Пас аз ба даст овардани Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ба марҳилаи нави таърихӣ - рушди таърихӣ – бунёди давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ, ягона ва иҷтимоӣ ворид гардида, бо мақсади таҳкими ваҳдати миллӣ ва сулҳу субот дар кишвар, тамоми соҳаҳои ҳаёти давлатӣ ва чамъиятиро сафарбар мекунад. Дар заминаи ба даст овардани истиқлолияти давлатӣ ва барқарорсозии ваҳдати миллӣ ҷумҳурии мо мушкилоти зиёди сиёсию иқтисодӣ ва иҷтимоӣ ва фарҳангиро аз сар гузаронд, ки боиси хисороти зиёди пулию молиявӣ гардид. Аз ин рӯ, кишвари моро зарур аст, ки барои пешгирӣ ва аз байн бурдани омилҳои манфии сиёсии ҷомеаи имрӯза, бахусус терроризму ифротгароӣ пояҳои истиқлолияти давлатӣ, пойдор гардидани ваҳдати миллӣ ва таъмини суботи комилро таъмин намояд.
Дар ҷаҳони муосир равандҳо ва падидаҳое вуҷуд доранд, ки на танҳо ба як кишвар ё як минтақа, балки ба тамоми кишварҳои ҷаҳон ва тамоми мардуми сайёра таҳдид мекунанд. Терроризм ва ифротгароӣ яке аз зуҳуроти номатлубест, ки хатари минтақавию байналмилалиро ба вуҷуд оварда, майли густариши ҳама минтақаҳои ҷаҳонро дорад. Терроризм ва ифротгароӣ имрӯз ва дар оянда ҳамчун хатари хатарноки башарият ва ҷомеаи ҷаҳонӣ боқӣ монда, бо истифода аз технологияи муосир, ки босуръат рушд мекунад, роҳу усулҳои нави истифодаро касб мекунад. Масалан, дар даҳ соли охир садҳо ҳазор нафар сокинони осоишта қурбони амалҳои террористию экстремистӣ гардида, ҳазорҳо нафари дигар маъюб шуданд. Аз ин хатари марговар ҳалок шудани ҳазорон мардуми осоиштаи сайёра, ба хусус қишри осебпазири ҷомеа, занону кӯдакон гувоҳи он аст, ки ин амали ваҳшиёна ба касе ва чизе раҳму шафқат надорад.
Терроризм аз калимаи лотинии “terror” гирифта шуда, маънояш “тарс ва ваҳш” аст. Террористон мехоҳанд мақсаду мароми худро бо роҳи зӯроварӣ, куштор, тарконидан, тарсу ваҳм амалӣ созанд. Террор кардан ҷомеаро, мардумро ба ҳолати тарсу ҳарос, ноумедӣ, оҷизию нотавонӣ афкандан аст.
Экстремизм аз вожаи фаронсавии «eхtremisme» ва лотинии «eхtremus» гирифта шуда, маънои он дар луғат ифротгароӣ, андеша ва амали ифротӣ, берун рафтан аз ҳад, берун рафтан аст. Экстремист шахсест, ки дар фаъолияти худ ҷонибдори амалҳои ифротӣ мебошад. Ин амал ва зуҳурот метавонад дар тамоми соҳаҳои фаъолияти инсон – дар дин, сиёсат, идеология, илм ва ҳатто дар варзиш рӯй диҳад.
Терроризм худ як падидаи номатлуби ҷомеаи муосир буда, фаҳмиши онро содир намудани ҷиноятҳои вазнин, аз қабили куштор, гаравгонгирӣ, тарконидани иншоотҳои гуногуни истеҳсолӣ ва фароғатӣ, рабудани воситаҳои гуногуни нақлиёт ва амсоли инҳо медонанд. Дар мавриди ифротгароӣ бошад, он хусусияти ҷудоихоҳӣ, ифротгароӣ ва иғвогарӣ дошта, бо терроризм робитаи ногусастанӣ дорад. Яъне ҳадаф ва оқибати ифротгароӣ терроризм аст. Аммо, дар маҷмӯъ, бояд баҳо дод, ки ҳардуи ба истилоҳ комилан хатари бузурги парокандашавӣ ва бесарусомонӣ доранд ва натиҷаи хеле нанговар доранд. Бояд гуфт, ки ҷунбишҳои террористӣ дар миқёси ҷаҳонӣ гуногун буда, онҳоро асосан ду унсури умумӣ муттаҳид мекунанд: аввалан, онҳо ба халалдор кардани амнияти ҷамъиятӣ ва заиф кардани пояҳои ҳокимияти давлатӣ нигаронида шудаанд, дуюм, ин ҳаракатҳо дар байни шаҳрвандон эҳсосотро ба вуҷуд меоранд.
Тавре Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз сатҳи баланди созмонҳои бонуфузи байналмилалӣ пайваста иброз медоранд, «терроризм хоси ҳеҷ дину мазҳаб ва миллат нест, яъне террорист Ватан, миллат, дин ё мазҳаб», далели он аст, ки ин амалҳои номатлуб ба ҳеҷ дину аҳкоми он робита надоранд.
Баъзе аз олимон бар ин назаранд, ки пайдоиши чунин амалҳои номатлуби ҷомеаи ҷаҳонӣ пеш аз ҳама ба ҷанбаҳои иҷтимоии фаъолияти аҳолӣ дар кишварҳо робита дорад. Қисмати дигар зуҳури чунин падидаҳоро ба ихтилофоти сиёсии байнидавлатӣ марбут медонад.
Дар ҷомеаи имрӯзаи пажӯҳишгарон навъҳои гуногуни терроризму ифротгароӣ, аз қабили сиёсӣ, динӣ, зиддиҷаҳонӣ, фарҳангӣ, ахлоқӣ, миллатгароӣ, ҷиноятӣ, биологӣ, кибернетикӣ ва ғайраро муайян намуда, онро барои мардум хатарноктарин ва мушкилтарин маънидод кардаанд. Яъне ин амалу рафтори аблаҳона аз бединӣ, хиёнаткорӣ ва эътиқоди пасти чунин гурӯҳҳо нишон медиҳад.
Аз ин рӯ, ҳар як фарди бошуур ва бомаърифати ҷомеа, бахусус ҷавонон, ки қисми асосии ҷомеаро ташкил медиҳанд, набояд фирефтаи ин ақидаи бардурӯғи шахсиятҳои сиёсии ноаён шаванд, аз пайи илму маърифат ҷӯё шаванд, ахлоқиву ҳуқуқӣ ва ҳуқуқшиносии худро рушду ғанӣ гардонда, то ки дар таҳкими суботи куллии сиёсии Тоҷикистони азиз заминае гардад, зеро суботи амнияти Тоҷикистон, устувории мавқеи Тоҷикистон дар сатҳи ҷаҳонӣ ва амнияту оромии марзҳои давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон барои ҳар яки мо арзишҳои муҳим ва калидӣ мебошанд.
Ҷумҳурии Тоҷикистон дар баробари дигар кишварҳои ҷаҳон бар зидди ин падидаҳои номатлуб мубориза бурда, кӯшиш мекунад, ки оқибатҳои ногувори чунин амалҳоро пешгирӣ намояд. Вобаста ба ин ва бо мақсади татбиқи сиёсати давлатӣ дар ин самт аз ҷониби Ҳукумати кишвар як қатор санадҳои меъёрии ҳуқуқӣ ва зерҳуқуқӣ қабул ва амалӣ карда шуданд, ки ба таъмини амнияти шаҳрвандон ва дигар шахсони муқими Ҷумҳурии Тоҷикистон нигаронида шудаанд. Дар қаламрави он аз таҳдиди терроризм ва экстремизм (ифротгароӣ), иҷрои ӯҳдадориҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи мубориза бо терроризм ва экстремизм, танзими ҳуқуқии муносибатҳои вобаста ба мубориза бар зидди терроризм ва экстремизм, рафъи таҳдиди терроризм ва ифротгароӣ (экстремизм) дар қаламрави кишвар, ошкор намудани омилҳое, ки ба рафъ ва пешгирии сабабҳо ва шароитҳое, ки боиси пайдоиш ва паҳншавии терроризм ва экстремизм мегарданд, инчунин рафъи оқибатҳои ҷиноятҳои террористӣ ва экстремистӣ мебошанд.
Ҳамин тариқ, дар баробари санадҳои меъёрии танзимкунандаи фаъолияти давлат ва татбиқи онҳо, фаъолияти муштараки қишрҳои гуногуни ҷомеа дар мубориза бар зидди терроризм ва ифротгароӣ зарур мебошад. Имрӯз танҳо муборизаи дастаҷамонаи мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, ҳамкории аҳолӣ бо мақомот ва ҳушёриву зиракии мардум имкон медиҳад, ки аз ин омилҳои номатлуб пешгирӣ намоем, то сулҳ пойдор гардад ва ҳар фард тавонад дар ватани азизаш Точикистони сохибистиклол зиндагии ободу осуда ба сар барад. Мо ҷавонон ҳамчун нерӯи пешбар, ворисони шоистаи миллату давлат ва созандагони имрӯзу фардои Тоҷикистони азиз бо ҳисси баланди миллатгароӣ, пояҳои миллии худро эҳтиром ва ҳифз менамоем.
Хоҷаев М.А. Котиби илмии Маркази инноватсионии
биология ва тибби АМИТ.
