
Имрӯз, 21 июл дар толори Китобхонаи миллии Тоҷикистон ҷаласаи 4- уми комиссияи Тоҷикистон ва Хитой оид ба ҳамкории илмӣ ва техникӣ бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва муовини Вазири илм ва технологияҳои Ҷумҳурии Халқии Хитой Чен Жиачанг ва олимону муҳақиқони самтҳои гуногуни илмии тарафайн баргузор гардид.
Ба кори ҷаласа президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида иброз дошт, ки мулоқоти имрӯза на танҳо идомаи ҳамкориҳои судманди мо, балки як қадами муҳим дар самти таҳкими шарикии стратегии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Мардумии Чин дар соҳаи илм, технология ва инноватсия мебошад.
Таъкид гардид, ки Ҷумҳурии Мардумии Чин яке аз аввалин кишварҳое буд, ки беш аз 30 сол пеш Истиқлолияти давлатии Тоҷикистонро ба расмият шинохт ва дар моҳи марти соли 1992 миёни кишварҳо расман равобити дипломатӣ барқарор шуд. Тайи солҳои барқарории муносибатҳои дипломатӣ беш аз 200 созишномаи байнисоҳавӣ ба имзо расид, ки ҷанбаҳои гуногунҷанбаи муносибатҳои дуҷонибаи Тоҷикистону Чин, аз ҷумла дар соҳаи илму техникаро дар бар мегиранд.
Гуфта шуд, ки Ёддошти тафоҳум байни Вазорати илм ва технологияи Чин ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки 31 августи соли 2017 ба имзо расида буд, инчунин протоколҳои ҷаласаҳои комиссияи байниидоравӣ, ки заминаи формати шарикии устувор ва системавиро гузоштанд, барои рушди минбаъдаи ҳамкорӣ аҳамияти хоса доштанд.
Зикр шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун мақоми пешбари ҳамоҳангсози соҳаи илм сиёсати давлатиро дар соҳаи илм ва техника тибқи стратегия ва барномаҳои дарозмуддат амалӣ менамояд. То имрӯз дар кишвар зиёда аз 20 самти афзалиятноки илмӣ, аз ҷумла: идоракунии устувори табиат ва ҳифзи муҳити зист, биотехнология ва фармасевтика, амнияти энергетикӣ ва захираҳои об, табдили рақамӣ, аз ҷумла зеҳни сунъӣ ва технологияҳои геоинформатсионӣ, нигахдории тандурустӣ ва тадқиқоти биотиббӣ муайян карда шудааст.
Дар идома муовини Вазири илм ва технологияҳои Ҷумҳурии Халқии Хитой Чен Жиачанг аз ҳамкориҳои илмии вусъатбахши муассисаҳои илмии Тоҷикистон ва Хитой изҳори қаноатмандӣ намуда, доир ба дурнамои рушди ҳамкориҳои илмӣ дар оянда андешаҳои худро иброз дошт. Зикр дошт, ки мо бояд ҳамкориҳои худро дар сатҳи сифатан нав ба роҳ монда, дар самти илмҳои дақиқ ва риёзӣ иқдомҳои наҷибро роҳандозӣ намоем, то дар ин самт ба дастовардҳои арзишманд ноил гардем.
Инчнунин, дар ҷаласа президенти Академияи илмҳои кишоварзӣ Салимзода Амонулло Файзулло, ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Амонзода Илҳом Темур, сардори Раёсати байналмилалии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қурбонов Қобилҷон, узви вобастаи АМИТ Саидов Абдусатор ва аз ҷониби Чин як зумра аз олимон доир ба самтҳои афзалиятноки соҳаи илми тарафайн фикру андешаҳои худро баён доштанд.
Дар анҷоми ҷаласа байни Вазорати илм ва технологияи Чин ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Ёддошти тафоҳум дар шакли сифатан нав ба имзо расонида шуд.
Имрӯз, 07 май дар шуъбаи илмҳои ҷамъиятшносии Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон масъалаҳои муҳими илмӣ-таҳқиқотӣ барои ба низом даровардани нашри мақолаҳои илмӣ дар маҷаллаи “Ахбор”- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баррасӣ гардиданд.
Маҷлиси шуъбаро ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён оғоз бахшида, доир ба беҳтаргардонии фаъолияти маҷаллаи “Ахбор”- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва саривақт нашри мақолаҳои илмӣ дар он ба масъулин дастуру супоришҳо доданд.
ОҒОЗИ КОРҲОИ ҲАФРИЁТИ БОСТОНШИНОСӢ ДАР ЁДГОРИҲОИ ТАЪРИХИИ ГУРИСТОНИ АСРИ БИРИНҶИИ НОҲИЯИ ФАРХОР
Аз 27 апрели соли ҷорӣ ҳафриёти бостоншиносии сеҷонибаи Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А.Дониши АМИТ, Институти шарқшиносии Академияи илмҳои Россия ва Осорхонаи фонди Лерича-и Италия дар ёдгории таърихии “Чилтанбобо” – и ноҳияи Фархори вилояти Хатлон оғоз гардида, то 22 майи соли 2025 идома меёбад.
Дар он бостоншиносон аз ҷониби Тоҷикистон Филимонова Т.Г. (роҳбаи экспедитсия) ва Ашурмадов И., аз ҷониби Институти шарқшиносии Академияи илмҳои Россия Виноградова Н.М ва Зинаева С.С. ва аз ҷониби Осорхонаи фонди Леричаи Италия Ҷеованна Ломбардо иштирок доранд.
Тибқи таҳқиқоти бостоншиносон зери гуристони ҳозирае, ки то ҳол мардуми ноҳия истифода мебаранд, ёдгории бузурги қадима ҷойгир аст. Дар тӯли омӯзиши солҳои зиёд аз ёдгории мазкур бозёфтҳои гуногуни бостонӣ ба даст омадаанд, ки ба давраҳои аввал ва миёнаи асри биринҷӣ (миёнаи ҳазораи III ва аввали ҳазораи II-и пеш аз милод ) рост меоянд.
Корҳои бостоншиносӣ идома дошта, натиҷаи он дар шакли мақолаҳои илмӣ ва илмӣ - оммавӣ нашр мегардад.
Имрӯз, 06 май дар толори Маркази “Пажуҳиши афкори илмӣ ва сиёсии Пешвои миллат” вохурии докторантони Phd бо сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи Phd-и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қосимзода Солеҳ Салим баргузор гардид.
Ҳадаф аз баргузории суҳбату вохуриҳо дар амал татбиқ сохтани Барномаи давлатии тайёр кардани кадрҳои сатҳи баланди илмӣ барои солҳои 2021-2030 мебошад. Дар ин замина бояд гуфт, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун бузургтарин ва бонуфузтарин муассисаи илмӣ дар ҷумҳурӣ буда, кадрҳои сатҳи баланди илмиро омода менамояд. Дар Академияи миллии илмҳо кадрҳои илмӣ дар зинаҳои магистратура, аспирантура, докторантураи Phd ва постдокторантура ба таҳсил фаро гирифта шудаанд.
Зимни вохурӣ масъулин иброз доштанд, ки барномаи мазкур дар асоси принсипҳо ва талаботе, ки дар Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030 доир ба дурнамои рушди дарозмуҳлати низоми илму маорифи ҷумҳурӣ мустаҳкам шудааст, таҳия гардидааст.
Гуфта шуд, ки дар он пеш аз ҳама ба принсипҳои тарбияи васеи кадрҳои илмӣ, ки рақобатпазирии иқтисодиёти кишварро таъмин менамояд, ба низоми тайёр намудани кадрҳои илмии рақобатпазир дар бозори меҳнат, бунёди иқтидори инноватсионии рушди илм, ташаккулёбии дониш ва малакаи зарурӣ ҷиҳати рушди устувор мусоидат менамояд, афзалият дода шудааст.
Баргузории ҷаласаи Кумитаи Маҷлиси миллӣ оид ба ҳамоҳангсозии фаъолияти Маҷлиси миллӣ бо Маҷлиси намояндагон, ҳокимияти иҷроия, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, воситаҳои ахбори омма ва робитаҳои байнипарламентӣ
Баргузории ҷаласаи Кумитаи Маҷлиси миллӣ оид ба ҳамоҳангсозии фаъолияти Маҷлиси миллӣ бо Маҷлиси намояндагон, ҳокимияти иҷроия, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, воситаҳои ахбори омма ва робитаҳои байнипарламентӣ
5 майи соли 2025 дар Кумитаи Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба ҳамоҳангсозии фаъолияти Маҷлиси миллӣ бо Маҷлиси намояндагон, ҳокимияти иҷроия, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ, воситаҳои ахбори омма ва робитаҳои байнипарламентӣ ҷаласа доир гардид.
Дар ҷаласа Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Оид ба ворид намудани илова ба Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ» мавриди баррасии аъзои кумита қарор гирифта, ба Шӯрои Маҷлиси миллӣ пешниҳод шуд.
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, муҳтарам Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ давраи дуюми курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шуд.
Вобаста ба ин дар таърихи 02 майи соли 2025 зимни нишасти чаҳоруми ин иқдом дар толори маҷлисгоҳи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки зиёда аз 300 нафар олимони ҷавон чорабинӣ дар сатҳи баланд баргузор гардид.
Раиси Шурои олимони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон номзади илмҳои филология Зиёев Субҳиддин Насриевич ҷаласаро ифтитоҳ бахшид.
Маърӯзачӣ ходими калони илмии шӯъбаи Иттиҳодияи Давлатҳои Мустақили Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сиёсатшинос Давлатзода Зубайдулло дар мавзуи "Мактаби давлатдории Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон" гузориши илмӣ ироа намуд.
Дар интиҳои гузориш саволу ҷавоб ва муҳокима баргузор гардид.
ВОХУРИИ ДОНОРҲО БАҲРИ МУҶАҲҲАЗ ГАРДОНИДАНИ МАРКАЗҲОИ САРАТОНШИНОСӢ БО ТЕХНОЛОГИЯИ МУОСИР ВА ОМОДАСОЗИИ МУТАХАССИСОНИ КАСБӢ
Имрӯз, 2 май дар Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ бо ибтикори Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки ҳамчун ҳамоҳангсози миллии Агентии байналмилалии неруи атомӣ (АБНА) дар ҳамкорӣ бо Муассисаи давлатии «Маркази ҷумҳуриявии илмии саратоншиносӣ»-и Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон, вохурии донорҳо бо иштироки шарикони рушд баргузор гардид.
Дар вохурӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, директори Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии АМИТ, намояндагони Агентии байналмилалии неруи атомӣ иштирок ва суханронӣ намуданд.
Ҳадафи асосии вохурӣ таҷҳизонидани марказҳои саратоншиносии ҷумҳурӣ бо технологияҳои муосир ва омодасозии мутахассисони баландихтисос барои мубориза бо бемориҳои саратон мебошад.
Дар вохурӣ масъалаҳои таъмини марказҳои саратоншиносии шаҳрҳои Душанбе, Хуҷанд, Кӯлоб ва дигар минтақаҳои ҷумҳурӣ бо таҷҳизоти пешрафтаи ташхисӣ ва табобатӣ, аз қабили дастгоҳҳои рентгенӣ ва суръатфизо, мавриди баррасӣ қарор гирифт. Таҷҳизотҳои мазкур барои ташхиси саривақтӣ ва табобати бемориҳои саратон моҳияти калон доранд. Ба гуфтаи директори Маркази ҷумҳуриявии илмии саратоншиносӣ Акбарҷон Муродзода, «Бо дастгирии шарикони байналмилалӣ ва АБНА, мо тавонистем як қатор таҷҳизоти муосирро ба кор андозем, ки сатҳи хизматрасониро ба стандартҳои байналмилалӣ наздик кардааст. Аммо барои пурра таъмин намудани марказҳои минтақавӣ ва баланд бардоштани дастрасии аҳолӣ ба хизматрасонии тиббӣ, дастгирии иловагӣ зарур аст».
Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ дар ҳамкорӣ бо АБНА дар доираи лоиҳаҳои байналмилалии TAD6007, TAD6008 ва TAD6009 фаъолона кор бурда, ба тақвияти инфрасохтори марказҳои саратоншиносӣ ва рушди хизматрасонии радиатсионӣ дар Тоҷикистон мусоидат мекунад. Илҳом Мирсаидзода директори Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ чунин қайд намуд: «Мо бо шарикони байналмилалӣ ҳамкории зич дорем, то технологияҳои пешрафта ва донишҳои муосирро ба Тоҷикистон ворид намоем. Ин на танҳо ба беҳтар шудани хизматрасонии тиббӣ, балки ба баланд бардоштани бехатарии радиатсионӣ дар кишвар мусоидат мекунад».
Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолӣ вобаста Стратегияи миллии мубориза бо бемориҳои ғайрисироятӣ ва барномаи давлатии пешгирӣ ва табобати суханронӣ намуд. Дар ин замина, барномаҳои муштарак бо АБНА ва дигар созмонҳои байналмилалӣ барои ташкили курсҳои омӯзишӣ ва барномаҳои табодули таҷриба роҳандозӣ мешаванд
Шарикони рушд, аз ҷумла намояндагони АБНА ва донорҳои хусусӣ, омодагии худро барои идомаи дастгирии техникии Тоҷикистон дар татбиқи лоиҳаҳои мазкур изҳор намуданд. Онҳо аҳамияти ҳамкорӣ дар мубориза бо бемориҳои саратон ва баланд бардоштани сатҳи саломатии аҳолиро таъкид карда, ки дар оянда низ ба таъмини таҷҳизот ва омӯзиши кадрҳо мусоидат хоҳанд кард.
Дар фарҷоми вохурӣ, иштирокчиён изҳори сипос намуда қайд карданд, ки чунин вохӯриҳо метавонад ба сатҳи нави хизматрасонии тиббӣ дар марказҳои саратоншиносии кишвар саҳми худро гузорад.
Имрӯз, 1- уми май президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо хонум Сандра Стейскаль Мари намояндаи Агентии байналмилалии неруи атомӣ мулоқот анҷом дод.
Зимни мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт хонум Сандра Стейскаль Мари намояндаи Агентии байналмилалии неруи атомиро хайрамақдам гуфта, иброз дошт, ки мо аз ҳамкории дарозмуддат бо Шумо шодем ва миннатдории хеш ва аҳли олимони академияро борои он , ки чанде қабл Маркази бехатарӣ, амният ва кафолатҳо дар самти ХБРА, ки дар шаҳри Душанбе ҷойгир аст, аз ҷониби АБНА ба сифати Маркази ҳамкории минтақавӣ барои Осиёи Марказӣ расман эътироф гардид, ба Шумо мерасонам.
Зикр гардид, ки Маркази мазкур бо иштироки бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон расман мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуд, ки ин боиси ифтихори мо аҳли илм аст.
Гуфта шуд, ки ҳафтаи қабли бо гузоштани санги асос барои бинои филиали ХБРА дар вилояти Хатлон ба корҳои сохтумони ҳусни оғоз бахшидем, ки ин метавонад барои боз ҳам мустаҳкам гардидани кор ва тақвияти он дар минтақа дар самти ХБРА роҳкушо гардад ва бовар дорем, ки барои ба истифода додани ин бино ба кор ба мо кумаки худро мерасонед, ҳамчунин омода ҳастем, ки ҳамкориҳоро тақвият бахшида ташаббусҳои минтақавиро мизбонӣ намоем ва ба татбиқи васеи ҳадафҳои “Атом барои сулҳ ва рушд” саҳмгузор бошем.
Дар охир хонум Сандра Стейскаль Мари намояндаи Агентии байналмилалии неруи атоми ибрози андеша намуда, оид ба ҳамкориҳо ва пешравиҳои ҷониби Тоҷикистон изҳори қаноатмандӣ намууда, дарҷ намуд, аз ҳамкорӣ бо Шумо шодам ва дар оянда низ мехоҳам, ки ин ҳамкориамон рушд ёбанду дар омоданамоии мутахассиси ҷавон дар самти саратоншиносӣ кушиш ба харҷ диҳем.
30 апрел таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат, Раиси Ҳукумати кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон маҷлиси Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.
Нахуст, дар бораи лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ байни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Консортсиуми сармоягузорон дар ҳайати Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Маркази рушди саноатӣ” оид ба амалисозии лоиҳаи “Таъсиси кластери нассоҷии гурӯҳи ширкатҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” раиси Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ Султон Раҳимзода гузориш дод.
Гуфта шуд, ки мақсади таҳия ва қабули лоиҳаи мазкур саҳмгузорӣ дар амалисозии ҳадафи стратегии саноатикунонии босуръати кишвар буда, ҷалби сармоя, бунёди кластерҳои агросаноатӣ ва коркарди нахи пахта то маҳсулоти ниҳоӣ дар дохили кишвар пешбинӣ мегардад.
Таъкид гардид, ки масъалаи бунёди иқтидорҳои истеҳсолӣ, коркарди пурраи ашёи хоми ватанӣ ва рушди соҳаи саноат, аз ҷумла саноати сабук, инчунин таъмини шуғли пурмаҳсул, ки яке аз ҳадафҳои стратегии кишвар ба ҳисоб меравад, дар барномаҳои давлатӣ ва стратегияҳои миллӣ, аз ҷумла дар “Стратегияи миллии рушди Ҷумҳурии Тоҷикистон барои давраи то соли 2030”, дарҷ шудааст.
Иттилоъ дода шуд, ки бо амалӣ намудани лоиҳаи мазкур зиёда аз 5500 шаҳрванди кишвар бо кор таъмин хоҳанд шуд.
Баъди муҳокима лоиҳаи созишномаи сармоягузорӣ оид ба амалисозии лоиҳаи “Таъсиси кластери нассоҷии гурӯҳи ширкатҳо дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” маъқул дониста шуд.
Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба масъулин дастур доданд, ки созишнома дар асоси тавофуқоти ҷонибҳо ба имзо расонда шуда, барои тасдиқ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод карда шавад.
Доир ба лоиҳаи қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ворид намудани тағйиру илова ба Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон” гузориши роҳбарони як қатор сохторҳо шунида шуд.
Таъкид гардид, ки лоиҳаи қарор барои дарёфти манбаъҳои иловагии даромади буҷети давлатӣ пешниҳод шудааст.
Лоиҳаи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи ворид намудани тағйиру илова ба Кодекси андози Ҷумҳурии Тоҷикистон” маъқул дониста шуда, барои баррасӣ ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ирсол гардид.
Дар идомаи маҷлис, ҳамчунин оид ба як қатор масъалаҳои муҳим, аз ҷумла идора ва назорати самараноки истифодаи замин қарорҳои дахлдор қабул карда шуд.
Дар фароварди маҷлис Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таваҷҷуҳи масъулини вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатиро ба иҷрои дастурҳои маҷлиси навбатӣ, супоришҳои қаблии Ҳукумати кишвар, инчунин вусъати ободонию созандагӣ, корҳои саҳроӣ, аз ҷумла кишту кори баҳорӣ ва омодагии ҳамаҷониба ба истиқболи сазовори ҷашни умумимиллии 35-солагии Истиқлоли давлатӣ ҷалб намуданд.