
Имрӯз, 26 май бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳамоиши илмӣ – амалӣ байналмилалӣ оид ба Ҳифзи пиряхҳо баргузор гардид. Дар ҳамоиши илмӣ - амалӣ намояндагони Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (МАГАТЕ) низ ширкат доштанд.
Ба кори ҳамоиш Мирсаидов Илҳом – директори Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳусни оғоз бахшида, дар бораи ташаббусҳои сатҳи ҷаҳонии ҷониби Тоҷикистон ибрози ақида намуд.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани муқадимавии хеш таъкид дошт, ки бо пешниҳоди Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соли 2025 “Соли ҳифзи пиряхҳо” дар тамоми давлатҳои узви СММ эълон гардидааст ва барои дар амал татбиқ намудани пешниҳоди навбатӣ мо олимони АМИТ вазифадорем, ки тамоми паҳлуҳои ин мавзуъро омӯзиш гузаронида, дар ин самт натиҷаҳои дилхоҳ ба даст орем.
Дар ин силсила ташаббусҳо эълон шудани соли 2025 ҳамчун Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо, ки ба шарофати дипломатияи фаъол ва роҳбарияти илмии Тоҷикистон имконпазир гардид, ҷои махсусро ишғол мекунад. Қатъномаи дахлдорро Маҷмаи Умумии Созмони Милали Муттаҳид 14 декабри соли 2022 якдилона қабул кард. 21 март низ расман Рӯзи ҷаҳонии пиряхҳо эълон шудааст, ки ҳамасола ба ҷомеаи ҷаҳонӣ аҳамияти ҳифзи ин экосистемаҳои осебпазир ҳамчун манбаи асосии оби тозаро хотиррасон мекунад.
Гуфта шуд, ки дар ҳошияи иҷрои ин иқдом аз 29 то 31 майи соли ҷорӣ дар шаҳри Душанбе Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо ҷараён дорад. Яке аз ҳадафҳои конфронс таҳияи асноди стратегӣ, харитаи роҳ ва таҳкими ҳамкориҳои байналмилалӣ дар соҳаи омӯзиш, мониторинг ва ҳифзи пиряхҳо мебошад.
Таъкид гардид, ки ҳамкории мо намунаи муҳими ҳамкории самарабахши байналмилалӣ барои рушди устувор, пешрафти илм ва ҳифзи муҳити зист мебошад. Бигзор ин шарикӣ таҳким ва густариш ёбад ва ҳифзи ин экосистемаҳои ноустувор, вале ҳаётан муҳимро барои наслҳои ҳозира ва оянда таъмин кунад.
Имрӯз (18.12.2024) дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур аз озмоишгоҳҳои Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон боздид намуда, доир фаъолияти илмию таҳқиқотии кормандон аз наздик шинос гардиданд.
БАРРАСИИ ҲИСОБОТИ БАХШИ КОР БО ШУРОҲОИ ДИССЕРТАТСИОНИИ МИЛЛИИ МУАССИСАҲОИ ЗЕРСОХТОРИ АМИТ
Имрӯз (17.12.2024) дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо мақсади барасии ҳисоботи бахши кор бо шуроҳои диссертатсионии миллии муассисаҳои зерсохторҳои АМИТ бо иштироки намояндагони КОА ҷаласа баргузор гардид.
Бо гуфт, ки бо мақсади иҷрои муқаррароти қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 30 июни соли 2021, № 267 (бо тағйиру илова аз 26 июни соли 2023, №295) ва санадҳои меъёрию ҳуқуқии соҳаи аттестатсияи кормандони илмӣ ва илмию техникии тахассуси олӣ дар назди Раёсати аспирантура, магистратура ва докторантураи PhD – и назди Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз санаи 01.04.2024 бахши кор бо шуроҳои диссертатсионии миллӣ таъсис дода шуд.
Ҳадаф аз таъсиси бахши мазкур назорати риояи санадҳои меъёрию ҳуқуқии соҳаи аттестатсия дар фаъолияти шуроҳои миллии диссертатсионӣ, назорати раванди қабул ва баррасии диссертатсияҳо, назорати баргузории маҷлиси шуроҳои диссертатсионӣ, омодасосзии парвандаҳои аттестатсионӣ ва мактуби ҳамроҳ, омодасозии бастаи ҳуҷатҳо ҷиҳати аз нав аттестатсиякунии дараҷаҳои илмӣ, барорбарарзишии дараҷа ва унвонҳои илмӣ равона гардидааст.
Бояд гуфт, ки дар соли 2024 дар шуроҳои диссертатсионӣ 50 ҳимоя баргузор гардид, ки он аз 6 диссертатсия барои дарёфти дараҷаи илмии доктори илм, 9 диссертатсия барои дарёфти дараҷаи илмии доктори фалсафа PhD ва 35 диссертатсия барои дарёфти дараҷаи номзади илм мебошанд.
ҶАРАЁНИ БАРГУЗОРИИ АККРЕДИТАТСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ БО ИШТИРОКИ ЭКСПЕРТОНИ ХОРИҶӢ ВА ДИРЕКТОРОНИ ИНСТИТУТҲО
Имрӯз (17.12.2024) дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур ба АМИТ ташриф оварда, барои гузаштан аз аккредитатсияи байналмилалӣ ба кори худ оғоз намуд.
Дар идома намояндагони агентии мазкур бо директорони институтҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доир ба фаъолияти илмию таҳқиқотии муассисаҳои илмӣ ва беҳтарсозии зинаҳои магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD суҳбат анҷом доданд.
ҶАРАЁНИ БАРГУЗОРИИ АККРЕДИТАТСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ БО ИШТИРОКИ ЭКСПЕРТОНИ ХОРИҶӢ ВА НОИБОНИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ
Имрӯз (17.12.2024) дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур ба АМИТ ташриф оварда, барои гузаштан аз аккредитатсияи байналмилалӣ ба кори худ оғоз намуд.
Дар идома намояндагони агентии мазкур бо ноибони президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доир ба фаъолияти илмию таҳқиқотии муассисаҳои илмӣ суҳбат анҷом доданд.
Дар партави дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар самти гузаштан аз аккредитатсияи байналмилалӣ Академияи миллии илмҳо тадбирҳои муҳимеро роҳандозӣ намудааст.
Имрӯз (17.12.2024) бо ин мақсад дар доираи ҳамкориҳои дуҷонибаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг (Независимое Агентство аккредитация и рейтинга (НААР)) комиссияи экспертии Агентии мазкур ба АМИТ ташриф оварда, барои гузаштан аз аккредитатсияи байналмилалӣ ба кори худ оғоз намуд. Барои аз акредитатсияи байналмилалӣ гузаштан тамоми муассисаҳои илмӣ пешниҳод карда шуд.
Бо мақсади гузаштани муассисаҳои илмӣ аз аккредидатсия Комиссияи экспертии Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг(Независимое Агентство аккредитация и рейтинга(НААР)): раиси комиссия — Косов Владимир Николаевич – доктори илмҳои физикаю математика, профессори Донишгоҳи миллии педагогии Қазоқистон, ҳамоҳангсози Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг – Назирова Гулфия Ривкатовна, номзади илмҳои иқтисодӣ, менеҷери лоиҳа оид ба ташкили комиссияҳои экспертии берунии Агентии мазкур, коршинос Даврон аз Донишгоҳи ҳуқуқ, бизнес ва сиёсати Тоҷикистон бо роҳбарият ва масъулини сохторҳои гуногуни АМИТ иштирок намуданд.
Ёдовар мешавем, ки аз санаи 17-ум то санаи 20.12.2024 Комиссияи экспертии Агентии мустақили аккредитатсия ва рейтинг дар муассисаҳои илмӣ-таҳқиқотии АМИТ қарор доштанд. Агентии мазкур яке аз ташкилотҳои байналмилалӣ дар самти таъмини сифати таҳсилот бо гузаронидани баҳодиҳии мустақили берунаи муассисаҳои илмӣ мебошад. Ҳоло тамоми ҳуҷҷатҳо барои додани шаҳодатномаи Аккредитатсия ба Агентии мазкур пешниҳод шудаанд.
16 декабри соли равон дар толори Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи илмӣ – назариявӣ Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и ҲХДТ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид.
Конференсияро бо сухани табрикотӣ Раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида, иброз дошт, ки 10 -уми декабр соли равон аз таъсисёбии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, ки имрӯз дар ҷомеа ба ҳайси “Ҳизби ҳоким”, “пешоҳанги ҷомеа” ба ҳисоб меравад, 30 сол сипарӣ мешавад.
Таъкид гардид, ки 30 – сол муқаддам Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон бо мақсади муттаҳид намудани қишрҳои мухталифи ҷомеа ва ба ҳам овардани онҳо зери як мафкураи созанда созмон ёфт, ки баъдан вобаста ба таҳавуллоти сиёсии кишвар унвони Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – ро ба худ касб намуд.
Тавре Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми табрикотии худ ба муносибати 26 – солагии ҳизб таъкид карда буданд: “Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ҳамчун зодаи даврони Истиқлоли кишвар бо мақсади ифодаи азму иродаи мардуми шарифи Тоҷикистон таъсис ёфта, маҳз бо рисолати мардумсолорӣ, сулҳу оромӣ, суботи сиёсӣ, ваҳдати миллӣ, созандагию бунёдкорӣ ва тарғиби ғояҳои бузурги ватандӯству худшиносӣ дар ҷомеа мавқеи сазоворӣ худро пайдо намуд”.
Дар идомаи конфронс Раиси КИ ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур Каримзода Нилуфар, Раиси Шурои собиқадорони Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон Қурбонова Руқия, муовини Раиси Шурои собиқадорони Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон Давлаталӣ Давлатзода, собиқадори ҲХДТ, аввалин Раиси КИ ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур Валаматзода Темур, мудири Шуъбаи занони КИ ҲХДТ дар шаҳри Душанбе Фазилатпочои Маҳмадюсуф суханронӣ намуда, аз таърихи таъсиси Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ва азму талошҳои Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба иштирокдорони конфронс маълумотҳои муфассал доданд.
16 декабри соли равон таҳти Раёсати президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷаласаи назоратӣ баргузор гардид. Дар ҷаласа як қатор масъалаҳои мубраму саривақтӣ дар соҳаи илм баррасӣ гардиданд.
Бо мақсади дар сатҳи заруррӣ ба роҳ мондани фаъоляти корӣ дар муассисаҳои илмию таҳқиқотӣ як қатор масъалаҳо дар маҷлиси назоратӣ баҳри тараққиёту пешрафти соҳаи илми кишвар баррасӣ гардида, инчунин масъулин вазифадор гардиданд, ки дастру супоришҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистонро саривақтӣ иҷро намоянд. Ҳамзамон таъкид гардид, ки тибқи дастур ва супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон омӯзиши забонҳои хориҷӣ дар байни олимону кормандон хуб ба роҳ монда шавад.
Ҳамзамон дар ҷаласа доир ба фарҳанги миллӣ ва урфу одатҳои тамаддуни халқи тоҷик, сару либоси миллӣ, дурӣ ҷустан аз фарҳангу урфу одатҳои бегона, таблиғу ташвиқи сару либоси миллӣ, ба роҳ мондани корҳои фаҳмондадиҳӣ миёни мардум масъалаҳое буданд, ки зимни ҷаласа баррасӣ гардиданд.
Дар идомаи ҷаласа ноибони президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон фаъолияти яксолаи шуъбаҳоро натиҷагирӣ намуда, ҳисоботи муфассали хешро пешниҳод намуданд. Дар маҷмуъ зикр гардид, ки натиҷаҳои илмии муассисаҳои илмӣ – таҳқиқотӣ дар соли 2024 нисбат ба солҳои гузашта бартарият дорад.
Ҳамзамон дар самти иҷрои дастуру супоришҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон оид ба “Бистсолаи омӯзиш ва рушди фанҳои табиатшиносӣ, дақиқ ва риёзӣ дар соҳаи илму маориф” барои солҳои 2020-2040 президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дастурҳои мушаххас дода, таъкид намуданд, ки дар ин самт мо бояд корҳои муҳимро ба сомон расонида, дар омода намудани кадрҳои баландихтисос дар риштаҳои магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD тадбирҳои саривақтӣ андешем.
Ҷомеаи ҷаҳонӣ хуб дарк мекунад, ки коҳиш ва харобшавии минбаъдаи манбаъҳои обҳои ошомиданӣ дар сайёра метавонад аҳли башарро ба фалокатҳои зиёди ҷонӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ дучор намояд.
Ҷомеаи ҷаҳонӣ хуб дарк мекунад, ки коҳиш ва харобшавии минбаъдаи манбаъҳои обҳои ошомиданӣ дар сайёра метавонад аҳли башарро ба фалокатҳои зиёди ҷонӣ, иҷтимоӣ ва иқтисодӣ дучор намояд.
Аз ин лиҳоз, ба ҷомеаи ҷаҳонӣ лозим меояд, ки барои ҳалли ин масоили глобалӣ ҳарчи зудтар чораҳои зарурии муштаракро таҳия ва татбиқ намояд.
Мо хушҳол аз онем, ки ташаббуси мо бо дарки масъулият аз ҷониби ҷомеаи ҷаҳонӣ пуштибонии ҳаматарафа ёфт.
Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон