Имрӯзҳо мо дар арафаи ҷашни бузурги миллӣ “Истиқлол” қарор дорем ва миллати азизи мо инак 34 сол мешавад, ки ин рӯзро бо як шукӯҳу шаҳомати хосса ҷашн мегиранд ва шукрона аз истиқлолу ободии кишвар мекунанд. Дар ҳақиқат дар муддати 34 соли истиқлол, ки дар назди илми таърих муддати тулонӣ нест, мардуми тоҷик бо дастгириҳои бевоситаи Ҳукумати кишвар ва Пешвои миллат Эмомалӣ Раҳмон ба дастовардҳои назаррас ноил шудаистодаанд.
Бояд ёдовар шуд, ки истиқлол ва мавҷудияти ҳар ҷомеа аз истиқлоли фарҳангии он сарчашма мегирад. Истиқлоли фарҳангӣ бо мафҳумҳоре ҳамчун истиқлоли фикрӣ, ҳуввиятӣ, арзишӣ ва ҳар он чи ки ба таърих, анъана ва андешаи мардум марбут аст, пайванд дорад. Аз ин рӯ, агар миллате эҳсоси ҳуввият, иззат ва шахсият дошта, ба истиқлоли фарҳангӣ даст ёфта бошад, истиқлоли иқтисодӣ ва сиёсии он, побарҷо мемонад. Миллати тоҷик дорои фарҳанги бузурги миллӣ аст. Маҳз забон ва фарҳанг боис гашт, ки ин миллат то имрӯз ҳайсияти худро дар ҷомеа нигоҳ дошт.
Таърихи ҷомеаҳои пешрафта собит менамояд, ки, дар баробари дигар зарфияту арзишҳо, нақши фарҳанг ва ҳунар дар муаррифӣ ва шинохти миллатҳо хеле муассир аст. Аз ин дидгоҳ, шинохти давлати тоҷикон дар ақсои олам бо мероси фарҳангии пурғановат амри зарурие ба шумор меравад, ки аз оғози истиқлоли давлатӣ то ҳол ба ин самт таваҷҷуҳи махсус зоҳир мегардад.
Сиёсати фарҳангпарваронаи Пешвои муаззами миллат, заминаҳои арҷгузорӣ ба арзишҳои таърихӣ, фарҳангӣ ва расму оинҳои мардумиро ба вуҷуд оварда, дар маҷмуъ, муҳит ва фазои маънавиро дар ҷомеа шакл бахшидааст. Маҳз бо дастгирии эшон чеҳраҳои илму фарҳанги мо зинда ва ба ҷаҳониён ҳамчун тоҷик муаррӣ гаштаистодаанд. Имсол низ маҳз бо дастгириҳои Пешвои миллат ва Ҳукумати Ҷумҳурӣ 1045 солагии Шайхурраис Абуалӣ ибни Сино, 1160 солагии Закариёи Розӣ бо як шаҳомати бузург дар саросари Ҷумҳурӣ ва ҳатто ҷаҳон таҷлил мегардад ва ҳатто мардум аз кору пайкори ин бузургон то ҳол ёд мекунанд ва осори илмиашонро истифода мебаранд.
Хидматҳои дигари Пешвои миллат барои ҳифзи фарҳанги миллӣ ин ташкили озмунҳои зиёди фарҳангӣ, аз қабили “Тоҷикистон – ватани азизи ман”, “Фурӯғи субҳи доноӣ китоб аст”, “Шоҳномахонӣ” ва ғайраҳо мебошанд, ки ин озмӯнҳо дар нигоҳ доштан ва рушди фарҳанги миллӣ нақши аввалиндараҷа доранд.
Чун сухан дар бораи истиқлоли фарҳангӣ меравад, сухани Пешвои миллат “Фарҳанг ҳастии миллат” ин масъаларо тақвият мебахшад, зеро дар ҳақиқат сарчашмаи асосии ҳастии миллатро фарҳанг ташкил медиҳад.
Дар баробарӣ ин ҳама ғамхориҳо ҷомеаи мо бояд барои ҳифзи истиқлоли фарҳанги талоши бештар дошта бошанд ва аз ҳар гуна бегонапарастӣ дур бошанд. Зеро фарҳанг низ ба ҳифз ва рушд эҳтиёҷ дорад. Фарҳангшиноси рус Дмитрий Лихачёв чунин гуфтааст: “Фарҳанг ҷомеаро наҷот медиҳад, агар ҷомеа фарҳангро ҳифз кунад”.
Рамазониён А.Б – ходими илмии Маркази синошиносии
ИФСҲ ба номи А, Баҳоваддинови АМИТ
Февраль месяц знаменателен важной датой: - 11 февраля в мире отмечается «Международный день женщин и девочек в науке». Международный день женщин и девочек в науке — ежегодный праздник, принятый 22 декабря 2015 года Генеральной Ассамблеей ООН, для содействия полному и равному доступу и участию женщин в области Технологий, Инженерии и Математики. Празднование Международного дня женщин и девочек в науке осуществляется ЮНЕСКО и структурой ООН-Женщины в сотрудничестве с учреждениями и партнерами, целью которых является поощрение участия женщин и девочек в науке. Этот День представляет собой возможность содействовать полному и равному доступу женщин и девочек к науке и участию в ней. Этот день, на самом деле, напоминание о том, что женщины играют важнейшую роль в продвижении мировых инициатив. Ликвидация гендерного разрыва имеет важное значение для достижения Целей устойчивого развития.
В период независимости благодаря эффективной гендерной политике Основателя мира и национального единства –Лидера нации, Президента РТ уважаемого Эмомали Рахмона возможности женщин страны в научно-исследовательской сфере расширились. Глава государства в своем очередном Послании особо подчеркнул роль женщин в обществе и их вклад в развитие всех сфер деятельности в обществе и государственного строительства. В свете такой мудрой политики, Правительство Таджикистана уделяет особое внимание женщинам и реализует государственную политику в отношении женщин и девушек. В условиях стремительного прогресса в области технологий роль женщин особенно важна, так как 2025-2030 годы объявлены годами развития цифровой экономики и инновации в соответствии с указом президента Республики Таджикистан.
Роль женщин в области технологий может ускорить развитие научных исследований и достижений. В этом контексте укрепление сотрудничества в обеспечении развития научно-исследовательских инновационных знаний упоминается в еженедельных собраниях президента Национальной академии наук Таджикистана Кобилджона Хушвахтзода.
Отрадно отметить, что буквально на днях с целью поддержки инициатив женщин директор ГНУ «Центра изучения ледников Национальной академии наук Таджикистана» Шерализода Н.Ш и директор «Агентства по химической, биологической радиационной и ядерной безопасности Национальной академии наук Таджикистана» Мирсаидзода И. подписали соглашения по усилению работ для продвижения пятой инициативы Главы государства об объявлении 2025 год- годом сохранения и защиты ледников.
Инициативы уважаемого Главы государства привлекло мировую общественность в проблемы ледников и влияние на них изменения климата. Так, у таджикских женщин-ученных появилась очередная уникальная возможность представить свои научные результаты в области изучения ледников и ядерных технологий на запланированном форуме «Изотопное изучение и инновационные подходы в изучении ледников» на Международной конференции высокого уровня, посвященной 2025-год – Международному году сохранения ледников которая состоится в мае текущего года.
Следовательно, можно сделать вывод, что указания и напутствия Президента страны о повышении статуса женщин в обществе и его стремление защитить права женщин становятся путеводителем для каждого из нас, создавая уникальные перспективы для женщин.
БОЗДИДИ НАМОЯНДАГОНИ ИЛМУ ФАРҲАНГИ ТОҶИКИСТОН АЗ ЁДГОРИҲОИ ТАЪРИХИИ ШАҲРИ САМАРҚАНД
13 феврали соли равон дар доираи ҳамоиши илмии "То тавони дӯстонро гум макун" намояндагони Тоҷикистон аз ёдгориҳои таърихии шаҳри Самарқанд аз ҷумла Майдони Регистон, Мадрасаҳои Шердор, Тиллокорӣ ва Улуғбек (макони таҳсилу тадриси Абдураҳмони Ҷомӣ) дидан намуданд.
Дар доираи баргузории Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони “То тавони дӯстонро гум макун”, ки бо иқдоми Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон ва Муассисаи давлатии "Осорхонаи миллӣ"-и Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон рӯйи кор омадааст, дар шаҳри Самарқанд ҳайати меҳмонон аз Ҷумҳурии Тоҷикистон ба хона – музейи устод Садриддин Айнӣ ташриф оварданд.
Зимни боздид аз ҷониби намояндагони Ҷумҳурии Тоҷикистон китобҳои бо забони тоҷики таълифнамудаи устод Садриддин Айнӣ ва ҳамзамон дигар адабиётҳо оид ба фаъолияту эҷодиёти ин чеҳраи мондагор, инчунин аксҳо доир ба бинову хиёбон, муассисаву донишгоҳ, муқаддасоти миллӣ, ҳавопаймо ва ҳар он чизе, ки ба ифтихори устод дар қаламрави Ҷумҳурии Тоҷикистон номгузорӣ шудаанд, ба хона – музейи Садриддин Айнӣ тақдим гардиданд.
ИШТИРОК ВА СУХАНРОНИИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ ДАР КОНФЕРЕНСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ТАҲТИ УНВОНИ "ТО ТАВОНИ ДӮСТОНРО ГУМ МАКУН" ДАР ШАҲРИ САМАРҚАНД
Дар доираи ин ҳамоиш ҳайати меҳмонон ва иштирокчиёни Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони "То тавони дӯстонро гум макун" аз Ҷумҳурии Тоҷикистон доир ба муносибатҳои фарҳангӣ, илмӣ, сиёсӣ суханронӣ намуданд.
Сафири Фавқуллода ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон Абдуҷаббор Раҳмонзода суханронӣ намуда, доир ба баргузории Конференсияи байналмилалӣ изҳори андеша намуданд.
Ҳамзамон аз ҷониби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, муовини вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон Давлат Сафар, шоирону олимони тоҷик ба монанди Ато Мирхоҷа, Аскар Ҳаким, намояндагони рӯзномаи бонуфузи "Овози тоҷик" ва дигар олимон аз Ҷумҳурии Ӯзбекистон баромадҳои пурмуҳтаво перомуни равобити дӯстонаи давлатҳои Тоҷикистону Ӯзбекистон, ки решаҳои чуқури таърихӣ доранд маърузаҳои илмӣ намуданд.
Имрӯз (13.02.2025) дар ҳошияи баргузории Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони "То тавони дӯстонро гум макун" дар шаҳри Самарқанд бо иштироки шоирону адибон ва ҳунармандон барномаи рангини фарҳанги доир гардид.
Дар барномаи фарҳангӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон Абдуҷаббор Раҳмонзода, муовинони вазирони маориф ва фарҳанг ва дигар олимону зиёиён иштирок варзиданд.
Мақсад аз баргузории конфронси мазкур мустаҳкам намудани равобити дӯстӣ ва ҳамкориҳои илмию фарҳангии халқиятҳои тоҷику узбек мебошад, ки маҳз аз сиёсати созанда ва оқилонаи роҳбарони ду кишвар асос ёфтааст.
13 феврали соли равон дар ҳошияи баргузории Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони "То тавони дӯстонро гум макун" президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва олимону адбион дар шаҳри Самарқанд аз намоишгоҳи аксҳои Шуҳрат Ёров дар Кохи санъати "Нурафшон" боздид намуданд.
Дар рафти боздид меҳмононро Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Тошканд Абдуҷаббор Раҳмонзода, олимону адибони Ҷумҳурии Узбекистон ҳамроҳӣ намуданд.
12-уми феврали соли равон, дар идомаи баргузории вохӯриҳои номзадҳо аз Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ба вакилии Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон аз ҳавзаи интихоботии якмандатии Шоҳмансур №3, номзадҳо ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи шаҳри Душанбе ва Маҷлиси вакилони халқи ноҳияи Шоҳмансур ва дар ин замина таблиғу ташвиқи барномаҳои пешазинтихоботии онҳо, дар муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии №63-и ноҳияи Шоҳмансур вохӯрии номзадҳо бо интихобкунандагон баргузор гардид.
Дар вохӯрии мазкур раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур – Каримзода Нилуфар Раҳмоналӣ, раиси Шурои собиқадорони ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур – Қурбонова Ширин, номзад аз ҲХДТ ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи ноҳияи Шоҳмансур аз ҳавзаи интихоботии №21 – Муродзода Зафар Олимҷон, Қосимзода Солеҳ Салим шахси боэътимоди номзад аз ҲХДТ ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи шаҳри Душанбе аз ҳавзаи интихоботии №9-и ҳудуди ноҳияи Шоҳмансур Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ширкат варзиданд.
Зимни баргузории вохӯрии мазкур, нахуст раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур – Каримзода Нилуфар Раҳмоналӣ оид ба интихоботи даъвати нави Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ ва зарурияти баргузории вохӯриҳои номзадҳои пешбаригардида бо интихобкунандагон суханронӣ намуда, меҳмонон ва номзадҳои болозикрро ба интихобкунандагон ошно намуд.
Дар идома, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт номзад аз ҲХДТ ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи шаҳри Душанбе аз ҳавзаи интихоботии №9-и ҳудуди ноҳияи Шоҳмансур, номзад аз ҲХДТ ба вакилии Маҷлиси вакилони халқи ноҳияи Шоҳмансур аз ҳавзаи интихоботии №21 – Муродзода Зафар Олимҷон аз ҷониби шахсони боэътимоди онҳо ба интихобкунандагон муаррифӣ гардида, оид ба мақсад ва ҳадафҳои барномавиашон, ки аз Барномаи пешазинтихоботии ҲХДТ барои солҳои 2025 - 2030 таҳти шиори “Барои пешрафт ва саодати халқи Тоҷикистон!” маншаъ мегиранд, аз ҷониби худи номзадҳо маълумоти муфассал дода шуд.
Дар ин радиф, баҳри боз ҳам бештар маълумотнок гардидани интихобкунандагон аз раванди фаъолияти номзадҳои пешбаригардида ва бештар муаррифӣ гардидани ҳадафҳои барномавии онҳо ҳамчун номзад аз ҲХДТ ба вакилӣ, барномаҳои пешазинтихоботии номзадҳо ба интихобкунандагон тақсим карда шуд.
Зимнан, аз ҷониби интихобкунандагон ба номзадҳо пешниҳоду таклифҳо ҷиҳати ҳалли мушкилотҳои дар ҳудуди ҳавзаи интихоботӣ ҷойдошта иброз гардид.
Дар идома, раиси Шурои собиқадорони ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур – Қурбонова Ширин суханронӣ намуда, оид ба дастовардҳои давлату ҳукумат ва пуштибонӣ аз сиёсати созандаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ибрози назар намуд.
Ҳамзамон, ҷиҳати иштироки фаъолона дар маъракаи сиёсии интихоботи вакилон ба Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ, ки рӯзи 2-юми марти соли 2025 баргузор мегардад ва дар ин замина интихоби номзадҳои арзанда, аз интихобкунандагон даъват ба амал оварда шуд.
