Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
Табрикоти президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бахшида ба Рӯзи омӯзгорон
Устодону омӯзгорони азиз!
Ҳамасола дар саросари кишвари маҳбубамон - Тоҷикистон якшанбеи нахустини моҳи октябр Рӯзи омӯзгорон таҷлил мегардад. Дар кишвари азизи мо омӯзгор мақому манзалати воло дошта, нақши калидиро дар инкишофи илму таълим дар ҷомеа иҷро менамояд. Ҳамин аст, ки бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи маорифи кишвар ба яке аз соҳаҳои афзалиятноки мамлакат табдил ёфта, дар ин самт ибтикороти нодир рӯйи кор омаданд. Тавре Пешвои миллат таъкид медоранд: «Мо дар сиёсати худ аз рӯзҳои аввал ба масъалаи омӯзонидани донишҳои муосиру замонавӣ ба наврасону ҷавонон ва дар рӯҳияи баланди ватандӯстӣ, ифтихор аз Ватану ватандорӣ, ҳисси баланди миллӣ ва арҷ гузоштан ба таъриху фарҳанг тарбия кардани онҳо таваҷҷуҳи хосса зоҳир карда, рушди илму маориф ва ислоҳоти ин соҳаҳоро омили муҳимтарини наҷоти миллат аз таҳдиди хатарҳои муосир ва таҳкими давлат эълон доштем».
Ҳамин аст, ки аз қадим бузургони илму адаб ба устод-омӯзгор эҳтироми хосса доштанд. Зеро хидмати омӯзгор дар рушди ҷомеа беназир аст. Маҳз ӯ дари илму донишро ба рӯи кас боз карда, дунёи тафаккури шахсро бо тозагулҳои муаттари маърифат зинат медиҳад. Омӯзгор он шахсияти бузург ва нотакрорест, ки бо чароғи ақл олами фикри моро равшан намуда, дунёи пурасрори илмро муарифӣ мекунад. Қобили қайд аст, ки дар солҳои соҳибистиқлолии кишвар ба фаъолияти омӯзгорон таваҷҷуҳи махсус дода шуда, дар ин самт тадбирҳои муҳим рӯйи кор омаданд. Тавре Пешвои муаззами миллат таъкид менамоянд: «Муаллим, пеш аз ҳама, афрӯзандаи чароғи дурахшони илму дониш аст ва хушбахтона, қисми асосии зиёиёни кишварро муаллимон ташкил мекунанд. Бинобар ин, вазифаи асосии муаллим дар баробари омӯзонидани илму дониш, инчунин омӯзонидани адаб ва ҳидояту роҳнамоии шогирдон ба роҳи рост мебошад. Ин амр бояд ба меъёри ахлоқии фаъолияти муаллим табдил ёбад»
Омӯзгорони муҳтарам!
Тавре огаҳ ҳастем дар вохурии хеш Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон санаи 1- уми сентябри соли 2024 бахшида ба Рӯзи дониш ва дарси сулҳ эълом доштанд, ки барои боло бурдани мақоми омӯзгор дар ҷомеа Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон "Дар бораи мақоми омӯзгор" қабул карда шавад. Албатта ин бесабаб нест, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шароити муосир қабули қонуни мазкуро афзалият донистааст, зеро қабули ин қонун барои боло бурдани нақш ва мақоми омӯзгор дар ҷомеа ба сифати омили муҳими мусоидаткунанда баромад мекунад. Хушбахтона, вафобахшандаи дунё ва сарвару саркори инсон муаллим-омӯзгор эътироф шудааст. Пас, эҳтироми устод вазифаи муқаддаси ҳар як инсон аст.
Бо ниятҳои нек кулли омӯзгорон ва ҳампешагонро ба муносибати иди касбиашон табрик намуда, барояшон тани сиҳат, барори кор ва дар корҳои илмиашон барору муваффақиятҳо хоҳонам.
Ид муборак, устодону омӯзгорони азиз!
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Categories
Наворҳои видеоӣ
12 ноябри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷиҳати густариш додани ҳамкориҳои илмӣ Сафири фавқулода ва мухтори Ҷумҳурии Туркия дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Умут Аҷарро ба ҳузур пазируфт.
Дар мулоқот зикр гардид, ки аз соли 1995 инҷониб миёни Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҳукумати Ҷумҳурии Туркия Созишнома дар бораи ҳамкорӣ дар соҳаи илму техника ба тавсиб расидааст. Дар доираи ин созишнома ҳамкориҳои ниҳодҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Туркия ба роҳ монда шудаанд, ки то инҷониб дар ин самт корҳои муҳим ба сомон расонида шудаанд.
Зимни мулоқот ҷонибҳо доир ба гузаронидани таҳқиқотҳои илмӣ аз ҷониби олимони тарафайн дар соҳаи илмҳои дақиқ, тиб ва биологӣ, инчунин барои гузаронидани пажӯҳишҳои таҳқиқотӣ дар мавзеъҳои таърихӣ ба мувофиқа омаданд. Сипас, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки гушаи омӯзиши фарҳанги Туркия дар Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо дастгирии ТИКА ва Сафорати Туркия дар Тоҷикистон ташкил шудааст.
Дар доираи ин ҳамкориҳои илмӣ миёни Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо муассисаҳои илмии Туркия хуб ба роҳ монда шудааст. Дар идома ҷонибҳо барои ҷудо намудани курсҳои бозомӯзӣ барои олимону коршиносон ва муҳақиқони ҷавони Академяи миллии илмҳои Тоҷикистон тавассути Раёсати туркҳои бурунмарзӣ ва ҷамоатҳои ҳампайванд ба мувофиқа омаданд. Инчунин барои баргузори намудани симпозиуми сатҳи байналмилалӣ миёни олимону коршиносони муассисаҳои илмии Тоҷикистон ва Туркия аз ҷониби тарафайн ба нақша гирифта шуд.
12 ноябри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Қирғизистон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Абдулдаев Эрлан Бекешович мулоқот доир намуд.
Зимни мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ, Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт меҳмонони олиқадрро бо хушнудӣ истиқбол намуда, доир ба ҳамкориҳои илмии дуҷониба ва самтҳои дурнамои рушди фаъолияти илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маълумоти муфассал манзур намуд.
Дар мулоқот тарафҳо доир ба самти сейсмология таваҷҷуҳи махсус равона намуданд. Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ, Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт қайд намуд, ки айни ҳол дар муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мутахассисон дар самти сейсмалогия кам ба назар мерасанд.
Аз ин рӯ, моро зарур аст, ки дар доираи ин ҳамкориҳо аз ҳисоби магистрантон ва докторантони PhD барои таҷриба андухтан дар самти сейсмалогия ба муассисаҳои илмию таҳқиқотии Ҷумҳурии Қирғизистон ҷалб гарданд, то дар ин самт мутахассиси варзида гарданд. Пас аз пурра ба анҷом расонидани таҳсил ба кишвари худ баргарданд ва дар пешбурди илмӣ ватанӣ саҳми арзишманди худро гузоранд.
Дар идома Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Қирғизистон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон Абдулдаев Эрлан Бекешович қайд намуд, ки мо ҳамеша омода ҳастем ҳамкориҳои худро бо муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хуб бар роҳ монда, дар пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ ба натиҷаҳои назарраси илмӣ ноил гардем.
БОЗДИДИ РОҲБАРИЯТ ВА КОРМАНДОН АЗ МАРКАЗИ МИНТАҚАВИИ БЕХАТАРӢ, АМНИЯТ ВА КАФОЛАТИ ХИМИЯВӢ, БИОЛОГӢ, РАДИАТСИОНӢ ВА ЯДРОӢ
Дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон корҳои созандагиву бунёдкорӣ бахшида ба истиқболи 35 – солагии Истиқлолияти давлатӣ Ҷумҳурии Тоҷикистон бо маром идома дорад. Гуфтан ба маврид аст, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таҳти ғамхориҳои пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор дорад.
Имрӯз (11.11.2024) таҳти роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳайати олимону академикон, кормандони Раёсати АМИТ ва роҳбарони ниҳодҳои илмӣ аз бинои Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дидан намуданд.
Ёдовар шудан ба маврид аст, ки бинои мазкур санаи (29.10.2024) бо иштироки бевоситаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ мавриди баҳрабардорӣ қарор дода шуд.
Бояд гуфт, ки марказ бо дастгирии бевоситаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба маблағи 47 миллион сомонӣ аз буҷети давлатӣ ва маблағҳои шарикони хориҷии рушд омода шудааст. Корҳои сохтмонӣ дар ин марказ аз соли 2021 оғоз гардида соли 2024 ба анҷом расид.
Марказ дорои 16 озмоишгоҳи инноватсионии илм – таҳқиқотии самтҳои химия, биология ва нодиртарин озмоишгоҳҳои илмии соҳаи иммуннологӣ, вирусологӣ, бехатарӣ ва амнияти биологӣ ва криминалистикаи ядроӣ буда, барои омӯзиш ва ташхиси маводи химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроӣ хизмат менамояд.
Зимни боздид роҳбарият ва ҳайати олимону академикон аз шароити кории Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дидан намуданд.
11 ноябри соли равон бо ташаббуси Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар бинои Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки чанд ҳафта қабл бо иштироки бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати милли – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ифтитоҳ ёфта буд, мизи мудаввар бахшида ба 16- ноябр Иҷлосияи тақдирсоз ва Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор гардид.
Нахуст ба кори ҳамоиш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ, Хушвахтзода Қобилҷон Хушбахт ҳусни оғоз бахшида, ҳозиринро ба муносибати ҷашнҳои бузурги дар пешистодаи моҳи ноябр, ки дар ин моҳ чандин ҷашнҳои бузурги давлатӣ Иҷлосияи тақдирсоз ва Рӯзи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон таҷлил карда мешаванд таҳният хонд.
Зимни суханронии хеш роҳбарияти академия таъкид дошт, ки дар ҳақиқат, Иҷлосияи таърихӣ барои миллати тоҷик, иҷлосияи тақдирсоз ва наҷотбахш буд, зеро он халқи тоҷикро аз оташи ҷанг наҷот дода, тақдири истиқлолияти давлатии Тоҷикистонро ҳаллу фасл намуд ва барои пойдории ваҳдати миллӣ, истиқрори сулҳ дар сарзамини бостониамон, амалӣ намудани ислоҳоти сиёсӣ, иқтисодиву иҷтимоӣ дар роҳи бунёди ҷомеаи шаҳрвандӣ пояи мустаҳкам гузошт.
Бояд қайд кард, ки давлат пурра фалаҷ гардида буд, ҳатто баъд аз барҳам хӯрдани Иттиҳоди Шуравӣ ва ба даст овардани истиқлол ҳукумат артиши худро натавонист ҳифз намояд ва дар ин роҳ масъулин талоше ҳам накарданд. Аз заифии мақомоти ҳифзи ҳуқуқ ва артиши давлатӣ неруҳои сиёсии мухталифи ҳукуматхоҳ истифода намуда, аксар ходимони давлатиро ба асорат бурданд. Ҳар як гурӯҳи ҳукуматхоҳ худро ҳомии ватану миллат номида, дар зери ин шиор ба зарари ин миллату давлат кор мекард. Дар чунин марҳилаи бениҳоят ҳасос ва сарнавиштсоз барои миллати тоҷик қуввае лозим буд, ки дар фикри истиқлол ва тамомияти арзии ин ватан бошаду хатари мавҷударо дарк намуда, мардумро дар роҳи ваҳдату ягонагӣ ва субот даъват намояд.
Новобаста аз чунин шароити мураккаб шаҳрвандони тамоми манотиқи кишвар, ҳамчун нишони баёнгари соҳибихтиёрӣ ва сарчашмаи ягонаи ҳокимияти давлатӣ ба воситаи вакилони халқ дар мақоми олии намояндагии мамлакат масъулияти бузург ва беназири давлатдории хешро ба воситаи Шурои Олӣ ифода сохта, ба он муваффақ шуданд, ки баҳри барқарор намудани асосҳои давлатдорӣ ва таъмини қонуният, сулҳ ва ризоияти миллӣ, 16-уми ноябри соли 1992 дар Қасри Арбоби шаҳри Хуҷанд Иҷлосияи XVI Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон (даъвати дувоздаҳум) баргузор гардад. Дар он вақт Шурои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон тамоми масъулиятро дар назди таърих, халқу Ватан ва ҷомеаи ҷаҳонӣ ба дӯш гирифт.
Воқеан ҳам бузургии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар он аст, ки дар баробари пешравиҳои дигар соҳаҳо махсусан ба илм таваҷҷуҳи хосса зоҳир намуда, таваҷҷуҳи ин марди хирадро ҳар яки мову шумо олимон бараъло мушоҳида менамоем. Аз ин лиҳоз моро зарур аст, ҳар дастуру супорише, ки аз ҷониби ин абармарди сиёсат мешавад, онро сармашқи кори худ намуда, дар пешрафти сиёсати илмии кишвар саҳмгузор бошем.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо сафари корӣ ба Подшоҳии Арабистони Саудӣ рафтанд
10 ноябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати иштирок дар Саммити муштараки изтирории арабию исломӣ ба Подшоҳии Арабистони Саудӣ сафар намуданд.
Дар фурудгоҳи байналмилалии Душанбе Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, муовини якуми Роҳбари Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ гусел намуданд.
Дар ин сафар Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Вазири корҳои хориҷӣ, ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои робитаҳои хориҷӣ, раиси Кумитаи давлатии сармоягузорӣ ва идораи амволӣ давлатӣ ва дигар шахсони расмӣ ҳамроҳӣ менамоянд.
ДАР АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲО РӮНАМОИИ КИТОБИ «ТОҶИКОН» ДАР ТАРҶУМАИ АРАБӢ БАРГУЗОР ГАРДИД
08 ноябри соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон рӯнамоии китоби "Тоҷикон"- и Бобоҷон Ғаффуров дар тарҷумаи арабӣ баргузор гардид.
Дар сухани ифттитоҳии хеш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид доштанд, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар баромадашон қайд намуданд, ки «Китоби Тоҷикон воқеан шиносномаи миллат аст. Ин шоҳасари безавол, ки самараи меҳнати сисолаи олим аст, аз ҷумлаи таҳқиқоти бунёдӣ ва фарогирандаи таърихи халқҳои Осиёи Марказӣ ба шумор меравад. Ин асар барҳақ китоби рӯимизии ҳар фарди соҳибмаърифати тоҷик мебошад ва барои худогоҳии миллӣ ва рушди тафаккури таърихии мардуми мо чун обу ҳаво зарур аст». Воқеан, аз нашри асари фундаменталии илмии «Тоҷикон»-и олими барҷаста академик Бобоҷон Ғафуров зиёда аз ним аср гузашт ва дар ин муддат асари мазкур эътирофи ҷаҳонӣ пайдо карда, сазовори баҳои баланди мутахассисони баландрутба гардид. Китоби «Тоҷикон» на танҳо асари барҷаста, балки як падидаи таърихнигории ҷаҳонӣ буда, аҳамияти он аз доираи илми тоҷикшиносӣ хеле фаротар аст.
Таҳқиқоти Бобоҷон Ғафуров пайдоиш ва таърихи халқи тоҷикро аз замонҳои қадим то ибтидои асри 20 исбот мекунад. Албатта, аз замони нашри «Тоҷикон» то имрўз таърихнигорон дар бораи таърихи тољикон асрањои зиёди бунёдї офариданд. Дар даҳсолаҳои охир чунин асарҳои бунёдӣ ба мисли «Таърихи халқи тоҷик» дар шаш ҷилд, љилди якуми китоби «Этногенез ва таърихи этникии халқи тоҷик» ба табъ расида, айни замон Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи. Аҳмади Дониш таҳия ва нашри китоби 12-ҷилдаи «Таърихи халқи тоҷик»-ро ба забони тоҷикӣ ба нақша гирифтааст.
Таъкид гардид, ки имрӯз китоби «Тоҷикон»-и Бобоҷон Ғафуров яке аз мӯътабартарин сарчашмаҳои соҳаи худ ба ҳисоб меравад. Он барои омӯзандагони таъриху фарҳанги тоҷикон ба сифати китоби рӯимизӣ хизмат карда, дар он ҳама маъхазҳои хаттии то ибтидои солҳои 70-уми садаи 20 пайдошуда ҷалб карда шуда, инчунин маълумоти бостоншиносӣ, забоншиносӣ, антропология, нумизматика ва дигар илмҳо оварда шудаанд. Ҳамин тариқ, Бобоҷон Ғафуров зиёда аз 2000 сарчашмаҳои дохиливу хориҷӣ, монография, брошюра ва мақолаҳои илмиро истифода кардааст. Ин нахустин асар оид ба таърихи миллати тоҷик мебошад, ки дар асоси консепсияи илми таърихнигорӣ ва риояи даврабандии таърихӣ таҳия шудааст.
Ғояи асосии китоби «Тоҷикон»-ро муттаҳид намудани миллати тоҷик ташкил мекунад, ки он дар тӯли таърих дар асари ҳодисаҳои фоҷиабор аз ҳам ҷудо шуда буд. Ва хидмати аслии Бобоҷон Ғафуров дар назди халқаш дар он аст, ки ӯ бо пажӯҳишҳои худ ба ҷаҳониён мавҷудияти халқи тоҷикро нишон дод, инчунин нишон дод, ки тоҷикон сокинони қадимтарин ва соҳибони ҳақиқии ин минтақа буда, дар раванди пайдоиш, ташаккул ва инкишофи тамаддуни минтақа нақши намоёни таърихӣ бозидаанд.
Дар суханронии худ дар маҷлиси тантанавӣ бахшида ба 115-умин солгарди зодрӯзи Бобоҷон Ғафуров, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид доштанд: «Ҳадафи мо ҳифз намудани таърихи пуршараф ва мероси пурифтихори илмӣ, адабӣ, фарҳангӣ ва тамаддунии халқи тоҷик, то ҳадди имкон ва оқилонатар истифода бурдани ин таърихи пуршараф ва ин мероси гаронбаҳо ба хотири ваҳдату иттиҳод, ифтихори халқамон, ободии Ватани ниёгон ва мустањкам намудани асосњои давлатдории нави миллии мо мебошад».
Албатта, китоби «Тоҷикон»-и академик Б.Ғафуров ба болоравии худшиносии миллии мардуми тоҷик такони ҷиддӣ бахшид ва ин раванд дар даврони истиқлолият баҳри пешрафти миллат ва таҳкими давлатдории нави тоҷикон ба самти тозае ворид шуд.
Чорабинии имрӯзаи мо ба муаррифии тарҷумаи арабии китоби "Тоҷикон" бахшида мешавад. Муаллифи тарҷумаи мазкур адиб ва тарҷумони шинохтаи суриягӣ устод доктор Иброҳим Истанбулӣ мебошад. Тарҷумаи мазкур таҳти назорат узви Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон устод Назруллоҳи Назар ба анҷом расидааст, ки дар ин толор ҳузур доранд.
Чӣ тавре ҳамагон огаҳем, нашри дуюми тарҷумаи китоби "Тоҷикон" ба забони арабӣ 4 ноябри соли 2024 дар Кувайт дар доираи сафари Пешвои миллат ба ин давлат хеле арзанда муаррифӣ карда шуд.
Имрӯз (08.11.2024) бо ташаббуси Институти таърих бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи Аҳмади Дониш АМИТ Конфронси илмии байналмилалӣ бахшида ба 120 солагии Ғуломҳайдар Ғуломалиев - ходими намоёни санъати тоҷик режиссиёр, балетмейстер, актёр ва яке аз поягузорони дастаҳои эҷодии санъати мардумию касбӣ, Артисти халқии СССР дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор карда шуд.
Дар чорабинии мазкур президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва як қатор олимону академикон, мутахассисони соҳа аз дохил ва хориҷи кишвар иштирок доштанд: аз ҷумла артисти халқии Тоҷикистон Ҷурабек Муродов, Далер Назаров, Нобовар Чиноров ва намоянда аз Фаронса доктор мусиқишинос Ариана Зевако.
Нахуст ба кори конфронс ноиби президенти АМИТ Саломиён Муҳаммаддовуд ҳусни оғоз бахшида, ҷамъомадагонро аз муҳтавои конфронс шинос намуда, сухани муқаддимавиро ба президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт вогузор намуданд.
Сараввал президенти АМИТ иштирокчиёни конфронсро хайрамақдам гуфта, иброз доштанд: Фарҳанги шеър-мусиқии тоҷикон таърихи хеле бостонӣ дошта, ҳамчун арзишҳои эҷодиёти бадеӣ-эстетикии мо ба ҳисоб меравад ва дар масири таърих бо талош ва ҷустуҷӯҳои муттасили эҷодї ва таҳқиқии намояндагони марказҳои фарҳангї то ба имрӯз расидааст. Махсусан, мероси бостонии фарҳанги шеъри мусиқии Бадахшон аз қадимтарин бахшҳои таркибию ҷудонашавандаи мероси фарҳангии тоҷикон буда, дар таърихи тамаддунамон ҷойгоҳи хоса дорад. Фарҳанги шеъру мусиқии тоҷикон хеле таърихи қадима дорад.
Аз ҷумла, ин мероси камназири бадеӣ тавассути ансамбли тарона ва рақс, ки таҳти сарварии донандаи мероси пурғавовати шеърӣ- мусиқӣ, эҷодиёти бадеии тоҷикони Бадахшон, Артисти халқии СССР Ғуломҳайдар Ғуломалиев бо тозакориҳои ҳунарӣ рӯи саҳна омада, дар ҳайати дастаҳои эҷодию иҷроии Филармонияи давлатии Тоҷикистон ҳунарнамоӣ мекард, дар таърихи фарҳанги асри ХХ-и тоҷик мавқеи басо муҳим дорад.
Чуноне ки Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистотон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин корномаи ҳунарии санъаткорони Бадахшонро дар таърихи санъат чунин баҳо додаанд: “Мояи ифтихор аст, ки дӯстдорони санъати Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон сарфи назар аз душвориҳои мардуми мо анъанаҳои беҳтарин ва ҳунарҳои халқиро нигоҳ дошта, дар пешрафти маданияти миллӣ саҳми сазовор мегузоранд.” Гуфта бо иқтибос аз суханони Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сухани хешро ба итмом расонд.
Дар идома намояндаи Фаронса Ариана Зевако бо забони ноби тоҷикӣ суханронӣ намуда, дарҷ намуд, ки тоҷикон мардуми қадимаи Осиёи Миёна буда, санъати бою ғанӣ доранд, аз ҷумла дар соҳаи суруду мусиқӣ маҳорати беандоза дошта, дӯстдорони санъати хешро на танҳо аз мардуми худ, балки дили хориҷиёнро тасхир кардаанд, Ғуломҳайдар Ғуломалиев аз ҷумлаи ана ҳамин мусиқидонон аст, ки бовар дорам, то абад мухлисону ҳаводорони санъаташ пайравӣ ба сабку услуби он намуда, санъати ӯро давом медиҳанд ва ман хушҳолам, ки роҳбарият ва олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ин шахсиятҳоро қадр намуда, бузургдошти онро тантана менамоянд ва хушҳолиям ин аст, ки иштирок дар ин конфронс дорам.
Дар идома Ҷурабек Мурод ва дигар олимону мутахассисони соҳа суханронӣ намуданд.
