Перейти к основному содержанию
Дар таърихи миллату давлатдории тоҷикон, нақши занон ҳамеша нақши ҳалкунанда ва таъсиррасон буд. Аз замонҳои қадим то имрӯз, занон ҳамчун муаррифони фарҳанг, илм, маориф ва давлатдории миллии тоҷикон саҳми беназир доранд. Воқеан, дар баробари мардон, занон низ дар рушди иқтисодӣ, сиёсӣ ва иҷтимоии Тоҷикистон саҳми назаррас гузоштанд. Хусусан, дар марҳилаи барқарории мустақилият ва ташаккули давлатдории нав, саҳми занон хеле назаррас буд.

Дар замони пешазинқилобӣ ва пас аз он, занон ҳамчун фаъолон ва муаррифон дар соҳаи илм, маориф ва равобити байналмилалӣ нақши муҳим бозиданд. Дар давоми солҳои 1990-ум, вақте ки Тоҷикистон ба роҳи мустақилона пойдор шуд, занон ба таври васеъ дар мубориза барои соҳибихтиёрии миллат ва ташаккули давлат саҳми арзанда гузоштанд. Онҳо дар ҳукумат, ҳомиёни ҳуқуқ, ва ташкилотҳои ҷамъиятӣ фаъолона иштирок карданд, то ки роҳи истиқлолияти кишвар бозгардон ва устувор гардад.

Аз ҷумла, олимон ва муҳаққиқон ба таҳқиқ ва таърихнависӣ дар бораи таърихи миллат ва иштироки занон дар ин марҳила фаъолона саҳм гирифтанд. Занон ҳамчун олимони илмҳои

иҷтимоӣ, таърих ва ҳуқуқ дар ташаккули фарҳанги миллӣ ва ҳимояи манофеи миллат нақши муҳим бозиданд. Дар байни онҳо, олимони варзида, мисли профессорон ва муҳаққиқон, дар таҳияи рисолаҳо, китобҳо ва мақолаҳое саҳм доштанд, ки саҳми занон дар ташаккули худшиносии миллӣ ва ҳимояи истиқлолиятро нишон медиҳанд.

Аз замони соҳибистиқлолӣ сар карда, олима-занон ҳамчун сипари пойдор ва роҳбари ҷомеа дар рушди илми тоҷик, маориф, тиб, ва фарҳанг фаъолона ширкат карданд. Онҳо бо талоши худ дар соҳаҳои гуногун фаъол шуданд ва барои рушди иҷтимоӣ ва иқтисодии кишвар саҳм гузоштанд. Бо истифода аз имкониятҳои нав ва донишҳои муосир, онҳо кӯшиш карданд, ки кӯмак кунанд ба бунёди ҷомеаи демократӣ, озод ва тараққикарда.

Асосгузори сулҳу ваҳдати милли, пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, бо мақсади таҳкими ваҳдати миллӣ ва рушди ҳамаҷонибаи кишвар, саҳми олима-занонро қадрдони карда, онҳоро барои саҳми худ дар ҷомеа ва рушди кишвар ташвиқ кардааст. Дар замони роҳбарии ӯ, занон бо дастгирии сиёсати ҳукумати Тоҷикистон ва сиёсати иҷтимоӣ дар соҳаҳои маориф, фарҳанг, ва иқтисод фаъолона иштирок карданд. Ин дастгирии созмонёфта ба онҳо имконият дод, ки нақши худро дар ҷомеа боз ҳам мустаҳкамтар гардонанд.

Занони хизматчии давлатӣ низ нақши калидӣ доштанд. Онҳо дар сохторҳои ҳукуматӣ, судҳо, вазоратҳо ва ташкилотҳои давлатӣ фаъолона иштирок карданд. Дар даврони қабули қарорҳои муҳими сиёсӣ ва иқтисодӣ, занон ҳамчун намояндагони ҷомеаи кӯмаккунанда, ба рушди кишвар кӯмак расониданд. Ба инҳо метавон мисол овард, ки чӣ тавр занон дар интихоби роҳбарон, қабули қарорҳо ва ташкили системаи давлатӣ нақши муҳим бозиданд. Онҳо дорои манфиатҳои миллӣ, фарҳангӣ ва иҷтимоӣ буданд ва саҳми худро дар ташаккули давлатдории нав гузоштанд.

Ҳамзамон, дар рушди иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар, занон ҳамчун соҳибкорон, омӯзгорон ва фаъолони ҷамъиятӣ фаъолона ширкат варзиданд. Дар баробари мардон, онҳо дар равнақаи рушди иқтисодии Тоҷикистон нақши муҳим доранд. Ба ибораи дигар, саҳми занон дар ин раванд хеле назаррас буда, онҳо ҳамчун сохтори асосии ҷомеа, имкониятҳои инкишофи кишварро афзун мекунанд.

Хулоса

Бо диққат ба саҳми занон, олимон ва хизматчиёни давлатӣ дар рушди истиқлолияти Тоҷикистон, равшан аст, ки онҳо ҳамчун қувваи асосӣ ва ҳомии арзишҳои миллӣ саҳми арзанда гузоштанд. Занон ҳамчун олимон, муҳаққиқон, роҳбарон ва фаъолони ҷамъиятӣ дар ташаккули давлат ва таъмин намудани мустақилият нақши ҳалкунанда бозиданд. Имрӯз, мо бояд ба онҳо арзи сипос гузорем ва кӯшиш кунем, ки саҳми занон дар ҷомеа ва давлат боз ҳам афзун шавад. Зеро, танҳо дар шароити баробарӣ ва эҳтироми манфиатҳои ҳар як намояндаи ҷомеа, Тоҷикистон метавонад ба сӯи рушди устувор ва ташаккули ҷомеаи демократӣ қадам гузорад.

Аминова Нигора Аминовна н.и.т МД Маркази таҳқиқоти технологияҳои иноватсионии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон