
Проведенный анализ истории таджикско – иранских двусторонних и многосторонних отношений свидетельствует о том, что за весь более чем тридцатилетний период с момента совершения процедур обоюдного дипломатического признания между странами в 1992 году, они подвергались изменениям позитивного и негативного характера, которые в политической науке употребляются терминами «потепление» и «похолодание».
Отмеченные периоды негатива или «похолодания» в таджикско – иранских взаимоотношениях, в основном были связаны с деятельностью террористической и экстремистской организации «Партия исламского возрождения» (ТЭО ПИВ), в свое время поддерживаемой иранской стороной, о чем имеются множество публикаций различных отечественных и зарубежных экспертных и научных кругов в СМИ, социальных сетях и др.
Несмотря на это, Исламская Республика Иран (ИРИ) как один из крупнейших региональных держав, всегда поддерживала сохранение мира и стабильности в Республике Таджикистан, а также всей Центральной Азии. В годы гражданского противостояния в Республике Таджикистан Исламская Республика Иран выступила как страна – гарант безопасности и инициировала подписание в 1994 году в городе Тегеране соглашения о прекращении огня между таджикскими правительственными и оппозиционными силами. Это объясняется тем, обе страны - Республики Таджикистан и Исламской Республика Иран говорят на одном языке. Их исторические и культурные ценности, соответственно, признаются общими. Принимая во внимание данное обстоятельство, руководство нашего государства всегда придавало и ныне придает приоритет в отношениях с ИРИ.
Поэтому, на наш взгляд, позитивных сторон в таджикско – иранских взаимовыгодных отношений, все же больше. Пик их развития приходится на начало 2000 – х годов XXI века, в период президентства Сейид Мухаммада Хотами и Махмуда Ахмадинежата. Именно в те годы были заложены основы строительства в последующем в Республике Таджикистан со стороны Исламской Республики Иран крупнейших промышленных, транспортно – коммуникационных, народно – хозяйственных и иных объектов. К наиболее важнейшим из них следует отнести: ГЭС «Сангтуда - 2», построенная в 2011 году; автодорожный тоннель «Истиклол», соединивший круглогодично Север и Юг Таджикистана в обход территории соседнего Узбекистана; совместный таджикско – иранский тракторный завод «Таджиран» и ряд других технических, культурно – просветительских и иных объектов. Указанные объекты до сих пор признаются высоким достижением – олицетворением вечной и нерушимой дружбы двух братских народов. На сегодняшний день нормативно – правовую основу таджикско – иранских двусторонних отношений составляют более 200 документов в виде соглашений, меморандумов о взаимопонимании и сотрудничестве, охватывающие все отрасли жизнедеятельности.
Важную роль в дальнейшем расширении и укреплении двусторонних таджикско – иранских отношений играют следующие совместные структуры: межправительственная комиссия по торгово – экономическому, техническому и культурному сотрудничеству; межмидовские консульские консультации и др. межведомственные контакты. С октября 2023 года в рамках межмидовских контактов начал функционировать Политический комитет Республики Таджикистан и Исламской Республики Иран, который периодически анализирует текущее состояние двусторонних отношений в политической, экономической и других областях двустороннего отношения, с последующим докладом руководству двух стран.
В указанном направлении первостепенное значение имеют взаимные визиты президентов двух стран, которые документально закрепляют взаимовыгодные таджикско – иранские отношения на перспективу. Не стал исключением и нынешний государственный визит в Республику Таджикистан вновь избранного Президента ИРИ Масъуда Пезешкияна, который состоялся в период 15 - 16 января 2025 года.
По итогам государственного визита было подписано более двадцати нормативных документа по различным отраслям. Реализация всех этих документов позволят в перспективе, еще более расширит сотрудничество в сфере промышленности, строительства, пищевой промышленности, энергетики, медицины и др.
В ходе таджикско – иранских двусторонних переговоров достигнуты договоренности об эффективном использовании иранского транспортно – транзитного потенциала, свободных экономических зон двух государств, природных ресурсов Республики Таджикистан со стороны иранских промышленных предприятий и т. д.
Пристальное внимание было уделено сотрудничеству по глобальным и региональным проблемам, особенно в борьбе с международным терроризмом, незаконным оборотом наркотиков, кибервойнами и другими преступлениями транснационального характера. В данном контексте, перспективным направлением признается сотрудничество в военной области, в рамках которого в Республике Таджикистан планируется строительство ряда военных объектов, в частности иранских ударных военных беспилотных летательных аппаратов (БПЛА) и др.
Резюмируя вышеизложенное, хочется выразить надежду, что современные двусторонние отношения между Республикой Таджикистан и Исламской Республикой Иран будут иметь долгосрочный и нерушимый характер, благодаря которым Республика Таджикистан успешно реализует стратегические целы и задачи.
Сангинов Н.Н., к. п. н., старший научный сотрудник отдела международных отношений ИФПП им А. Баховаддинова НАНТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Categories
Наворҳои видеоӣ
Навид
Имрӯз, 12 сентябр дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳфили илмӣ-адабӣ “Хирад”- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид. Дар маҳфили навбатӣ китоби «Садриддин Айнӣ. Феҳристи адабиёт», ки зери назари президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз ҷониби мураттибон профессор Суфизода Шодимуҳаммад ва академик Муҳаммадюсуф Имомзода омода гардидааст, рӯнамоӣ гардид.
Дар оғози маҳфил президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иброз дошт, ки устод Садриддин Айнӣ аз чеҳраҳои калидии таърихи навини тоҷикон буда, саҳми ӯ дар истиқлоли давлатӣ ва худшиносии миллӣ қобили таваҷҷуҳ аст. Воқеан, ба унвони бунёдгузори адабиёти навини тоҷик ва нахустин президенти Академияи милллии илмҳои Тоҷикистон аз ҷумлаи пешоҳангоне ба шумор меравад, ки равишҳои мухталифро дар пажӯҳишҳои илмӣ ҳамаҷонибаву мукаммал ба роҳ монда, заминаҳои ташаккули илми муосири тоҷикро фароҳам оварданд.
Умуман, таъсири амиқе, ки устод Садриддин Айнӣ ба ҷаҳони маънавӣ ва маърифати мардум дошт, то ба имрӯз пояндаву арзишманд аст. Ба таъбири Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, «устод Айнӣ тимсоли зиёии пешқадаме мебошад, ки тамоми умр фаъолияти серҷабҳаашро сарфи хизмат ба миллати хеш кардааст».
Таъкид гардид, ки китоби «Садриддин Айнӣ. Феҳристи адабиёт» библиографияи осори мутафаккири бузург, Қаҳрамони Тоҷикистон ва сардафтари адабиёти муосири тоҷик Садриддин Айнӣ ва адабиёт доир ба ӯро фаро гирифтааст. Асари мазкур як таҳқиқоти муҳим ва муфассалест, ки ба таҳлили мероси адабии Садриддин Айнӣ ва пажуҳишҳое, ки дар бораи ӯ анҷом дода шудаанд, бахшида шудааст. Феҳристи мазкур ҳамчун як манбаи боэътимод ва роҳнамои арзишманд барои муҳаққиқон ва ҳаводорони фарҳангу адабиёт пешкаш мегардад.
Дар идомаи маҳфил ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд, муовини раиси Иттифоқи нависандагони Тоҷикистон Ато Мирхоҷа, академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Имомзода Муҳаммадюсуф, директори Китобхонаи марказии илмии Академияи илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон ба номи Индира Ганди Шодимуҳаммади Сӯфизода, шоири халқии Тоҷикистон Аскар Ҳаким суханронӣ намуда, бори дигар аз хизматҳои таърихии устод Садриддин Айнӣ дар рушди забон ва адабиёти муосири тоҷик ёдовар гардиданд.
11 сентябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар идомаи сафари корӣ дар ноҳияи Ховалинг Осорхонаи таърихии асри сангро мавриди истифода қарор дода, ҳамзамон бо корҳои ҳафриётии бостоншиносон дар мавзеи таърихии Кӯлдара
11 сентябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар идомаи сафари корӣ дар ноҳияи Ховалинг Осорхонаи таърихии асри сангро мавриди истифода қарор дода, ҳамзамон бо корҳои ҳафриётии бостоншиносон дар мавзеи таърихии Кӯлдара
Дар Осорхонаи таърихии асри санги Ховалинг ёдгориҳо ва бозёфтҳои нодири таърихӣ, ки дар натиҷаи ковишҳои бостоншиносон аз мавзеъҳои таърихӣ, аз ҷумла Кӯлдара, Хонақоҳ, Хонақоҳ 1-2 ва Оби Мазори Ховалинг дарёфт шудаанд, ҷамъоварӣ гардидааст.
Зимни шиносоӣ ба Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иттилоъ дода шуд, ки ёдгориҳои осорхонаи мазкур бозгӯй аз се давраи таърихӣ, асри санг, асрҳои миёнаи барвақт ва миёнаи охир мебошад.
Олоти кории сангӣ, ки қисми зиёди бозёфтҳои ин осорхонаро ташкил медиҳанд, ба давраи полеолити поин таалуқ дошта, беш аз 950 ҳазор сол умр доранд.
ТААССУРОТ ДОИР БА МУШАРРАФ ГАРДИДАНИ ПЕШВОИ МУАЗЗАМИ МИЛЛАТ БА ҶОИЗАИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ СУЛҲ БА НОМИ ЛЕВ ТОЛСТОЙ
Ман, ҳамчун ҷавони хушбахту саодатманди даврони Истиқлолияти давлатӣ, бо эҳсосоти гарму самимӣ ва бо дили пурифтихор хабари мушарраф гардидани Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро ба ҷоизаи байналмилалии сулҳ ба номи Лев Толстой пазируфтам. Ин рӯйдоди таърихӣ барои ҳар як шаҳрванди мамлакат, хоса барои мо ҷавонон, манбаи ифтихор, илҳом ва нерӯи тоза гардид.
Ҷоизаи мазкур, ки ба шахсияти Пешвои миллат тақдим гардид, дар худ арзиши ҷаҳонӣ дорад, зеро ин ҷоиза танҳо ба онҳое дода мешавад, ки дар таҳкими сулҳ, ваҳдат ва арзишҳои башарӣ саҳми арзанда гузоштаанд. Ҳақ ба ҷониб аст, ки Пешвои миллатамон сазовори чунин қадрдонӣ гардиданд, маҳз бо сиёсати хирадмандона, иродаи қавӣ ва ҷасорати фарзонагии худ Тоҷикистонро аз гирдоби ҷанги шаҳрвандӣ бароварданд ва ба кишвари орому суботманд табдил доданд.
Имрӯз, вақте ки ҷаҳон бо буҳронҳои сиёсӣ, ихтилофоти қавмиву мазҳабӣ ва низоъҳои зиёде рӯ ба рӯ аст, Тоҷикистони азизу маҳбубамон бо раҳнамоии Пешвои миллат ҳамчун кишвари сулҳҷӯ, ваҳдатофар ва дӯстдори тамаддуну арзишҳои инсонӣ шинохта шудааст. Маҳз ҳамин сиёсати сулҳпарваронаи Пешвои миллат боис гардид, ки номи Тоҷикистон дар миёни ҷомеаи ҷаҳонӣ бо калимаҳои «сулҳ», «ваҳдат» ва «ҳамдигарфаҳмӣ» пайванд хӯрад.
Ҳар як дастоварди Пешвои миллат на танҳо ба номи шахсии ин абармарди майдони сиёсат, балки ба номи тамоми миллати тоҷик вобаста аст. Зеро Пешвои миллат ҳамчун рамзи ваҳдат, сарҷамъӣ ва умед ба ояндаи дурахшон маъруф гардидаанд. Мо, ҷавонон, бо дидани чунин муваффақиятҳо масъулияти бузургтар эҳсос мекунем, барои мо Пешвои миллат намунаи бузурги ватандӯстӣ, фидокорӣ ва инсонпарвариянд.
Ман ҳамчун ҷавон, ки неъматҳои Истиқлолиятро бо тамоми ҳастӣ эҳсос мекунам, хуб дарк менамоям, ки имрӯз ҳар як имконияти таҳсил, кору фаъолият ва зиндагии осоишта маҳз ба туфайли сулҳу субот ва сиёсати хирадмандонаи Пешвои миллат муяссар гардидааст, агар сулҳ намебуд, агар ваҳдат пойдор намешуд, мо ҷавонон ҳаргиз чунин имкониятҳои фарохи рушдро ҳатто дар мағзи хеш ҳам тасаввур карда наметавонистем.
Мушарраф гардидани Пешвои миллат ба ҷоизаи байналмилалии сулҳ ба номи Лев Толстой дар воқеъ нишон медиҳад, ки сиёсати сулҳпарваронаи Тоҷикистон намунаи ибрат барои тамоми ҷаҳон аст. Ин ҷоиза барои мо насли ҷавон на танҳо мояи ифтихор, балки дарси бузурги масъулият ва ҳидоят барои оянда мебошад.
Ман бо камоли ифтихор мегӯям, ки мо — ҷавонони даврони Истиқлолият бояд ин роҳу равиши сулҳпарвариро идома диҳем, арзишҳои Ваҳдати миллиро пос дорем ва барои ободии Тоҷикистони гул гул шукуфонамон саҳми арзандаи худро гузорем. Зеро беҳтарин қадрдонӣ аз заҳматҳои Пешвои миллат дар он аст, ки мо ҷавонон бо дониш, меҳнат ва саодати худ ватани худро ободу пешрафта гардонем.
Ин ҷоиза барои Пешвои миллат дар асл ҷоиза барои ҳар як тоҷик аст. Ин қадрдонӣ нишон медиҳад, ки миллати тоҷик миллати сулҳпарвар, ваҳдатофар ва фарҳангдӯст мебошад. Мо бо чунин Пешво ифтихор дорем ва ҳамеша ба сиёсати хирадмандонаи фарзонафарзанди миллатамон такя мекунем.
Поянда бод Тоҷикистонам !
Поянда бод Ваҳдати миллӣ!
Зиндаву саломат бод Пешвои хирадсолору меҳандусти Тоҷикистони азизу ҳамешабаҳор!
Султонов Ҷасурбек Давлатбоевич - магистранти курси 1 уми ихтисоси идоракунии давлатии Институти иқтисодиёт ва демографияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон.
ТАҶЛИЛИ ҶАШНИ ИСТИҚЛОЛИ ДАВЛАТӢ ДАР ҚИСМҲОИ ҲАРБИИ 0203 ВА 05170 ДАР ШАҲРИ ПАНҶАКЕНТ
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои мусаллаҳи мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар суханронӣ ба муносибати 30-солагии таъсиси гвардияи миллӣ ба нақши неруҳои мусаллаҳ дар ҳифзи дастовардҳои давлати соҳибистиқлол ва фазои орому осудаи кишвар баҳои баланд доданд.
Ин маънӣ дар паёми табрикии намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва раиси шаҳри Панҷакент Абдухолиқ Холиқзода дар ҷамъомад ба муносибати таҷлили 34-солагии истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар қисмҳои ҳарбии мустақар дар шаҳри Панҷакент баён карда, ҳайати шахсии ин воҳидҳои низомиро бо ин иди давлатӣ табрик гуфтанд.
Аз ҷумла, зимни боздид аз анбори нави муҳимоти хоҷагӣ, намунаи нақлиёт ва силоҳи ҷангӣ, хобгоҳ, китобхона, хонаи маишии сарбозон, анбори маҳсулоти ғизоӣ ва ошхона дар қисми ҳарбии 0203-и Қушунҳои сарҳадии Кумитаи давлатии амнияти миллӣ гуфта шуд, ки дар ин воҳиди низомӣ барои хидмати оинномавии сарбозон ҳамаи шароити зарурӣ муҳайё карда, биноҳо ва ҳудуди он таъмиру таҷдид карда шудааст.
Дар ҷамъбасти маросими таҷлили ҷашни истиқлол ба як гурӯҳ афсарону аскарон ва ҳамкорони қисми ҳарбии 0203 нишони ҷашнии “30 солагии Қушунҳои сарҳадӣ”, ифтихорномаҳо тақдим карда шуд.
Дар ин рӯз барои ҳайати шахсии қисмҳои ҳарбӣ дастархони идона ва барномаи фарҳангӣ ташкил карда шуд.
Имрӯз, 08 август дар мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳри Панҷакент маросими супоридани мукофотҳои давлатӣ, ифтихорномаҳо ба як зумра фаъолони соҳаҳои гуногун баргузор гардид.
Бо иштироки намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва раиси шаҳр Абдухолиқ Холиқзода дар асоси Фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 12 апрели соли 2025, № 1054 ба ду нафар- хидматчии давлатӣ ва омӯзгор медали “Хизмати шоиста” ва се нафар хидматчии давлатӣ Ифтихономаи Ҷумҳурии Тоҷикистон супорида шуд.
Ҳамчунин бо қарори раиси вилояти Суғд аз 8 августи соли 2025, №201 се нафар бо Ифтихорномаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Суғд, бо қарори раиси шаҳр аз 3 сентябри соли 2025, №386 як гурӯҳ пешқадамони соҳаҳои гуногуни шаҳр ,аз ҷумла, 12 нафар корманди мақомоти ҳифзи ҳуқуқ, 10 нафар хидматчии давлатӣ, 10 нафар корманди соҳаи маориф, 6 нафар корманди соҳаи хидматрасон, 2 нафар корманди соҳаи тиб, 11 нафар соҳибкор, 2 нафар варзишгар, 10 нафар корманди соҳаи фарҳанг, 2 нафар корманди соҳаи кишоварзӣ ва 7 нафар корманди фаъоли дигар соҳаҳо бо Ифтихорномаи мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳри Панҷакент сарфароз гардонида шуданд.
Тантанаҳои таҷлили 34-умин солгарди Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷамоати деҳоти Саразм имсол дар саҳни барҳавои Осорхонаи Саразми муассисаи давлатии Пойгоҳи бостоншиносии Саразм- Панҷакент бо иштироки доираи васеъи фаъолон, сокинон ва омӯзгорону муҳасилини муассисаҳои таълимӣ баргузор шуд.
Намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, раиси шаҳри Панҷакент Абдухолиқ Холиқзода баъди боздид аз намоиши ҳунарҳои мардумӣ, таомҳои миллӣ ва маҳсулоти кишоварзӣ, ки сокинони деҳаҳои ҷамоати деҳот омода кардаанд, онҳоро бо 34-умин солгарди Истиқлоли давлатӣ табрик гуфтанд ва ба саҳмгузории сокинону соҳибкорон дар ободу зебо намудани маҳали зист, ҳисси баланди ватандӯстии ҷавонони ҷамоати деҳот, ки ҳар сол даҳҳо нафари онҳо ихтиёран ба хидмати ҳарбӣ мераванд, баҳои баланд дода шуд.
Дар идома ба тантанаҳои ҷашни истиқлол дар Ҷамоати деҳоти Саразм сурудҳои ватандӯстона ва рақсҳои ҷолиби санъаткорони ҷавон ҳусни бештар бахшид.
БА ИСТИФОДА ДОДАНИ БИНОИ МАРКАЗИ САЛОМАТӢ ДАР ДЕҲАИ НУРИСТОНИ ҶАМОАТИ ДЕҲОТИ ЧИНОРИ ШАҲРИ ПАНҶАКЕНТ
Имрӯз, 08 сентябр бо иштироки намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, раиси шаҳри Панҷакент Абдухолиқ Холиқзода бинои маркази саломатии деҳаи Нуристони Ҷамоати деҳоти Чинор, ки бо дастгирии мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳр ва шарикони рушд таъмиру таҷдид шуда, барои қабул ва табобати беморон шароити созгор муҳайё карда шудааст, ба истифода дода шуд.
Иттилоъ дода шуд, ки маркази саломатӣ аз панҷ ҳуҷра муҷаҳҳаз бо таҷҳизоти тиббӣ иборат буда, он ба сокинони ҷамоати деҳот хидмати тиббӣ мерасонад.
Имрӯз, 08 сентябр дар арафаи ҷашни 34-умин солгарди Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, академик Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, раиси шаҳри Панҷакент Абдухолиқ Холиқзода як қатор иншооти таъиноти иҷтимоӣ мавриди истифода қарор дода шуд.
Аз ҷумла, дар деҳаи Шӯрчаҳи Ҷамоати деҳоти Халифа Ҳасан майдончаи варзишӣ, ки бо харҷи беш аз 165 ҳазор сомонӣ аз ҷониби соҳибкор Фарҳод Норматов сохта шудааст, ифтитоҳ карда шуд.
Масоҳати майдончаи варзишӣ 36 ба 18 метр буда, он барои бозии футболи хурд пешбинӣ шудааст. Дар маросими ифтитоҳи он сокинони деҳа бо ҷашни истиқлол шодбош гуфта, ба ин иқдоми соҳибкорон баҳои баланд дода шуд.