Skip to main content
Дар таърихи 01 ноябри соли 2024 дар асоси нақшаи чорабиниҳо оид ба иҷрои дастуру супоришҳои Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва дар асоси дастури Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, профессор Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт кормандони илмӣ ва олимони ҷавони Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо ташаббуси директори Институт доктори илмҳои фалсафа, профессор Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра ҷиҳати тақвият додани корҳои амалӣ ва инъикоси фаъолияти коргарону мутахассисони нерӯгоҳи барқии обии Роғун ба ин иншооти бузурги аст сафарбар гардидем.

Неругоҳи барқии обии Роғун бо иқтидори муқарраршудааш 3600 МВт калонтарин нерӯгоҳи барқии обӣ дар минтақаи Осиёи Марказӣ мебошад. Ин бузургтарин “Иншооти аст” аз шаш агрегати гидроэлектрикӣ бо иқтидори 600 МВт бо турбинаҳои радиалӣ-меҳвар пайваст карда шудааст. Мувофиқи таҳлили коршиносон ҳаҷми истеҳсоли нерӯи барқ ​​дар Неругоҳи барқии обии Роғун дар як сол беш аз 17,0 миллиард кВт / соатро ташкил дода, сарбанди ин нерӯгоҳи муҳташам бо баландии 335 метр баландтарин сарбанд аз санг дар ҷаҳон шинохта шудааст. Ин маъхази нурбори миллат ҳамчун як иншооти гидроэнергетикии бисёрсамта, нафақат барои тавлиди нерӯи барқ, инчунин ҷиҳати танзими об, аз байн бурдани хатари обхезӣ ва аз байн бурдани хушксолӣ ба манфиати халқу миллат дар зери назорати хоси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор гирифта истодааст.

Гарчанде бунёди ин иншоот аз ҷониби баъзе кишварҳои поёноб қобили қабул набуд, аммо тибқи арзёбиҳо, нерӯгоҳи барқии обии Роғун ҳам аз ҷиҳати техникӣ, аз ҷиҳати экологӣ ва аз ҷиҳати иқтисодӣ мувофиқ ва мутобиқ ба стандартҳои байналмилалии бехатарӣ эътироф карда шудааст.

Таҳти назорати Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар тӯли чор соли аввали ба кор оғоз намудани ин иншоот панҷ ҷаласаи машваратӣ бо иштироки намояндагони ҳукуматҳои кишварҳои ҳавзаи дарёҳо, намояндагони корпусҳои дипломатӣ ва ташкилотҳои байналмилалӣ ва садҳо созмонҳои ҷамъиятӣ баргузор карда шуд.

Қайд намудан ба маврид аст, ки дар сурати бо иқтидори пурра ба кор андохтани Нерӯгоҳи барқии обии Роғун, якчанд мушкилоти вазнин роҳи ҳалли худро хоҳанд ёфт. Масалан норасоии нерӯи барқ ​​дар фаслҳои тирамоҳу зимистон пурра роҳи ҳалли худро меёбад ва Ҷумҳурии Тоҷикистон метавонад дар ҳолати ба истифода додани ҳама агрегатҳои ин нерӯгоҳ на фаъат Тоҷикистонро бо барқи доимӣ таъмин менамояд, балкӣ метавонад ба кишварҳои ҳамсоя ва дигар кишварҳое, ки ба нерӯи барқ эҳтиёҷ доранд нерӯи барқро ба содирот барорад, чи гунае, ки алакай Тоҷикистон ба баъзе кишварҳои ҳамсоя нерӯи барқ медиҳад, дар оянда ин содирот афзун хоҳад гашт.

Чи гунае, ки ҳамагон шоҳид будем ва ба воситаи ахбори умум интишор гашт аввалин агрегати гидроэнергетикии нерӯгоҳи барқии обии Роғун бо иштироки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва намояндагони ташкилотҳои молиявии байналмилалӣ, корпусҳои дипломатӣ, бинокорон ва намояндагони тамоми минтақаҳои кишвар санаи 16 ноябри соли 2018 ба истифода дода шуд.

Инчунин ба муносибати ҷашни муқаддасу мубораки миллӣ – солгарди бистуҳаштуми истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таърихи 09.09.2019 агрегати дуюми нерӯгоҳи Роғун - иншооти тақдирсози халқамон бо иштироки Пешвои миллат ба истифода дода шуд.

Нерӯгоҳи “Роғун” самара, яъне фарзанди истиқлолу озодии Ватани маҳбуби мо буда, ба кор оғоз кардани агрегати дуюми он дар рӯзи таҷлили ин ҷашни бузурги миллӣ туҳфаи олӣ ба мардуми шарифи Тоҷикистон мебошад.

Бояд ёдовар шуд, ки нерӯгоҳи барқии обии Роғун орзуву омоли халқи тоҷикро бароврда намуда, нафақат хонаҳоро равшан месозад балки қалбҳои мардумонро гарм менамояд. Ин иншооти тақдирсоз, омили боз ҳам баланд гардидани сатхи некуаҳволии мардуми Тоҷикистон мебошад. Оғози фаъолияти нерӯгоҳ муҳимтарин рӯйдоди таърихи давлатдории мардуми тоҷик аст ва он дар солномаи таърихӣ бо ҳарфҳои заррин сабт хоҳад шуд. Зеро нерӯи барқи аз ҷиҳати экологӣ тоза истеҳсолшуда талаботи Тоҷикистонро ба нерӯи барқ ​​пурра қонеъ намуда, ба рушди иқтисоди миллии кишвар мусоидат хоҳад кард.

Дар ҷараёни боздид аз нерӯгоҳи барқии обии Роғун аз ҷониби роҳбаладон ва мутахассисони соҳа ба мо ҳайти кормандони илмӣ маълум гардид, ки дар ин иншооти пурҳашамат зиёда аз 17 000 кормандон ба кор ҷалб карда шудаанд, ки қисми асосии ин кормандонро, яъне 95 фисади кормандонро мутахассисолӣ ватанӣ, яънен тоҷикон ташкил мекунанд, ва ин шаҳодат аз он медиҳад, ки ин иншооти аср на фақат барои Тоҷикистон нур меорад балки тоҷиконро дар бунёди чунин нерӯгоҳҳои бузург ҳамчун мутахассиси баландихтисос муаррифӣ менамояд ва тоҷикон метавонанд дар дигар давлатҳо барои сохтани чунин нерӯгоҳҳои буриқтидор ба мисли нерӯгоҳи барқии обии Роғун сафарбар карда шаванд.

Умед бар он дорем, ки таҳти роҳбарии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 4 агрегати дигари нерӯгоҳи барқии обии Роғун дар солҳои наздик ба кор медарояд ва Ватани маҳбуби мо аз ин ҳам чароғонтар ва рушантар хоҳад гашт.

ЗИЁЕВ СУБҲИДДИН НАСРИЕВИЧ, номзади илмҳои филология, Мудири шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлтҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон