Бо ифтихор гуфтан лозим аст, ки дар фарорасии фасли зебо, пурнакҳату муаттари фасли баҳор таҷлил гардидани Рӯзи Модар ба қалбҳо суруру хурсандӣ бахшида, бори дигар амиқ мегардад, ки модар ва баҳор тавъаманданд, чунки модарон баҳри офаридани инсон ва баҳор барои эҳёи табиат мебошанд.

Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бахшида ба Рӯзи Модар таъкид менамоянд: «Бовар дорам, ки модарону бонувони хирадманди мо бо қалби ҳассоси худ набзи ҷомеаи имрӯзаро хуб дарк менамоянд ва бо истифода аз рисолати пурмаҳсули хеш барои таҳкими сулҳу субот, тарбияи фарзандони худогоҳу хештаншинос ва ватандӯсту ватанпараст, инчунин, риояи муқаррароти қонунҳои миллиамон – «Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон» ва «Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд» саҳми арзандаи худро мегузоранд».

Баланд бардоштани мақоми зан дар ҷомеа, нақши занон-бонувон дар таҳкими давлатдорӣ ва ҳувияти миллӣ, ҳалли мушкилоту масъалаҳои иҷтимоии занону духтарон ва боло бурдани сатҳи донишу маърифати онҳо, яке аз дастгирии Ҳукумати мамлакат ва хоса Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошанд. Таваҷҷуҳи манфиатбахши Роҳбари давлат дар ин самт давра ба давра иштироки фаъолияти бонувонро дар умури давлатдорӣ таъмин намуда, саҳми онҳоро дар пешбурди ҷомеа чашмрас намуд.

Дар симои зан на танҳо модар, хоҳар ва ҳамсар, балки сиёсатмадори шинохта, донишманди асил, сарвари муваффақ, соҳибкори саховатпеша, табиби ҳозиқ, корманди повиҷдони мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, ҳомии Ватан, бинокори номдор, геолог, мураббии наслҳо, ҳашираи меҳрӯбонро дидан мумкин аст, ки ин мояи ҳар яки мову шумо мебошанд.

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳанӯз аз оғози Истиқлоли кишвар вобаста ба таҳким мақому манзалат ва таъмини риояи ҳукуки конститутсионии занон – духтарон тамоми тадбирҳои заруриро андешида, онҳоро дар асоси меъёрҳои ҷомеаи Ҷумҳурии Тоҷикистон давлати соҳибихтиёр, демократӣ, ҳуқуқбунёд, дунявӣ ва ягона амалӣменамояд.

Бояд иброз намуд, ки зани тоҷик имрӯз осуда аст, зеро бонувони кишвар дар фазои оромӣ фаъолият намуда, баробари иҷро намудани кору вазифаи мақоми давлатӣ рисолати модариро иҷро менамоянд. Хушбахтона, бонувони озоди кишвар дар корхонаҳои саноатӣ, соҳаҳои гуногуни хоҷагии халқ бо мардон паҳлу ба паҳлу истода вазифаи хешро адо месозанд, сиёсати имрӯзаи давлат барномаи кории онҳо буда, ҷиҳати иҷрои кор саъю талош меварзанд.

Бо ибтикори Президенти мамлакат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон санадҳои гуногуни меъёрии ҳуқуқӣ қабул гардидаанд, ки онҳо дар баланд бардоштани мақому манзалати занон дар бунёди ҷомеаи демократӣ нақши муҳим мебозанд. Аз ҷумла, соли 1998 бо Қарори Ҳукумати Чумҳурии Тоҷикистон «Нақши миллии тадбирҳои Чумҳурии Тоҷикистон оид ба баланд бардоштани мақом ва нақши зан дар солҳои 1998-2005» тасдиқ гардид. Санади муҳими дигар дар ин самт Фармони Президенти Чумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи тадбирҳои баланд бардоштани мақоми зан дар ҷомеа» мебошад, ки ҳанӯз соли 1999 ба имзо расида буд ва он бори дигар дунявӣ будани ҷомеаи кишварро таъкид месозад. Ҳамзамон, бо Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон “Стратегияи миллии фаъолгардонии нақши занон дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2021-2030” тасдиқ гардид.

Мақсад аз қабул намудани ин санадҳо, дар навбати аввал арҷгузорӣ ба ҳуқуқу озодиҳои занон, тавсеаи нақши онҳо дар ҳаёти сиёсӣ ва фароҳам овардани шароити мусоид барои фаъолияти занону духтарон аст. Сиёсати Ҳукумати кишвар, Сарвари давлат нисбат ба дастгирии занону духтарон созанда буда, аз он шаҳодат медиҳад, ки мунтазам онҳо дар рушди мамлакат ҳиссаи аз ин ҳам волотар мегузоранд.

Бояд зикр намуд, ки шинохти модар, муаррифии бузургманишии ӯ дар ҳама давру замон аз масоили муҳимми мутафаккирону донишмандон, сиёсатмадорону дигар андешамандон қарор дошт. Махсусан, агар ба саҳифаҳои дурахшони таърих чашм андӯзем ҳазорҳо ҳикматҳои ноб, гуворо ва арзишманд нисбати ин олиҳаи зебоӣ дидаҳоро нуронӣменамоянд. Мазмуни ҳар як сухан, ҳар як ҳикмат як ҷаҳон маъноро дар худ таҷассум медорад. Аз ҷумла, Наполеон барҳақ зикр дошта буд, ки “Модар бо як даст гаҳвора ва бо дасти дигар дунёро такон медиҳад”.

Зан дар адабиёти ҳама миллатҳо мавқеи муҳимро ишғол мекунад.

Дар «Шоҳнома»-и Ҳаким Абулқосим Фирдавсӣ шоҳкори бузурги мо, тоҷикон, ки реша дар тамаддуни ориёӣ дорад ва сарчашмаи худшиносӣ ва ифтихори миллии мо маҳсуб мешавад, мақоми Зан ҷойи хосаеро ишғол менамояд. Занони «Шоҳнома» аз ҷумлаи беҳтарин қаҳрамонони асар ҳисоб ёфта, ҷасорату мардонагии онҳо дар ҳама лаҳзаҳои зиндагӣ зоҳир мегардад.

Бояд зикр намуд, ки Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дастур доданд, ки «Шоҳнома» нашр ва дастраси хонаводаи ҳар тоҷикистонӣ гардонида шавад. Ин иқдом ниҳояти фазилати фарҳангсолорӣ, хирадварзӣ ва китобдӯстии Пешвои миллат мебошанд.

Фирдавсӣ пеш аз ҳама занҳоро ҳамчун асоси зиндагӣ тасвир намуда, беҳтарин хислату малакаи зиндагӣ, тарбияи фарзанду пешравии оиладориро ба онҳо нисбат медиҳад ва қаҳрамонии онҳо дар корзор тасхиркунанда аст.

«Шоҳнома»-и Фирдавсӣ бузургтарин ҳамоса мебошад, ки ҳар як ҳаҳрамону паҳлавон офаридаи Зан-модар буда, дар оилаю ва муҳити созгор тарбия гирифтааст. Ин ҳама ба қисмату рафтору кирдори ояндаи қаҳрамон нақше мегузорад. Шоир дар ин ҷо ҳам кору пайкор, маҳорату қобилияти занро аввал мегузорад.

Имрӯзҳо мақому манзалати занон дар бунёди ҷомеаи демократӣ нақши муҳим мебозад, ки Роҳбарияти олии кишвар пайваста дар ин самт иқдомҳои некро роҳандозӣ менамояд. Сиёсати пешгирифта нисбат ба дастгирии занону духтарон созанда буда, аз он шаҳодат медиҳад, ки мунтазам онҳо дар рушди мамлакат ҳиссаи аз ин ҳам волотар мегузоранд.

Махсусан, саҳми олимаҳои тоҷик ба илми ҷаҳонӣ кам нест, ки пешрафти илми тиб ва дастовардҳои олимаҳо дар ин соҳа дар солҳои соҳибистиқлолии кишвар ҷолиби диққат мебошанд. Нақши онҳо дар рушди илм ва ҷорӣ намудани технология муосир, тарбияи кадрҳои баландихтисос, тадбиқи қорҳои амалӣ ва табобати беморон чораҳои зиёде роҳандозӣ шуда истодааст.

Таҳқиқоти олимаҳои мо дар самтҳои гуногуни илми тиб қарор гирифтанд, ки иҷроиши дурусти онҳо дар самтҳои гастроэнтерология, ҷарроҳии дилу раг, осебшиношӣ, акушерӣ ва гинекологӣ, пайвандсозӣ ва бофтаҳои инсон ва ғайра нуфузи илмро боло мебардорад.

Дар солҳои охир саҳми онҳо дар рушди илм боло рафта, сазовори қадрдонӣ мегарданд. Мисоли равшани он узви вобастаи АМИТ, д.и.т., профессор, раиси Комиссияи проблемавии фанҳои терапевтии МДТ «Донишкадаи таҳсилоти баъдидипломии кормандони соҳаи тандурустии Ҷумҳурии Тоҷикистон» Шукурова Сурайё мебошад, ки соли 2024 бо “Мукофоти Лигаи Ассотсиатсияи ревматологҳои Осиё ва Уқёнуси Ором (Сингапур)” қадрдонӣ гардид.

Таҳлили ҳамасолаи корҳои илмӣ ва мақолаҳои илмӣ нишон медиҳад, ки олимаҳову занони ихтироъкори тоҷик бо истифода аз техникавутехнология ва воситаҳои пешқадами таҳқиқоти илмӣ пайваста барои такмил додани сатҳу савияи дониш ва пажӯҳиши илмии худ кӯшиш намуда, тамоми нерӯи худро барои афзудани обрӯву эътибори илми тоҷик, фарҳанг ва маънавиёт, таблиғи ҷаҳонбинии илмӣ, мубориза бо таассубу хурофот, ифротгароиву мафкураи иртиҷоӣ равона менамоянд.

Имрӯз бонувону занон ва духтарон дар амалисозии талаботу муқаррароти қонунҳои миллӣ, пешгирӣ намудани бегонапарастӣ, аз ҷумла сарулибос ва ойинҳои барои мардуми мо бегона, ба камол расонидани наслҳои солим, таҳкими сулҳу субот дар ҷомеа, пешрафти илм ва ободии Ватан, минбаъд низ саҳми худро мегузоранд.

Ҳамаи Модарон, аз ҷумла олимаҳои тоҷикро ба ифтихори Ҷашни пуршукӯҳи Рӯзи Модар самимона табрик намуда, хушбахтиву саодатмандӣ, тансиҳатӣ, барори кор, тамоми хушиҳои зиндагӣ ва рӯзгори тинҷу осударо таманно дорем.

Ибодзода С. Т., Ноиби президенти АМИТ, раиси шуъбаи илмҳои тиббӣ ва фарматсевтии АМИТ, д.и.т., профессор,

Каримов Ш.Қ., сармутахассис