Бо шарофати Истиқлолияти давлатӣ ва ваҳдату ягонагӣ дар кишвари Тоҷикистон пеш аз ҳама бо талошу заҳматҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи маориф ва илм рушди бесобиқа намуда истодааст.
Ҳамин аст, ки Ҳукумати кишвар аз ҷумла Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз солҳои аввали соҳибистиқлолӣ ба соҳаи маориф ва илм диққати аввалиндараҷа равона намудаанд. Маҳз ин иқдому ташаббусҳои созанда имконият фароҳам овард, ки кишвари Тоҷикистон дар тамоми соҳаҳо пешрафт намояд.
Албатта бунёди муассисаҳои таълимии наву замонавӣва ба таҳсил фаро гирифтани наврасону ҷавонон яке аз ҳадафҳои нахустини Ҳукумати кишвар ба ҳисоб меравад. Зеро миллате, ки аҳолияш донишманду соҳибилм аст рушди бомайлон менамояд.
Маҳз заҳмату талошҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои бунёди муассисаҳои таълимии наву замонавӣва ба донишандӯзӣ фаро гирифтани наврасону ҷавонони кишвар қобили таҳсин аст. Зеро мо имрӯз бояд дар чунин шароитҳои фароҳамовардаи Ҳукумати кишвар ба фарзандони худ имконият диҳем то таҳсил намоянду барои Ватану миллати хеш хизмат намоянд.
Имрӯз дар арафаи фарорасии оғози соли таҳсил, ки ҳамасола ба 1- уми сентябр рост меояд аз ҷониби Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар ноҳияи Синои шаҳри Душанбе Муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №19-ро мавриди баҳрабардорӣ қарор доданд. Акнун 3500 хонандаи хуштолеъи кишвар дар оғози соли нави таҳсил соҳиби мактаби наву замонавӣ гардиданд.
Бояд гуфт, ки зимни ифтитоҳи ин Муассиса Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин иншооти бо тарзу усули наву замонавӣ сохта шударо дар рӯзи оғози соли нави хониш туҳфаи арзандаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон барои аҳли маориф ва насли хуштолеъи кишвар номиданд.
Воқеан ҳам насли имрӯзаи кишвар бисёр хуштолеъ мебошанд, ки маҳз дар замони соҳибистиқлолӣ Ҳукумати кишвар барои ба таҳсил фаро гирифтани онҳо шароит ва имкониятҳои васеъро фароҳам оварда истодааст. Дар баробари ин ғамхориҳои Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон наврасону ҷавонон бояд аз пайи дониш андухтану соҳибилм гардидан шуда, барои ватану миллати хеш саҳми арзишманд гузоранд.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суханронии худ бисёр аз масъалҳои мубрамро доир ба рушди соҳаи маорифи кишвар ва баланд бардоштани сифати таҳсил мавриди барасӣ қарор доданд. Ҳамчунин қайд намуданд, ки дар баробари ба истифода додани шумораи зиёди Муассисаҳои таҳсилоти миёнаи умумӣ ҳоло ҳам дар кишвар нарасидани мактабҳои замонавӣ амиқ эҳсос мегардад. Бинобар ин таъкид доштанд, ки агар мо тибқи барнома аз ҳисоби маблағҳои мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳру ноҳияҳо ҳар сол 100 муассисаи томактабӣ бунёд ва ба истифода диҳем ин мушкилӣ бартараф хоҳад шуд.
Дар замони соҳибистиқлолӣ маҳз таҳти таваҷҷӯҳи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мақому манзалати омӯзгор дар ҷомеа ба маротиб зиёд гардидааст. Зеро омӯзгор ҳидоятгари роҳи ростӣ, тарбиятгари насли наврас, чароғи роҳнамо ба сӯи фардои дурахшон мебошад. Зимни суханронии хеш Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба масъулин дастур доданд, ки ҳарчи зуддтар дар Тоҷикистон Қонун “Дар бораи мақоми омӯзгор” қабул карда шавад. Ин аз он далолат мекунад, ки омӯзгор дар ташаккули ҷомеаи оянда нақши барҷаста дорад.
Дар кишвар солҳои охир таҳти сарпарастии Пешвои муаззами миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмон бо мақсади ҷалби наврасону ҷавонон ба омӯхтани осори муттафакирони барҷасати форсу тоҷик озмунҳои ҷумҳуриявии “Тоҷикистон ватани азизи ман”, “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”, “Илм фурӯғи маърифат”, “Тоҷикон- оинаи таърихи миллат” баргузор мегарданд. Дар суханронии имрӯза дастур шуд, ки мукофотпулӣ барои ғолибони озмунҳои мазкур аз мактабҳо сар карда то сатҳи ҷумҳуриявӣ 100 фоиз зиёд карда шавад.
Ҳамчунин Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханронии хеш пешниҳод намуданд, ки дар кишвар барои гурӯҳои алоҳидаи синусолӣ, яъне хонандагон, донишҷӯён ва калонсолон озмуни “Шоҳномахонӣ” роҳандозӣ гардида, дар арафаи ҷашни 35- солагии Истиқлолияти давлатӣ ҷамъбаст карда шавад ва ғолибон бо ҷоизаву мукофотпулиҳои арзишманд қадрдонӣ карда шаванд.
Дар воқеъ чунин мулоқоту вохуриҳои анъанавию судманди Пешвои миллат дар оғози соли нави таҳсил гувоҳест аз ғамхориҳои Ҳукумати мамлакат ҷиҳати рушди соҳаи маориф ва илм, ки яке аз омилҳои асосии густариши ҷомеа ба ҳисоб меравад.
Муҳаммад АМИНЗОД – котиби матбуотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
- Навид 29 Ноя 24
Categories
Наворҳои видеоӣ
Ба истифода додани корхонаи истеҳсоли маҳсулоти нонию қаннодии ҶДММ “Нонпаз” дар шаҳри Душанбе
16.07.2024
http://www.president.tj/node/33762
16 июл Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ дар ноҳияи Исмоили Сомонии пойтахт корхонаи истеҳсоли маҳсулоти нонию қаннодии Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Нонпаз”-ро мавриди истифода қарор доданд.
Иншоот дар заминаи корҳои ободонию созандагӣ ба истиқболи ҷашни бузургу муқаддаси миллӣ – 35-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо риояи санъати хоси меъмории миллӣ бунёд ёфта, корҳои навсозӣ ва мутобиқгардонӣ ба замони муосир соли 2021 оғоз гардидааст.
Таъкид бояд кард, ки Ҷамъияти дорои масъулияти маҳдуди “Нонпаз” аз солҳои 30-юми қарни гузашта фаъолият дошт ва бо пешрафти замону рушди ҷомеа тамоми дастгоҳу таҷҳизоти он корношоям гардида буд.
Бо дастгирӣ ва ҳидоятҳои созандаи роҳбарияти олии сиёсии кишвар иншоот пурра навсозӣ гардида, дар он тамоми инфрасохтор барои истеҳсоли маҳсулоти нонию қаннодӣ муҳайё гардидааст.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни боздид аз шароити фароҳамгардида ва раванди истеҳсолот ба ташаббускорон ҷиҳати ҳамоҳангӣ дар амалисозии ҳадафҳои созандаи Ҳукумати кишвар изҳори миннатдорӣ карда, иқдоми мазкурро намунаи олии дастгирӣ ёфтани сиёсати давлату Ҳукумат дар самти бунёдкориву созандагӣ арзёбӣ намуданд.
Иттилоъ дода шуд, ки имрӯз дар корхонаи “Нонпаз” беш аз 80 намуди маҳсулоти нонию қаннодӣ, аз ҷумла нон, батон, баггет, кулчаҳои қандин, торт, круассан, шириниҳои варақӣ ва амсоли инҳо истеҳсол карда мешавад, ки бо тамъҳои хоса дар бозори истеъмолӣ харидорони худро пайдо кардааст. Иқтидори истеҳсолӣ дар як шабонарӯз 40 тонна маҳсулоти нонӣ ва 5 тонна маҳсулоти қаннодӣ мебошад.
Тамоми дастгоҳу таҷҳизоти насбшуда истеҳсоли насли нав буда, аз давлатҳои Олмон ва Италия ворид гардидааст, ки аз ҷиҳати самаранокии неруи барқ каммасраф ва бисёрфунксионалӣ мебошанд.
Тавре иттилоъ доданд, бо пурра ба истифода додани корхонаи нонию қаннодии “Нонпаз” теъдоди кормандон аз 200 то ба 400 нафар расонида мешавад, ки дар ин замина иқтидори истеҳсолӣ низ ба маротиб зиёд хоҳад шуд.
Барои ба фурӯш баровардани маҳсулоти ниҳоӣ дар ҳудуди ноҳияҳои пойтахт ташкили 24 нуқтаи фурӯш дар назар дошта шудааст ва барои анҷоми хизматрасонӣ мошинҳои хизматӣ ҷалб хоҳанд шуд.
Мавриди зикр аст, ки намои зоҳирии бино бо усулҳои нави меъморӣ бунёд ва чароғон шудааст. Саҳн ва атрофи корхона сабзкорӣ шуда, ҳамчунин роҳравҳои берунии он ва таваққуфгоҳ, асфалтпӯш гардидааст.
Корхона дар масоҳати 4 ҳазору 800 метри мураббаъ доман густурда, аз ҷониби соҳибкори ҷавон Усмон Мирзоалиев бунёд гардидааст. Иншоот аз сехҳои алоҳидаи истеҳсолӣ иборат буда, ҳуҷраҳои роҳбарият, муҳосибот, фурӯш, маҷлисгоҳ ва ошхона барои 100 нафар дар бинои маъмурии дуошёна ҷойгир карда шудааст.
Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон зимни суҳбат бо кормандон ва масъулин, ба онҳо ҷиҳати беҳтар кардани сатҳу сифати истеҳсолот ва рақобатпазир намудани он дастуру маслиҳатҳои муфид дода, ба фаъолият пардохтани корхонаро қадами муҳим барои рушди соҳаи саноат дар пойтахт арзёбӣ намуданд.
Дар навбати худ кормандон ва масъулини коргоҳи “Нонпаз” ба Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати дастгирии ҳамешагӣ ва фароҳамсозии шароити созгори кору фаъолият изҳори миннатдорӣ намуда, уҳдадор шуданд, ки минбаъд низ дар амалишавии ҳадафҳои созандаи Ҳукумати кишвар дар самти рушди соҳаи саноат саҳми муносиби худро хоҳанд гузошт.
12 июли соли равон бо ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва бо ибтикори Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакӣ дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳфили илмию адабӣ ва фарҳангии Шоири халқии Тоҷикистон, барандаи Ҷоизаи давлатии ба номи Рӯдакӣ, доктори илмҳои филологӣ Аскар ҳаким баргузор гардид.
Дар баргузории маҳфил президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, муовини вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон Давлат Сафар, муовини раиси иттифоқи нависандагони Тоҷикистони Ато Мирхоҷа иштирок ва суханронӣ намуданд. Дар маҳфил як қатор олимону академикон, дӯстдорони шеъру адаб низ иштирок доштанд.
Ба кори маҳфил директори Институти забон ва адабиёти ба номи Рӯдакии АМИТ Шарифзода Ф.Х. ҳусни оғоз бахшида, сухани муқадимавиро ба президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт доданд. Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии хеш оид ба пешравиву муваффақиятҳои даврони соҳибистиқлолии давлатамон ба хусус дасгириҳои олимону шоирон аз ҷониби Пешвои муаззами миллат, Президенти мамлакатамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро ёдовар шуда ва ҷойгоҳи устод Аскар Ҳаким – ро дар адабиёти муосири тоҷик ва ҳамчунин меросбари Рӯдакиву Фирдавсӣ ва Муъмин Қаноату Лоиқ будани устодро қайд намуда, устодро бо ин муносибат муборакбод намуданд.
Сипас Шоири халқии Тоҷикистон Аскар ҳаким бо мисраҳои пурмуҳтавои эҷоднамудаи хеш роҳбарият ва иштирокдорони маҳфилро хушомадед гуфта, аз эҷодиёти илмиву адабии навэҷоднамудаи хеш ҳаводоронро муждагонӣ дод.
Дар қисмати фарҳангии маҳфил ҳофизи халқии Тоқикистон Афзалшоҳи Шодӣ низ суханронӣ намуда, аз баландии мазмуну муҳтавои шеъри устод Аскар Ҳаким таъриф намуда, шеърҳои аз устод Аскар Ҳакимро, дар фаъолияти корияш, ки бисёри онҳоро ба оҳанг даровардаву овозхонӣ намудааст, ҳунарнамоӣ намуда, хотири иштирокдорони маҳфилро болида гардонд.
Дар идома наздикону пайвандони шоир ва ҳаводорони шеъри Аскар Ҳаким баромадҳо намуда, аз доро будани хислатҳои беҳтарини инсонӣ ва баландию дилнишинии шеъри устод Аскар Ҳаким суханронӣ намуда, ба устод умри дароз ва дар корҳои эҷодияшон барору муваффақиятҳо орзу намуданд.
(аз вохӯрии намояндагони гурӯҳи кории Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ҷамъиятии ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон бо сокинону фаъолони ноҳияи Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ)
11 июли соли равон тибқи банди 12-и Нақшаи фаъолияти Ҳаракати ҷамъиятии ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон барои соли 2024, ки аз ҷониби Раиси Ҳаракат, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тасдиқ гардидааст, дар мавзӯи -“Истиқлоли давлатӣ ва ҳифзи дастовардҳои он” бахшида ба 33-солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон вохурии аъзои гурӯҳи кории Кумитаи иҷроияи Ҳаракати ҷамъиятии миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон бо сокинону фаъолони ноҳияи Мир Сайид Алии Ҳамадонӣ доир гардид.
Дар вохури бо сокинон ва фаъолони ноҳия Раиси Шурои куҳансолони Ҳаракати ҷамъиятии Ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон Ғайбулло Авзалов, муовини вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон Давлат Сафар, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, Ректори Академияи Идоракунии давлатии назди Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Даврон Сафарзода, инчунин, Шоири халқии Тоҷикистон устод Алимуҳаммад Муродӣ, узви Шӯрои Ҳаракати ҷамъиятии ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон дар вилояти Хатлон Темуршоҳи Файзалӣ иштирок ва суханронӣ карданд.
Қабл аз оғози вохӯрӣ дар саҳни ҳавлии Филармонияи мардумии ба номи устод Одина Ҳошимов наздики 100 нафар ҷавонон – аъзои намояндагии ТҶҶ “Созандагони Ватан”, барандагони стипендияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон парчамҳои давлатӣ ва ҳизбиро ба шарафи солгарди ҷашни дар пеш истодаи истиқлолият ифтихормандона боло бардошта, таҳти шиорҳои “Поянда бод истиқлолияти Тоҷикистон!”, “Ҷавонони зодаи истиқлол – пайравони Пешвои миллат!”, “Истиқлолият шарафу номуси ҳар яки мост!” меҳмононро истиқбол гирифтанд. Дар ҷои намоёни даромадгоҳи бинои Филармония намоиши асарҳои Пешвои миллат ба роҳ монда шуда, меҳмонон аз он дидан намуда, ба фаъолияти бахши фарҳанг ва китобхонаи марказӣ баҳогузорӣ карданд.
Сипас, қисмати асосии чорабинӣ дар толори Филармония оғоз ёфт. Вохуриро раиси ноҳия муҳтарам Мирзозода Нурулло Абдулҳай ҳусни ифтитоҳ бахшида, ташрифи меҳмононро ба ноҳия хайрамақдам гуфт. Мавсуф баргузории вохӯрии мазкурро вобаста ба моҳияти мавзӯъ ва авзои сиёсии минтақа, хеле муҳим арзёбӣ кард.
Зимнан, пас аз оғози расмии чорабинӣ сухани нахустин ба Раиси Шурои куҳансолони Ҳаракати ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон Ғайбулло Авзалов дода шуд. Мавсуф дар суханронии хеш аҳамияти истиқлолияти давлатиро дар рушди бемайлони давлат ва бақои миллат хеле муҳим арзёбӣ намуда, дар бораи роҳи душвори ба даст овардани сулҳу субот, хомӯш кардани ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ, ба имзо расидани Созишномаи умумии истиқрори сулҳ ва ризоияти миллӣ, бартараф кардани ҳисороти молӣ ва оқибатҳои ҷанги хонумонсӯз, баргардонидани гурезаҳо, зарурияти созмон додани ниҳоди Ҳаракати ҷамъиятии ваҳдати миллӣ ва эҳёи Тоҷикистон, нақши Пешвои миллат дар сулҳофарӣ, ҳамчун меъмори сулҳ, инчунин дастовардҳои Тоҷикистон дар давраи соҳибистиқлолӣ андешаҳои худро баён намуда, мардумро ба сарҷамъӣ, муттаҳидӣ ва пуштибонӣ аз сиёсати хирадмандона, бунёдкоронаву созандаи Сарвари давлат даъват намуд.
Дар идома президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бошад, қайд намуданд, ки дар даврони соҳибистиқлолӣ ҳиссу таваҷҷуҳи Пешвои миллат барои бунёди Тоҷикистони ободу сарсабз ва рӯзгори ободу осудаи мардум бештар гардид, ки ин ба халқи Тоҷикистон ҳамвора руҳу илҳом мебахшад ва барои пешрафти минбаъдаи мактабу маориф,илму фарҳанг, иқтисодиёту саноат, тандурустӣ ва дар маҷмӯъ барои баланд шудани сатҳи рӯзгору некуаҳволии мардуми мамлакат ҳамаҷониба мусоидат мекунад.
Аз саҳифаи МИҲД-и ноҳияи Ҳамадонӣ
МУШОҲИДАИ КОМЕТАИ 13РОЛБЕРС ДАР РАСАДХОНАИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ АСТРОНОМИИ САНГЛОХ АЗ ҶОНИБИ КОРМАНДОНИ ИНСТИТУТИ АСТРОФИЗИКАИ АМИТ
Мушоҳидаҳои объектҳои кайҳонӣ аз ҷумла ҷирмҳои хурди Низоми офтобӣ, кометаҳо ва астероидҳо аз ҷониби кормандони Институти астрофизикаи АМИТ (Ҳамроев У.Х., Хуҷаназаров Ҳ.Ф., Сатторзода А.А.) дар Расадхонаи байналмилалии астрономии Санглох аз санаи 10.07.2024 оғоз гардида, идома дорад.
Ин мушоҳидаҳо тавассути телескопи Сейсс-1000, ки бо камераи рақами ва филтрҳои UBVRI муҷаҳҳаз мебошад, ба роҳ монда шудааст. Инчунин идораи телескоп ба таври худкор (автомати) бо компютери фардӣ ва барномаҳои махсус амали мегардад. Дар рафти мушоҳида якчанд объектҳо барои омӯзиш интихоб гардида, мавриди таҳқиқ қарор гирифта истодааст. Яке аз чунин объектҳо ин кометаи Олберс (13P/Olbers) мебошад, ки бисёр ҷолиб аст.
Кометаи Олберс (13P/Olbers) як кометаи кӯтоҳдаври навъи Ҳаллей мебошад, ки 6 марти соли 1815 аз ҷониби ахтаршинос (астроном)-и олмонӣ Ҳенрих Олберс кашф шудааст. Ин комета дорои ҳастаи хурди суст ва комаи шафофи тира мебошад.
Даври гардишаш дар атрофи Офтоб бештар аз 69.5 сол аст. Комета 30-уми июни соли 2024 аз масофаи перигелий (масофаи наздиктарин ба Офтоб) гузашта, 20-уми июли соли 2024 дар масофаи наздиктарин ба Замин ҷойгир мешавад. Дурахшониаш то 6.5 бузургии ситорагӣ рафта мерасад. Айни замон (10.07.2024) бузургии ситорагиаш ба 7.5 баробар аст.
10 июли соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҷлиси умумии ҳисоботӣ оид ба муҳимтарин натиҷаҳои фаъолияти илмӣ ва илмию ташкилии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар нимсолаи аввали соли 2024 мавриди муҳокима ва баррасӣ қарор гирифт.
Дар маҷлиси умумӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, намояндаи Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Қувватзода Сайдулло, олимону академикон ва роҳбарону намояндагони сохторҳои гуногуни академия иштирок доштанд.
Баъд аз суханронии ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён ҳисоботи президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар нимсолаи аввали соли 2024 мавриди муҳокима қарор гирифт, ки он бо мақсади дастуру супоришҳои Асосогузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар Паёми худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 28 декабри соли 2023 ва мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар, инчунин Стратегияи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаҳои илм, технология ва иноватсия барои давраи то соли 2030 ва Нақшаи кории Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар соли 2024 ба роҳ монда шуд.
Зимни ироаи ҳисоботи худ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар бораи ҳар як бахши фаъолияти Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар нимсолаи аввали соли 2024 ба тафсил сухан ронд. Қайд кардан ба маврид аст, ки дар вохурии навбатии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарм Эмомалӣ Раҳмон бо аҳли илму маориф масъалаҳои муҳиму меҳварии илми тоҷик ва низоми маориф мавриди таҳлилу баррасӣ қарор гирифт ва ба Академияи милли илмҳои Тоҷикистон вазифаҳои мушаххас дода шуд.
Ҳамчунин зикр шуд, ки дар нимсолаи аввали соли 2024 олимони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таҳқиқотро аз рӯи 110 мавзуъ, аз ҷумла 68 мавзуи илмӣ-таҳқиқотии бунёдӣ, 14 мавзуи илмӣ-таҳқиқотии амалӣ ва 28 мавзуи илмӣ-таҳқиқотии бунёдию амалӣ идома дода, натиҷаҳои назаррас ба даст овардаанд.
Умуман, натиҷаҳои илмии ба даст омада дар давраи ҳисоботӣ аз ҷониби кормандони муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон 26 монография, 97 китоб, маҷмуаҳои илмӣ, 632 мақолаи илмӣ, аз онҳо 472 мақола дар маҷаллаҳои илмии ҷумҳурӣ ва 160 мақолаи илмӣ дар маҷаллаҳои кишварҳои ИДМ ва дар маҷаллаҳои давлатҳои хориҷи дур ба нашр расиданд.
Таъкид гардид, ки ташкил ва гузаронидани конференсияҳо, семинарҳо ва дигар чорабиниҳои илмӣ ба муаррифии натиҷаи корҳои илмию таҳқиқотии кормандони илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон мисоидат менамояд. Дар ин давра вобаста ба масъалаҳои муҳими илмӣ дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон беш аз 60 чорабинии илмӣ, аз ҷумла, 13 конференсияи илмӣ байналмилалӣ, 20 конференсияи илмии ҷумҳуриявӣ, 17 семинари ҷумҳуриявӣ ва байналмилалӣ, 11 мизи мудаввар, 1 маҳфили илмӣ ва 1 рӯнамоии китоб омода ва баргузор карда шуданд.
Дар робита ба ҳисоботи президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар нимсолаи аввали соли 2024 намояндаи Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, олимону академикон фикру андешаҳои худро иброз дошта, ҳисоботро қаноатбахш ҳисобиданд.
Умуман, ҳайати кормандони илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон шашмоҳаи аввали соли 2024-ро бо дастовезҳои хуби илмию таҳқиқотӣ натиҷагирӣ карда, азм доранд, ки шашмоҳаи минбаъдаи соли 2024-ро бо сарбаландӣ ва ҳисси баланди масъулиятшиносӣ дар тарбияи мутахассисони илмӣ ҷамъбаст намоянд. Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои корҳои назарраси анҷомдодашуда ба ҳайати кормандони илмӣ изҳори миннатдорӣ намуда, аҳли олимонро барои хубтару пурсамартар намудани дастовардҳои илмӣ даъват менамояд.
Тибқи Нақшаи баргузории чорабиниҳои илмӣ ва илмию техникӣ барои соли 2024, ки бо Қарори Раёсати АМИТ тасдиқ карда шудааст, Семинари байналмилалӣ оид ба омӯзиши гуногунии биологӣ дар базаи Пойгоҳи набототи кӯҳии Варзоб (ПНКВ) «Кондара» санаи 02.07.2024 - 07.07.2024 соли 2024 баргузор карда шуд.
Санаи 02.07.2024 дар маҷлисгоҳи меҳмонхонаи «Кохи афсарон» (ш.Душанбе) кори Семинари байналмилалиро академики АМИТ Ҳисориев Ҳ.Ҳ. ифтитоҳ намуд. Дар ин Семинар ноиби президенти АМИТ, раиси Шуъбаи илмҳои биологияи АМИТ, д.и.б., профессор Мирзораҳимзода А.К., директори Институти ботаника, физиология ва генетикаи растаниҳои АМИТ н.и.б. Бобозода Б.Б., директори Маркази инноватсионии биология ва тибби АМИТ д.и.б. Сатторов Ҷ.С. сухани ифтитоҳӣ намуданд ва дар кушодашавии Семинар 23 нафар иштирокчиён аз ИДМ ва 7 нафар кормандони илмии Институт иштирок намуданд.
Аввал роҳбарҳои делегатсияҳо аз Федератсияи Россия ва дигар ҷумҳуриҳои ИДМ сухани ифтитоҳӣ намуданд. Дар қисми баромад аз рӯйи руйнамоҳо аз Федератсияи Россия 4 нафар олимони ҷавони Институти ботаникаи ба номи В.Л.Комарови АИР дар бораи усулҳои муосири омӯзиши обсабзҳои тиллоранг ва масъалаи нигоҳ доштани намудҳои он, муайян намудани сифатии тухмии растаниҳои сӯзангбарг, қонуниятҳои паҳншавии растаниҳои галофитӣ дар қисми шимолу ғарбии Назди каспий, сад соли таҷриба оид ба азназаргузаронии намунаҳои Myxomycetes ва гуногунии биологии растаниҳои эндемикии дар Россия ва таснифоти онҳо маърӯзаҳои илмӣ карданд.
Аз ҷумҳурии Беларус 5 нафар олимони ҷавон аз Институти ботаникаи эксперименталии ба номи В.Ф.Купревичи Академияи миллии илмҳои Беларус, Институти ҷангали АМИ Беларус, Муассисаи давлатии илмии Боғи марказии АМИ Беларус оид ба таъсири нанокомпозитҳои хитозан ба рушду нумӯи растаниҳо дар шароити стрессӣ, баҳодиҳии таъсири конюгантҳои хитозан ба нишондиҳандаҳои нашъунамои майсаҳои ҷав ҳангоми таъсири шӯрии хок, истифодабарии маълумотҳои ташхиси транскриптомӣ барои ҷустуҷӯи генҳои дигаргуншудаи дарахти берёза, мукаммалгардонии усулҳои зиёдкунии растаниҳои ороишии сӯзанбарг бо усули нашвӣ ва коллексияи магнолия дар Боғи марказии ботаникии АМИ Беларус баромад карданд.
Аз Ҷумҳурии Қазоқистон 2 нафар аз Институти биология ва биотехнологияи растаниҳои Кумитаи илми Вазорати маориф ва илми Ҷумҳурии Қазоқистон иштирок намуда, аз рӯи натиҷаҳои ба даст овардаашон оид ба таҳаввулоти қобилияти устуворнокии решаи намунаҳои зироати гандум ба омилҳои стрессӣ, селексияи намунаҳои устувори гандум ба касалии занги поя бо истифода аз намунаҳои худрӯйи он, скрининги молекулавии коллексияи гандум барои устуворнокӣ, омӯзиши генетикию селексионии гермоплазмаи гандум бар зидди касалии занги қаҳваранг маърӯза намуданд.
Дар рӯзи дуюми Семинар (03.07.2024) маърӯзаҳо дар маҷлисгоҳи меҳмонхонаи “Кохи афсарон” идома ёфт. Аз ҷумҳурии Арманистон 4 нафар олимони ҷавон аз Институти ботаникаи ба номи А.Л.Тахтаджяни Академияи миллии илмҳои Арманистон иштирок намуда, оид ба гуногунии морфологии гарди намояндаи оилаи ирисиҳои флораи Арманистон, баҳодиҳии экологии ҳолати растаниҳои инвазӣ, гуногунии биологии Боғи ботаникии Ереван, муносибатҳои филогенетикӣ ва стратегияи нигоҳдории намудҳои нодири астрагал дар ҳудуди Арманистон баромад карданд.
Аз Ҷумҳурии Ӯзбекистон 4 нафар олимони ҷавон аз Институти ботаникаи Академияи илмҳои Ҷумҳурии Ӯзбекистон ширкат варзида, дар бораи ба харитадарории шабакавии олами набототи Ӯзбекистон, флораи вилояти Сирдарё, ҳолати муосири популятсияҳои намудҳои нодири ҷинси Asteraceae дар олами флораи Ӯзбекистон Ҷумҳурии Ӯзбекистон маърӯзаҳои илмӣ намуданд.
Аз Ҷумҳурии Озорбоҷон 4 нафар мутахассисон, аз он ҷумла 2 нафар аз Институти ботаникаи Академияи миллии илмҳои Озарбоҷон ва 2 нафар аз Донишгоҳи давлатии Ганҷа оид ба дастовардҳои худ дар бораи масъалаҳои экологии минтақаи Қаробоғ, нақшаи шаҳри сабзи Ганҷа, стратегияи ҳифзи растаниҳои нодир ва эндемикии Озорбоҷон, таъсири тағйирёбии иқлим ва омилҳои экологӣ ба мутобиқшавии растаниҳо дар шароити минтақаи Ганҷаи Озорбоҷон, ҳолати сенопопулятсияҳои баъзе намудҳои нодири қисми Шимолию Ғарбии Қавқози калон ба таври презентатсия баромад намуданд.
Аз Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании АМИТ 4 нафар олимони ҷавон оид ба истифодаи усулҳои нави нигоҳдории намудҳои нодиру камёфти растаниҳои Тоҷикистон, мониторинги ҳайвоноту ҳаҳаротҳои мавзеи Кондара, гуногунии растаниҳо дар минтақаи зери об мемондаи обанбори Роғун, коркарди асосҳои нигоҳдории намудҳои нодир ва эндемикии ин минтақа, нигоҳдории варақаҳои гербарияи растаниҳо дар захирагоҳи Институт, интродуксияи растаниҳои хӯрданибоби худрӯйи Тоҷикистони Ҷанубӣ, омӯзиши давраҳои нашъунамои лолаҳо дар Тоҷикистони Марказӣ маърӯза намуданд.
Рӯзи сеюми семинар-04.07.2024 бо иштироки иштирокчиёни Семинари байналмилалӣ ба Пойгоҳи набототи кӯҳии Варзоб (Кондара), ки дар баландиҳои аз 1100 м то 1850 м аз сатҳи баҳр ҷойгир шудааст, экпедитсияи саҳроӣ ташкил карда шуд. Дар пойгоҳ мудири Шуъбаи флора ва систематикаи растаниҳо, н.и.б. Бобокалонов Қ. иштирокчиёнро бо олами гуногунии растаниҳои шифобахш, нодиру камёфт ва эндемикию реликтии ин мавзеъ шинос намуданд. Иштирокчиёни Семинар манзараҳои зебои дараи Кондараро тамошо намуда, намунаҳои растаниҳои гулдор барои тайёр намудани гербария ҷамъ намуданд. Меҳмонон бо ташкилкунандагони ин Семинар дар табиати нотакрори Кондараро аксҳои хотиравӣ гирифтанд. Дар бораи усулҳои муосири гербариякунӣ дар шароити саҳро маълумот гирифтанд. Бо экспонантҳои дар музейи пойгоҳ буда, ки таърихи зиёда аз 80-сола доранд, шиносоӣ пайдо намуданд.
Баъди нисфирӯзи рӯзи сеюм (04.07.2024) иштирокчиёни семинар барои шиносоӣ бо сохтор ва фаъолияти Институти ботаника, физиология ва генетикаи растании АМИТ, фонди Захираи гербария ва усулҳои истифодабарии муосири он, аз рӯи барномаи Брамс рақамикунонии базаи маълумот шиносоӣ пайдо намуданд. Дар бораи таърихи таъсисёбӣ, сохтор, мавзеъҳои ҷойгиршавӣ ва гуногунии олами набототи Муассисаи давлатии илмии “Боғи ботаникии ш.Душанбе” маълумот гирифтанд.
Рӯзи чорӯми семинар иштирокчиёни семинар бо гуногунии биологии олами растаниҳо дар минтақаҳои қисми Ҷанубии қаторкӯҳи Ҳисор, дараи Қаротоғ гирду атрофи минтақаи деҳаи Ҳакимӣ, кӯли Темир (аз 2300 то 2500 м аз сатҳи баҳр) ташриф оварданд. Дар бораи таърих ва мақсади таъсисиёбӣ, олами гуногунии растаниҳои шифобахш, дарахту буттаҳои хоси ин мавеъи баландкӯҳ ва самтҳои омӯзишии ин минтақаи нотакрори Тоқикситон маълумоти пурра дода шуд.
Рӯзи чоруми семинар (05.07.2024) меҳмонон ба Осорхонаи миллии бостоншиносии Тоҷикистон, ки дар назди Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши АМИТ фаъолият дорад, ташриф оварданд.
Рӯзи шашум (06.07.2024) дар нимаи аввали рӯз ба иштирокчиёни Семинари байналмилалӣ дар маҷлисгоҳи дар маҷлисгоҳи меҳмонхонаи «Кохи афсарон» бо иштироки академики АМИТ Ҳисориев Ҳ.Ҳ., ноиби президенти АМИТ, раиси Шуъбаи илмҳои биологияи АМИТ, д.и.б., профессор Мирзораҳимзода А.К., директори Институти ботаника, физиология ва генетикаи растаниҳои АМИТ н.и.б. Бобозода Б.Б., сардори Шуъбаи робитаҳои байналмилалии АМИТ Қурбонов Қ. ба иштирокчиёни семинар Сертификати иштирокчӣ супорида шуд. Дар маҷлисгоҳ намояндагони ҳар як делегатсияҳо таасуроти худро оид ба баргузор намудани ин Семинари байналмилалӣ баён намуданд ва дар охир бо тадорукоти Семинар аксҳои хотиравӣ гирифта шуд.
Имрӯз дар асоси Оинномаи Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҷлиси ҳисоботию – интихоботӣ – и худро баргузор намуд.
Маҷлиси ҳисоботӣ – интихоботӣ – и Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ бо садо додани суруди миллии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳусни оғоз ёфт. Қурбонова Ширин Муовини раиси Кумитаи иҷроия ибтидоии “Хирадмандон” суханронӣ намуда, иброз дошт, ки муҳтарам раис иштирокдорони маҷлис тибқи омор шахсиятҳои даъватшуда 93 % дар маҷлис иштирок доранд гуфта, суханро барои ҳисобот додан аз натиҷаи яксолаи кумита ба Раиси КИИ “Хирадмандон”, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт доданд. Раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз фаъолияти КИИ бо суханони пурмуҳтавои худ ибрози ақида намуд:
Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон аз ҷумлаи он азҳоби сиёсии кишвар ба ҳисоб меравад, ки дар рушду нумуи тамоми самтҳои ҳаёти ҷамъиятӣ мавқеи назаррасро соҳиб мебошад. Албатта, дар низоми бисёрҳизбӣ дарёфти мақому ҷойгоҳи устувор ва шуҳрати ҳизб аз Барнома ва Оинномаи он сарчашма мегирад, ки то кадом андоза манфиат ва талаботи ҷомеаро ҳимоя менамояд.
Маҳз сиёсати хирадмандонаи Сарвари муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Барномаву Оинномаи мушаххасу фарогир аз манофеи ҷомеа боис гардидааст, ки дар низоми бисёрҳизбӣ, мақоми ҲХДТ афзояд, гуфта ҳисоботи муфассал доданд.
Дар идомаи маҷлис тибқи масъалаҳои рӯзнома Ҳайати Раёсат ва раису муовини Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” интихоб шуданд: Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт Раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ ва Қурбонова Ширин муовини раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ интихоб гардиданд, ҳамчунин аз шумораи умумӣ 9 – нафар аъзоёни ҳизб аз КИИ “Хирадмандон” интихоб ва пешбарии вакилон ба маҷлиси ҳисоботӣ – интихоботӣ – и ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур муайян карда шуд.
Дар қисмати хотимавии маҷлис як қатор шахсони дар корҳои таблиғотиву ташвиқотии ҳизбӣ саҳми арзанда дошта бо Сипоснома ва ифтихорномаи КИИ ва КИ ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур сарфароз гардонида шуданд.
Маросими сарфарозгардонии Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо мукофоти олии Ҷумҳурии Мардумии Чин - ордени “Дӯстӣ”
05.07.2024, шаҳри Душанбе
5 июл пас аз анҷоми мулоқоту музокироти сатҳи олии Тоҷикистону Чин дар Қасри миллат бо иштироки ҳайатҳои расмии ду кишвар маросими сарфарозгардонии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо мукофоти олии Ҷумҳурии Мардумии Чин - ордени “Дӯстӣ” баргузор гардид.
Мутобиқи “Қонуни Ҷумҳурии Мардумии Чин дар бораи мукофотҳои давлатӣ ва унвонҳои фахрии давлатӣ” барои саҳми арзанда ва мусоидати бисёрсола дар рушду густариши робитаҳои дӯстии неки ҳамсоягӣ ва шарикии ҳамаҷонибаи стратегӣ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо ордени “Дӯстӣ”-и Ҷумҳурии Мардумии Чин сарфароз гардонда шуданд.
Мукофоти олиро ба Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар вазъияти тантанавӣ Раиси Ҷумҳурии Мардумии Чин муҳтарам Си Ҷинпин тақдим намуданд.
Муҳтарам Си Ҷинпин нақши муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро дар таҳкими муносибатҳои накуи ду кишвари дӯсту бародар ва дар сиёсатҳои минтақавию ҷаҳонӣ боризу барҷаста номида, таъкид доштанд, ки ба ин хотир бори аввал дар таърихи давлатдории Чин ин мукофоти олии давлатӣ - Ордени “Дӯстӣ”- Ҷумҳурии Мардумии Чин берун аз кишвар тақдим карда мешавад.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз қадрдонии хизматҳо ва сарфароз гардонидан бо мукофоти олӣ ба Роҳбари кишвари дӯсту ҳамсоя самимона изҳори миннатдорӣ намуданд.
Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин мукофотро, қабл аз ҳама, подоши саҳми тамоми мардуми Тоҷикистон дар рушд ва таҳкими муносибатҳои дӯстӣ, ҳамсоягии нек ва шарикии ҳамаҷонибаи стратегии Тоҷикистону Чин арзёбӣ намуданд.
Таъкид гардид, ки равобити давлатҳо дар сатҳи баланди ҳусни тафоҳум, эътимод ва эҳтирому дастгирии байниҳамдигарӣ қарор доранд ва Тоҷикистон омода аст, ки ҷиҳати пешбурди пайгиронаи ҳамкории гуногунҷанбаи Тоҷикистон ва Чин мутобиқ ба манфиатҳои мардумони ду кишвар минбаъд низ талошҳои муштарак ба харҷ диҳад.