Дар давоми сию чор соли Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон Пешвои миллат, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тавонистанд моро аз як вартаи нобудӣ халос намуда ба кишвари мутаммаддин табдил диҳандд ва тоҷиконеро, ки гуреза шуда буданд ба Ватан баргадонанд.
Агар мо ба оинаи таърих назар андозем, пас медонем,ки 16 ноябри 1992 Иҷлосияи XVI Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон - маҷлиси вакилони Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва намояндагони гурӯҳҳои мухталиф дар Қасри Арбоби шаҳри Хуҷанд бо мақсади барқарор кардани Ҳокимияти Конститутсионӣ доир гардид. Дар ин Иҷлосия вакилони мардумӣ ба ҷонибдории Эмомалӣ Раҳмон ҳамчун Раиси Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон овоз доданд, ки роҳбари давлат интихоб гардид.
Дар раванди Иҷлосияи таърихсоз XVI муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба қатъият изҳор намуда буданд, ки: «Ман қасам ёд мекунам, ки тамоми донишу таҷрибаамро барои дар ҳар хона ва ҳар оила барқарор шудани сулҳ равона карда, барои гулгулшукуфии Ватани азизам садоқатмандона меҳнат мекунам». Ин қасами қотеонаи худро даҳҳо бор исбот карданд, ки имрӯзҳо амалӣ шудани ин суханҳо дар он аст, ки кишварҳои ҷаҳон сулҳи Тоҷикистонро меомӯзанд. Зеро ӯ ҳамчун Роҳбари содиқ, Пешвои муаззами миллати тоҷик аз нобуд гардидани Тоҷикистон , як кишвари фадаҷмешударо ба кишвари гулгулшукуфоӣ табдил дод.
Муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон Дар тули солҳои Истиқлоли давлатӣ сиёсати “Дарҳои боз”-ро эълон намуданд, ки ин меҳвари сиёсати хориҷии Тоҷикистон ба ҳисоб рафта, натиҷаи дилхоҳ ва самарабахш ба бор овардааст.
Ногуфта намонад, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба сафарҳои расмӣ ба кишварҳои Аврупо сафар карда, аз ҷумла Шоҳигарии Белгия, Олмон, Фаронса, Италия, Австрия ва ғайра сафар карда, чандин созишномаҳоро оид ба илм, фарҳанг, маориф, иқтисод, иҷтимоӣ, энергияи сабз, иннватсия, технологияи наву навтарин ва ғайраро ба имзо расониданд.
Инчунин Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои эҳёи анъанаҳои беҳтарини аҷдодӣ ва боло бурдани ҳисси ифтихори миллӣ ҳамеша саъю талош меварзанд. Инро мо дар мисоли эҳёи ҷашни Тиргон, Меҳргон, Сада ва ба ҷашни байналмилалӣ табдил ёфтани Наврӯз саҳм гузоштанд. Яке аз дастовардҳои муҳими таърихи тамаддуни қадимаи тоҷикон ва мардумони эронитабор мебошад, ки ба ин васила ба фарҳанги мардумони Аврупо ҳамтаъсири файзбахш овардааст.
Қобили закр аст, ки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар доираи сафари расмии худ ба шаҳри Париж дар як чорабинии фарҳангӣ - намоишгоҳи нигораҳои таърихии "Тоҷикистон - кишвари дарёҳои тиллоӣ" ширкат варзида суханронӣ карданд. Дар ин намоишгоҳ дар шаҳри Париж нигораҳои таърихии Тоҷикистонро 9 млн. нафар тамошо карданд.
Собиқ Президенти Фаронса Жак Ширак мефармояд ; Мардуми Фаронса устувории Тоҷикистонро,ки ба фарҳанги ғанӣ ва бузурги маънавии халқи тоҷик такя мекунад,ҳамеша дар ёёд хоҳад дошт.
Вазири дифои Фаронса Арен Марии Фишшер навиштааст, ки Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар сиёсати ҷаҳонӣ мавқеи ҷасурона зоҳир менамояд. Ӯ аввалин шахсе буд, ки дар бораи ҳалли проблемаҳое , ки ҷаҳони мутамаддинро ба ташвиш меорад, пешниҳодҳои миқёси ҷаҳонӣ кардааст ва ин падида дипломатияи миллии тоҷикро дар арсаи ҷаҳонӣ муаррифӣ намуд.
Суханрониҳои пурмуҳтавои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз минбарҳои байналмилалӣ чандкарата обрӯйу нуфузи Тоҷикистонро дар ҷаҳони мутамадднин баланд намуданд.
Пешво муаззами миллат дар арсаи байналмиииалӣ ба ҳайси “Абармарди таърихсоз” ва сиёсатмадори ҷаҳонӣ, ҳалкунундаи масоилҳои об, экология, сулҳу субот, пиряхҳо ва тағйирёбии иқлим эътироф гардидааст. Ӯ ҳамчун яке аз бунёдгузорони Созмони Ҳамкории Шанхай ва Паймони Аҳдномаи Амнияти Дастаҷамъӣ низ дар низоми муносибатҳои байналмилалӣ шинохта шудааст .
Дар аввали моҳи октябри соли 2025 шаҳри Душанбе мизбони вохӯрии навбатии сарони давлатҳои Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил (ИДМ) гардид. Ин ҳамоиши сатҳи олӣ, ки бо иштироки роҳбарони ҳамаи давлатҳои узв баргузор шуд, аҳамияти хосаи сиёсӣ, иқтисодӣ ва геостратегӣ дошт. Он на танҳо ифодаи ҳамбастагии кишварҳои пасошӯравӣ аст, балки нишондиҳандаи нақши афзояндаи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар низоми ҳамкориҳои минтақавӣ ва байналмилалӣ мебошад. Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, бо рӯҳияи таҳаммулпазирӣ, дурбинӣ ва воқеъбинӣ, дипломатияи миллии тоҷиконро ба сатҳи муосири ҷаҳонӣ намоиш доданд.
Дар ин қарина ҷоиз ба қайд аси, таҷрибаи дипломатияи миллии сулҳи тоҷиконро ҳамчун падидаи нодири илми сиёсатшиносии ҷаҳонӣ эътироф шуда, ҳам аз лиҳози назариявӣ ва ҳам аз лиҳози амалӣ барои хомӯш кардани низоъ дар ҷаҳон меомӯзанд. Таҷрибаи дипломатияи миллии сулҳи муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон беназир ва беҳамтост.Собиқ котиби генералии СММ Коффе Анан таҷрибаи сулҳи Тоҷиконро ҳамчун таҷрибаи “Беназир ва беҳамто” арзёбӣ намудааст.
Саҳми Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар таҳкими сулҳу субот лар кишвари ҳамсояи мо Афғонистон, хело назаррас мебошад,яъне пешниҳодҳои эшон аз ташкил намудани ҳукумати инклюзивӣ.Ин иқдоми неку ҷасуронаи Пешвои миллатро дар вақти сафарашон ба Фаронса Президенти Фаронса Эммануел Макрон ҳаматарафа ҷонибдорӣ ва истиқбол намуд.
Ҳамин тариқ, мо олимон бояд дипломатияи миллии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар сатҳи муосири ҷаҳонӣ ҳаматарафа омӯхта, механизҳои муосири сиёсати “Дарҳои боз”-ро боз ҳам фаротар ба роҳ монем. Бо дар назардошти дипломатияи миллии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ҳамчун мактаби сиёсати сулҳофаринии муосир, кушишҳо барои дар сатҳи баланд амалӣ намудани он чораҳои саривақтӣ дар сатҳи байналмилалӣ идома дорад.
ВОҲИДОВА Санавбарбону, мудири шуъбаи Аврупои Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ, доктори илмҳои таърих, профессор

