалқӣ”, директори барномавии клуби мубоҳисавии “Валдай”(Русия), профессори Мактаби олии иқтисодӣ, доктори илмҳои сиёсӣ Бордачев Тимофей Вячеславович дар мавзӯи “Тоҷикистон ва Русия: дирӯз ва имрӯз”, сарходими илмии Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои фалсафа, профессор Абдулвоҳид Шамолов дар мавзӯи “Ҳамкории Тоҷикистону Русия тавассути муколамаи фарҳангҳо: ҳолат ва дурнамо”суханронӣ карданд:
Мақсад аз баргузор намудани мизи мудаввар ин пеш аз ҳама, дар шакли баҳси коршиносӣ, баррасӣ намудани татбиқи консепсияи “Шарикии бузурги Авруосиё”, вазъи кунунӣ ва дурнамои он, ҳамчун масирии ҳамгироӣ дар қитъаи Авруосиё иборат буд. Баҳодиҳии ба татбиқи ташаббуси “Шарикии бузурги Авруосиё” ҳамчун воситаи сиёсати Русия оид ба таҳкими ҳамкориҳои байналмилалӣ дар қитъаи Авруосиё арзёбӣ гардидааст.
Дар интиҳои мизи мудаввари байналмилалӣ байни ходимони илмии Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ ва Бордачев Тимофей Вячеславович, доктори илмҳои сиёсӣ, коршинос, директори барномаи клуби “Валдай”, профессори Институти илмӣ-таҳқиқотии Мактаби олии иқтисодии Федератсияи Русия вобаста ба мавзуи мизи мудаввари байналмилалӣ - «Шарикии бузурги Авруосиё» ва муносибатҳои дуҷонибаву бисёрҷонибаи Тоҷикистону Русия музокира сурат гирифт.
02 октябр бо ташаббуси Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи Аҳмади Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар толори Раёсати АМИТ конференсияи байналхалқӣ илмӣ-амалӣ - и «Археология ва палеогеографияи Осиёи Марказӣ бахшида ба 100-солагии муҳақиқи машҳури ҷаҳонии қадимтарин саҳифаҳои Тоҷикистон ва Авруосиё, яке аз коршиносони варзидаи ҷаҳонии асри санг Вадим Александрович Ранов баргузор гардид.
Дар конфронс президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва як қатор олимону таҳқиқотчиёни Тоҷикистону Озарбойҷон, Олмон, Исроил, Қазоқистон, Канада, Қирғизистон, Чин, Русия, ИМА, Ӯзбекистон ва Фаронса иштирок доштанд.
Ба кори конфронс доктори илмҳои таърих Насрулло Убайдулло Каримзод ҳусни оғоз бахшида, сухани муқаддимавиро ба президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт доданд.
Сипас, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт нахуст ташрифи иштирокдоронро хайрамақдам гуфта, таъкд дошт, ки имсол 100-солагии бостоншинос ва муҳақиқи варзида Вадим Александрович Ранов бо як шукуҳу шаҳомати хосса таҷлил мегардад. Бояд гуфт, ки аз ҷониби ин муҳақиқи серталош бисёр аз мавзеъҳои сершумори давраҳои асри санг қариб дар ҳамаи ноҳияҳои ҷумҳурӣ кашф шудаанд.
Воқеан ҳам дар рушди соҳаҳои гуногуни илмии бостоншиносии асри санг ва илмҳои ба он алоқаманд саҳми бузург гузоштааст ва мо мехоҳем, ки ба ин муносибат оид ба ҳаёту фаъолияти ин шахсият маърузаҳои илмиву таърихиро шунида маълумоти муфассалро шунавем.
Ҳамзамон маълумот дод, ки шунидани маърӯзаҳои илмӣ то рӯзи 3-юми октябр идома меёбад ва рӯзҳои 4-5 октябри соли 2024 ишктирокчиёни конференсия ба ноҳияи Ховалинг сафар карда, аз ёдгориҳои асри санги Кулдара, Лоҳутӣ, Хонақо ва Оби-Мазор дидан мекунанд.
Санаи 21 сентябр мо олимони ҷавон таҳти роҳнамоии Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ба ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ташриф намудем. Дар ин сафар, раиси ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ Холиқзода Рустам Ҳикматулло ва роҳбарияти Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ва масъулини ҳифзи ҳуқуқ моро ҳамроҳӣ намуданд.
Бо як эҳтироми хос ба шоир ва мутафаккири бузурги тоҷик Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ аз Мақбара ва Хонаи рамзии Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ, Пайкараи Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ бо мақсади шиносоии бештар ба осору афкор ва шахсияти ин шоири бузург, донишманди беназири илму адаби ҷаҳонӣ аз мавзеи боғи ба номи Ҷалолиддини Балхӣ ва хона-музейи ин шоири олами илму маърифат воқеъ дар маркази ноҳия, ки ҷойгир аст тамошо намудем. Дар меҳмонӣ ба мо кормандони ҳамин маҷмуаи таърихии Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ аз ҳаёт ва фаъолияти шоир ва зиндагиномаи ӯ моро шинос намуданд. Хона-музейи Ҷалолиддини Балхӣ дар шакли қадима бо истифода аз фарҳангу унсурҳои миллӣ сохта шуда аст. Аз ҳуҷраи дарсии самоъ, ҳуҷраи дарсии бачагона, чилахона, анҷомхона ва дигар ҳуҷраҳои тарзи зисту зиндагонии шоир ва мутафакири тоҷик дидан намудем.
Бо ин мақсад Конфронси илмии оммавӣ низ дар мавзуи «Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ – пайвандгари наслҳо ва тамаддунҳо» таҳти ин унвон дар ноҳияи мазкур ҳамоиш баргузор гардид. Дар ин конфронс бо иштироки зиёда аз 300 нафар олимону донишмандон, мавлоношиносон, хонандагони муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ, сокинони фаъоли ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ҳузур доштанд. Ҳамоиши илмиро раиси ноҳия Холиқзода Рустам бахшида оғоз намуд ва сухани ифтитоҳиро ба Президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ профессор Хушвахтзода Қобилқон Хушвахт дода шуд. Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт маърузаи хешро таҳти “Ҳаёти рангину пурмаънои шоири барҷаста ва мутафакири тоҷик Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ” , ки дар арсаи олам аст ироа намуданд.
Сухани навбатӣ ба профессор, директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Рустам Ҳайдарзода дода шуд, ки ӯ фикру андешаҳои худро дар бораи таърихи фаъолият ва зиндагиномаи шоир Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ, ёдгориҳои таърихӣ ва дастовардҳои замони истиқлол ба даст овардани ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ баён намуд.
Воқеъан Мавлоно дар Балх ба дунё омадааст ва ситораи дурахшони ҷаҳонӣ ба шумор меравад. Мавлавӣ – ориф, сӯфӣ, мутафаккир, нависанда ва шоири форс – тоҷик мебошад.
Он бут, ки ҷамолу зинати маҷлиси мост,
Дар маҷлиси мо нест, надонам, ки куҷост.
Сарвест баланду қомате дорад рост,
К – аз қомати ӯ қиёмат аз мо бархост, ё:
Ин мастии ман зи бодайи ҳумор нест,
Ин бода ба ҷуз дар қадаҳи савдо нест.
Ту омадаӣ, ки бодайи ман резӣ?
Ман он мастам, ки бодаам пайдо нест.
Дар фарҷоми барнома маснавихонии хонандагони муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии № 10 – ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ба мо ниҳоят писанд омад. Пас аз конфронси илмӣ раиси ноҳия моро ба хуроки миллӣ таклиф намуданд. Дар бозгашт аз сафар мо бо аҳли зиё дар роҳ бо маснвихонӣ ва бо рақсу суруд хушу хурсандона бо як таъби болида ба шаҳри зебои Душанбе баргаштем ва дар оянда мо мехоҳем, ки ҷойҳои таърихию саёҳии Ватани зебоямонро дар наздик бубинем.
Ходими илмии шуъбаи Татқиқоти гидрогении Институти кимиёи ба номи В.И. Никитини АМИТ Тураева Зулфия Саидовна
Имрӯз (01.10.2024) дар Институти кимиёи ба номи В.И. Никитини АМИТ Ҷаласаи васеъи коллективи Институт бо иштироки ноиби Президенти АМИТ, д.и.т, профессор Амонзода И.Т., ва котиби шӯъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникӣ, д.и.т., профессор Ғафоров А.А. баргузор гардид.
Дар ҷаласаи васеи коллективӣ масъалаи ҳисоботи нуҳмоҳаи фаъолияти илмӣ ва илмию ташкилии Институт мавриди баррасӣ қарор дода шуд.
Ҷаласаро директори Институт д.и.т., профессор Сафаров А.М. оғоз бахшида, меҳмононро хайрамақдам намуд. Сипас ҳисоботи 9 моҳаи Институтро муовини директор оид ба илм ва таълими Институти кимиёи АМИТ д.и.х. Раҳмонов Р.О. ба ҳозирини толор маъруза намуд.
Баъд аз баромади муовини директор оид ба илм ва таълими Институти кимиёи АМИТ ноиби Президенти АМИТ, д.и.т, профессор Амонзода И.Т. аз вазъи иҷроиши нақшаҳои инфиродӣ, тайёр кардани кадрҳои илмӣ ва вазъи нашри мақолаҳо ҷиҳати муаррифии илми кимиёи тоҷик дар сатҳи байналмиллалӣ бо пурсишу суолоти мутобиқ ба тақозои замон ва аз маблағҳое, ки барои иҷрои корҳои илмию таҳқиқотӣ сарф шуда, инчунин камбудиву дастовардҳои Институт суханронӣ карда, баҳри боз ҳам ба натиҷаҳои назаррас ноил шудан ба маъмурияти Институт ва кормандони он супоришҳои мушахас ироа намуданд.