
Ваҳдат ин ягонагӣ, баҳамойӣ, дӯстӣ, рафоқат, якдигарфаҳмӣ ва эҳёи давлату давлатдорист. Бале вақте, ки ин вожаи пурмазмуну пурмуҳтаворо кас мешунавад, пеши назар осоиштагию оромӣ ва хушҳоливу сулҳу салоҳ ҷилвагар мегарадад.
Дар давлати азизи мо Тоҷикистон ҳангоми сар задани кашмакашиҳову бесарусомониҳову фитнангезиҳои душманони миллату давлат фазои сулҳу суббот, оромиву осоиштагӣ мардумро ба пуррагӣ тарк карда буд. Халқи бечора орзу мекард, ва ҳамеша дар фикри он буданд, ки рӯзе фаро мерасида бошад, он сулҳу суботе, ки аз даст додаем, ба даст ояд ва дубора ба ватан ба хонаҳоямон баргашта, осудаҳолона бо пайвандону наздикон умр ба сар барем. Мардуми дилрешу ҷигархун, ки фирорӣ шуда ба давлатҳои ҳамсоя рафта буданд ва тамоми қаламрави ҷойгоҳи ҷангу ҷидолро даҳшати бекасию ноороми фарогир буд, мардум танҳо ва танҳо дар сар фикри амнияти ором дошту халос.
Ин даҳшату бесарусомонӣ ва беадолатиҳоро дар замони ҷангҳои дохилӣ тамоми қишри ҷомеа мушоҳида карда, ғаму ноумедиҳо онҳоро фарогир мешуду тамом. Академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Кароматулло Олимов дар ин масир мегӯяд: “Кӯчаҳои шаҳр чунон холӣ ва даҳшатангез буд, ки дар роҳҳои мошингард соатҳо мегузашт автомобилеро гузаштанашро мушоҳида накарда, ва фикр мекардем, ки мешудабошад рӯзе, ки роҳҳои мо пурмошин шавад, ё ин ки орзу мекардем, ки рӯзе фаро мерасида бошад, шодии кӯдакон, хандаи модарон, сулҳу оромӣ дар давлати мо ҳукумфармо шавад”.
Ҳамчунин ин қазияро шоири халқии Тоҷикистон Ашӯр Сафар чунин ба риштаи назм кашидааст:
Як бори дигар ханда бар лаб мешуда бошад?
Дар кишвари ғам базму тараб мешуда бошад?
Дар кашмакаши рӯзи фурӯзону шаби тор
Помолу фано зулмати шаб мешуда бошад?
Бале, фаро расид он рӯзе, ки мардум, халқи Тоҷикистон орзуяшро доштанд, шахсе, ки ҳастияшро барои оромии халқаш бахшидааст, нафаре, ки ҷони хешро барои ба даст овардани сулҳу суббот ва Ваҳдати миллӣ дареғ надошта, ба майдони ҷанг даромада бо мухолифин душманони давлату миллат барои ба даст овардани Ваҳдати миллӣ ибрози андеша намуда, нахустин суханони хешро бо як ҳисси баланди ватандӯстӣ ва дарки амиқи хештаншиносӣ, меҳанпарастӣ, халқпарварӣ баён намуда, мухолифинро барои ба ҳам омадан дустӣ, сулҳу суббот, (Оштии миллӣ) Ваҳдати миллӣ даъват намуд, ин Эмомалӣ Раҳмон буд!
Барои ба даст овардани ин неъмати бебаҳо дар он замони мудҳиш, ки ҳам дар давлати мо Тоҷикистон ва ҳам дар давлати ҳамсоя Афғонистон алангаи ҷанг фарогири сулҳу субботи ҳар ду кишвар буд, аз ин низоҳо ва хунрезиҳо наҳаросида Президенти муҳтарамамон Эмомалӣ Раҳмон ба давлати ҳамсоя ба Афғонистон сафар кард.
Дар он ҷо бо мухолифин оштии миллӣ яъне имзои созишномаи сулҳро ба анҷом расонида, ҳамзамон бо фирориёни ватанамон вохӯрӣ анҷом дода, онҳоро баҳри баргаштан ба давлат яъне ба хонаҳояшон ва таъмини сулҳу оромии кишвар яъне фароҳам овардани Ваҳдати миллӣ дар Тоҷикистони азизамон даъват намуд.
Дар вохурӣ бо фирориён Президенти мамлакатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон суханронӣ намуда, суханони пуарзише, ки дар таърих бо хатҳои заррин сабт шудаанд ва бо боварии комил метавон гуфт, ки ин суханҳо ҳаргиз қиммати хешро гум накарда, аз саҳифаҳои таърих пок нахоҳанд шуд, тавонист, ки мардумро ба ҳам оварда Ваҳдати миллиро пойдор кунад.
“Мақсади мо ба ҳам омадан, хотима бахшидан ба ин муборизаҳои хунин, сарҷамъ намудани халқ ва таъсиси давлати демократӣ, ҳуқуқбунёд ва ягона аст”.
“ Ман ба шумо кӯҳи тилло ваъда намекунам, ба хонаҳоятон бар гардед як пора ноне, ки дорем бо ҳам мехӯрем”.
“Қабристонҳои нав пайдо шудаанд, солҳо мегузарад, мардум мегӯянд, ки ин қабристони гурезагони тоҷик аст”.
Ҳамин буд, ки пас аз соҳибистиқлол гардидани ватани азизамон Тоҷикистон ва фароҳам омадани сулҳу субботи комил дар кишвар пешравиҳои зиёде рӯи кор омаданд ва мардуми сарбаланди тоҷик тавонистанд, ки таҳти сарварии Президенти маҳбубамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Тоҷикистонро ба як давлати воҳид ва тарақикардаву пешрафта мубаддал гардонанд.
Талошҳову заҳматҳои шабонарӯзии Президенти давлатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавонист, ки мардумро сарҷамъ, кишварро обод, шароити будубошии мардумро беҳ гардонд ва ҳамин буд, ки халқ якдилона тарафдорӣ намуда, барои хизматҳои шоёнаш Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро бо унвони Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат мушарраф гардониданд.
Дар куҷое ваҳдат аст, дар он ҷо ягонагӣ, якдилӣ, баҳамойӣ сулҳу суббот танинандоз аст ва пойдории ваҳдат аз маданияту маърифату донишмандии халқи ҳар як кишвар вобастагӣ дорад.
Саидов Алишер – ходими илмии Шуъбаи Осиёи Ҷанубӣ ва Шарқӣ Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Categories
Наворҳои видеоӣ
Навид
Имрӯз, 10 октябр дар толори Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи илмӣ-амалии байналмилалӣ таҳти унвони “Масъалаҳои мубрами физика ва техника” бо иштироки олимони дохилӣ ва хориҷи кишвар баргузор гардид. Ба кори конфронс директори Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Зарифзода Афзалшоҳ ҳусни оғоз бахшид.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии муқадимавии хеш иброз дошт, ки баргузории ин форум дар толори Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон рӯйдоди муҳими ҳаёти илмии кишвари мо буда, инъикосгари таваҷҷуҳи амиқе мебошад, ки давлат ва ҷомеа ба рушди таҳқиқоти бунёдӣ ва амалӣ дар соҳаҳои физика, техника ва технологияҳои муосир зоҳир менамоянд.
Таъкид гардид, ки ташкили ин конференсия ба як марҳалаи муҳими таърихи илми ватанӣ рост меояд — давраи навсозии фаъолонаи самтҳои илмӣ, муосиргардонии зерсохтори таҳқиқотӣ ва таҳкими робитаҳои байналмилалӣ. Имрӯз, илмҳои физика ва техникӣ саҳми ҳалкунанда дар рушди устувори иқтисодиёт, энергетика, коммуникатсия, технологияҳои иттилоотӣ, тиб ва ҳифзи муҳити зист мегузоранд. Маҳз дар ҳамин соҳаҳо чолишҳои калидии асри XXI тамаркуз ёфтаанд, ки барои ҳалли онҳо зарурати муттаҳидсозии кӯшишҳои зеҳнии олимони кишварҳои гуногун пеш меояд.
Гуфта шуд, ки мероси илмии Тоҷикистон дорои анъанаҳои ғанист. Оғози таҳқиқоти физикӣ ва техникӣ дар кишвари мо ба миёнаи асри XX рост меояд, замоне ки бо ибтикори олимони барҷастаи бунёдгузори Академияи илмҳои Ҷумҳурии Шӯравии Сотсиалистии Тоҷикистон лабораторияҳо ва шуъбаҳои аввалин дар соҳаҳои физикаи ҷисми сахт, радиофизика, электроника ва геофизика таъсис дода шуданд. Яке аз марказҳое, ки дар ташаккул ва рушди ин самтҳо нақши ҳалкунанда бозидааст, Институти физикаю техника ба номи академик Султон Умарович Умаров мебошад — олими барҷаста ва ташкилотчии илми тоҷик, ки номи ӯ бо ифтихор мавқеи вижа дар таърихи мактаби илмии Тоҷикистонро ишғол мекунад.
Қайд гардид, ки аз замони таъсисёбӣ, Институти физикаю техника ба як мактаби воқеии омодасозии кадрҳо барои муассисаҳои олии таълимӣ ва марказҳои илмии ҷумҳурӣ табдил ёфта, маркази ташаккули самтҳои нави илмӣ ва татбиқи дастовардҳои техникӣ дар хоҷагии халқи кишвар гардид. Дар ин ҷо аз давраҳои аввали фаъолият таҳқиқот дар соҳаҳои физикаи ядроӣ ва радиатсионӣ, физикаи ҷисми сахт, акустика, оптика, масолеҳшиносӣ ва гармидониш (теплофизика) ба роҳ монда шуда, то ба имрӯз идома доранд. Натиҷаҳои ин тадқиқот дар соҳаҳои энергетика, сохтмон, тиб ва мониторинги муҳити зист мавриди истифода қарор гирифтаанд.
Зикр гардид, ки таваҷҷуҳи махсуси Институт ба таҳқиқоти бунёдӣ равона шудааст, зеро бе онҳо пешрафти устувори илмҳои амалӣ имконнопазир аст. Маҳз дар ҳамин ҷо асосҳои офариниши технологияҳои нав, такмили низомҳои энергетикӣ, коркард ва таҳияи масолеҳи нав ва усулҳои ченкунии ҷавобгӯ ба меъёрҳои ҷаҳонӣ гузошта мешаванд.
Дар солҳои охир, бо ибтикори Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, соҳаҳои илм ва маориф ҳамчун самтҳои афзалиятноки сиёсати давлатии кишвар муайян гардидаанд. Президенти мамлакат борҳо таъкид кардаанд, ки: «Ояндаи Тоҷикистон аз сатҳи донишу касбият ва иқтидори илмии шаҳрвандони он вобаста аст». Албатта ин суханон ба як самти стратегии рушди тамоми низоми академикӣ табдил ёфта, моро ба рушди фаъоли зерсохтори инноватсионӣ, муосирсозии марказҳои таҳқиқотӣ ва таҳкими захираҳои инсонӣ раҳнамоӣ мекунанд.
Дар идомаи конфронс олимони дохил ва хориҷи кишвар профессор Холмуродов Холмирзо, директори Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Зарифзода Афзалшоҳ, котиби илмии Институти физикаи ядроии Академияи илмҳои Узбекистон Мухторов Одил, сарходими илмии Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобаста Мадвалиев Умархон, сардори шуъбаи Институти марказии аэрогидродинамикии ба номи профессор Н.Е. Жуковского, профессор Таковицкий Сергей Александрович маъруза намуданд.
МУЛОҚОТ БО ГУРӮҲИ КОРИИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ЭКСПЕРТӢ ОИД БА РУШДИ ЗАМИНАИ МИЛЛИИ ДАЛЕЛҲО ДАР СОҲАИ ТАНДУРУСТӢ
9 октябри соли 2025 дар Шуъбаи тиббӣ ва фарматсевтии АМИТ вохўрии ноиби Президенти АМИТ, раиси шуъба, д.и.т., профессор Ибодзода С.Т. ва мудирони шуъба бо Карина Юрьевна Москоленко, намояндаи Гурӯҳи кории байналмиллалии экспертӣ оид ба рушди заминаи миллии далелҳо дар соҳаи тандурустӣ, биоэтика ва бехатарии биологии кишварҳои ИДМ вохурӣ баргузор гардид.
Дар рафти мулоқот масъалаҳои таҳкими ҳамкориҳо бо Федератсияи Русия ва ИДМ оид ба тадқиқоти муштарак дар соҳаҳои гуногун, аз ҷумла: эндокринология, онкология, акушерӣ- гинекологӣ андрология, дорусозӣ, гинетика, иммунология-вирусология, тибби профилактикӣ, барқарорсозии асаб, пешгирии диабети қанд баррасӣ гардиданд ва инчунин Маркази миллии тадқиқоти тибби ба номи В. А. Алмазов таваҷҷӯҳ зоҳир карда шуд.
Дар миқёси ИДМ имконияти гузаронидани лоиҳаҳои муштарак оид ба системаи идоракунии соҳаи тандурустӣ ва сифати хизматрасонии (Қазоқистон), арзёбии миллӣ ва мониторинги сифати хизматрасонӣ (ТУТ), офиятбахшии тибби иҷтимоӣ (Қирғизистон, Олмон ва ғайра), биоэтика ва бехатарии биологӣ (Ӯзбекистон), рақамикунонӣ ва ғайра мувофиқи мақсад аст.
Ташкиоти умумиҷаҳонии тандурустӣ нақша дорад, ки дар моҳи июни соли 2025 Конгресси дуюми лоиҳаҳои сармоягузориро дар шаҳри Остонаи Қазоқистон баргузор намояд. Имконияти пешниҳод намудани лоиҳаҳои Шумо ба он мавҷуд аст ва мо метавонем дар ҳама марҳила дар тарҳрезӣ ва татбиқи онҳо кумак расонем.
9 октябр дар Бӯстонсарои шаҳрии Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Ҳамоиши Осиёи Марказӣ-Русия баргузор шуд.
Дар макони чорабинӣ - Кохи ҳамоишҳо Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сарони давлатҳои иштирокдори ҳамоишро як-як гарму самимӣ истиқбол гирифтанд.
Барои иштирок дар ин ҳамоиш сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва Русия Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон муҳтарам Қосим-Жомарт Токаев, Президенти Ҷумҳурии Қирғизистон муҳтарам Садир Жапаров, Президенти Федератсияи Русия муҳтарам Владимир Путин, Президенти Туркманистон муҳтарам Сердар Бердимухамедов ва Президенти Ҷумҳурии Узбекистон муҳтарам Шавкат Мирзиёев ба ҳам омаданд.
Қабл аз оғози ҳамоиш маросими аксбардории хотиравӣ доир шуд.
Сипас, дар толори бошукуҳи Саразм Ҳамоиши дуюми Осиёи Марказӣ - Русия таҳти раёсати Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба кори худ оғоз кард.
Нахуст, Сарвари давлати мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иштирокдорон - меҳмонони воломақомро самимона ба Тоҷикистон хайрамақдам гуфта, изҳори бовар намуданд, ки натиҷаҳои ҳамоиш ба таҳким ва густариши минбаъдаи ҳамкории судманди бисёрҷониба дар қолаби Осиёи Марказӣ - Русия мусоидат менамояд.
Роҳбари давлати мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид намуданд, ки рӯзномаи нишаст масоили муҳимми ҳамкории минтақавиро дар бар мегирад.
Густариши робитаҳои тиҷоративу иқтисодӣ, мусоидат ба афзоиши сармоягузорӣ, рушди ҳамкории гуманитарӣ ва таҳкими амнияти минтақавӣ, аз ҷумлаи самтҳои афзалиятнок номида шуд.
Изҳори итминон карда шуд, ки қарорҳои аз рӯйи натиҷаҳои муҳокима қабулшаванда ба таҳкими руҳияи ҳамбастагӣ ва ҳамдигарфаҳмӣ миёни кишварҳои иштирокдори қолаби Осиёи Марказӣ - Русия замина мегузорад.
Президенти кишвари мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иброз доштанд, ки иштироки фаъоли сарони давлатҳо ва ниҳодҳои дахлдори онҳо ҳадафмандии ҷонибҳоро ба рушди муколама ва таҳкими ҳамкории стратегӣ миёни кишварҳои минтақа ва Федератсияи Русия нишон медиҳад.
Дар идома ба масъалаҳои таҳкими робитаҳои тиҷоративу иқтисодӣ, сармоягузорӣ ва гуманитарӣ, инчунин ба саъю кӯшишҳои муштарак баҳри таъмини субот ва амнияти минтақавӣ таваҷҷуҳи махсус зоҳир карда шуд.
Дар идомаи ҳамоиш сарони ҳамаи давлатҳои иштирокдор сухан ронда, доир ба мавзуъҳои мубрами матраҳ изҳори андеша карданд.
Дар фарҷом кори Ҳамоиши Осиёи Марказӣ - Русияро Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷамъбаст карда, ба иштирокдорони он барои кори созандаву судманд изҳори сипос намуданд.
Аз рӯйи натиҷаи кори ҳамоиш Эъломияи ҷамъбастии Ҳамоиши Осиёи Марказӣ – Русия ва Нақшаи амали якҷоя барои солҳои 2025-2027 қабул гардид.
ИДОМАИ КОНФРОНСИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ 80-СОЛАГИИ ҒАЛАБАИ БУЗУРГ: САҲМИ ТАЪРИХИИ МАРДУМОНИ РУСИЯ ВА ТОҶИКИСТОН ВА ДУРНАМОҲОИ ШАРИКӢ ДАР СОҲАҲОИ ИЛМ ВА МАОРИФ
Нимаи дуюми рӯз дар толори Маркази мероси хатии назди Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конфронси байналмилалии илмӣ-амалӣ таҳти унвони «80-солагии Ғалабаи Бузург: саҳми таърихии мардумони Русия ва Тоҷикистон ва дурнамоҳои шарикӣ дар соҳаҳои илм ва маориф» бо иштироки олимон, муҳаққиқон ва намояндагони муассисаҳои илмӣ ва таҳсилоти олии Тоҷикистон ва Федератсияи Русия идома ёфт.
Дар конфронс олимону муҳаққиқони равияи ҷаъмиятшиносӣ аз Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Академияи илмҳои Россия доир ба 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги дуюми ҷаҳон ва саҳми ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравӣ дар ҷанг маъруза намуданд. Зимни чорабинӣ масъулини КИИ “Хирадмандон”- и ҲХДТ дар АМИТ аксияи ҳизбӣ доир намуданд.
Конфронс. 80-СОЛАГИИ ҒАЛАБАИ БУЗУРГ: САҲМИ ТАЪРИХИИ МАРДУМОНИ РУСИЯ ВА ТОҶИКИСТОН ВА ДУРНАМОҲОИ ШАРИКӢ ДАР СОҲАҲОИ ИЛМ ВА МАОРИФ
Имрӯз, 8 октябр дар ҳошияи баргузории Саммити роҳбарони давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конфронси байналмилалии илмӣ-амалӣ таҳти унвони «80-солагии Ғалабаи Бузург: саҳми таърихии мардумони Русия ва Тоҷикистон ва дурнамоҳои шарикӣ дар соҳаҳои илм ва маориф» баргузор гардид. Дар конфронси мазкур олимон, муҳаққиқон ва намояндагони муассисаҳои илмӣ ва таҳсилоти олии Тоҷикистон ва Федератсияи Русия иштирок ва суханронӣ намуданд.
Ба кори конфронс президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида зикр дошт, ки иқдоми баргузории ин конфронси сатҳи баланд тасоддуфӣ набуда балкӣ бомақсад роҳандозӣ гардидааст. Зеро имсол Ҷумҳурии Тоҷикистон раисикунандаи Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ) мебошад. Дар ҳошияи ин, соли 2025 дар фазои кишварҳои узви ИДМ Соли сулҳ ва ваҳдат дар мубориза бо фашизм эълон гардидааст, ки ба 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги дуюми ҷаҳон бахшида мешавад.
Бояд гуфт, ки бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, бори аввал 27 августи соли 2025 аз ҷониби Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид Қатънома таҳти унвони «Ҳамкорӣ байни Созмони Милали Муттаҳид ва Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил» қабул гардид, ки аз ҷониби Тоҷикистон дар давраи раисии худ дар Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил пешниҳод шуда буд.
Қатъномаи мазкур, ки дар соли ҷашнии ҳаштодумин солгарди таъсиси Созмони Милали Муттаҳид қабул гардид, ҳадаф дорад, ки ҳамкориҳоро байни Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил ва Созмони Милали Муттаҳид, аз ҷумла бо сохторҳои гуногуни он ҷиҳати татбиқи Ҳадафҳои рушди устувор тақвият бахшида, амиқтар намояд.
Таъкид гардид, ки дар ҳамин рӯзҳо дар пойтахти кишварамон — шаҳри Душанбе, баргузории Саммити роҳбарони давлатҳои аъзои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил, Саммити “Осиёи Марказӣ – Русия”, инчунин сафари давлатӣ ва расмии Президенти Федератсияи Русия муҳтарам Владимир Владимирович Путин ба Ҷумҳурии Тоҷикистон дар назар аст.
Гуфта шуд, ки Ҷанги дуюми ҷаҳон — ҷанги умумӣ, Ғалабаи умумӣ ва хотираи муштараки ҳамаи мардумони Иттиҳоди Шӯравии собиқ, аз ҷумла халқи Тоҷикистон мебошад. Имсол, 9 май дар Тоҷикистон дар фазои ботантана 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги дуюми ҷаҳонро таҷлил намуданд — ғалабае, ки бо қаҳрамониҳо ва талафоти бузурги мардумони мо ба даст омадааст. Ин санаи таърихӣ ба як рамзи муҳим ва самти асосӣ дар сиёсати ташаккули хотираи таърихӣ барои насли имрӯза дар ҳамаи ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравӣ табдил ёфтааст.
Қайд кардан ба маврид аст, ки хотираи Ғалаба дар Ҷанги дуюми ҷаҳон дар Тоҷикистон на танҳо дар сиёсати дохилӣ ва хориҷии давлат мақоми баланд дорад, балки ҳангоми ташкили таҳқиқоти илмӣ дар соҳаҳои таърих, таърихнигорӣ ва дигар илмҳои ҷамъиятӣ ва гуманитарӣ низ мавриди арҷгузорӣ қарор мегирад.
Зикр гардид, ки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Рӯзи Ғалабаро як санаи муҳими таърихӣ мешуморанд — рӯзе барои арҷгузорӣ ба қаҳрамонӣ ва ҷоннисориҳои халқҳои мо дар мубориза бар зидди фашизм. Ин сана, ҳамзамон, ҳамчун хотиррасон ба тамоми башарият дар бораи он ҷанги даҳшатовар хизмат мекунад, ки ҳамчун саҳифаи сиёҳ дар таърих ва фоҷиаи бузург барои бисёр халқҳои ҷаҳон, бахусус барои мардуми ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравӣ ба ҳисоб меравад.
Маҳз ба ҳамин далел Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамеша ба сарнавишти шумораи ками иштирокчиён ва собиқадорони Ҷанги дуюми ҷаҳон, кормандони ақибгоҳ ва аъзои хонаводаи онҳо ғамхории доимӣ зоҳир менамояд. Инчунин, бо эҳтиром ба хотираи фарзандони шаҳидшудаи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравӣ, Сарвари давлатамон дар қатори роҳбарони беш аз бист кишвари хориҷӣ дар паради ҳарбӣ бахшида ба 80-солагии Ғалаба дар Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ, ки 9 майи соли 2025 дар Майдони Сурхи шаҳри Москва баргузор гардид, иштирок намуданд.
Таъкид гардид, ки рӯзи Ғалаба на танҳо фурсатест барои арҷгузорӣ ба корномаи фарзонагони гузашта, балки ёдовариест аз аҳамияти нигоҳдории хотираи таърихӣ, хусусан дар миёни насли наврас. Дар шароити муосир, вақте ки ҳақиқати таърихӣ зери хатари таҳрифи мақсаднок қарор дорад, ҳифзи хотираи Ғалабаи Бузург ба вазифаи муштараки ҳамаи халқҳои ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравӣ табдил меёбад — бахусус барои намояндагони доираҳои илмӣ ва зиёиёни эҷодкор.
Дар идомаи конфронс ноиби президенти Академияи илмҳои Русия академик Руденко Виктор Николаевич ва дигар олимону муҳаққиқони тарафайн маъруза намуда, саҳми шаҳравандони Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар ҷумҳуриҳои собиқ Шӯравиро дар Ғалабаи бузурги Ҷанги дуюми ҷаҳон муҳим арзёбӣ намуданд.
БОЗДИДИ ОЛИМОНУ МУҲАҚҚИҚОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲОИ РУСИЯ АЗ НАМОИШИ ДАСТОВАРДҲОИ ОЛИМОНИ АМИТ
Имрӯз, 8 октябр қабл аз баргузории Конфронси байналмилалии илмӣ-амалӣ таҳти унвони «80-солагии Ғалабаи Бузург: саҳми таърихии мардумони Русия ва Тоҷикистон ва дурнамоҳои шарикӣ дар соҳаҳои илм ва маориф» олимону муҳаққиқони Академияи илмҳои Русия аз намоиши дастовардҳои олимону пажуҳишгарони муассисаҳои илмӣ таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дидан намуда, зимнан ба дастовардҳои олимону муҳаққиқони муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баҳои баланд доданд.
Зимни боздид меҳмононро президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва дигар олимон ҳамроҳӣ намуданд. Қайд кардан ба маврид аст, ки муассисаҳои илмии таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар тули солҳои соҳибистиқлолии кишвар дар пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ саҳми назаррас гузошта, дар самтҳои гуногун дастовардҳои арзишмандро ба даст овардаанд.
Ёдовар шудан ба маврид аст, ки натиҷаи ҳамаи ин дастовардҳо маҳз таваҷҷуҳи бевоситаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст, ки барои олимону пажуҳишгарон тамоми шароиту имкониятҳои мавҷударо фароҳам овардаанд.
Бояд гуфт, ки аз рӯзҳои нахустини сари ҳокимият омаданашон Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба ин қишри пешбаранда ва муаррифкунандаи илм таваҷҷуҳи хосса зоҳир намуда, барои пешрафт ва шароити модиву техникии олимон корҳои муҳимро ба анҷом расонидаанд.
Дар асоси дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти гузаштан аз аккредитатсия тибқи стандартҳои байналмилалӣ Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании Академияи миллии илмҳо тадбирҳои муҳимро роҳандозӣ намудааст.
Ёдовар мешавем, ки аз санаҳои 10-15.09.2025 Комиссияи экспертии Муассисаи давлатии “Марказимиллӣ оид ба аккредитатсия” дар Институт қарор доштанд. Муассисаи мазкур дар ҷумҳурӣ ягона мақомоти ваколатдор мебошад, ки озмошгоҳҳои самтҳои гуногуни кишварро тибқи талаботҳои стандартҳои байналмилалӣ аз аккредитатсияи миллӣ мегузаронад.
Боиси хушнудӣ аст, ки озмоишгоҳи бехатарии биологии Институти ботаника, физиология вагенетикаи растании Академияи миллии илмҳо ба муваффақият тибқи стандарти байналмилалии ГОСТ ИСО/МЭК 17025-2019 аз аккредитатсияи миллӣ гузашта, соҳиби аттестатсияи аккредитатсия шуд.
ИШТИРОКИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ ДАР ҲАМОИШИ ТАНТАНАВӢ ДАР МАВЗУИ «МЕҲРГОН ҶАШНИ ВАҲДАТУ ЯГОНАГӢ ВА САОДАТ АСТ»
Имрӯз, 7-уми октябр дар асоси Нақшаи чорабиниҳои Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон барои соли 2025, ки аз ҷониби Раиси Ҳаракат, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тасдиқ гардидааст, дар толори Донишгоҳи аграрии Тоҷикистон ба номи Шириншоҳ Шоҳтемур ҳамоиш таҳти унвони «Меҳргон ҷашни ваҳдату ягонагӣ ва саодат аст» баргузор гардид.
Дар ҳамоиш Раиси Шурои куҳансолони Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон - Ғайбулло Авзалов, Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик - Қобилҷон Хушвахтзода, муовини Вазири кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илмҳои техникӣ, профессор - Баҳромҷон Аҳмадзода ва муовини Вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон - Давлат Сафар иштирок ва суханронӣ намуданд.
Ҷаласаро муовини ректор оид ба таълими Донишгоҳи аграрии Тоҷикистон ба номи Шириншоҳ Шоҳтемур - Шариф Бобозода ифтитоҳ кард ва меҳмононро хайрамақдам гуфта, иброз дошт, ки Меҳргон яке аз ҷашнҳои қадимаи мардуми ориёнажод буда, дар сарчашмаҳои таърихию адабӣ пайдоиши он ба шоҳаншоҳҳои давраи асотирӣ ва пешдодӣ дар робита бо пайдошавӣ ва рушду нумуи кишоварзӣ ва барқароркунии тақвими кишоварзӣ нисбат дода мешавад.
Раиси Шурои куҳансолони Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон - Ғайбулло Авзалов зимни суханронии хеш дар бораи ҷашни Меҳргон дар замони истиқлол тамаркуз карда, вобаста ба эҳёи дубораи ин ҷашни умумимиллӣ аз ҷониби Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва хидматҳои шоистаи ин абармарди таърихсозро ёдоварӣ кард. Мавсуф қайд кард, ки Меҳргон пеш аз ҳама ҷашни замину табиат ва кишоварзон буда, онро ниёгони мо дар баробари Наврӯз ҷашни ҳосил номидаанд. Албатта, дар замони шуравӣ ин гуна ҷашнҳо набуд ва маҳз дар замони истиқлол бо ибтикор ва ташаббуси бевоситаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷашни Меҳргон ҳамчун дувумин ҷашни миллӣ дар фасли заррини тирамоҳ дар саросари кишварамон таҷлил мегардад.
Дар идомаи ҳамоиш Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик - Қобилҷон Хушвахтзода дар бораи таърихи Меҳргон, моҳияти он, вижагиҳои ин ойини гузашта, ки онро шоҳ Фаридун асос гузоштааст, гузориши пурмуҳтаво кард. Ӯ таъкид дошт, ки Меҳргон ҷашни куҳан, дӯстиву самимият ва меҳру муҳаббат буда, гоҳе маънои офтобро низ дорад. Онро гузаштагонамон дар рӯзи 16-уми меҳр таҷлил мекарданд, ки баробар ба 7-8-уми октябр аст. Ҳамчунин, зикр гардид, ки ин ҷашн бо талошҳои содиқонаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зинда шуд ва он, бешубҳа, ба баланд шудани худшиносиву худогоҳии миллат такони ҷиддӣ хоҳад дод.
Муовини Вазири кишоварзии Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илмҳои техникӣ, профессор - Баҳромҷон Аҳмадзода ба сухан баромада, аз ҷумла қайд кард, ки аҳаммияти ин ҷашн ба кишоварзон, кишту кор ва ҷамъоварии ҳосил, ки бо ҷашни Меҳрргон иртиботи мустақим доранд, бисёр муфид мебошад. Меҳргон дар баробари ҷашни кишоварзон, инчунин ҷашни маданияти баланди заминдорӣ ва ҳунари кишоварзӣ аст.
Дар суханронии худ муовини Вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон - Давлат Сафар оид ба баланд бардоштани ҳувияти миллӣ, эҳтиром ба расму ойини ниёгон, бузургдошти ҷашнҳои таърихсоз изҳори андеша намуда, диққати иштирокчиёнро ба дӯст доштани Ватан, садоқат ба Пешвои миллат, таҳкиму тақвият бахшидани ваҳдату ҳамбастагии миллӣ ҷалб намуд.
Дар хотима аз ҷониби Раиси Шурои куҳансолони Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон ба Китобхонаи Донишгоҳи аграрии Тоҷикистон ба номи Шириншоҳ Шоҳтемур ҷилдҳои китоби «Ваҳдат, Давлат, Президент» туҳфа карда шуд.