СОЗМОНИ ҲАМКОРИ ИҚТИСОДӢ Ё ЭКО ЗАМИНАСОЗИ РУШДИ ГЕОИҚТИСОДИВУ ТИҶОРАТӢ МИЁНИ КИШВАРҲОИ МИНТАҚА
Дар оғози моҳи декабри соли 2024 вазири корҳои хориҷаи Тоҷикистон Сироҷиддин Муҳриддинбарои иштирок дар 28-умин нишаст вазирони умури хориҷаи кишварҳои узви Созмони ҳамкории иқтисодӣ (ЭКО) ворид шаҳри Машҳади Эрон шуд. Нишасти мазкур ду рӯз (2 -3 декабр 2024 ) идома ёфта, роҳҳои густариши ҳамкориҳои иқтисодӣ бештар мавриди омӯзиш дода шуда, транзит, ҳамлу нақл ва фаъолиятҳои фарҳангиву иҷтимоӣ мавриди баррасӣ қарор мегиранд. Ҳадафиасосии нишаст мусоидат ба ҳамгироии тиҷорат, нақлиёт ва сайёҳӣ дар сарорари минтақаикишварҳои аъзоиЭКО мебошад.
Тибқи осори расмӣ ҳаҷмимуомилоти солонаи миёни кишварҳои аъзо 1,8 миллиард долларро ташкил дода, зарурати талошҳои бештарро барои ҳавасманд кардани тиҷорати минбаъдаи дохилии ЭКО талаб менамояд[1].
Инҷо бояд, зикр кард, ки Созмони ҳамкориҳои иқтисодӣ (СҲИ ё ЭКО) як созмони минтақавии байниҳукуматӣ буда, кишварҳои Аврупо, Қафқоз ва Осиёи Марказӣ, Ховари Миёна ва Осиёи Ҷанубиро дар бар мегирад, ки беш аз 460 миллион нафар аҳолӣ ва беш аз8 миллион километри мураббаъ Русияро ба Халиҷи Форс ва Чинро ба ҳам мепайвандад. Мақсаду ҳадафи умумии он рушди устувори иқтисодии давлатҳои аъзо ва минтақа мебошад.
Мавриди зикр аст, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ— Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳатииштирок дар Саммити 15-уми сарони давлатҳоиаъзои Созмони ҳамкории иқтисодӣ (СҲИ ё ЭКО[2]) ба шаҳри Ашхободи Туркманистон сафар намуда, нақши Тоҷикистонро дар ҳалли масоили мубрами минтақа ва ҷаҳон муаррифӣ кард.
Мавриди зикр аст, ки лоиҳаи ECO-ITI[3] бори аввал дар соли 2011 оғоз шуда буд ва пас аз пайгирӣ ва дастгирии пайваста аз ҷониби кишварҳои узв аз ҷумла Покистон, Эрон ва Туркия ва инчунин Котиботи ЭКО, ниҳоят барои хидматрасонӣ ба равобити минтақавӣ ва ҳамгироии иқтисодӣ амалӣ шуд. Амалиёти транзити онро тавассути рақамикунонии долон барои содда кардани расмиёти маъмурӣ ҳангоми убури сарҳад ва транзит боз ҳам беҳтар менамояд.
Моҳи марти соли2017 дар Исломободи Покистон зимни Саммити 13-уми сарони кишварҳои аъзои СҲИ санади “Диди СҲИ-2025” қабул гардид, ки самтҳои ассосии фаъолияти Созмонро дар солҳои наздик дарбар мегирад. Дар санаи 28 ноябри соли 1992 кишварҳои Осиёи Марказӣ бо шумули Озарбойҷону Афғонистон ба узвияти СҲИ пазируфта шуда дар натиҷа адади онҳо ба 10 расид. Созмони ҳамкории иқтисодӣ (СҲИ) соли 1985 аз ҷониби Ҷумҳурии Исломии Эрон, Ҷумҳурии Туркия ва Ҷумҳурии Исломии Покистон пас аз бастани Паймони Измир таъсис дода шуд.
Дар соли 1992 ҳафт кишвар, аз ҷумла Афғонистон, Қазоқистон, Қирғизистон, Озарбойҷон, Тоҷикистон, Туркманистон ва Ӯзбекистон, аъзои СҲИ шудаанд. 28 ноябр, яъне таърихи аъзошавии давлатҳои зикргардида рӯзи СҲИ эълон гардид[4].
То аввали соли 1992 дар чаҳорчубаи СҲИ ҳамкориҳо миёни давлатҳои аъзои Созмони мазкур дар маҷмӯъ шакли дуҷонибаро доштанд. Шурӯъ аз соли 1992 фаъолияти СҲИ бо воридшавии ихтиёрии ҳафт кишвари аъзои нави Созмон, фаъолтар шуд.
Бояд зикр кард, ки дар тӯли солҳо созмони ЭКО ташаббусҳои бузургро дар соҳаҳои гуногун аз ҷумла алоқа, тиҷорат, энергетика, сайёҳӣ ва рушди фарҳангӣ, иҷтимоӣ ваилмӣ ба даст овард ва дар ин зимн муассисаҳои минтақавӣ ва махсуси худро низ таъсис дод. Чи тавреки зикр шуд мақсаду ҳадафва ташаббусҳои асосии созмони мазкур иборатанд аз: (i) сохтани долонҳои тиҷоратӣ барои рафъи маҳдудиятҳо ва монеаҳо дар роҳи пешбурди тиҷорати дохилиминтақавӣ; (ii) таъсиси низоми раводиди ЭКО барои пешбурди сайёҳӣ ва робитаҳои байни одамон; (iii) мусоидат ба ҳамкориҳои илмӣ, фарҳангӣ ватаълимӣ; ва (iv) таъсиси муассисаҳои молиявии минтақавӣ, ба мисли Бонки Тиҷоратии ЭКО ва Иттиҳоди клирингии ЭКО барои маблағгузории лоиҳаҳои минтақавӣ мебошанд, ки дар таҳкими ҳамгироӣ ва рушди иқтисодии кишварҳо кӯмак мекунад.Намунаи онро дар соҳаи нақлиёт ба истифода додани долони роҳи Исломобод-Теҳрон-Истанбул метавон дид. Ҳамин тавр санаи 7 октябри соли 2021 ду бор аз шаҳри Карочии Покистон ба Туркия ва Озарбойҷон тибқи Конвенсияи TIR[5] тавофуқномаҳо фиристода шуд.
Раёсати СҲИ ё ЭКО дар соли 2021 ба зиммаи Туркманистон буд, ки 28 ноябри соли 2021 таҳти унвони “Якҷоя ба сӯи оянда” мавриди баррасӣ қароргирифт. Бояд зикр кард, ки дар ҷаласаи50-уми Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид дар соли 1995 Қатънома дар бораи ҳамкорӣ бо СҲИ қабул гардид васипас он мақоми нозирро дар СММ касб намуд.
Кишварҳои аъзои СҲИ имкониятҳои васеи рушди муносибатҳои тиҷоративу иқтисодиро доранд. Тӯли беш аз 12 соли охир, кишварҳои аъзои СҲИ баҳри таъмини рушди босуботи муносибатҳои минтақавӣ фаъолона ҳамкорӣ мекунанд. Барои расидан ба ин ҳадаф, СҲИ лоиҳаҳои гуногунро дар соҳаҳои афзалиятнок, аз ҷумла энергетика, савдо, ҳамлу нақл, кишоварзӣ ва мубориза зидди қочоқи маводи мухаддир татбиқ мекунад.
Хулоса, намояндаҳои кишварҳои узви ЭКО зери шиори “Якҷоя ба суи оянда” бо иродаи талош меварзанд то ҳамкориҳоииқтисодиву тиҷоратии худро идома дода, якҷо ба кишвари Афғонистон кумак расонида, минтақаро аз бӯҳронҳои гуманитарӣ ва иқтисодӣ ба таври фаъол ҷилавгирӣ намоянд.
Илова аз он кишварҳо пайваста таъкид менамоянд, ки ҳамгироии минтақавиро дар партави “Дурнамои ЭКО 2025” идома дода, дар рушди минтақа ва татбиқи барномаҳову лоиҳаҳои созмон саҳмгузор бошанд.
Мирсаид Раҳмонов - ходими калони илмии шуъбаи Осиёи Ҷанубу Шарқии Институти омӯзиши масъалаҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
Адабиёти истифодашуда
1.ECO expert meeting begins in Mashhad. December 2, 2024. https://tehrantimes.com/.../ECO-expert-meeting-begins-in...
2.The Secretariat of Economic Cooperation Organization//https://eco.int/
3.ECO Integrated Technologies.
4.Тоҷикистон ва Созмони Ҳамкории Иқтисодӣ//https://mfa.tj/tg/main/view/194/tojikiston-va-sozmoni-hamkorii-iqtisodi-eko
5. https://unece.org/transport/tir(Transport International par la Rout)
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Categories
ИШТИРОКИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ ДАР МАҶЛИСИ РАЁСАТИ КУМИТАИ ИҶРОИЯИ МАРКАЗИИ ҲИЗБИ ХАЛҚИИ ДЕМОКРАТИИ ТОҶИКИСТОН
Санаи 4 феврали соли ҷорӣ дар толори Вазорати меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, таҳти раёсати муовини якуми Раиси ҳизб, Маликшо Неъматзода маҷлиси Раёсати Кумитаи Иҷроияи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон баргузор гардид.
Дар кори маҷлис муовинони раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, аъзои Раёсат ва аъзои Кумитаи Иҷроияи Марказии ҲХДТ, раиси Комиссияи марказии тафтишотӣ, аъзои Фраксияи ҳизб дар Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, роҳбари дастгоҳ ва кормандони масъули Дастгоҳи КИМ ҲХДТ, раисони кумитаҳои иҷроия дар ВМКБ, вилоятҳои Хатлону Суғд, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳои тобеи ҷумҳурӣ, намояндагии Ташкилоти ҷамъиятии ҷавонон “Созандагони Ватан”, фаъолони ҳизбӣ ва намояндагони ВАО иштирок доштанд.
Маҷлисро муовини якуми Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон Маликшо Неъматзода оғоз намуда, дар рафти маҷлис Нақшаи кории Кумитаи Иҷроияи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон барои нимсолаи якуми соли 2025, Нақшаи чорабиниҳо вобаста ба тарѓибу ташвиқи Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ», Нақшаи чорабиниҳо оид ба иҷрои дастуру супоришҳои Пешвои миллат, Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Анҷумани ХV ҲХДТ, 18 декабри соли 2024, Низомномаи Озмуни ҷумҳуриявии “Роғун - нурбахши роҳи фардои Ватан”, Ҳайати мушовараи нашрияи макразии ҲХДТ “Минбари халқ”, Сметаи даромад ва хароҷоти Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон барои соли 2025 мавриди баррасӣ қарор дода шуданд.
Оид ба масъалаи якуми рӯзномаи маҷлис “Дар бораи тасдиқи Нақшаи кории Кумитаи Иҷроияи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон барои нимсолаи якуми соли 2025” иброз гардид, ки нақшаи корӣ ҳуҷҷати муҳим барои амалӣ намудани ҳама ҷанбаҳо ва самтҳои фаъолияти корӣ ба ҳисоб меравад. Ва бо назардошти ҳама паҳлуҳои фаъолият лоиҳаи нақшаи кории Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон иборат аз 55 банд таҳия шудааст, ки аз Барномаи ҲХДТ барои солҳои 2025 – 2030 маншаъ мегирад.
Доир ба масъалаи дуюми рўзнома «Дар бораи тасдиқи Нақшаи чорабиниҳо вобаста ба тарѓибу ташвиқи Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ» муовини якуми Раиси ҳизб, Маликшо Неъматзода зикр намуданд, ки яке аз муҳимтарин ҳуҷҷатҳои барномавие, ки дар муддати бештар аз бист соли охир дастовардҳои миллиро дар бахшҳои иқтисодиёт, иҷтимоиёт, сиёсат, илм, фарҳанг, маориф ва таъмини амнияти кишвар таҳлил, баррасӣ ва арзёбӣ менамояд, нақшаҳои наздиктаринро коркард ва дар асоси онҳо дурнамои рушди давлатдорӣ муайян менамояд, ин Паёмҳои ҳарсолаи Президенти мамлакат ба Маҷлиси Олӣ мебошад. Дар ин росто, гуфтан бамаврид аст, ки баҳри тарѓиби нуктаҳои асосии Паём дар ташкилотҳои ибтидоии ҳизбӣ ва корхонаву муассисаҳо аз ҳисоби аъзои Кумити Иҷроияи Марказӣ, кумитаҳои иҷроияи ҳизб дар вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳои тобеи марказ, шўрои собиқадорон ва дигар фаъолони ҳизбӣ гурўҳҳои таблиғотӣ таъсис дода шудааст, ки онҳо фаъолияти худро бомаром идома дода истодаанд.
Оид ба масъала сеюми рӯзнома таъкид гардид, ки Анҷумани ХV ҲХДТ, 18 декабри соли 2024 баён намуданд” руйдоди муҳимми таърихӣ ба ҳисоб рафта, самти фаъолияти ҳизби моро барои минбаъдаҳо мушаххас намудааст. Вобаста ба он Кумитаи иҷроияи Марказӣ нақшаи мукаммалро таҳия намуда, дар асоси он тамоми нерӯ ва донишу малакаи худро равона месозад.
Доир ба масъалаи чоруми рўзнома “Дар бораи эълон намудани Озмуни ҷумҳуриявии “Роғун - нурбахши роҳи фардои Ватан” зикр гардид, ки ба хотири татбиқи ҳадафҳои барномавии ҳизб дар доираи ташаббуси ҲХДТ – сарпарасти маънавии НБО “Роғун” озмуни ҷумҳуриявии “Роғун - нурбахши роҳи фардои Ватан” дар байни шоирон, нависандагон, рӯзноманигорон, таърихнигорон, мусаввирон, оҳангсозон, овозхонҳо ва блогерон гузаронида шавад. Вобаста ба ин Низомнома, ҳайати Комиссия ва намунаи дархост барои иштирок дар озмун низ таҳия гардидааст.
Ҳамзамон масъалаи панҷуми рӯзнома “Оид ба тасдиқи ҳайати мушовараи нашрияи макразии ҲХДТ “Минбари халқ” ва масъалаи шашуми рўзнома “Дар бораи тасдиқ намудани сметаи даромад ва хароҷоти Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон барои соли 2025” низ мавриди баррасӣ қарор дода шуданд.
Дар маҷлис бо назардошти таклифу пешниҳодҳо, аз рўйи ҳамаи масъалаҳои муҳокимашаванда қарорҳои дахлдор қабул гардида, ташкилотҳои ҳизбӣ муваззаф гардиданд, ки ба масъалаҳои таъмини амнияти кишвар ва муборизаи беамон ба зуҳуроти хатарноки замони муосир, аз ҷумла терроризму экстремизм, таасубу хурофот ва дигар падидаҳои манфӣ эътибори ҳамешагӣ дода, корҳои фаҳмондадиҳиро миёни аҳолӣ вусъат бахшида, мардумро ба корҳои ободониву созандагӣ, татбиқи нақшаҳои тасдиқгардида даъват намоянд.
Бо итминон иброз гардид, ки Кумитаи Иҷроияи Марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон фаъолияти худро беш аз пеш тавсеа бахшида, рисолати худро дар фаъолияти минбаъда, ҷиҳати татбиқи ғояҳои созандаву бунёдкорона, ки аз дастуру супоришҳои Раиси муаззами ҳизб, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маншаъ мегирад, бо ифтихор ва масъулияти баланди ҳизбӣ ва шаҳрвандӣ ба сомон хоҳанд расонид. Дар фарҷоми маҷлис бо арзи қадршиносӣ барои саҳми муносиб дар фаъолияти ҳизбӣ собиқадорон ва фаъолон бо “ Медали ҷашнии 30 солагии ҲХДТ” сарфароз гардонида шуданд.
Интихобот ин яке аз маъракаҳои муҳими сиёсии давлатӣ буда, барои ояндаи дурахшон ва зиндагии шоистаи халқ баргузор карда мешавад. Дар баргузории ин маъракаи муҳими сиёсӣ ҳар як фарди хештаншинос метавонад мувофиқ ба майлу иродаи хеш ба дилхоҳ номзад овоз дода, ҷонибдории хешро муайян намояд.
Имрӯз (03.02.2025) бо мақсади фаҳмонидани ҳуқуқҳои конститутсионии овоздиҳандагон бо иштироки ҳайати аъзоёни Комиссияи маркази Интихобот ва райпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон Салимӣ Носирҷон, Соҳибзода Муҳаммадҷон, Раҳмон Далер Сафарбек, дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон семинар – машварати омӯзишӣ баргузор гардид. Нахуст ба кори семинар - машварат ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд Қаюм ҳусни оғоз бахшида, масъулинро ба ҷамъомадагон шиносонид, ва оид ба ин маъракаи муҳими сиёсии дарпешистода, ки санаи02 – марти соли равон баргузор мегардад, ибрози андеша намуда, масъулини семинар – машваратро бовар кунонд, ки олимону кормандони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таҳти роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар баргузорӣва шафофияти ин маъракаи сиёсӣ фаъолона ширкат варзида, барои ояндаи дурахшони ватани азизамон Тоҷикистони соҳибистиқлол хизмат хоҳем кард.
Дар идома ҳайати аъзоёни Комиссияи маркази Интихобот ва райпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон Салимӣ Носирҷон, Соҳибзода Муҳаммадҷон, Раҳмон Далер, баромад намуда, оид ба талаботҳои Низомномаи баргузории Интихобот маълумотҳои амиқу дақиқ дода, аз иштирокдорони семинар – машварат даъват ба амал оварданд, ки дар баргузории Интихобот фаъолияти самаранок нишон дода, тибқи талаботи Низомномаи баргузории Интихобот амал намуда, ба хатогиҳо роҳ надиҳанд, чун дар баргузории маъракаҳои интихоботҳои қаблӣ аз ҷониби мушоҳидони байналмилалӣ раванди баргузории Интихобот дар ҳавза ва участкаҳои интихоботӣ баҳогузорӣ шуда, ба шафофияти раванди баргузории Интихобот баҳои баланд ҳам медоданд.
Имрӯз мушовири махсуси Сарвазири Ҷопон ҷаноби Акиҳиса Нагашима аз Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон-и Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии АМИТ боздид намуданд. Дар ин боздид ҷаноби Акаҳиса Нагашимаро сафари Ҷопон дар Тоҷикистон хонум Кейко Фурута ва дигар меҳмонон ҳамроҳӣ намуданд.
Директори Осорхона Пулотов Абдураҳмон меҳмононро дар саҳни Осорхона пешвоз гирифт ва барои Акиҳиса Нагашима ва ҳайти ҳамроҳашон роҳбаладӣ намуд.
Дар ин фурсат барои мушовири махсуси Сарвазири Ҷопон ва ҳайти ҳамроҳон таърихи куҳани мардуми тоҷик бозгӯ шуда, дар толорҳои намоишӣ давраҳои гуногуни таърихӣ аз аҳди биринҷӣ то давраи давлатдори Сомониён муаррифӣ карда шуд.
Меҳмонон аз ин боздиди худ як таассури хуб ва дониши нав дар мавриди таърихи куҳани тоҷикон бардоштанд.
31 январи соли равон дар толори Раёсати АМИТ бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва як зумра олимону академикони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва устодони Донишгоҳи миллии Тоҷикистон маҳфили “Хирад” – бо ибтикори Институти математикаи ба номи Абдуҳамид Ҷураеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таҳти унвони “Олим – омӯзгор, соҳибмактаб ва муаррифгари илми тоҷик ” бахшида ба фаъолияти илмии доктори илмҳои физикаю математика, профессор, мудири Шуъбаи муодилаҳои дифференсиалии Институти математика баргузор гардид.
Нахуст ба кори маҳфил президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида, оид ба фаъолияти пурсамари доктори илмҳои физикаю математика, профессор, мудири Шуъбаи муодилаҳои дифференсиалии Институти математика ибрози андеша намуд.
Дар идома доктори илмҳои физикаю математика, профессор, мудири Шуъбаи муодилаҳои дифференсиалии Институти математика доир ба фаъолияти илмии худ маъруза намуд. Инчунин як зумра олимони соҳа доир ба фаъолияти пурсамари ин олими варзида суханронӣ намуда, заҳмату талошҳои ӯро ҷовидона арзёбӣ намуданд.
КОНФРОНСИ II-ЮМИ ИЛМӢ-АМАЛИИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ДАР МАВЗУИ «МАСЪАЛАҲОИ МУБРАМИ РУШДИ БАҲИСОБГИРИИ МУҲОСИБӢ, ТАҲЛИЛ, АУДИТ, АНДОЗБАНДӢ, НАЗОРАТИ ДАВЛАТИИ МОЛИЯВӢ: ТАҲДИДҲОИ МУОСИР ВА САМТҲОИ РУШД»
30-юми январи соли 2025 дар Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон бо ҳамкорӣ бо Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ва Муассисаи ҷамъиятии муҳосибон ва аудиторҳои касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷаласаи пленарии Конфронси II-юми илмӣ-амалии байналмилалӣ оид ба масъалаҳои мубрами муҳосибот, аудит, таҳлил, андозбандӣ ва назорати молиявии давлатӣ баргузор гардид. Дар чорабинӣ коршиносони пешбар, олимон ва намояндагони соҳибкорӣ аз кишварҳои гуногун иштирок карданд.
Натиҷаҳои асосии конфронс:
Суханрониҳои шодбошӣ:
• Хайрулло Холназар Назарзода, Ректори Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон, доктори илмҳои техникӣ, профессор (Ҷумҳурии Тоҷикистон)
• Хушвахтзода Кобилҷон Хушвахт, Президенти Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор (Ҷумҳурии Тоҷикистон)
• Тулаходжаева Миновара Маҳкамовна, Раиси Ассотсиатсияи миллии муҳосибон ва аудиторҳои Ҷумҳурии Ӯзбекистон, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор (Ҷумҳурии Ӯзбекистон, онлайн)
• Алимбеков Нурлан Оринбосарович, Раиси Шурои директорони Палатаи муҳосибони касбии Ҷумҳурии Қазоқистон (Ҷумҳурии Қазоқистон, онлайн)
Ҷаласаи пленарӣ
Модератор: Машокиров Ҷамшед Неъматуллоевич, муовини ректор оид ба илм ва робитаҳои байналмилалии Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент.
Маҷмӯи гузоришҳо:
• Калемуллоев Мунир Воҳидович, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор, мудири кафедраи таҳлили иқтисодӣ ва аудити Донишгоҳи миллии Тоҷикистон. Мавзӯъ: "Матрица BCG и возможности её применения при диагностике банкротства" (Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Вахрушина Мария Арамовна, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессори кафедраи таҳлили тиҷоратӣ ва бизнес ва аудит дар Донишгоҳи молиявии назди Ҳукумати Федератсияи Русия. Мавзӯъ: "Интегрированная отчетность и управленческий учет: проблемы взаимосвязи " (Федератсияи Русия, онлайн).
• Давлатзода Дилмурод Ашурбек, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент, кафедраи идоракунӣ ва маркетинг дар Донишгоҳи Русия-Тоҷикистон (Славянӣ). Мавзӯъ: "Организационные положения развития государственного аудита" (Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Мирзоалиев Абдумалик Абдунабиевич, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент, САР, директори иҷроии Муассисаи ҷамъиятии муҳосибон ва аудиторҳои касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон. Мавзӯъ: "Реформирование бухгалтерского учета и финансовой отчетности в Таджикистане: критический анализ" (Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Кадиров Абдураҳмон Лакимович, доктори илмҳои физика-математикӣ, профессори кафедраи электроникаи Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров. Мавзӯъ: "Модели анализа образовательных данных с использованием искусственного интеллекта".
Натиҷаҳо ва тавсияҳо: Дар доираи конфронс масъалаҳои асосии рушд ва таҳдидҳои соҳаҳои муҳосибӣ, аудит ва назорати молиявии давлатӣ баррасӣ гардиданд.
Аз ҷониби иштирокчиён тавсияҳо барои беҳтар кардани фаъолияти ин соҳаҳо, аз ҷумла истифодаи технологияҳои рақамӣ, тақвияти ҳамкориҳои байналмилалӣ ва рушди барномаҳои таълимӣ пешниҳод карда шуданд. Конфронс як майдони муҳими табодули донишҳо байни коршиносон, олимон ва намояндагони иттиҳоди соҳибкорон гардид.
КУРСИ ХОНИШҲОИ СИЁСИИ “САРВАРОНИ СИЁСӢ” ДАР АМИТ БО ИШТИРОКИ РАИСИ КУМИТАИ КОР БО ҶАВОНОН ВА ВАРЗИШИ НАЗДИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ГУЛАҲМАДЗОДА ЗУЛФИҚОР АҲМАД
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шудааст.
Вобаста ба ин, дар таърихи 31 – уми январи соли 2025 бо иштироки Раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мӯҳтарам Гулаҳмадзода Зулфиқор Аҳмад нишасти 13-уми курси хонишҳои сиёсии “Сарварони сиёсӣ” баргузор гардид.
Сухани ифтитоҳиро ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён оғоз бахшида, ҳузури меҳмонро ба ин курс шодбош намуданд.
Зулфиқор Гулаҳмадзода зимни суҳбат қайд намуданд, ки: “Ҷавонон такягоҳи воқеӣ, умед ва ифтихори ҷомеа ва давлати Тоҷикистон ба шумор мераванд. Маҳз ба ҳамин хотир аз оғози солҳои соҳибистиқлолӣ бо дастгирии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати муҳайё намудани шароити мусоиди зисту зиндагонӣ, илмомӯзӣ, ҷисману руҳан солим ба воя расидани ин қишри фаъоли ҷомеа тадбирҳои зарурӣ амалӣ карда мешаванд.
Фаъолияти ҷавонон дар тамоми соҳаҳо, аз ҷумла, дар сафҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар рушди иқтисоди миллӣ имрӯз назаррас буда, онҳо бо ҷонибдорӣ аз сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ғояҳои созанда пешниҳод намудаанд ва бо дастгирии роҳбарияти давлат онҳоро дар амал татбиқ намуда истодаанд. Бо мақсади мутобиқ ба талаботи замон ба роҳ мондани таълим ва дар рӯҳияи ватандӯстӣ тарбия намудани насли ҷавону наврас дар мамаклат муосиртарин шароиту имконот фароҳам оварда шудааст”.
Тавре, ки иттилоъ дода будем, рӯзҳои 21 - 28 - уми январи соли 2025 сокинони дунё шоҳиди дар як саф қарор гирифтани сайёраҳо хоҳанд шуд.
Дар ин асно кормандони илмии Институти астрофизикаи АМИТ муддати се шаб дар Расадхонаи астрономии Ҳисор ба хонандагони Муассисаҳои таълимии шаҳри Душанбе ҷиҳати мушоҳидаи сайёраҳо, ки дар як саф қарор гирифтаанд, экскурсия гӯзарониданд.
Ҳоло дар шаҳри Венаи Ҷумҳурии Австрия бо ташаббуси Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) чорабинӣ вобаста ба масъалаҳои истифодаи усулҳои гидрологияи изотопӣ ҳангоми омӯзиши захираҳои обӣ ҷараён дорад.
Чорабинӣ рӯзи 27 январ оғоз шуда, рӯзи 31 январ ба анҷом мерасад.
Дар чорабинии мазкур н.и.т. Кодиров Анвар Саидкулович, директори Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нави Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (мутахассиси самти гидрологияи изотопӣ) ширкат варзид.
Ҳадафи асосии чорабинии мазкур аз мубодилаи таҷриба ва баррасии истифодаи усулҳои гидрологияи изотопӣ ҳангоми омӯзиши захираҳои обӣ иборат буда, барои рушди минбаъдаи ин усул номгӯи чорабиниҳо коркард гардид.
Қайд кардан ба маврид аст, гидрологияи изотопӣ яке соҳаҳои илм маҳсуб меёбад, ки равандҳои гардиши гидрологиро бо истифода аз изотопҳои устувор ва радиоактивӣ меомӯзад. Ин усулҳои беназири омӯзиши манбаъҳои об, синну сол, гардиш, бухоршавӣ ва таъсири мутақобила бо дигар ҷузъҳои муҳити зистро пешниҳод мекунад.
Рӯзи 28 январи соли 2025 Кодиров А.С. дар мавзӯи “Ensuring water availability in Central Asia amid a changing climate” бо забони англисӣ баромад намуданд.