Skip to main content

Рушди илм асоси пешрафти иҷтимоию иқтисодии ҳар як кишвар мебошад. Дар Тоҷикистон, ки аз захираҳои табиӣ ва инсонӣ бой аст, илм дар таъмини рушди устувор ва навсозии ҷомеа нақши калидӣ дорад. Аз замони соҳибистиқлолӣ ҳукумати Тоҷикистон барои пешбурди илм қадамҳои назаррас гузошта, институтҳои нави илмию таҳқиқотӣ таъсис дода, сохторҳои мавҷударо навсозӣ намуда, сармоягузорӣ ба лоиҳаҳои илмиро афзоиш додааст.

Дар суханронии худ дар мулоқот бо ходимони илму маориф Президенти Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷанбаҳои калидии рушди илмро дар кишвар солҳои охир таъкид намуда, самтҳои афзалиятноки ояндаро муайян карданд. Мақсади асосии вохӯрӣ муҳокимаи муваффақиятҳо ва мушкилоти ҷорӣ дар соҳаи илм, инчунин муайян кардани тадбирҳои зарурӣ барои баланд бардоштани самаранокии таҳқиқоти илмӣ ва тайёр кардани кадрҳо буд.

Президент кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид карданд, ки илм яке аз омилҳои асосии рушди кишвар ва олимон манбаи муҳими зеҳнӣ мебошад. Ӯ қайд кард, ки ҳукумати мамлакат барои рушди ҳамаҷонибаи илм ва беҳтар намудани шароити иҷтимоии кормандони ин соҳа тамоми шароитро фароҳам овардааст. Саҳми илм дар рушди иқтисодиёт ва баланд бардоштани рақобатпазирии он бе иштироки фаъоли сармояи инсонӣ ғайриимкон аст, аз ин рӯ мақоми илм ва олимон дар ҷомеа давра ба давра баланд мешавад.

Дар байни дастовардҳои асосӣ таъсис ва дастгирии институтҳо ва марказҳои нави илмӣ-таҳқиқотӣ, беҳтар кардани заминаи моддӣ-техникии илм, инчунин сармоягузории назаррас ба лоиҳаҳои илмӣ ҷудо карда шуданд. Дар давраи соҳибистиқлолӣ дар соҳаҳои гуногуни иҷтимоию иқтисодии мамлакат, аз ҷумла илму маориф зиёда аз 1400 лоиҳаи давлатии сармоягузорӣ ба маблағи 36 миллиард сомонӣ амалӣ гардидааст. Ин имкон дод, ки сатҳи зиндагии аҳолӣ беҳтар карда шавад ва сатҳи камбизоатӣ аз 83% дар соли 1999 то 21,2% дар соли 2023 коҳиш дода шавад.

Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз карданд, ки бо вуҷуди муваффақиятҳои ба даст овардашуда, саҳми илми ватанӣ дар ММД-и кишвар ҳамагӣ 0,1% - ро ташкил медиҳад, ки ин нокифоя аст. Дар робита ба ин, ислоҳоти ҷиддӣ, аз ҷумла таҷдиди сохтори академияи миллии илмҳо ва институтҳои илмӣ-таҳқиқотии он зарур аст. Мушкилоти самаранокии пасти кори баъзе кормандон ва омодагии нокифояи кадрҳои илмӣ нишон дода шуданд, ки таҳияи меъёрҳои нави арзёбии фаъолияти муассисаҳои илмиро талаб мекунад.

Президент самтҳои афзалиятноки рушди илмро, аз ҷумла модернизатсияи иқтисоди миллӣ, рушди энергетика ва иқтисоди "сабз", иқтисоди рақамӣ, инчунин ҷорӣ намудани технологияҳои инноватсионӣ ва зеҳни сунъиро муайян намуд. Барои ноил шудан ба ин ҳадафҳо ҳавасмандии кормандони илм, беҳтар кардани сифати таҳқиқоти илмӣ ва аҳамияти амалии онҳо, инчунин ҷалби ҷавонон ба фаъолияти илмӣ ва ихтироъкорӣ зарур аст.

Дар хотима, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид карданд, ки илм ва маориф дар пешрафти давлат ва озод кардани ҷомеа аз бадбахтиҳо, аз қабили радикализм, хурофот ва ҷаҳолат нақши калидӣ доранд. Ӯ изҳори боварӣ намуд, ки олимони тоҷик рисолати худро бо садоқати баланди ватандӯстона иҷро намуда, дар таҳкими хотираи таърихию фарҳангии миллати тоҷик ва муаррифии шоистаи Тоҷикистон дар арсаи байналмилалӣ саҳми назаррас хоҳанд гузошт.

Ходими хурди илмии шуъбаи сотсиология Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А. Баҳоваддинови АМИТ Гардоншоев А.М.