Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
“Забони модарӣ хишти нахустини пойдевори кохи миллат ва яке аз рукнҳои асосии давлатдории миллӣ мебошад.”
Эмомалӣ РАҲМОН
Забони модарӣ инъикоскунандаи фарҳангу маърифати ҳар як миллат ба ҳисоб рафта, дар Ҷумҳурии соҳибистиқлоли Тоҷикистон дар баробари забони давлатӣ, ҳамзамон барои истифодаи озоди забонҳои модарии намояндагони дигар миллату халқҳои сокини кишварамон низ тамоми шароит ва заминаҳои ҳуқуқӣ муҳайё гардидаанд. Зеро забон сарчашма, калиди ҳамаи дастовардҳо ва сарвати маънавии инсон ба шумор меравад, ки он барои камолот ва ташаккули инсонҳо дар руҳияи инсонпарварӣ хидмат мекунад.
Эҳтиром ба забони модарии худ, фарҳанг ва тамаддуни хеш эҳтиром ба тамаддуни дигар инсонҳоро нишон дода, решаи дӯстии инсонҳоро ба вуҷуд меоварад ва инчунин робитаҳоро тақвият мебахшад.
Дар даврони соҳибистиқлолии кишварамон забони модарии мо мақоми давлатӣ касб намуда, барои фароҳам омадани таъмину таҳияи як қатор заминаҳои меъёрии ҳуқуқӣ ҳамаҷониба мусоидат намуд.
Бояд қайд кард, ки феълан дар кишвари мо дар баробари тоҷикон ҳамзамон намояндагони дигар халқу кишварҳои олам, аз ҷумла, русҳо, арманиҳо, ӯзбекон, қирғизон, қазоқон, туркманҳо, бошқирдҳо ва дигарон низ зиндагонӣ мекунанд. Бинобар ин аз ҷониби Роҳбарияти олии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ақаллиятҳои сокини кишвар заминаҳои муҳимми ҳуқуқӣ шароит фароҳам оварда шудааст.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни яке аз суханрониҳои пурмуҳтавои худ марбут ба масоили гиромидошти забони аҷдодиамон аз ҷумла чунин гуфта буданд “Тоҷикон дар миёни халқу миллатҳои сершумори олам аз ҷумлаи мардумони соҳибтамаддуне мебошанд, ки забони чандинҳазорсолаи худро маҳфуз доштаанд”.
Дар кишвари азизи мо ҳамаи ақаллиятҳои забонӣ барои рушду инкишофи забони модарии хеш тамоми имкониятҳоро доранд. Онҳо низ дар пешрафти забони адабии давлатӣ саҳми худро мегузоранд.
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо қабули як силсила қарору тадбирҳои мушаххас ҷиҳати беҳтар кардани вазъи ҳуқуқии забони тоҷикӣ ва татбиқи марҳала ба марҳалаи Қонуни забони тоҷикӣ дар Комиссияи татбиқи Қонуни забони назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои таҷдиди қонун ва таҳияи қонуни нави забон комиссияи махсус таъсис дод, ки муддати солҳои 2007-2008 матни қонуни нави забонро бо номи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон» пешниҳод намуд.
Ҳамин тариқ баъдан рӯзи 5-уми октябри соли 2009 қонуни нави Ҷумҳурии Тоҷикистон бо номи «Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон дар бораи забони давлатӣ» қабул гардид. Дар қонуни нав аксар масъалаҳое, ки дар қонуни қаблии забон набуданд, ниҳоятан мавқуи зарурии худро пайдо карданд.
Ҳамин тариқ, зарурати иҷтимоии ҳар як забони миллӣ на танҳо дар рушду нумӯи таърихи ин миллат, балки ҳамзамон дар хусусияти истифодаи амалии он низ бозтоб мешавад. Зеро забони миллӣ - сарвати бебаҳои миллат буда, ҳамчун воситаи тавоною пурқудрати муоширати байни одамон хидмат мекунад ва инчунин имкон фароҳам меорад, ки маълумоти зарурӣ перомуни натоиҷи дар раванди бунёдкоронаву созанда ва зеҳниву ақлонӣ омӯхтаву андӯхтаи инсоният захира, нигаҳдорӣ ва аз насл ба насл интиқол дода шавад.
Дар воқеъ, таъкиди Пешвои муаззами миллат маҳз бар ҳамин мабност, ки аз ҷумла чунин зикр кардаанд: “Арҷгузорӣ ба забони давлатӣ, ки ҳамчун рукни муҳимтарини ҳастии миллат, пойдевори асосии давлатдорӣ ва фарҳангу маънавиёти халқамон нақши барҷаста дорад, вазифаи инсониву виҷдонии ҳар як фарди бонангу номус ба ҳисоб меравад. Забони давлатӣ, дар ҳақиқат, таҷассумгари таърихи пуршебу фарози миллати бостонии тоҷик мебошад.
Маҳз ба ҳамин хотир, мо забонро мисли Истиқлол, Ватан, Модар ва фарҳанг, аз ҷумлаи муқаддасоти миллии худ мешуморем ва онро азизу гиромӣ медорем. Забон инчунин воситаи муқтадири сарҷамъии миллат ва ҳамаи онҳоест, ки дар гӯшаҳои гуногуни олам ҳастии ин сарвати бебаҳоро пос медоранд. Таърих бисёр мисолҳоро медонад, ки дар баробари аз байн рафтани забон миллат низ аз байн меравад. Яъне, бақои забон бақои миллат ва фанои забон фанои миллат аст”.
Хулоса, ҳифзу гиромидошти забони ноби тоҷикӣ ва ҳамзамон эҳтиром гузоштан ба он вазифаи ҷонии ҳар кадоми мо соҳибзабонон ба шумор меравад.
Аз миллату аз забони худ ёд кунед,
Арвоҳи гузаштагони худ шод кунед.
То ҳарф занад ба тоҷикӣ тифли Шумо.
Дунёи варо тоҷикӣ обод кунед!
Баҳромов Илҳом, - сармутахассиси бахши ҳуқуқ ва матбуоти Раёсати АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Categories
Наворҳои видеоӣ
Ҳамасола дар ҷумҳурӣ 24 ноябр Рӯзи Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи соҳибистиқлолӣ, соҳибдавлатӣ ва рамзи ҳастии миллат бо шукуҳу шаҳомоти хоса таҷлил мегардад.
Имрӯз (18.11.2024) ба ин муносибат бо ташаббуси Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар толори Институти математикаи ба номи А.Ҷураеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт роҳбарони институт ва сохторҳои гуногуни академия мизи мудаввар баргузор гардид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии хеш изҳор дошт, ки Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баробари Конститутсия, Нишон ва Суруди миллӣ рамзи муқаддаси давлат ва нишонаи соҳибихтиёрии давлату миллат дониста шуда, дар мақоми худ равшангари таърих, сарнавишти миллату давлат, инъикосгари фарҳангу тамаддун ва орзуву ормони мардум маҳсуб меёбад.
Таъкид гардид, ки Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар замони соҳибистиқлолии кишвар бо шарофати сиёсати оқилонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чун рамзи давлату давлатдорӣ, нангу номуси миллӣ, ҳаёти осоишта, бахту иқболи нек ва умед ба ояндаи шукуфон шинохта шуда, зери ливои худ аҳли ҷомеаро муттаҳид сохтааст. Тавре Пешвои муаззами миллат таъкид кардаанд: “Парчами давлатӣ барои мо - тоҷикон нишонаи бақои давлат, ваҳдату ягонагӣ, ҳувияти миллӣ ва беҳтарин василаи тарбияи наврасону ҷавонон дар рӯҳияи ифтихор аз давлатдории миллӣ ва ҳифзи арзишҳои таъриху фарҳанги халқамон мебошад”.
Аз ин рӯ, эҳтиром ва арҷ гузоштан ба парчам маънои эҳтирому арҷгузорӣ ба арзишҳои деринаи таърихӣ ва фарҳангиву маънавии миллӣ ва гузашта аз ин, эҳтироми миллат ва давлату давлатдорӣ мебошад.
Имрӯз (18.11.2024) китоби «Имрӯзи фарҳанги тоҷик» - дастовези навини фарҳангшиноси зиндаёд С.Х.Раҳимов мебошад. Аз рӯйи мундариҷа он мақолаҳои ҷудогонаи илмии муаллифро, ки ба масоили актуалии фарҳанг ва ҳунари тоҷик бахшида шудаанд, фаро мегирад.
Нахуст дар оғози семинари илмӣ-амалӣ директори Иниститути фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А. Баҳоваддинови АМИТ профессор Нозим Маҳмадизода сухан карда, изҳор дошт, ки китоби тозанашри профессори зиндаёд Саъдулло Раҳимов дар инъикос ва баррасии фарҳанги дирӯзу имрӯзи миллати тоҷик арзишманд буда, С. Раҳимов тавонистааст, ки дар китоби хеш арзишҳои мероси гузаштаву имрӯзаи фарҳанги миллиро дар шинохти нав таҳқиқу бозгӯӣ кунад.
Ҳамзамон, мавсуф изҳор дошт, ки бавижа, аз рӯйи сохтор ва тамоилгирии мавзуи мақолаҳо муаллиф китобро дар се боб ба танзим медарорад. Дар боби аввал мафҳуми истиқлол ва фарҳанг, истиқлол – тафаккури нав, диди нав, нақши фарҳанги бадеӣ дар тарғиби идеяҳои истиқлол, фарҳанги муосири тоҷик: муваффақиятҳо ва мушкилоти ҷойдошта, фарҳанг ва вазъи фалсафаи зебоишинохтии мардум – масолили баррасишаванда ба ҳисоб мераванд
Дар боби дуюм, маълумот дар бораи таърихи пайдоиш, марҳилаҳои ташаккул ва таҳаввули ҷашнҳои миллӣ: Сада, Наврӯз ва Меҳргон дар ҷомеаи муосирдода шудааст.
Масоили калидии боби сеюми китобро вазъи рушди ҳунари тоҷик дар замони истиқлол ва муаррифи чеҳраҳои ҳунарофар, ки таблиғгари арзишҳои миллӣ мебошанд, фаро мегиранд.
Инчунин, мудири шуъбаи Фалсафаи фарҳанги ИФСҲ-и АМИТ профессор Самиев Бобоҷон дар навбати худ қайд кард, ки китоби мазкур аз чанд ҷиҳат дорои арзиши баланди илмӣ-назарӣ ва амалӣ аст:
- аввалан, маводи фарогирандаи китоб инъикоскунандаи тафаккури таҳлилии муаллиф ба ҳисоб меравад. Бинобар ин, мутолиа ва шинос шудан ба мазмуни он хонандаро доир ба тамоилгирии масоили фарҳангӣ ва дурнамои рушди ҳунари тоҷик ба майдони баҳс мекашад;
- дуюм, дар шакли як маҷмуа ба нашр расонидани мақолаҳо муайянкунандаи консепсияи илмии муаллиф дар мавриди фаҳмиш ва таҳқиқи тамоилгирии масоили муосири фарҳанг ва ҳунари тоҷик ба ҳисоб меравад;
- сеюм, муаллиф дар баррасӣ ва ҳалли масоили муосири фарҳанг ва ҳунари тоҷик, ки худ бевосита мутахассиси ин соҳа маҳсуб меёбад, андешаҳоро дар пояи ақл бар кашида, ба мантиқи баён, методологияи таҳқиқи масъала, аҳамияти хосса медиҳад. Аз муваффақиятҳо ва дастовардҳои соҳа ошкоро сухан мегӯяд, аз онҳо пазироӣ менамояд. Дар баробари ин, кушидааст, ки камбудиҳои соҳаро рӯйирост ошкор сохта, барои рафъи онҳо роҳу усулҳои мушаххасро пешниҳод намояд.
Махсусан, дар мавзуи «Истиқлол диди нав ва тафаккури нав аст» - муаллиф диди навро чунин ташреҳ медиҳад: диди нав зодаи Истиқлоли мову шумо аст. Диди нав – ин шинохтани масъулият пеши худу таърих ва пеши наслҳои оянда аст. Диди нав ин дарки он аст, ки ҳар фард ва ҷомеа дарк ва шууран донистааст, ки ӯ соҳиби истиқлол аст.
Инчунин, аз мазмуни мақолаи мазкур метавон якчанд андешаҳои шахсии муаллифро, ки аз бедории фикрӣ ва зеҳнияти касбии ӯ далолат мекунанд, ҷудо намуд:
1) назари тозаи муаллиф ба чунин шакл ифода меёбад, ки «Истиқлоли кишвар пеш аз ҳама истиқлоли шахс ҳам будааст». Манзур аз баёни андеша он аст, ки ҳар фард ҳуқуқи комил дорад, ки нисбати ҳар чизе, ки мехоҳад андешаи худро дошта бошад ва онро озодона ба ҷомеа арза кунад;
2) муаллиф тамоилгирии фарҳанги давраи истиқлоли тоҷикро бо замонҳои қаблӣ, махсусан давраи шуравӣ муқоиса карда, чаҳор ҷанбаи муҳимми онро бо далелҳои муътамад мушаххас менамояд.
Дар китоби С. Раҳимов бештар муқоисаи фарҳанги замони Шӯравӣ ва Истиқлол мавриди таҳлилу қиёс қарор гирифтааст, аз ҷумла, муаллифи китоб қайд кардааст, ки замони Шӯравӣ фарҳанги тоҷикон тобеияти идеологияи коммунистиро бар дӯш дошт ва аз ин хотир вай ба мероси ба истилоҳ пролетарӣтавҷҷуҳи бештар зоҳир мекард. Ба фарҳанги миллӣ, ки дар асл падидаи яклухту мукаммали иҷтимоӣ буд, камтар кор дошт. Балки иделогияи номбурда фарҳанги миллатҳоро ба ду бахш ҷудо карда, якеро пролетарӣ ва дигариро ҳамчун фарҳанги синфи истисморкунанда муаррифӣ мекард. Дар натиҷа ягонагии як фарҳанг халалдор мегашт, дар дохили он зиддият ба вуҷуд меовард. Бахусус, чун давлати Шӯравӣ давлати атеистӣ буд, аз мероси динӣ, ки дар зарфияти он арзишҳои волои инсондустӣ низ ҳифзу тараннум мегардид, (ба мисли назми беҳамто ва оламгири сӯфиён: Аттори Нишопурӣ, Ҷалолиддини Балхӣ ва амсоли онҳо), атеизми давлатӣ аз ин гуна мерос ҳазар мекард, ба таблиғу шинохти он монеа эҷод мекард.
- ҷанбаи дуюм, замони Шӯравӣ баъзан барои гузаронидани суннатҳои замони тоисломӣ низ ба мисли ҷашни Наврӯз шубҳа мегузошт. Ҷашни солгарди ба истилоҳ «салладорон» (истилоҳи идеологҳои шӯравӣ) ба мисли устод Рӯдакӣ, ибни Сино, Ҳофиз, Ҷомӣ ва дигаронро мебояд зимомдорони Ҷумҳурии Тоҷикистон бо роҳбарони КМ КПСС ё ба истилоҳ бо Москав мувофиқа мекарданд;
- ҷанбаи сеюм:истиқлол ҳамин муамморо аз байн бардошт ва моли фарҳанги миллиро дар раванди ягонаи таърихӣ дида, ба арзишҳои он аз дидгоҳи таърих ва меъёру арзишҳои умумибашарии гуманистӣ баҳо дод;
- ҷанбаи чаҳорум: халқи тоҷик, новобаста аз фишорҳои сахту бераҳмонаи сиёсӣ ва идеологӣ, дар фазои маҳал ва хусусан хонаводагӣ, яъне бештар дар фазои ғайрирасмӣ, суннатҳои арзишноки ниёгонро ҳифз кардааст. Маҳз ҳамин нерӯи ҳифзгароии арзишҳо ва анъаноту русум аз ҷониби мардум имкон дод, ки дар муддати хеле кӯтоҳ фарҳанги тоҷик дар давраи истиқлол бо тамоми яклухтӣ ва тавъамиаш дубора эҳё гардад.
Дар идомаи семинари илмӣ-амалӣ донишварони соҳибтахассус, аз ҷумла С. Ҷонбобоев, С. Ҳақдодов, Н. Яздонӣ оид ба шахсият ва фаъолияти гуногунҷанбаи фарҳангшиноси саршиноси кишвар С. Раҳимов сухан карда, ироа доштанд, ки устоди зиндаёд донишманди фарҳехта, соҳибмактабу боҷасорат, соҳиби тафаккури таҳлилӣ ва андешаи интиқодӣ буданд.
Қасос намегрифтанд, вале танқидашон беғаразона ва ба манфиати рафъи мушкилаҳои ҷойдошта, дар фазои фарҳангии ҷомеаи тоҷик будааст.
Ба ифтихори Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар деҳаи Порвени Ҷамоати деҳоти Ворӯи шаҳри Панҷакент бинои нави муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии № 70 мавриди истифода қарор дода шуд.
Ба ин муносибат дар саҳни таълимгоҳ бо иштироки намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, муовини вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон Дилшод Сафарзода, сардори раёсати маорифи вилояти Суғд Мадина Набизода, раиси шаҳр Абдухолиқ Холиқзода, омӯзгорон,сокинони деҳа ҷамъомад баргузор шуд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳозиринро ба муносибати Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон шодбош гуфта, таъкид дошт, ки ин бинои замонавии муассисаи таълимӣ, ки дар муддати се моҳ бо сифати хуб, шароити замонавии таълим, гармидиҳии мутамарказ бо ҷалби беш аз чор миллион сомонӣ маблағҳои буҷети вилояти Суғд аз ҷониби бинокорони ширкати сохтмонии “СУ- 3” сохта шуд, далели боризи ғамхорӣ ва таваҷҷӯҳи пайвастаи Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба рушди маориф ва ояндаи насли ҷавон аст.
Иттилоъ дод шуд, ки ба муассиса як маҷмӯъ компютер ҳамчун тӯҳфаи Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тақдим карда шуд.
Бинои нави муассисаи таълимӣ дорои 12 синфхона ва ҳуҷраҳои маъмурӣ буда, дар он 320 нафар дар ду баст ба таълим фаро гирифта мешаванд.
Дар Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон конфронси илмӣ дар мавзуи Нақши Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар ҳалли масъалаҳои обу иқлими сайёра доир гардид.
Конфронсро бо сухани муқаддимавӣ директори Марказ Шерализода Назриало Шералӣ ифтитоҳ намуда, дар мавзуи “Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон: аз эҳёи давлатдории миллӣ то ҳалли мушкилоти глобалии ҷаҳони муосир” маърӯза намуданд.
Сипас, ходимони илмӣ дар мавзуҳои нақшаи сессияи 16 - уми Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, баланд бардоштани нақши занону бонувон дар ҷомеъа, рушди илму маориф ва ташаббусҳои ҷаҳонии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар масъалаи об, пиряхҳо, тағйирёбии иқлим ва дигар масъалаҳои сатҳи ҷаҳонӣ, ки муаллифи бевоситаи онҳо Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон мебошанд баромад намуданд.
Сипас, ба ғолибони озмуни ҷумҳуриявии “Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон - бунёдгузори дипломатияи об” натиҷагирӣ гардида, ғолибон бо Сипоснома ва тӯҳфаҳои хотиравӣ сарфароз гардонида шуданд.
“ХИРАДМАНДОН” ДАР ОЗМУНИ НОҲИЯВИИ “БЕҲТАРИН КУМИТАИ ИҶРОИЯИ ИБТИДОӢ” САЗОВОРИ ҶОИ АВВАЛ ГАРДИД
Имрӯз (15.11.2024) дар арафаи таҷлили Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар шаҳри Душанбе ҳамоиши тантанавии ҳизбии пойтахт бахшида ба “Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон” таҳти унвони “Эмомалӣ Раҳмон – меъмори давлатдории навини тоҷикон” баргузор гардид. Дар ин ҳамоиш роҳбарони кумита ва марказҳои ҳизбӣ ва аъзоёни Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон иштирок намуданд.
Бояд гуфт, ки чандест бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар ноҳияи Шоҳмансур байни кумита ва ташкилотҳои Ҳизби Халқии Демократӣ дар вазорату идораҳои давлатӣ озмуни ноҳиявии “Беҳтарин Кумитаи иҷроияи ибтидоӣ” эълон гардида буд. Имрӯз дар арафаи таҷлили “Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон” озмуни мазкур ҷамъбаст гардид.
Ёдовар мешавем, ки дар озмуни мазкур КИИ “Хирадмандон”- и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои таблиғу ташвиқи ғояҳои созандаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, баланд бардоштани мақоми ҳизб дар ҷомеа ва иштироки фаъолона дар чорабиниҳои ҳизбӣ бахшида ба 30- солагии Рӯзи таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бо ҷойи аввал сарфароз гардонида шуд.
Воқеан ҳам бо ҳидоятҳои Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон фаъолияти КИИ “Хирадмандон”- и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон зери роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар таблиғу ташвиқи ғояҳои созандаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон нақши муассирро мебозад.
Иштирок ва суханронии директори Институти омузиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ, доктори илмҳои фалсафа Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра ва муовини директори Институт Хоҷаев Ҳикматулло дар Ҳамоиши илмӣ-сиёсӣ бахшида ба Рузи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва 32 -умин солгарди навбатии Иҷлосияи XVI Шурои олии Ҷумҳурии Тоҷикистон.
Ин чорабинӣ дар санаи 14 ноябри 2024 бо ибтикори Мақомоти иҷроияи Ҳокимияти давлатии ноҳияи Фирдавсии шаҳри Душанбе ва бо иштироки муовини Раиси ноҳия Шукурзода Саодат Нусратулло ташкил гардид.
Ҳайдарзода Р.Ҷ. дар мавзуи “Нақши Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар ташаккул ва таҳкими давлатдории миллӣ” маърузаи илмӣ намуд.
13 ноябри соли равон бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Ҳамоиши ҳизбӣ бахшида ба “Рӯзи Президент” ва “Иҷлосияи тақдирсоз” Иҷлосияи 16 – уми Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти унвони “Президент кафили сулҳу осоиштагӣ дар кишвар” дар толори маҷлисии Институти астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гашт.
Дар баргузории ҳамоиш намоянда аз Дастгоҳи марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон Ширинбекзода Садриддин, Раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур Каримзода Нилуфар, муовини раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” Ширин Қурбонова, директори Институти омӯзиши масъалаҳои Осиё ва Аврупои АМИТ Рустам Ҳайдарзода иштирок ва суханронӣ намуданд.
Нахуст ба кори ҳамоиш раиси ташкилоти ибтидоии “Ахтарон” директори Институти астрафизикаи АМИТ Буризода Анвар ҳусни оғоз бахшида, меҳмононро ба ҷамъомадагони ҳамоиш шинос намуда, ба муносибати ин Рӯзи таърихӣ хайрамақдам гуфта, сухани муқаддимавиро ба намояндаи Дастгоҳи марказии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон Ширинбекзода Садриддин доданд.
Мавсуф зимни суханронии хеш иброз дошт, ки асоси сулҳу ваҳдат, оромию осоиштагӣ, пешравию муваффақиятҳои давлату миллатамон маҳз аз талошу заҳматҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маншаъ мегирад. Чуноне, ки мо шоҳиди он рӯзҳои нангину нохуш будем, чиқадар харобиҳову нокомиҳо ба сари мардуми тоҷик омад, ки дили садҳо модаронро дар ғаму андуҳи фарзандонашон хуншор ва садҳо кӯдаконро бепадар гардонида буд. Ин доғ дар дили онҳо абадан боқӣ монд. Аз рӯзи сари қудрат омадани Президенти маҳбубамон Эмомалӣ Раҳмон ба ҷанг хотима бахшида, оҳиста-оҳиста ба тамоми ободиҳову хушбахтиҳо омада расидем. Моро мебояд ба қадри ин сулҳу субот, оромию осоиштагӣ, ваҳдату ягонагӣ расида, дар пешрафти кори давлату миллатамон саҳмгузор бошем.
Дар идома Нилуфар Каримзода, Рустам Ҳайдарзода ва Ширин Қурбонова дар бораи ҷанги шаҳрвандии солҳои гузашта, беадолатиҳову нокомиҳои мухолифин ва ба харобазор табдил додани ватан, бераҳмона қатл намудани одамон, доғ мондан дар дили модарон, ятим намудани кӯдакон, аз байн бурдани шахсиятҳои шинохта суханронӣ намуданд. Таъкид гардид ки, ҳанӯз аз лаҳзаи ба сари ҳокимият омадани Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба оқибатҳои ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ хотима бахшида шуд. Пас аз хотима бахшидани нооромиҳо сулҳу суботи комил ваҳдату ягонагӣ дар кишвар танинандоз гардида, бо ташаббус ва иқдомҳои ин абармарди сиёсат миллати тоҷик дар арсаи байналмилалӣ шинохта гардид.
12 ноябри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷиҳати густариш додани ҳамкориҳои илмӣ Сафири фавқулода ва мухтори Ҷумҳурии Туркия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Умут Аҷарро ба ҳузур пазируфт.
Дар мулоқот зикр гардид, ки аз соли 1995 инҷониб миёни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Туркия Созишнома дар бораи ҳамкорӣ дар соҳаи илму техника ба тавсиб расидааст. Дар доираи ин созишнома ҳамкориҳои ниҳодҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Туркия ба роҳ монда шудаанд, ки то инҷониб дар ин самт корҳои муҳим ба сомон расонида шудаанд.
Зимни мулоқот ҷонибҳо доир ба гузаронидани таҳқиқотҳои илмӣ аз ҷониби олимони тарафайн дар соҳаи илмҳои дақиқ, тиб ва биологӣ, инчунин барои гузаронидани пажӯҳишҳои таҳқиқотӣ дар мавзеъҳои таърихӣ ба мувофиқа омаданд. Сипас, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки гушаи омӯзиши фарҳанги Туркия дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо дастгирии ТИКА ва Сафорати Туркия дар Тоҷикистон ташкил шудааст.
Дар доираи ин ҳамкориҳои илмӣ миёни Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо муассисаҳои илмии Туркия хуб ба роҳ монда шудааст. Дар идома ҷонибҳо барои ҷудо намудани курсҳои бозомӯзӣ барои олимону коршиносон ва муҳақиқони ҷавони Академяи миллии илмҳои Тоҷикистон тавассути Раёсати туркҳои бурунмарзӣ ва ҷамоатҳои ҳампайванд ба мувофиқа омаданд. Инчунин барои баргузори намудани симпозиуми сатҳи байналмилалӣ миёни олимону коршиносони муассисаҳои илмии Тоҷикистон ва Туркия аз ҷониби тарафайн ба нақша гирифта шуд.