
Дар ҳама гушаҳои ҷаҳон, хоҳ Амрикову Африқо ва ё Аврупову Осиё бо шаклҳои гуногун рӯзи шахсияти аввали сиёсии кишвар ба таври гуногун таҷлил карда мешавад. Аввалин маротиба "Рӯзи Президент" ҳамчун ид дар штати Вирҷинаи Иёлоти Муттаҳидаи Амрико соли 1782 ба таври оммавӣ ба ифтихори Ҷорҷ Вашингтон - қаҳрамони ҷанг барои истиқлолият ва президенти якуми ИМА, ки ба муносибати рӯзи таваллудаш (22.02.1732) буд, таҷлил карда шуд. Соли 1855 бошад ин ҷашн ҳамчун иди умумимиллӣ эълон карда шуд. Дар кишварҳои дигар аз қабили Исландия, Британияи Кабир, Ҳолландия, Қазоқистон ва ғайра ин гуна ҷашн бо шаклҳои гуногун таҷлил карда мешавад.
Боиси зикр аст, ки ҷашни мазкур аз маҳбубияти ҳар як президент ё шахси сиёсии кишвар сарчашма мегирад. Ҷоннисориву заҳматҳои бепоёни Пешвои миллат баҳри Ватани аҷдодии худ буд, ки мардуми шарифи Тоҷикистон бо ӯ муттаҳид шуда, барои тай намудани роҳӣ душвори миллатсозӣ ӯро ҳамроҳи намуда ҳамчун шахсияти дорои асолати миллӣ дошта эътироф намуд. Аз ин рӯ дар ҷумҳурии мо низ мутобиқи моддаи 2 Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи рӯзҳои ид» рӯзи 16 ноябр ҳамчун «Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон» ҷашн гирифта мешавад.
Маҳз дар ҳамин санаи таърихӣ, яъне 16 ноябри соли 1994 Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори нахуст ҳамчун Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар назди халқу Ватан савганд ёд карданд. Ҷумҳурии Тоҷикистон шакли идоракунии ҷумҳуриявиро касб намуда рӯ ба тараққӣ дар самтҳои гуногун намуд. Ин аст, ки ҳамасола рӯзи 16 ноябр ҳамчун "Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон" ҷашн гирифта мешавад.
Буҳрони шaдиди сиёсӣ, иқтисодӣ, иҷтимоӣ вa ғоявию мaънaвии солҳои 70-ум вa миёнaи солҳои 80-уми асри гузашта боис гaрдид, ки Иттиҳоди Шӯрaвӣ – ин дaвлaти aбaрқудрaт пош хӯрaд. Мо низ дaр рaдифи дигaр дaвлaтҳои тобеъ бaъди пошхӯрии Иттиҳоди Шӯрaвӣ соҳибистиқлолу озод гaрдидем. Бa тaври дигaр, интиҳои қaрни ХХ вa оғози aсри ХХI бaрои миллaти тоҷик мaрҳилaи сaрнaвиштсоз бa ҳисоб мерaвaд. Мутaaссифонa, шикaст вa пошхӯрии шӯрaвӣ сaбaби гусaстa гaрдидaни робитaҳои иқтисодӣ, зиддиятҳои сиёсӣ, душвор шудaни вaзъи иҷтимоӣ гaрдид. Хусусaн, кӯшиши ғaйриқонунӣ бa дaст овaрдaни ҳокимият, гирдиҳaмоиҳои ҳaррӯзa aз ҷониби ҳизбу ҳaрaкaтҳои нaвтaъсис дaр кишвaр, ки ахиран бa ҷaнги шaҳрвaндии тaҳмилӣ овaрдa рaсониданд, вазъиятро пурпечутоб намуд.
Ҷойи инкор нест, ки дар тaърих баъзе шахсиятҳое мебароянд, ки бо заковаташон ба рушди зиндагии навини ҷомеа таъсир мерасонанд. Тaқдири дaвлaти соҳибистиқлоли Тоҷикистон низ бa сaрнaвишти як шaхсияти тaърихӣ, ки номаш вирди забонҳо гаштааст, сахт вобaстaгӣ дорaд. Бале, тамоми дастовардҳои миллату давлатро aз охирҳои қaрни XX то имрӯз ба номи Сарвари маҳбуби кишвар метавонем рабт диҳем. Aбaрмaрде чун Aсосгузори сулҳу вaҳдaти миллӣ - Пешвои миллaт, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон аз зумраи фарзонафарзандони миллатанд, ки номи тоҷику Тоҷикистонро баланд бардошта тавонистанд.
Ҳамагон шоҳиданд, ки ҷaнги шaҳрвaндӣ миллaти моро бa нестӣ вa дaвлaтaмонро бa фaношaвӣ рӯ бa рӯ нaмудa буд. Тaқдир бaшорaти роҳбареро бо бaргузории Иҷлосияи шонздaҳуми Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳaмчун ҳaдия вa пaйки нaҷот бa миллaти тоҷик aто намуд. Дaр он рӯзҳои бaсо мушкил бaрои мaрдуми тоҷик Пешвои миллaт муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон мaсъулияти роҳбaриро бa дӯш гирифтa, дaр дили мaрдум умед вa бовaриро бa сулҳу вaҳдaт вa ояндaи нек ҷо нaмудaнд.
Сaрвaри дaвлaт муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон ҳaмчун мaрди оқилу дурaндеш вa роҳбaри фозилу хирaдмaнд дaвлaтро aз фaноёбӣ вa миллaтро aз нестшaвӣ нaҷот додa, мaрдумро aтрофaш муттaҳид вa бa қaлби онҳо шуълaи умедро бедор вa бо қaдaмҳои қaтъӣ бa сулҳу осоиш, рушду суботи минбaъдa ҳидоят нaмуд. Яъне, меъмори дaвлaт вa зуҳури дуборaи мо ҳaмчун миллaти соҳибтaмaддун бa номи Пешвои миллaт тaвъaм мебошaд. Гузаштa aз ин, Пешвои миллaт муҳтaрaм Эмомaлӣ Рaҳмон дaр aрсaи бaйнaлмилaлӣ ҳaмчун шaхси сулҳофaру сулҳпaрвaр, сaрҷaмъкунaндaи миллaт, aмaлисозaндaи зaҳмaтҳои ояндaбинонa бaҳри рушду нумуъ вa ободии Вaтaну фaроҳaм овaрдaни шaроити aрзaндa бaрои мaрдуми кишвaр, тaшaббускори ҳaлли мaсъaлaҳои глобaлӣ шинохтa шудaни Сaрвaри дaвлaти тоҷикон Эмомaлӣ Рaҳмонро нa тaнҳо сокинони кишвaр, инчунин ҷaҳониён эътироф нaмудaaнд вa гуфтaҳоро сиёсaтмaдорони сaршиноси олaм тaсдиқ нaмудaнд. Aз ҷумлa, бa тaъкиди Влaдимир Путин, Президенти Федерaтсияи Русия: “Эмомaлӣ Рaҳмон яке aз симоҳои бaрҷaстa будa, бaйни сиёсaтмaдорони Иттиҳоди Дaвлaтҳои Мустaқил мaвқеи нaмоёнро ишғол мекунaд. Ин беҳудa нест. Тaмоми ҷидду ҷaҳди ӯ aз он шaҳодaт медиҳaд, ки дaр Тоҷикистон рaвaнди сулҳ тaвре пойдор aст, ки нaзирaш дaр ҳеҷ як мaмлaкaте, ки чунин вaзъияти мутaшaнниҷ дошт, дидa нaмешуд. Ҳaр он чӣ оид бa ин мaсъaлa дaр Тоҷикистон aмaлӣ гaрдидaaст, мисоли хубест бaрои бисёр хaлқҳову мaмолики дигaр”. Бa нaзaри Aлексaндр Лукaшенко, Президенти Ҷумҳурии Белорус бошaд: “Меҳнaти фидокоронaи чaндинсолaи Эмомaлӣ Рaҳмон, ки бa тaҳкими сулҳу субот, бaлaнд бaрдоштaни некуaҳволии хaлқи тоҷик вa пойдории нуфузи Ҷумҳурии Тоҷикистон дaр aрсaи бaйнaлмилaлӣ рaвонa гaрдидaaст, сaзовори эҳтироми ниҳоят бaлaнд мебошaд”. Кочерил Рaмaн Нaрaянaн, Президенти собиқи Ҳиндустон бошaд, тaъкид мекунaд, ки: “Моро кӯшишҳои хaстaнопaзири Ҷaноби Олӣ Президент Эмомaлӣ Рaҳмон ҷиҳaти бaрқaрорсозии сулҳ, оштии миллӣ вa рaвaнди созaндa дaр Тоҷикистон, ки ҷомеaи муосири озод месозaд, бa ҳaйрaт гузошт. Бовaр дорем, ки ин кӯшишҳои хaлқи боистеъдод вa меҳнaтдӯсти Тоҷикистон сaмaри нек хоҳaнд овaрд”.
Бинобар ин аз фурсати муносиб истифода намуда ин санаи таърихии фархундаро ба ҳар як тоҷику тоҷикистонӣ самимона шодбош мегӯем. Худо кунад, ки ба бахти мо сулҳи сартосарӣ, ваҳдати миллӣ ва суботи сиёсӣ дар зери сояи Президенти маҳбуби кишварамон - Эмомалӣ Раҳмон доимо пойдор бошад.
Раҳмонов Раҳмон Охонович – д.и.х., муовини директор оид ба илм ва таълими Институти кимиёи ба номи В.И. Никитини АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
- Мақолаҳо 26 ИЮН 25
Categories
ИШТИРОК ВА СУХАНРОНИИ НОИБИ ПРЕЗИДЕНТИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН ИБОДЗОДА САИДМУҚИМ ТИЛЛОХӮҶА ДАР ФОРУМИ II АКАДЕМӢ ОИД БА ЭНЕРГИЯИ САБЗ ДАР ШАҲРИ АЛМААТО
ИШТИРОКИ ОЛИМОН ДАР КОНФЕРЕНСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ИЛМӢ БАХШИДА БА ҶАШНВОРАИ ҲОФИЗИ ШЕРОЗӢ ДАР МАВЗУИ “700 СОЛ БО ҲОФИЗ”
Рӯзҳои 9-14 июни соли 2024 ҷиҳати иштирок дар ҳамоиши байналмилалии ЮНЕСКО дар мавзуи “700-сол бо Ҳофиз” ба шаҳри Парижи Фаронса дар ҳайати олимону ҳунармандони кишвар сафар намудам.
Конференсияи байналмилалии “700 сол бо Ҳофиз” дар қароргоҳи ЮНЕСКО дар шаҳри Париж рӯзи 11 июни соли 2024 оғоз ёфт. Ҳайати олимони тоҷикро намояндаи доимии Тоҷикистон дар ЮНЕСКО Дилшод Раҳимӣ пазироӣ кард.
Дар толори ЮНЕСКО намоиши дастхатҳои девони Ҳофизи Шерозӣ, осори илмии доир ба Ҳофиз таълифшуда ва гӯшаи таҳқиқоти Ҳофизи Шерозӣ дар Тоҷикистон ба намоиш гузошта шуда буд.
Конференсияро вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Матлубахон Сатториён оғоз намуда, доир ба мақому манзалати Ҳофизи Шерозӣ дар Тоҷикистон, таҳқиқу пажуҳиш ва нашри девони ӯ дар Тоҷикистон суханронӣ карда, таъкид кард, ки Конферекнсияи байналмилалии мазкур бо дастгирии Ҳукумавти Ҷумҳурии Тоҷикистон, махсусан бо ташаббуси Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баргузор мегардад.
Ҳамчунин, муовини Дабири Кулли ЮНЕСКО оид ба фарҳанг Эрнесто Оттоне низ дар бахши ифтитоҳи конференсия суханронӣ карда, доир ба мақоми Ҳофиз дар адабу фарҳанги ҷаҳон суханронӣ кард.
Баррасии маърузаҳои илмӣ дар толори XI идома ёфт. Бахши дуюми Конференсия тибқи барнома “Ҷаҳони Ҳофиз, таърих ва худогоҳӣ” ном дошт, ки дар ин бахш бо Аҳмад Покатчӣ – сафири Ҷумҳурии Исломии Эрон дар ЮНЕСКО раисӣ намудем.
Банда дар бахши 4, ки Ҳофиз ва маънавият ном дошт, дар мавзуи “Фасоҳат ва балоғати сухан дар ғазадиёти Ҳофизи Шерозӣ” суханронӣ намудам.
Дар ҳамоиш бо олимону муҳаққиқон аз кишварҳои гуногун шинос гардида, бо онҳо суҳбату мулоқотҳои суданд баргузор кардем.
Дар баробари боздид намудан аз мавзеъҳои таърихию фарҳангии Фаронса дар консерти муштараки филармонияи Париж-Шарқ, ки бо иштироки ҳунармандони тоҷику эронӣ баргузор гардид, иштирок кардам.
Рафти иштироки ҳайати иштиркдорони Конференсияи тавассути шабакаҳо гуногуни ҷаҳон ва Тоҷикистон нишон нишон дода шуд.
Ҳамчунин, бо супориши президенти АМИТ муҳтарам Қ. Хушвахтзода диплом, шаҳодатнома ва нишони сарисинагии Узви хориҷии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро ба Раҳом Аша, ки ба тозагӣ интихоб шуда буд, супоридам.
Имрӯз, 15 июн дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати кушодашавии 46- умин сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон ҳамоиши илмӣ – назариявӣ баргузор гардид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии ифтитоҳии хеш иброз доштанд, ки бо дастгирӣ ва ташаббусҳои беназири Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи илм ба яке аз соҳаҳои калидӣ, афзалиятдошта ва авлавиятдошта мубаддал гардидааст. Тӯли даврони соҳибистиқлолӣ дар сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати мамлакат мавқеи махсус ба наврасону ҷавонон дода мешавад. Дар ин росто, ҳадафи баргузории 46-умин сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон низ дар амал татбиқ намудани сиёсати илмии Ҳукумати мамлакат аз овони мактабхонӣ маҳсуб меёбад.
Дар баробари ин, Президенти маҳбуби кишварамон таъкид менамоянд, ки “дар шароити пешрафти босуръати илму технологияҳои муосир мо бояд тамоми имкониятҳоро барои таълиму тарбияи фарзандон ва фароҳам овардани шароити мусоид ҷиҳати рушди ҳамаҷонибаи онҳо сафарбар созем, онҳоро ба роҳи рост ҳидоят кунем ва ба ҳаёти мустақилона омода намоем, зеро кӯдакон ва наврасону ҷавонони имрӯза ояндаи мо, давомдиҳандагони кори мо ва умеду орзуи мову шумо мебошанд. Агар мо хоҳем, ки дар оянда Ватанамон ободу зебо ва ҳамқадами кишварҳои пешрафта гардад, бояд ҳеҷ гоҳ аз раванди таълиму тарбияи насли наврас дар канор набошем”. “... ба хотири боз ҳам беҳтар ба роҳ мондани омӯзиши илмҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ, инчунин, барои тавсеаи тафаккури техникии насли наврас солҳои 2020-2040 “Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф” эълон карда шаванд”.
Гуфта шуд, ки имсол 54 сол аз фаъолияти Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон пур мешавад, яъне шуруъ аз 4 декабри соли 1971 ҳангоми таъсиси Академияи хурд натиҷаҳои назарру қонеъкунанда аз ҳисоби корҳои илмию таҳқиқотии хонандагони муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ, литсею гимназияҳо аз тамоми шаҳру ноҳияҳои мамлакат мушоҳида гардида истодаанд.
Таъкид гардид, ки асоси кор ва фаъолияти Академияи хурди илмҳои Тоҷикистонро бахшҳои ихтисосӣ, маҳфилҳои илмӣ, иттиҳодияҳои эҷодии хонандагон ва Сессияҳои илмии аъзоёни Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон ташкил медиҳад, ки дар пояи Институтҳои илмӣ-таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, муассисаҳои таҳсилоти олии касбӣ ва Маркази ҷумҳуриявии таҳсилоти иловагии Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон амал мекунанд. Аз ин лиҳоз, миннатдории Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро ба Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон мерасонем.
Дар идома мудири шуъбаи кор бо мактаббачагони АХИТ дар назди Раёсати АМИТ, доктори илмҳои иқтисодӣ Манучеҳр Садриддинов ва дигар намояндагони вазорату идораҳо суханронӣ намуданд. Дар кушодашавии 46- умин сессияи баҳории Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон зиёда аз 500 нафар хонандагон аз тамоми шаҳру ноҳия ва вилоятҳо иштирок доштанд.
Дар фарҷом як зумра аз иштирокчиёни фаъоли Академияи хурди илмҳои Тоҷикистон аз вилотятҳои ВМКБ, Суғд ва Хатлон бо диплом ва сипосномаҳои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сарфароз гардонида шуданд.
БА МУНОСИБАТИ 65- СОЛАГИИ ТАЪСИСИ ҶАМЪИЯТИ ДӮСТИИ ТОҶИКИСТОНУ АФҒОНИСТОН ВА 79- УМИН СОЛГАРДИ ХУНЁГАРИ НОТАКРОРИ ШАРҚ АҲМАД ЗОҲИР
Имрӯз, 14 июн дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба муносибати 65- солагии таъсиси ҷамъияти дӯстии Тоҷикистону Афғонистон ва 79- умин солгарди хунёгари нотакрори Шарқ Аҳмад Зоҳир маҳфили илмӣ ва фарҳангӣ-ҳунарӣ таҳти унвони “Садои дӯстӣ ва қаламрави ҳамбастагӣ” баргузор гардид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт тамоми ҳавдорон ва мухлисони хунёгари нотакрори Шарқ Аҳмад Зоҳирро ба ин сана муборак гуфта, таъкид дошт, ки савту навои хуш ва оҳангу садои гӯшнавоз, ки дар пардаи шеъру мусиқӣ мунсаҷим мешаванд, мардумро аз ҳар гӯшаву каноре даври ҳам ҷамъ меоваранд ва тантанаи дӯстию ҳамбастагиро таъмин месозанд. Аз тариқи шунидани созу оҳангу навою садои марғуб инсонҳо на танҳо қалбан таскин меёбанд, балки ба зиндагӣ дилгарм шуда, дар ҳавои шеъру мусиқӣ худро дарёфта, ҳамдигарро шинохта, эҳсоси ҳамдардӣ карда, даври ҳам ҷамъ омада, саранҷом ба ваҳдати куллӣ мерасанд. Ин аст, ки шеъру мусиқӣ ҷаҳонро тағйир ва дигаргуна мекунад ва шароити дӯстию ҳамбастагиро фароҳам меоварад.
Таъкид гардид, ки маҳфили мо бо мусиқӣ ва шахсияти овозадори мусиқии шарқ – Аҳмад Зоҳир бевосита иртибот дорад, ногузир ба чанд нукта таваҷҷуҳ мекунем. Мусиқӣ ба унвони ҳунар аз қадимтарин замонҳо ҳамқадаму ҳамнафаси инсонӣ буда, дар ғаму шодӣ, бурду бохт, муваффақияту нокомӣ ва дарду ранҷ инсони зиндаро шарикӣ мекардааст. Инсон танҳо дар қолаби мусиқӣ ба зиндагӣ аз нав дил мебандад ва онро гиромӣ медорад. Ба ин маъно мусиқӣ аз дарун ва ботин инсонро озодӣ мебахшад: озодӣ аз дарду ранҷ, озодӣ аз кинаву кудурат, озодӣ аз мазаррату бадбинӣ, озодӣ аз зулму истибдод ва дар маҷмуъ, озодӣ аз андӯҳи маргу нестӣ.
Гуфта шуд, ки мусиқии ҳирфаӣ, ки қалбҳоро ба шӯр оварда, эҳсоси истиқлолро дар вуҷуди инсонӣ туғён мебахшад, бемуҳобот, дар савту наво ва овозу садои ноткрори хунёгари маъруфи Шарқ Аҳмад Зоҳир зуҳур кардааст.
Аз ин ҷост, ки ҳамасола дар нимаи аввали моҳи июн, махсусан, санаи 14 июн, ки ҳам рӯзи таваллуд ва ҳам рӯзи даргузашти овозхони шаҳри Шарқ Аҳмад Зоҳир аст, доираҳои вежаи фарҳангию ҳунарӣ дар қолиби маҳфилу нишастҳо аз ин ҳунарманди нотакрор тамҷид мекунанду ёди ӯро гиромӣ медоранд. Маҳфили имрӯзаи мо ҳам, ки дар доираи ҳамкориҳои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистону Афғонистон баргузор мегардад.
Воқеан, Аҳмад Зоҳир то он дараҷа шахсияти матраҳи мусиқии Афғонистон будааст, ки тайи соли охири зиндагӣ (солҳои 1969-1979) пайдарпай сазовори бонуфузтарин ҷоизаи ҳунари овозхонии кишвар “Хонандаи беҳтарини сол” гардидааст. Тайи фаъолияти ҳунарӣ Аҳмад Зоҳир беш аз 600 суруду тарона сароидааст, ки ғолибан ба забони дарӣ садо дода, танҳо чанд суруди ангуштшумори ӯ ба забонҳои пашту, ҳиндӣ, англисӣ ва русӣ суруда шудаанд.
Дар идома раиси Ҷамъияти дӯстии Тоҷикистон-Афғонистон профессор Қосимшо Искандаров, шодбошии муовини раиси Ҷамъияти дӯстӣ ва равобити фарҳангӣ бо кишварҳои хориҷӣ Иброҳим Абдуллозода мавриди истимоъ қарор гирифта, баъдан гузориши илмӣ-ихтисосии ҳунарманди машҳури Афғонистонӣ Ваҳид Қосимӣ дар мавзуи “Аҳмад Зоҳир: зиндагии эҷодӣ, вежагиҳои ҳирфаӣ ва мушаххасоти ҳунарӣ” шунида шуд (зимнан, устод Ваҳид Қосимӣ бо ҳузури навозандагон чанд таронаву суруди Аҳмад Зоҳир ба таври зинда иҷро кард).
Инчунин, суханрониҳои ёддоштӣ-хотиротии Шоири халқии Тоҷикистон Аскар Ҳаким, донишманд, шоиру сиёсатмадори Афғонистон Муҳаммад Ёрманд, санъатшиноси матраҳи миллӣ, доктори саннъатшиносӣ Аслиддин Низомӣ ва ҳунарнамоии Ҳунармандони мардумии Тоҷикистон Файзалӣ Ҳасан ва Мастона Эргаш ва амсоли инҳо шунида шуда, дар байни ҳар як суханронии хотиротӣ як таронае дар иҷрои зиндаи мухлисони Аҳмад Зоҳир бо шумули Каримҷон Мизонзода (ҳаводори суруду таронаҳои Аҳмад Зоҳир аз Дарвоз), овозхони ҷавону умедбахш Фирӯзаи Тоҳир мавриди истимоъи ҳозирини маҳфил қарор гирифт.
Имрӯз, 13 июн таҳти роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷалассаи васеи Раёсати Шурои ҳамоҳангсозии корҳои илмию таҳқиқотӣ баргузор гардид.
Дар ҷаласа масъалаҳои баррасии раванди экспертизаи лоиҳаҳои илмию таҳқиқотии аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузоришаванда барои солҳои 2026-2030, тасдиқи лоиҳои илмию таҳқиқотии нави аз ҳисоби буҷети давлатӣ маблағгузоришаванда барои солҳои 2026-2030, баррасӣ ва тасдиқи ҳайати Бахшҳо ва Комиссияи экспертии Шурои ҳамоҳангсозии корҳои илмию таҳқиқотӣ мавриди таҳлил қарор дода шуданд.
Гуфта шуд, лоиҳаҳои илмию таҳқиқотие, ки аз экспертизаи Шурои ҳамоҳангсозии корҳои илмю таҳқиқотӣ гузашта, барои маблағгузорӣ тавсия карда шуда буданд. Бо сабабҳои номаълум лоиҳаҳои номбурда дар соли 2025 аз буҷети давлатӣ маблағгузорӣ нагардиданд, муҳлати иҷроиши ин 11 лоиҳа ва маблағгузории онҳо ба соли 2026 тамдид карда мешавад.
Ҳамзамон роҳбари академия дар масъалаҳои ҷорӣ оид ба саривақт иҷрои лоиҳаҳо аз ҷониби вазорату идораҳо ва татбиқи он дар истеҳсолот бартараф намудани камбудиҳо ҷойдошта, тамдид намудани лоиҳаҳои фармошӣ ба масъулин дастурҳо доданд.
Дар идома намояндагони вазорату идораҳо ва сохторҳои гуногун доир ба таҷдид ва амалисозии лоиҳаҳо пешниҳодҳои худро иброз доштанд.
Имрӯз, 12 июн дар Китобхонаи миллии Тоҷикистон бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон ба муносибати 28- умин солгарди Рӯзи Ваҳдати миллӣ дар мавзуи «Ваҳдати миллӣ – ҳастии давлат ва бақои миллат» ҳамоиши ҷумҳуриявӣ баргузор гардид.
Дар ҳамоиш Раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон, Корманди шоистаи Тоҷикистон, номзади илмҳои филологӣ – Рудобаи Мукаррам, муовини якуми Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – Маликшо Неъматзода, муовини Вазири маориф ва илми Ҷумҳурии Тоҷикистон – Лутфия Абдухолиқзода, директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмадизода Нозим, директори Маркази исломшиносӣ дар назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – Абдураҳим Холиқзода, Директори Маркази тадқиқоти стратегии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – Хайриддин Усмонзода, ректори Академияи идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон – Даврон Сафарзода иштирок ва суханронӣ намуданд.
Ба кори ҳамоиш раиси Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон, Корманди шоистаи Тоҷикистон, номзади илмҳои филологӣ – Рудобаи Мукаррам ҳусни оғоз бахшида иброз доштанд, ки Ваҳдати миллӣ ва Истиқлолияти давлатӣ барои эҳё ва сохтани давлати мустақили Тоҷикистон ҳамчун давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона ба як заминаи боэътимод мубаддал гардиданд. Ин мафҳуми муқаддас барои давлати навҷавон имконият фароҳам намуд, ки сиёсати сулҳдӯстона ва муносибати ҳамкории баробар бо тамоми ҷаҳон барқарор гардид.
Муовини якуми Раиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – Маликшо Неъматзода дар суханронии хеш иброз доштанд, ки дар шароити Тоҷикистони соҳибистиқлол ташаккули Ваҳдати миллӣ, қабл аз ҳама, ба омилҳои дохилии ҷомеа, махсусан ба фарҳанги қадимаи сулҳофар ва хирадгароёнаи миллати тоҷик вобастагии амиқ дорад. Дар ин раванд дарки дурӯсти аҳамияти ваҳдати миллӣ, шинохти моҳият ва нақши стратегии он дар сарнавишти миллат ва давлати миллӣ ҳамчун хусусияти хоси ин кишвар ба назар мерасад.
Дар идома директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маҳмадизода Нозим иброз дошт, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар як суханронии хеш таъкид намудаанд, ки “Ваҳдат барои мо як вожа ва калимаи одӣ нест, балки номаи тақдири мо, шарти пешрафти кишварамон ба сӯи ояндаи ободу осуда ва муҳимтар аз ҳама, кафили сарҷаъмию хушбахтии имрӯзу ояндаи халқамон аст”
Гуфта шуд, ки мафҳуми “Ваҳдати миллӣ” барои ҳар миллат ҳамчун арзиши олии маънавию сиёсӣ эътироф мегардад ва халқу миллатҳои ҷаҳон ба он аз тариқи равишҳои мухталиф ва дар пайи таъсири омилҳои гуногуни дохилию хориҷӣ мерасанд. Маънову моҳияти кӯтоҳи ваҳдат дар ҳамдилӣ ва иттифоқ, яъне дар ҷамъияти инсонӣ инсонвор зистан аст, ки онро фарҳанги ваҳдатофар меноманд.
#ДАСТОВАРДИ НАВ. АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН АККРЕДИТАТСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛИРО БОМУВАФФАҚИЯТ ГУЗАШТ
Имрӯз, 09 июн дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт машварати корӣ баргузор гардид.
Дар маҷлиси машваратӣ таъкид шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (АМИТ) расман аккредитатсияи байналмилалии муассисавиро гузашта, хулосаи мусбии Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (IAAR)-ро, ки яке аз муассисаҳои пешбари аккредитатсионӣ дар минтақа мебошад, дарёфт намуд.
Гуфта шуд, ки қарори мазкур дар ҷаласаи Шӯрои аккредитатсионӣ, ки 12 феврали соли 2025 баргузор гардид (протоколи №92), бар асоси хулосаи Комиссияи коршиносони беруна қабул шуд. Дар рафти арзёбӣ тамоми самтҳои калидии фаъолияти Академия — аз таҳияи барномаҳои таълимӣ то фаъолияти илмӣ ва рақамикунонӣ мавриди таҳлил қарор гирифтанд.
IAAR аъзои Ассотсиатсияи Аврупо оид ба таъмини сифати таҳсилоти олӣ (ENQA) мебошад ва дар Феҳристи Аврупоии таъмини сифати таҳсилоти олӣ (EQAR) ба қайд гирифта шудааст, ки эътирофи байналмилалии стандартҳои онро тасдиқ мекунад.
Қобили зикр аст, ки дар таҷрибаи Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (АРБ) аккредитатсияи чунин муассисаи илмӣ, аз ҷумла Академияи илмҳо бо дарназардошти ҷузъи бунёдии илмии он як дастоварди нодир буда, бори аввал гузаронида мешавад. Агентӣ ба Академия тавсия додааст, ки фаъолияти худро дар самти мобилии академӣ, ҷорӣ намудани усулҳои инноватсионии таълим, густариши ҳамкориҳои илмӣ, шаффофияти барномаҳои таълимӣ ва рақамикунонии таҳсилот тақвият диҳад.
Директори генералии IAAR, хонум Алина Жумагулова, таъкид намуд, ки аккредитатсияи бомуваффақият нишонаи қобилияти баланди Академия ва омодагии он барои ҳамкории байналмилалӣ ва иштирок дар ташаббусҳои илмии ҷаҳонӣ мебошад.
Ин дастоварди муҳими Академия имкониятҳои навро дар ҷалби шарикони хориҷӣ ва тавлиди лоиҳаҳои нави илмӣ боз намуда, нуфузи Тоҷикистонро дар ҷомеаи илмии ҷаҳонӣ тақвият хоҳад дод.
Иштироки намояндагони Академияи миллии имлҳои Тоҷикистон дар Анҷумани II Шӯроҳои илмии Ассотсиатсияи байналмилалии академияҳои илм
Аз 3 то 7 июни соли 2025 дар шаҳри Ҷинан, Вилояти Шандунии Ҷумҳурии Мардумии Чин Анҷумани II Шӯроҳои илмии Ассотсиатсияи байналмилалии академияҳои илм (АБАИ) Конфронс оид ба мубодилаи байналмилалӣ ва ҳамкории академияи илмҳо баргузор гардид. Чорабинӣ бо ташаббуси Академияи илмҳои вилояти Шандун ва Академияи миллии илмҳои Беларус баргузор шуда, дар он намояндагони академияҳои илм, олимон ва мутахассисони сатҳи байналмилалӣ ширкат варзиданд.
Аз ҷониби Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (АМИТ) дар чорабинӣ Курбонов Кобилчон Шарифбоевич, сардори Раёсати робитаҳои байналмилалии илмии АМИТ ва директори Муассисаи давлатии илмии "Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ", Шерализода Назриало Шерали иштирок намуданд.
Дар чорабни мазкур Курбонов Кобилчон Шарифбоевич дар мавзуи «Ҳимояи ҳуқуқи моликияти зеҳнӣ дар партави Стратегияи миллии рушди моликияти зеҳнии Ҷумҳурии Тоҷикистон» баромад намуда зикр намуданд, ки дар самтҳои афзалиятноки сиёсати давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи моликияти зеҳнӣ, нақши Академияи миллии илмҳои Точикистон назаррас буда дар ин раванд ба зарурати тақвияти ҳамкориҳои байналмилалӣ дар ин самт ишора намуд.
Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон минбаъд низ ҷиҳати густариши робитаҳои илмии байналмилалӣ ва иштироки фаъол дар чорабиниҳои сатҳи ҷаҳонӣ талош хоҳад кард.