Пойтахт ин оинаи давлат муаррифгари миллат аст, ва маданияту маърифати миллатро низ дар пойтахти он мушоҳида кардан мумкин аст. Оре, ҳар як давлатро аз пойтахташ дида, баҳои миллатро медиҳанд. Душанбе ҳануз як қарн пеш яъне соли 1924 рисолати пойтахтро дар худ касб намудааст. Албатта, ки аз таърихи гузаштаи тоҷикон маълум аст, ки тоҷикон аз азал ҳамчун миллати донишманду китобдор ва соҳибдавлату шаҳрдору шаҳрсоз буданду ҳастанд ва ҳамеша пойтахтро маркази илму ирфон макони баргузории чорабиниҳои илмиву фарҳангӣ қарор дода, дар назди дигар халқиятҳо нишон додаанд.
Гар чанде, ки дар раванди тақсимоти ҳудудии давлатҳои Осиёи Миёна соли 1924 аз нав ҳудуди Ҷумҳурии Тоҷикистон муайян карда шудааст ва дар асл тибқи таҳқиқоти бостоншиносон Шаҳри Душанбе таърихи беш аз 2400-сола дорад, ки далели ин гуфтаҳо бозёфтҳои бостоншиносон дар ҳудуди шаҳри Душанбе аст. Тибқи маълумоти шабакаҳои интернетӣ «Тамаддуни Ҳисор» аст. Ҳисор тамаддуни бостонии аҳди неолит буда, давраи интиҳои асри сангро дар қисмати Тоҷикистони Марказӣ ва Ҷанубӣ фаро мегирад, ки ба ҳазорсолаҳои 7–2 то милод мансуб мебошад. Шаҳри душанбе пойтахти ватани азизамон яке аз пойтахтҳои тараққикардаи Осиёи Миёна ба шумор рафта, ҳамчун шаҳри сулҳ дар тамоми дунё шинохта шудааст. пойтах ин оина ва муаррифгарӣ ҳар як давлату миллат аст.
Албатта, дар замони соҳибистиқлолии ватани азизамон Бо ташаббусҳои созандаву бунёдкоронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси ҷавони шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ пойтахти ватани азизамон шаҳри Душанбе макони баргузории чорабиниҳои сиёсӣ, фарҳангӣ, илмӣ – адабии сатҳи байналмилалӣ гаштааст, ки ин шаҳодат аз ворисони асили нобиғагони миллати тоҷик, Абӯалӣ ибни Сино, Абӯабдуллоҳи Рӯдакӣ, Ал – Хоразмӣ, Абӯрайҳони Берунӣ, Мавлоно Ҷалолуддини Балхӣ, Бобоҷон Ғафуров, Садриддин Айнӣ ва садҳову ҳазорҳо амсоли инҳо нобиғагони нотакрор будани насли навро фаҳмонида, соҳибдавлату соҳибпойтахту тамаддундор будани тоҷиконро далел аст.
Дар солҳои соҳибистиқлолии ватани азизамон пойтахти давлатамон шаҳри Душанбе симои зоҳирии худро ба куллӣ дигар карда, ба макони сайру тамошо ва фароғат табдил гаштааст, ба хусус дар солҳои охир рӯз то рӯз ободу зебо гардидани Душанбешаҳр дили садҳо бинандаро тасхир намудааст, аз ҷумла иншоотҳои хуштарҳу замонавӣ ва дорои санъати баланди меъморӣ – сохтмонӣ будани иншоотҳои дар солҳои охир қоматафрухта аз қабили Маҷмааи Истиқлол, (Кохи Истиқлол) Кохи Наврӯз, Китобхонаи миллӣ, Парлумони Тоҷикистон, донишкадаву донишгоҳҳо, осорхонаҳо, боғҳои фарҳангӣ – фароғатӣ ва гулгашту хиёбонҳо ба ҳусни пойтахтамон шаҳри Душанбе ҳусни зиёдатӣ зам намуда, диққати шаҳрвандон, саёҳон ва хориҷиёнро низ ба санъати меъморию сохтмонии меъморони ватани ҷалб намудааст.
Душанбе макони илму ирфон, хонаи умеди тоҷикони ҷаҳон, шаҳри ормонҳо, шаҳри гулҳо, шаҳри сулҳ, макони тамошои ҳазорҳо одамони дохил ва хориҷи кишвар ва қалби Тоҷикистони азиз аст.
Зебову дилоро ва тамошобоб гаштани пойтахти азизамон шаҳри Душанберо на танҳо мо шаҳрвандони Тоҷикистон, балки хориҷиёне, ки ба ватани мо ташриф меоранд, бо як ҳиссиёту ҳаяҷон ва хушҳолӣ оид ба зебогиву дилрабо ва оромию осоиштагӣ ибрози андеша намуда, ба дигар хориҷиён, сайёҳон низ барои тамошо ва истироҳат омадан шаҳри Душанберо тавсеа медиҳанд.
А. Саидов – ходими илмии Шуъбаи Осиёи Ҷануб ва Шарқӣ – и Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
