
Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пас аз соҳибистиқлол гардиданаш дар ҳама соҳаҳои хоҷагии халқ дигаргуниҳои куллиро ба манфиати халқу давлат равона сохта, то санадҳои меъёрии ҳуқуқие, ки муносибатҳои ҷамъиятиро танзим мекунад, қабул ва мавриди амал қарор дод.
Парчами Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва муқадасоти миллӣ ба шумор меравад ва ин пеш аз ҳама дар моддаи 3-и Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон ифодаи худро ёфтааст.
Ҳар сол рӯзи 24 ноябрро дар мамлакат ҳамчун рӯзи парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷашн гирифта мешавад. 24-майи соли 2011 маҳз бо иқдоми Президенти Тоҷикистон мӯҳтарам Эмомалӣ раҳмон ба муносибати 20-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар пойтахти кишвар шаҳри Душанбе рамзҳои давлатӣ парчам ва нишон поягузорӣ шуданд ва парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон имрӯз ба баландии 165 метраи худ дар ҷаҳон ҷои аввал истода, дар китоби “Рекордҳои Генес” сабти ном шудааст.
Албата ин ифтихори бузурги миллати куҳанбунёди тоҷик ва дастоварди истиқлолияти кишварамон мебошад.
Парчами миллӣ, аввалин рамзи худшиносӣ ва муаянкунандаи қудрати сиёсӣ маҳсуб мешавад. Тоҷикон, ки яке аз миллатҳои соҳибтаъриху тамаддун дар ақсои олам шинохта шудаанд, дар аввалин марҳилаҳои давлатдории худ дорои пачам буданд. Далели ин нуқта достони “Коваи оҳакнгар”- “Шоҳнома”-и безаволи Абулқосим Фирдавсӣ мебошад.
Парчами аввалини давлати Тоҷикон парчами умумии Иттиҳоди Ҷамоҳири Шӯравии Сотсиалистӣ буд. Пайдоишаш аз соли 1922 ба шумор мерафт. Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон бори аввал соли 1929 ва маротибаи дуюм 24 феврали соли 1931 Конститутсияи худро қабул кард, ки моддаи 93 он дар бораи парчами давлатии Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон сухан мерафт. Ба моддаи санади меъёрӣ ҳуқуқие, ки муносибатро танзим мекард, чанд маротиба низ тағирот ворид карда шуда буд. Масалан дар соли 1938 дар моддаи мазкур калимаи Ҷумҳурӣ ба калимаи Республика иваз карда шуд. Ва ниҳоят 20 марти соли 1953 охирин бор рассом М.П. Шликов онро дар тасвири нав пешниҳод кард. Пас аз соҳибистиқлол гардидани кишвар Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҳамчун рамзи давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор қабул намуд. Дар натиҷа коммисияи махсус барои таҳияи парчами давлатӣ ташкил карда шуд.
Парчам 24 ноябри соли 1992 дар Иҷлосияи таърихии 16-уми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун рамзи давлати соҳибистиқлол тасдиқ гардид. Аслан рамзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар низомномаҳои дахлдор, ки онҳоро маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ мекард, инъикоси худро ёфта буданд.
Баъдан 12-майи соли 2007 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи рамзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон” қабул карда шуд, ки моҳият ва тартиби истифодаи расмии парчам, нишон ва суруди миллиро муқарар менамояд. Яъне пештар низомномаҳои марбут бо рамзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон рамзҳои давлатиро дар алоҳидагӣ муайян мекарданд, вале қонуни мазкур мақоми ҳар се рамзҳои асосии давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро дар якҷоягӣ муқарар менамоянд.
11- ноябри соли 2009 вакилони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи рӯзҳои ид”, ки мувофиқи он ҳарсола дар кишвар 24-ноябр ҳамчун рӯзи парчам ҷашн гирифта мешавад, қарор қабул карданд.
Тибқи талаботи моддаи – уми Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи рамзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон”, Парчами давлатии Тоҷикистон дар ҷойҳои зерин бо таври доимӣ афрухта мешавад:
-дар боло ё пештоқи бино ва ё дар ҳавлии қароргоҳи расмии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Судҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, Мақомоти прокуратураи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Бонки милли Ҷумҳурии Тоҷикистон, Комиссияи марказии интихобот ва раъйпурсии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазоратҳо, Кумитаҳои давлатӣ ва мақомотҳои дигари иҷрокунии давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Мақомоти маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, Мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот (ҷамоатҳо), намояндагиҳои дипломатӣ ва дигар ташкилотҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мамлакатҳои хориҷӣ ва ташкилотҳои байналмиллалӣ.
Парчам ин муттаҳид намудани мардум барои мақсадҳои ягона мебошад. Парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, новобаста ба андозааш бо риояи даққиқи ҳаҷму рангиасл тасвир карда шуда, ин аз се ранг иборат аст: сурх, сафед ва сабз. Дар парчам, тоҷ, ҳафт ситора бо ранги тиллоӣ ҷой гирифтаанд. Ранги сурх-мубориза ва ҷоннисоркуниҳои халқ баҳри озодӣ ва истиқлолият. Ранги сафед- бахту иқболи сафед, покизагӣ. Ранги сабз- саъйу кушиш ва заҳмату меҳнати сокинон баҳри сарсабзу хуррам гардонидани Ватан. Тоҷ- рамзи истиқлолияту озодии кишвар, ҳафт ситора рамзи ҳафт диёри таърихию зебоманзари Тоҷикистон- Суғд, Зарафшон, Рашт, Ҳисор, Вахш, Хатлону Бадахшон мебошад. Дар Бадахшон то имрӯз ранги сурх нишони хушбахтӣ, хушҳолӣ ва некуаҳволӣ, сафед нишонаи покӣ ва рӯшноӣ, сабз нишонаи табиат ҷавонӣ ва шукуфоӣ мебошад. Парчамҳо беш аз 3000 сол таърих дошта, аввалин бор дар Миср, Чин, Эрони Қадим пайдо шудаанд. Дар тамоми кишварҳои ҷаҳон аз ҷониби шаҳрвандон эҳтироми рамзҳои давлатӣ ба ҷо оварда мешаванд.
Дар асоси гуфтаҳои боло қайд кардан ба маврид аст, ки парчами давлатӣ муқаддасоти милли кишвар ба ҳисоб рафта дар арсаи байналмиллалӣмуаррифкунандаи давлату миллат буда, аз соҳибистиқлолӣ ва соҳибихтиёрии давлат шаҳодат медиҳад.
Қайд намудани рӯзи қабули парчами давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон аввалин маротиба 24- ноябри соли 2009 сурат гирифтааст, ки ҳар сол ин санаи муборак дар сатҳи давлатӣ ҷашн гирифта мешавад.
Расулов Т.М.- ходими калони илмии Муассисаи давалатии «Маркази таҳқиқоти технологияҳои иноватсионии Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон»
Расули Ф.Т.- ходими илмии Муассисаи давалатии «Маркази таҳқиқоти технологияҳои иноватсионии Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон»
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
- Мақолаҳо 26 ИЮН 25
Categories
ИШТИРОК ВА СУХАНРОНИИ НОИБИ ПРЕЗИДЕНТИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ИБОДЗОДА САИДМУҚИМ ТИЛЛОХӮҶА ДАР ФОРУМИ II АКАДЕМӢ ОИД БА ЭНЕРГИЯИ САБЗ ДАР ШАҲРИ АЛМААТО
ИШТИРОКИ ОЛИМОН ДАР КОНФЕРЕНСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ИЛМӢ БАХШИДА БА ҶАШНВОРАИ ҲОФИЗИ ШЕРОЗӢ ДАР МАВЗУИ “700 СОЛ БО ҲОФИЗ”
Рӯзҳои 9-14 июни соли 2024 ҷиҳати иштирок дар ҳамоиши байналмилалии ЮНЕСКО дар мавзуи “700-сол бо Ҳофиз” ба шаҳри Парижи Фаронса дар ҳайати олимону ҳунармандони кишвар сафар намудам.
Конференсияи байналмилалии “700 сол бо Ҳофиз” дар қароргоҳи ЮНЕСКО дар шаҳри Париж рӯзи 11 июни соли 2024 оғоз ёфт. Ҳайати олимони тоҷикро намояндаи доимии Тоҷикистон дар ЮНЕСКО Дилшод Раҳимӣ пазироӣ кард.
Дар толори ЮНЕСКО намоиши дастхатҳои девони Ҳофизи Шерозӣ, осори илмии доир ба Ҳофиз таълифшуда ва гӯшаи таҳқиқоти Ҳофизи Шерозӣ дар Тоҷикистон ба намоиш гузошта шуда буд.
Конференсияро вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Матлубахон Сатториён оғоз намуда, доир ба мақому манзалати Ҳофизи Шерозӣ дар Тоҷикистон, таҳқиқу пажуҳиш ва нашри девони ӯ дар Тоҷикистон суханронӣ карда, таъкид кард, ки Конферекнсияи байналмилалии мазкур бо дастгирии Ҳукумавти Ҷумҳурии Тоҷикистон, махсусан бо ташаббуси Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баргузор мегардад.
Ҳамчунин, муовини Дабири Кулли ЮНЕСКО оид ба фарҳанг Эрнесто Оттоне низ дар бахши ифтитоҳи конференсия суханронӣ карда, доир ба мақоми Ҳофиз дар адабу фарҳанги ҷаҳон суханронӣ кард.
Баррасии маърузаҳои илмӣ дар толори XI идома ёфт. Бахши дуюми Конференсия тибқи барнома “Ҷаҳони Ҳофиз, таърих ва худогоҳӣ” ном дошт, ки дар ин бахш бо Аҳмад Покатчӣ – сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар ЮНЕСКО раисӣ намудем.
Банда дар бахши 4, ки Ҳофиз ва маънавият ном дошт, дар мавзуи “Фасоҳат ва балоғати сухан дар ғазадиёти Ҳофизи Шерозӣ” суханронӣ намудам.
Дар ҳамоиш бо олимону муҳаққиқон аз кишварҳои гуногун шинос гардида, бо онҳо суҳбату мулоқотҳои суданд баргузор кардем.
Дар баробари боздид намудан аз мавзеъҳои таърихию фарҳангии Фаронса дар консерти муштараки филармонияи Париж-Шарқ, ки бо иштироки ҳунармандони тоҷику эронӣ баргузор гардид, иштирок кардам.
Рафти иштироки ҳайати иштиркдорони Конференсияи тавассути шабакаҳо гуногуни ҷаҳон ва Тоҷикистон нишон нишон дода шуд.
Ҳамчунин, бо супориши президенти АМИТ муҳтарам Қ. Хушвахтзода диплом, шаҳодатнома ва нишони сарисинагии Узви хориҷии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро ба Раҳом Аша, ки ба тозагӣ интихоб шуда буд, супоридам.
Имрӯз, 15 июн дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати кушодашавии 46- умин сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон ҳамоиши илмӣ – назариявӣ баргузор гардид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии ифтитоҳии хеш иброз доштанд, ки бо дастгирӣ ва ташаббусҳои беназири Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи илм ба яке аз соҳаҳои калидӣ, афзалиятдошта ва авлавиятдошта мубаддал гардидааст. Тӯли даврони соҳибистиқлолӣ дар сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати мамлакат мавқеи махсус ба наврасону ҷавонон дода мешавад. Дар ин росто, ҳадафи баргузории 46-умин сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон низ дар амал татбиқ намудани сиёсати илмии Ҳукумати мамлакат аз овони мактабхонӣ маҳсуб меёбад.
Дар баробари ин, Президенти маҳбуби кишварамон таъкид менамоянд, ки “дар шароити пешрафти босуръати илму технологияҳои муосир мо бояд тамоми имкониятҳоро барои таълиму тарбияи фарзандон ва фароҳам овардани шароити мусоид ҷиҳати рушди ҳамаҷонибаи онҳо сафарбар созем, онҳоро ба роҳи рост ҳидоят кунем ва ба ҳаёти мустақилона омода намоем, зеро кӯдакон ва наврасону ҷавонони имрӯза ояндаи мо, давомдиҳандагони кори мо ва умеду орзуи мову шумо мебошанд. Агар мо хоҳем, ки дар оянда Ватанамон ободу зебо ва ҳамқадами кишварҳои пешрафта гардад, бояд ҳеҷ гоҳ аз раванди таълиму тарбияи насли наврас дар канор набошем”. “... ба хотири боз ҳам беҳтар ба роҳ мондани омӯзиши илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ, инчунин, барои тавсеаи тафаккури техникии насли наврас солҳои 2020-2040 “Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф” эълон карда шаванд”.
Гуфта шуд, ки имсол 54 сол аз фаъолияти Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон пур мешавад, яъне шуруъ аз 4 декабри соли 1971 ҳангоми таъсиси Академияи хурд натиҷаҳои назарру қонеъкунанда аз ҳисоби корҳои илмию таҳқиқотии хонандагони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, литсею гимназияҳо аз тамоми шаҳру ноҳияҳои мамлакат мушоҳида гардида истодаанд.
Таъкид гардид, ки асоси кор ва фаъолияти Академияи хурди илмҳои Тоҷикистонро бахшҳои ихтисосӣ, маҳфилҳои илмӣ, иттиҳодияҳои эҷодии хонандагон ва Сессияҳои илмии аъзоёни Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон ташкил медиҳад, ки дар пояи Институтҳои илмӣ-таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ ва Маркази ҷумҳуриявии таҳсилоти иловагии Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон амал мекунанд. Аз ин лиҳоз, миннатдории Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро ба Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон мерасонем.
Дар идома мудири шуъбаи кор бо мактаббачагони АХИТ дар назди Раёсати АМИТ, доктори илмҳои иқтисодӣ Манучеҳр Садриддинов ва дигар намояндагони вазорату идораҳо суханронӣ намуданд. Дар кушодашавии 46- умин сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон зиёда аз 500 нафар хонандагон аз тамоми шаҳру ноҳия ва вилоятҳо иштирок доштанд.
Дар фарҷом як зумра аз иштирокчиёни фаъоли Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон аз вилотятҳои ВМКБ, Суғд ва Хатлон бо диплом ва сипосномаҳои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сарфароз гардонида шуданд.
БА МУНОСИБАТИ 65- СОЛАГИИ ТАЪСИСИ ҶАМЪИЯТИ ДӮСТИИ ТОҶИКИСТОНУ АФҒОНИСТОН ВА 79- УМИН СОЛГАРДИ ХУНЁГАРИ НОТАКРОРИ ШАРҚ АҲМАД ЗОҲИР
Имрӯз, 14 июн дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати 65- солагии таъсиси ҷамъияти дӯстии Тоҷикистону Афғонистон ва 79- умин солгарди хунёгари нотакрори Шарқ Аҳмад Зоҳир маҳфили илмӣ ва фарҳангӣ-ҳунарӣ таҳти унвони “Садои дӯстӣ ва қаламрави ҳамбастагӣ” баргузор гардид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт тамоми ҳавдорон ва мухлисони хунёгари нотакрори Шарқ Аҳмад Зоҳирро ба ин сана муборак гуфта, таъкид дошт, ки савту навои хуш ва оҳангу садои гӯшнавоз, ки дар пардаи шеъру мусиқӣ мунсаҷим мешаванд, мардумро аз ҳар гӯшаву каноре даври ҳам ҷамъ меоваранд ва тантанаи дӯстию ҳамбастагиро таъмин месозанд. Аз тариқи шунидани созу оҳангу навою садои марғуб инсонҳо на танҳо қалбан таскин меёбанд, балки ба зиндагӣ дилгарм шуда, дар ҳавои шеъру мусиқӣ худро дарёфта, ҳамдигарро шинохта, эҳсоси ҳамдардӣ карда, даври ҳам ҷамъ омада, саранҷом ба ваҳдати куллӣ мерасанд. Ин аст, ки шеъру мусиқӣ ҷаҳонро тағйир ва дигаргуна мекунад ва шароити дӯстию ҳамбастагиро фароҳам меоварад.
Таъкид гардид, ки маҳфили мо бо мусиқӣ ва шахсияти овозадори мусиқии шарқ – Аҳмад Зоҳир бевосита иртибот дорад, ногузир ба чанд нукта таваҷҷуҳ мекунем. Мусиқӣ ба унвони ҳунар аз қадимтарин замонҳо ҳамқадаму ҳамнафаси инсонӣ буда, дар ғаму шодӣ, бурду бохт, муваффақияту нокомӣ ва дарду ранҷ инсони зиндаро шарикӣ мекардааст. Инсон танҳо дар қолаби мусиқӣ ба зиндагӣ аз нав дил мебандад ва онро гиромӣ медорад. Ба ин маъно мусиқӣ аз дарун ва ботин инсонро озодӣ мебахшад: озодӣ аз дарду ранҷ, озодӣ аз кинаву кудурат, озодӣ аз мазаррату бадбинӣ, озодӣ аз зулму истибдод ва дар маҷмуъ, озодӣ аз андӯҳи маргу нестӣ.
Гуфта шуд, ки мусиқии ҳирфаӣ, ки қалбҳоро ба шӯр оварда, эҳсоси истиқлолро дар вуҷуди инсонӣ туғён мебахшад, бемуҳобот, дар савту наво ва овозу садои ноткрори хунёгари маъруфи Шарқ Аҳмад Зоҳир зуҳур кардааст.
Аз ин ҷост, ки ҳамасола дар нимаи аввали моҳи июн, махсусан, санаи 14 июн, ки ҳам рӯзи таваллуд ва ҳам рӯзи даргузашти овозхони шаҳри Шарқ Аҳмад Зоҳир аст, доираҳои вежаи фарҳангию ҳунарӣ дар қолиби маҳфилу нишастҳо аз ин ҳунарманди нотакрор тамҷид мекунанду ёди ӯро гиромӣ медоранд. Маҳфили имрӯзаи мо ҳам, ки дар доираи ҳамкориҳои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистону Афғонистон баргузор мегардад.
Воқеан, Аҳмад Зоҳир то он дараҷа шахсияти матраҳи мусиқии Афғонистон будааст, ки тайи соли охири зиндагӣ (солҳои 1969-1979) пайдарпай сазовори бонуфузтарин ҷоизаи ҳунари овозхонии кишвар “Хонандаи беҳтарини сол” гардидааст. Тайи фаъолияти ҳунарӣ Аҳмад Зоҳир беш аз 600 суруду тарона сароидааст, ки ғолибан ба забони дарӣ садо дода, танҳо чанд суруди ангуштшумори ӯ ба забонҳои пашту, ҳиндӣ, англисӣ ва русӣ суруда шудаанд.
Дар идома раиси Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистон-Афғонистон профессор Қосимшо Искандаров, шодбошии муовини раиси Ҷамъияти дӯстӣ ва равобити фарҳангӣ бо кишварҳои хориҷӣ Иброҳим Абдуллозода мавриди истимоъ қарор гирифта, баъдан гузориши илмӣ-ихтисосии ҳунарманди машҳури Афғонистонӣ Ваҳид Қосимӣ дар мавзуи “Аҳмад Зоҳир: зиндагии эҷодӣ, вежагиҳои ҳирфаӣ ва мушаххасоти ҳунарӣ” шунида шуд (зимнан, устод Ваҳид Қосимӣ бо ҳузури навозандагон чанд таронаву суруди Аҳмад Зоҳир ба таври зинда иҷро кард).
Инчунин, суханрониҳои ёддоштӣ-хотиротии Шоири халқии Тоҷикистон Аскар Ҳаким, донишманд, шоиру сиёсатмадори Афғонистон Муҳаммад Ёрманд, санъатшиноси матраҳи миллӣ, доктори саннъатшиносӣ Аслиддин Низомӣ ва ҳунарнамоии Ҳунармандони мардумии Тоҷикистон Файзалӣ Ҳасан ва Мастона Эргаш ва амсоли инҳо шунида шуда, дар байни ҳар як суханронии хотиротӣ як таронае дар иҷрои зиндаи мухлисони Аҳмад Зоҳир бо шумули Каримҷон Мизонзода (ҳаводори суруду таронаҳои Аҳмад Зоҳир аз Дарвоз), овозхони ҷавону умедбахш Фирӯзаи Тоҳир мавриди истимоъи ҳозирини маҳфил қарор гирифт.
Имрӯз, 13 июн таҳти роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷалассаи васеи Раёсати Шурои ҳамоҳангсозии корҳои илмию таҳқиқотӣ баргузор гардид.
Дар ҷаласа масъалаҳои баррасии раванди экспертизаи лоиҳаҳои илмию таҳқиқотии аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузоришаванда барои солҳои 2026-2030, тасдиқи лоиҳои илмию таҳқиқотии нави аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузоришаванда барои солҳои 2026-2030, баррасӣ ва тасдиқи ҳайати Бахшҳо ва Комиссияи экспертии Шурои ҳамоҳангсозии корҳои илмию таҳқиқотӣ мавриди таҳлил қарор дода шуданд.
Гуфта шуд, лоиҳаҳои илмию таҳқиқотие, ки аз экспертизаи Шурои ҳамоҳангсозии корҳои илмю таҳқиқотӣ гузашта, барои маблағгузорӣ тавсия карда шуда буданд. Бо сабабҳои номаълум лоиҳаҳои номбурда дар соли 2025 аз буҷети давлатӣ маблағгузорӣ нагардиданд, муҳлати иҷроиши ин 11 лоиҳа ва маблағгузории онҳо ба соли 2026 тамдид карда мешавад.
Ҳамзамон роҳбари академия дар масъалаҳои ҷорӣ оид ба саривақт иҷрои лоиҳаҳо аз ҷониби вазорату идораҳо ва татбиқи он дар истеҳсолот бартараф намудани камбудиҳо ҷойдошта, тамдид намудани лоиҳаҳои фармошӣ ба масъулин дастурҳо доданд.
Дар идома намояндагони вазорату идораҳо ва сохторҳои гуногун доир ба таҷдид ва амалисозии лоиҳаҳо пешниҳодҳои худро иброз доштанд.
Имрӯз, 12 июн дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон ба муносибати 28- умин солгарди Рӯзи Ваҳдати миллӣ дар мавзуи «Ваҳдати миллӣ – ҳастии давлат ва бақои миллат» ҳамоиши ҷумҳуриявӣ баргузор гардид.
Дар ҳамоиш Раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон, Корманди шоистаи Тоҷикистон, номзади илмҳои филологӣ – Рудобаи Мукаррам, муовини якуми Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – Маликшо Неъматзода, муовини Вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон – Лутфия Абдухолиқзода, директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмадизода Нозим, директори Маркази исломшиносӣ дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – Абдураҳим Холиқзода, Директори Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – Хайриддин Усмонзода, ректори Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – Даврон Сафарзода иштирок ва суханронӣ намуданд.
Ба кори ҳамоиш раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон, Корманди шоистаи Тоҷикистон, номзади илмҳои филологӣ – Рудобаи Мукаррам ҳусни оғоз бахшида иброз доштанд, ки Ваҳдати миллӣ ва Истиқлолияти давлатӣ барои эҳё ва сохтани давлати мустақили Тоҷикистон ҳамчун давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона ба як заминаи боэътимод мубаддал гардиданд. Ин мафҳуми муқаддас барои давлати навҷавон имконият фароҳам намуд, ки сиёсати сулҳдӯстона ва муносибати ҳамкории баробар бо тамоми ҷаҳон барқарор гардид.
Муовини якуми Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – Маликшо Неъматзода дар суханронии хеш иброз доштанд, ки дар шароити Тоҷикистони соҳибистиқлол ташаккули Ваҳдати миллӣ, қабл аз ҳама, ба омилҳои дохилии ҷомеа, махсусан ба фарҳанги қадимаи сулҳофар ва хирадгароёнаи миллати тоҷик вобастагии амиқ дорад. Дар ин раванд дарки дурӯсти аҳамияти ваҳдати миллӣ, шинохти моҳият ва нақши стратегии он дар сарнавишти миллат ва давлати миллӣ ҳамчун хусусияти хоси ин кишвар ба назар мерасад.
Дар идома директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмадизода Нозим иброз дошт, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар як суханронии хеш таъкид намудаанд, ки “Ваҳдат барои мо як вожа ва калимаи одӣ нест, балки номаи тақдири мо, шарти пешрафти кишварамон ба сӯи ояндаи ободу осуда ва муҳимтар аз ҳама, кафили сарҷаъмию хушбахтии имрӯзу ояндаи халқамон аст”
Гуфта шуд, ки мафҳуми “Ваҳдати миллӣ” барои ҳар миллат ҳамчун арзиши олии маънавию сиёсӣ эътироф мегардад ва халқу миллатҳои ҷаҳон ба он аз тариқи равишҳои мухталиф ва дар пайи таъсири омилҳои гуногуни дохилию хориҷӣ мерасанд. Маънову моҳияти кӯтоҳи ваҳдат дар ҳамдилӣ ва иттифоқ, яъне дар ҷамъияти инсонӣ инсонвор зистан аст, ки онро фарҳанги ваҳдатофар меноманд.
#ДАСТОВАРДИ НАВ. АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН АККРЕДИТАТСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛИРО БОМУВАФФАҚИЯТ ГУЗАШТ
Имрӯз, 09 июн дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт машварати корӣ баргузор гардид.
Дар маҷлиси машваратӣ таъкид шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (АМИТ) расман аккредитатсияи байналмилалии муассисавиро гузашта, хулосаи мусбии Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (IAAR)-ро, ки яке аз муассисаҳои пешбари аккредитатсионӣ дар минтақа мебошад, дарёфт намуд.
Гуфта шуд, ки қарори мазкур дар ҷаласаи Шӯрои аккредитатсионӣ, ки 12 феврали соли 2025 баргузор гардид (протоколи №92), бар асоси хулосаи Комиссияи коршиносони беруна қабул шуд. Дар рафти арзёбӣ тамоми самтҳои калидии фаъолияти Академия — аз таҳияи барномаҳои таълимӣ то фаъолияти илмӣ ва рақамикунонӣ мавриди таҳлил қарор гирифтанд.
IAAR аъзои Ассотсиатсияи Аврупо оид ба таъмини сифати таҳсилоти олӣ (ENQA) мебошад ва дар Феҳристи Аврупоии таъмини сифати таҳсилоти олӣ (EQAR) ба қайд гирифта шудааст, ки эътирофи байналмилалии стандартҳои онро тасдиқ мекунад.
Қобили зикр аст, ки дар таҷрибаи Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (АРБ) аккредитатсияи чунин муассисаи илмӣ, аз ҷумла Академияи илмҳо бо дарназардошти ҷузъи бунёдии илмии он як дастоварди нодир буда, бори аввал гузаронида мешавад. Агентӣ ба Академия тавсия додааст, ки фаъолияти худро дар самти мобилии академӣ, ҷорӣ намудани усулҳои инноватсионии таълим, густариши ҳамкориҳои илмӣ, шаффофияти барномаҳои таълимӣ ва рақамикунонии таҳсилот тақвият диҳад.
Директори генералии IAAR, хонум Алина Жумагулова, таъкид намуд, ки аккредитатсияи бомуваффақият нишонаи қобилияти баланди Академия ва омодагии он барои ҳамкории байналмилалӣ ва иштирок дар ташаббусҳои илмии ҷаҳонӣ мебошад.
Ин дастоварди муҳими Академия имкониятҳои навро дар ҷалби шарикони хориҷӣ ва тавлиди лоиҳаҳои нави илмӣ боз намуда, нуфузи Тоҷикистонро дар ҷомеаи илмии ҷаҳонӣ тақвият хоҳад дод.
Иштироки намояндагони Академияи миллии имлҳои Тоҷикистон дар Анҷумани II Шӯроҳои илмии Ассотсиатсияи байналмилалии академияҳои илм
Аз 3 то 7 июни соли 2025 дар шаҳри Ҷинан, Вилояти Шандунии Ҷумҳурии Мардумии Чин Анҷумани II Шӯроҳои илмии Ассотсиатсияи байналмилалии академияҳои илм (АБАИ) Конфронс оид ба мубодилаи байналмилалӣ ва ҳамкории академияи илмҳо баргузор гардид. Чорабинӣ бо ташаббуси Академияи илмҳои вилояти Шандун ва Академияи миллии илмҳои Беларус баргузор шуда, дар он намояндагони академияҳои илм, олимон ва мутахассисони сатҳи байналмилалӣ ширкат варзиданд.
Аз ҷониби Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (АМИТ) дар чорабинӣ Курбонов Кобилчон Шарифбоевич, сардори Раёсати робитаҳои байналмилалии илмии АМИТ ва директори Муассисаи давлатии илмии "Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ", Шерализода Назриало Шерали иштирок намуданд.
Дар чорабни мазкур Курбонов Кобилчон Шарифбоевич дар мавзуи «Ҳимояи ҳуқуқи моликияти зеҳнӣ дар партави Стратегияи миллии рушди моликияти зеҳнии Ҷумҳурии Тоҷикистон» баромад намуда зикр намуданд, ки дар самтҳои афзалиятноки сиёсати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи моликияти зеҳнӣ, нақши Академияи миллии илмҳои Точикистон назаррас буда дар ин раванд ба зарурати тақвияти ҳамкориҳои байналмилалӣ дар ин самт ишора намуд.
Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон минбаъд низ ҷиҳати густариши робитаҳои илмии байналмилалӣ ва иштироки фаъол дар чорабиниҳои сатҳи ҷаҳонӣ талош хоҳад кард.