Бардошт аз Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ. 28.12.2024. шаҳри Душанбе

Имрӯзҳо, Ҷумҳурии Тоҷикистон дар марҳалаи нави тараққиёти худ қарор дорад, ки он пеш аз ҳама рушди асосбунёди ҷомеа – тараққӣ додани иқтисодиёти кишвар ва ташаккули камолоти сармояи инсонии он тавассути таъмини амнияти миллӣ мебошад. Аз ин рӯ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дастовардҳои соли сипаришударо ҷамъбаст намуда, 55% қисмати Паёми хешро ба ҳадафи стратегии давлат - рушди иқтисодии кишвар бахшидаанд.

Дар баробари ин мавзӯъ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон таъкид намуданд, ки ин ҳадафи стратегӣ дар шароити тараққиёти илму техника ва технологияҳои нав ба нав, бе инкишофи ҳаматарафаи сармояи инсонӣ ва, дар вазъи шиддат гирифтани мухолифатҳои сиёсӣ, таҳримҳо миёни кишварҳои абарқудрат ва дигар омилҳои берунӣ, бе таъмини амнияти миллӣ пешрафт нахоҳад кард.

Инак, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Паёми навбатии хеш ба Маҷлиси Олӣ ва аҳли ҷомеа бо як шукӯҳу шаҳомати пурифтихор ва ҳисси масъулиятшиносии ватандӯстона, бо сипосу миннатдории самимӣ ба соҳибкорон, шахсони саховатпеша ва сокинони мамлакат барои дастгирии ташаббусҳои Ҳукумат ва саҳмгузорӣ дар ободиву пешрафти мамлакат оиди дастовардҳои тозаю навин ироа карда, бо эътимоди комил ба мардум ҳадафҳои стратегии наздику дурнамои кишварро иброз намуданд.

Бешубҳа, рушди тамоми соҳаҳои иқтисодиёт, сармояи инсонӣ ва таъмини амнияти кишвар чун ҳадафи стратегии як кишвари рӯ ба тараққӣ ниҳода бо ҳам зич алоқаманд буда, ба рушду таҳкимёбии низоми сиёсии давлатдорӣ мусоидат мекунанд.

Сармояи инсонӣ, ки дониш, малака, тахассус, саломатӣ ва қобилиятҳои одамонро дар бар мегирад, манбаи асосии истеҳсолот, инноватсия ва рушди устувори тамоми соҳаҳои ҷамъият ва давлати миллӣ мебошад. Дар баробари ин, сармояи инсонӣ фароҳамоварандаи қудрати молию моддӣ барои пешрафти дарозмуддати давлати соҳибистиқлоли миллӣ ҳамчун асоси рушди стратегӣ, омили асосии рушди устувори иқтисодӣ ва тамоми соҳаҳои ҷамъият ба ҳисоб меравад.Таҳлил нишон медиҳад, ки рушди инсон дар ҷомеа як раванди бисёрҷанбаест, ки беҳтар намудани солимии ҷисмонӣ, равонӣ, эҳсосотию иҷтимоӣ, инчунин ташаккули маҳорату қобилиятҳои фардиро дар бар мегирад, ки он барои самаранок инкишоф додани иқтидори кишвар ва баррасии якчанд ҷанбаҳои асосии ҳаёти иҷтимоӣ хеле муҳим аст. Рушди сармояи инсонӣ дар Тоҷикистон яке аз муҳимтарин равандҳоест, ки барои баланд бардоштани рақобатпазирии кишвар дар арсаи байналмилалӣ ва беҳбуди сифати зиндагии мардум мусоидат мекунад. Солҳои охир дар низоми маорифи Тоҷикистон ислоҳоти фаъол баҳри беҳбуди сифати таҳсилот амалӣ шуда, мутобиқшавии он ба стандартҳои байналмилалӣ ба вуқӯъ меояд. Яке аз ташаббусҳои муҳим дар ин ҷода ҷорӣ намудани барномаҳои таълимие мебошанд, ки ба касбҳои муосир, аз қабили IT, муҳандисӣ, экология ва соҳибкорӣ нигаронида шудаанд. Дар кишварҳои тараққикардаистода сармоягузорӣ ба соҳаи маориф, тандурустӣ, такмили ихтисос ва амнияти иҷтимоӣ омилҳои асосии ноил шудан ба ҳадафҳои стратегии рушд мебошанд. Чунки таҳсилот ва омӯзиш қувваи кории баландихтисосро ба вуҷуд меорад, ки он ба ҷалби сармоягузорӣ, рушди технологияҳои инноватсионӣ ва пешбурди иқтисодиёт қодир мегардад. Бинобар ин солҳои охир аз тарафи Ҳукумати Тоҷикистон бо дастгирии хирадмандонаи Пешвои миллат мӯҳтарам Эмомали Раҳмон ва соҳибкорону шахсони саховатпеша барои бунёди сармояи иҷтимоӣ ва инсонӣ ба соҳаҳои гуногун маблағгузорӣ карда шудааст, ки он боиси беҳтар шудани сифати зиндагӣ, маориф, тандурустӣ, рушди институтҳои иҷтимоӣ ва ба вуҷуд омадани инфрасохтор дар кишварамон гардид.

Дар натиҷа, “дар се соли охир дар мамлакат беш аз 1500 иншооти соҳаи маориф, яъне муассисаҳои томактабӣ ва таҳсилоти миёнаи умумӣ, 660 иншооти соҳаи тандурустӣ, 480 иншооти варзиш, 175 иншооти фарҳангу фароғат ва ҳазорҳо иншооти дигари истеҳсоливу иҷтимоӣ бунёд ва ба истифода дода шуданд”.Таъсиси марказҳои таълимӣ, ки касбу кору ихтисосҳои технология ва хизматрасониро меомӯзонанд, ба беҳтар шудани шуғли аҳолӣ ва баланд бардоштани ихтисоси коргарон мусоидат низ намуд.

Барои ба даст овардани омори дақиқ дар бораи баланд шудани сатҳи ихтисосии омӯзгорон дар Тоҷикистон дар асоси маълумоти то соли 2024 метавонем чанд ҷанбаи ин равандро баррасӣ кунем. Масалан, соли 2021 дар Тоҷикистон курсҳои такмили ихтисос беш аз 60 ҳазор нафар омӯзгорро фаро гирифтаанд, ки як қисми зиёди шумораи умумии омӯзгоронро ташкил кард. Ин курсҳо тавассути марказҳои тахассусии таълимӣ, аз қабили Марказҳои такмили ихтисоси назди Вазорати маориф ва илм ташкил шуда буданд.

Унсури муҳими такмили ихтисос низ дастрасӣ ба маводҳои методӣ ва китобҳои дарсии муосир мебошад, ки Вазорати маориф дар ин ҷода зуд-зуд барномаҳо ва васоити таълимии навшударо таҳия ва нашр менамояд, то ба омӯзгорон дар такмили дониш ва равишҳои таълимашон кӯмак расонад.

Дар доираи ислоҳоти соҳаи маориф дар кишвар як қатор лоиҳаҳое мавҷуданд, ки ба баланд бардоштани малакаҳои толибон, омӯзгорону кормандони соҳа нигаронида шудаанд. Аз он ҷумла, барномаҳое, ки аз ҷониби созмонҳои байналмилалӣ дастгирӣ мешаванд, ба нақша гирифта шуда, амалӣ мегарданд.

Масалан, дар доираи барномаи Бонки Ҷаҳонӣ ва ЮНЕСКО ҳудуди 50 ҳазор омӯзгор тавонистанд, ки тавассути курсҳои гуногун маълумоти иловагӣ гиранд.Дар доираи ислоҳоти соњаи маориф усулњои нави таълим низ љорї гардида, наќшањои таълимї таљдид шуда, таваљљуњ ба таълими забонњои хориљї зиёд мегардад, ки ин љанбаи муњими њамгироии Тољикистон ба шуғли мењнатии бозори љањонї мебошад.

Илова бар ин, системаи тањсилоти касбї фаъолона инкишоф меёбад, ки ба љавонон имкон медињад, ки малакањои серталаби ба талаботи бозори мењнат љавобгўро ба даст оранд. Дар масъалаи рушди сармояи инсонӣ ва иқтисодиёт баланд бардоштани маърифати истифодаи технологияҳои рақамиро бо роҳи омӯзиш ва бозомӯзии кадрҳо доир ба технологияҳои иттилоотӣ дар дохил ва хориҷи кишвар, такмили фаврии заминаҳои ҳуқуқӣ ва қабули санадҳои дахлдор, тавассути инкишоф додани инфрасохтори рақамӣ, ташкили махзани ягонаи хизматрасониҳои давлатӣ ва дигар чорабиниҳо ҷорӣ шуда истодааст.

Имрӯзҳо, дар Тоҷикистон рушди технологияҳои рақамӣ ва технологияҳои иттилоотӣ ба яке аз афзалиятҳои муҳими сиёсати давлатӣ табдил ёфтааст. Дар солҳои охир стартапҳо дар соҳаи IT фаъолона инкишоф ёфта, оид ба барномасозӣ, таҳияи веб ва касбҳои рақамӣ курсҳо гузаронида мешаванд. Тавассути чунин ташаббусҳо ҷавонон ба ҷойҳои нави корӣ ҳам дар дохили кишвар ва ҳам дар хориҷи он дастрасӣ пайдо мекунанд.

Солҳои охир шумораи омӯзгороне, ки аз рӯи технологияҳои нави иттилоотию коммуникатсионӣ (ТИК) омӯзонида шудаанд, афзоиш ёфтааст. Дар соли 2022 беш аз 30% омӯзгорони кишвар курсҳои истифодаи технологияро дар раванди таълим хатм кардаанд.

Тоҷикистон дар лоиҳаҳои байналмилалии таълимӣ низ фаъолона иштирок мекунад. Бунёди платформаҳои таҳсилоти онлайнӣ қадами муҳимест, ки ба шаҳрвандони кишвар имкон медиҳад, ки касбҳои навро фосилавӣ омӯзанд. Курсҳои онлайн оид ба барномасозӣ, маркетинг ва соҳибкорӣ бо усули азхудкунии фосилавӣ барои бисёр одамон дастрас шуда истодаанд, ки ин иқдомҳо барои баланд бардоштани малакаи онҳо ва рушди сармояи инсонӣ мусоидат мекунанд. Яке аз чунин лоиҳаҳо шарикӣ бо USAID мебошад, ки дар доираи он тақрибан 10 000 омӯзгор аз рӯи барномаҳои баланд бардоштани сифати таълим дар деҳот омӯзонида шудаанд. Пас аз пандемияи COVID-19, афзоиши назарраси шумораи омӯзгороне, ки аз курсҳои онлайн истифода мебаранд, ба мушоҳида мерасад. Аз соли 2023 зиёда аз 15 000 омӯзгор тавассути шабакаҳои Coursera ва EdX дар барномаҳои онлайнии такмили ихтисос фаъолона иштирок карданд.

Ин рақамҳо аз он шаҳодат медиҳанд, ки мамлакат барои баланд бардоштани сифати таълим бо роҳи пай дар пай такмил додани ихтисоси муаллимону мутахасисони соҳаҳои гуногуни ҷамъият, аз он ҷумла, соҳаи иқтисодӣ, саъю кӯшиш дорад. Пешвои миллат дар Паёми мазкур дар ҷодаи гузариш ба рақамикунонии соҳаҳои иқтисоди миллӣ муваффақиятҳои ҷомеаро қайд карда, оид ба таъмин намудани шаффофияти муносибатҳои иқтисодиву молиявӣ дар панҷсолаи минбаъда якчанд чорабиниҳоро дар ин соҳа ба нақша гирифтанд.

Маълум аст, ки саломатии аҳолӣ бевосита ба сифати сармояи инсонӣ таъсир мерасонад ва тандурустӣ маҳсулнокии умумӣ ва устувории аҳолиро беҳтар намуда, хароҷоти тиббиро коҳиш медиҳад ва сифати ҳаётро беҳтар месозад. Бинобар ин таи солҳои охир барои беҳтар кардани дастрасӣ ба хидматрасониҳои тиббӣ лоиҳаҳои баланд бардоштани дараҷаи тайёрии касбии коркунони тиб ва табибон тавассути беҳбуд бахшидани инфрасохтори муассисаҳои тиббӣ, муҷаҳҳазонидани беморхонаҳо бо таҷҳизоти замонавӣ амалӣ шуда истодаанд, ки дастовардҳои соҳаи тандурустӣ дар ин ҷодадар Паёми Президент возеҳу шаффоф нишон дода шудаанд. Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон мӯҳтарам Эмомалии Раҳмон дар Паёми мазкур мустаҳкам намудани системаи тандурустиро бо роҳи гузаронидани якчанд ислоҳотҳо дар ин соҳа ҳамчун яке аз ҳадафҳои афзалиятноки сиёсати давлатӣ таъкид намуданд. Ба ин мақсад “дар соли 2025-ум барои соҳаи тандурустӣ аз ҳисоби буҷети давлатӣ 4,3 миллиард сомонӣ пешбинӣ гардидааст, ки нисбат ба соли 2024-ум 840 миллион сомонӣ зиёд мебошад”- иброз намуданд Пешвои миллат дар Паём.

Ҳамин тариқ, маблағгузориҳо ба соҳаи тандурустӣ барои беҳтар кардани инфрасохтор, харидани таҷҳизот ва баланд бардоштани сифати хизматрасонии тиббӣ беш аз пеш роҳандозӣ мешаванд. Дар Тоҷикистон барномаҳои эмгузаронӣ бо фарогирии беш аз 95% кӯдакони то 5-сола фаъолона амалӣ карда мешавад, ки ба меъёрҳои байналмилалӣ ҷавобгӯ мебошад.

Дар Тоҷикистон барои ҳифзи саломатӣ ва ҳифзи иҷтимоӣ низоми кӯмакпулиҳои иҷтимоӣ низ мавҷуд аст, ки нафақа, кӯмакпулиҳои маъюбӣ ва кӯмак ба оилаҳои ниёзманду серфарзандро дар бар мегирад. “Соли 2024-ум ҳаҷми умумии хароҷоти соҳаҳои иҷтимоӣ ба 19 миллиард сомонӣ расонида шуд, ки нисбат ба буҷети соли 2023-юм беш аз 2 миллиард сомонӣ зиёд буда, 43 фоизи хароҷоти буҷети давлатиро ташкил медиҳад”, - гуфта шудааст дар Паём.

Суботи сиёсӣ ва таҳкими институтҳои иҷтимоӣ барои рушди устувори сармояи инсонӣ тавассути рушди ҳамаҷонибаи шахсият – худшиносӣ, дарки ҳувияти миллӣ, ҳисси ватандӯстӣ, сатҳи баланди маърифатнокӣ, ташаккули шуури ҷамъиятии вай ба вуқӯъ меоянд. Дар ин маврид, риояи қонун, адолат ва ҳифзи ҳуқуқҳои шаҳрвандон шароит фароҳам меоранд, ки рушди сармояи инсонӣ сифатан зина ба зина ва пай дар пай бо назардошти қудрату тавоноии молии давлат ва ҷомеа дар кишвар роҳандозӣ мешаванд.

Ҳукумати мамлакат ва Пешвои миллат мӯҳтарм Эмомалии Раҳмон бо мақсади баланд бардоштанифарҳанги андозсупории шаҳрвандони кишвар соли 2025-ро соли маърифати молиявӣ эълон карда, барои иҷрои ин вазифаиброз намуданд, ки дар ҳалли ин мушкилот як қатор тадбирҳои муҳим андешида шаванд. Таъин карда шуд, ки Вазорати рушди иқтисод ва савдо дар ҳамкорӣ бо дигар вазорату идораҳо ва мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатӣ, бо дарназардошти амалисозии ҳадафҳои пешбинигардида, то охири соли 2025-ум лоиҳаи «Барномаи миёнамуҳлати рушд барои солҳои 2026 – 2030»-ро таҳия ва ба Ҳукумати мамлакат пешниҳод намояд.

Дар ҳуҷҷати зикршуда ба масъалаҳои рушди сармояи инсонӣ, тақвияти иқтидорҳои истеҳсолӣ ва истифодаи технологияҳои муосир, ташкили истеҳсоли молу маҳсулоти рақобатнок бо арзиши баланди иловашуда, пайванди илм бо истеҳсолот ва ташаккул додани иқтисоди ба дониш ва ихтироъкориву навоварӣ асосёфта таваҷҷуҳи аввалиндараҷа зоҳир карда шавад.

Ба ақидаи мо, барои расидан ба ин ҳадаф пеш аз ҳама огоҳии шаҳрвандон оиди низоми андоз ва моҳияту аҳамияти он, яъне, баланд бардоштани саводнокии молиявии шаҳрвандон ва ба ин васила ҳам беҳтар кардани низоми андоз хеле муҳим аст. Бинобар ин мо амалисозии чунин чорабиниҳои муҳиму муфидро пешниҳод мекунем,ки онҳо дар раванди иҷрои вазифаи муҳими сол, ки он ташаккули маърифати молиявии шаҳрвандон барои баланд бардоштани фарҳанги андозсупорӣ эълон шудааст, фарҳанги кӯмак мерасонанд:

1. Баланд бардоштани сатҳисаводнокии молиявии аҳолӣ,ки тавассути омӯзиши моҳияти андоз ва аҳамияти он барои пешрафти ҷомеа ва давлат бо роҳи гузаронидани курсҳо, тренингҳо ва маъракаҳои иттилоотӣ, ки ба шаҳрвандон фаҳмиши дурусти низоми андоз, намудҳои андоз ва аҳамияти онҳо барои иқтисодиётро меомӯзонанд, муҳим аст. Барномаҳои таълимиро метавон ба таври содда ва оммафаҳм тавассути мактабҳо, донишгоҳҳо, созмонҳои ҷамъиятӣ ва курсҳои онлайн пешниҳод кард.

Ба воситаи истифодаи шаклҳоигуногуни ВАО (телевизион, радио, интернет, шабакаҳои иҷтимоӣ)барои паҳн кардани маълумот оиди чӣ гуна, кай пардохт кардани андозҳо, оқибатҳои саривақт напардохтани андозҳо ва бартариҳои интизоми дурусти андозсупорӣ маъракаҳои иттилоотӣ гузаронида шаванд. Ба ин мақсад, дастурҳо, видеоҳо ва намоишномаҳои кӯтоҳу содда, фаҳмо ва дастрас эҷод карда шаванд, то ки аҳолӣ тавонад дар бораи он ки эъломияҳои андозро чӣ тавр пур кардан даркор, кадом ҳуҷҷатҳо барои пардохти андоз лозиманд, маълумот гиранд ё ки оиди тавассути онлайн роҳи пешниҳод шудани ҳуҷҷатҳои лозимаро ёд гиранд.

2. Оптимизатсия ва соддагардонии низоми андоз:

Низоми содда, камхарҷкунанда ва фаҳмо будани андоз омодагии шаҳрвандонро барои пардохти андоз зиёд мекунад. Он метавонад ҷорӣ намудани меъёрҳои андозро, ки барои ҳамаи категорияҳои шаҳрвандон фаҳмо ва дастрас бошад, инчунин соддагардонии расмиёти пешниҳоди андозро дар бар гирад. Таҳия ва татбиқи системаҳои онлайн барои пешниҳоди эъломияҳо, пардохти андозҳо ва пайгирии вазъи пардохтҳо ба тариқи рақамикунонии расмиёти андоз ин равандро барои ҳама осон, қулай ва дастрас мегардонад. Татбиқи системаи ёдраскуниҳои худкор дар бораи мӯҳлатҳои пардохти андоз бо истифода аз огоҳиномаҳои SMS ё почтаи электронӣ, ки эҳтимолияти таъхирро ба таври назаррас коҳиш медиҳад, ба роҳ монда шавад.

3. Рушди эътимод ба низоми андоз тавассути таъмини шаффофият ва ҳисобдиҳӣ дар истифодаи даромадҳои андоз ба даст меояд. Муҳим аст, ки шаҳрвандон натиҷаи саҳмҳои андози худро бубинанд. Эҷоди шабакаҳои иртибот бо мақомоти андоз, ки дар он шаҳрвандон метавонанд саволҳо диҳанд, маслиҳат гиранд ва масъалаҳои марбут ба андозбандиро ҳал кунанд, зарур аст.

4. Ҳавасмандкунӣ ва ҳавасмандгардонии андозсупорандагони бошуур: Ба шахсоне, ки андозро сари вақт месупоранд ё ки мунтазам ба интизоми андоз риоя мекунанд, додани тахфифҳои хурд ё мукофотпулӣ ё имтиёзҳои андоз ба роҳ монда шавад. Таҳияи барномаҳо барои мукофотонидани андозсупорандагони фаъол (масалан, тавассути эътирофи ҷамъиятӣ ё ҳавасмандкунии молиявӣ) ҷорӣ карда шаванд.

5. Ҳамкорӣ бо бахши хусусӣ тавассути ташкили кори мушовирони андоз ва муҳосибони андоз, ки ба шаҳрвандон дар дуруст пур кардани эъломияҳои андоз ва сари вақт пардохтани андозҳо кумак мерасонанд, роҳандозӣ карда шаванд. Ин, махсусан, барои тиҷорати хурд ва миёна хеле муҳим аст. Шарикӣ бо тиҷорат бо кафолат додани он, ки корхонаҳо инчунин дар паҳн кардани донишҳои молиявӣ ба кормандон ва мизоҷони худ нақш мебозанд, ҷорӣ мегардад.

6. Барномаҳои таълимӣ дар мактабҳо ва донишгоҳҳо:

Ба нақшаҳои таълимии мактабҳо ва донишгоҳҳо асосҳои саводнокии молиявӣ, қонунгузории андоз ва идоракунии молиявии шахсӣ дохил карда шавад. Ҳар қадаре ки ҷавонон зудтар аҳамияти андозбандиро дарк кунанд, таъмини риояи андоз дар оянда ҳамон қадар осонтар мешавад.

7. Истифодаи технологияҳои инноватсионӣ:

Таҳияи системаҳо дар асоси технологияҳои Вlockchain барои таъмини шаффофият ва ҳисоббаробаркуниҳои дақиқи андоз амалӣ шаванд, зеро он сатҳи эътимод ва вазъи роҳати андозсупорандагонро баланд мебардорад. Технологияи Blockchain (ё blockchain) як системаи инноватсионии захиракунандаи маълумотҳо мебошад, ки имкон медиҳад иттилоот тавре нигоҳ дошта шавад, ки он барои ҳама иштирокчиёни шабака тағйирнопазир, бехатар ва дастрас гардад.

Татбиқи соли маърифати молиявии шаҳрвандон тавассути амалҳо ва роҳу усулҳои дар боло зикршуда бархе азпешниҳодҳои муфиданд, ки ба ақидаи мо, барои баланд шудани сатҳи фарҳанги андозсупорӣ ва он, дар навбати худ, ба афзоиши пардохтҳои ихтиёрии андоз ва таҳкими суботи молиявии кишвар мусоидат мекунанд.

Вобаста ба ин, дар Паёми Пешвои миллат чун амри воқеии ҳалталаб як масъалаи муҳими дигаре низ таъкид ёфтааст, ки ҳаллу фасли он, пеш аз ҳама, аз сатҳи донишу худшиносии мардум, аз маърифату масъулиятшиносии ҳар фарди ҷомеа, аз вазифашиносӣ ва ватанпарварии ҳар шаҳрванди Тоҷикистон вобаста аст. Зоҳиршавии чунин сифатҳои шахсиятӣ дар муносибату рафтори шаҳрвандон аз ташаккули маърифати молиявӣ ва баланд шудани фарҳанги андозсупории онҳо шаҳодат медиҳад. Маҳз, ташаккули маърифати молиявии шаҳрвандон яке аз василаҳои афзоиши қудрати молиявии давлати мо мегардад. Иҷрои ин вазифа беихтиёр ба тараққиёти муътадили иқтисодиёти кишварамон мусоидат карда, рушди стратегии давлатро ба маҷрои пешбарандаи қудратафзо медарорад. “Сифати давлат на ба шумораи аҳолӣ, балки ба сифати аҳолӣ вобаста мебошад. Бинобар ин, ташаббус дар ин самт бояд пурра дар дасти давлат бошад.”- таъкид шудааст дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон.

Ҳамин тариқ, аз таҳлилу баррасӣ шудани дастовардҳои солҳои охир ва масъалаҳои ҳалталаби иҷтимоию иқтисодие, ки дар Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии ҷумҳурӣ ироа ёфтаанд, бармеояд, ки дар рушди устувори стратегии давлат якчанд омилҳои калидии баҳам марбут, ки ҷузъи калидии он рушди сармояи инсонӣ дар шароити таъмини амнияти миллӣ баҳри рушди иқтисодии кишвар мебошад, нақши муҳим мебозанд. Ҳар яке аз ин ҷанбаҳо бо ҳам дар робитаҳои тақвиятбахшанда рушд карда, давлат ва ҷомеаро ба ҳадафҳо ва рушди устувори стратегӣ мерасонанд.

Паёми Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон дар бораи самтҳои асосии сиёсати дохилӣ ва хориҷии кишвар, ки 28 декабри соли 2024 ба Маҷлиси Олӣ пешниҳод шуд, ба таҳким ва рушди сармояи инсонӣ дар Тоҷикистон таваҷҷӯҳ мекунад. Пешвои миллат таъкид намудаанд, ки рушди иқтисодӣ ва таъмини амнияти миллӣ дар шароитҳои сиёсӣ-иҷтимоии ҷаҳони муосир, ки бо таҳримҳо ва таҳаввулоти босуръати технологӣ, сиёсӣ ва иқтисодӣ рӯ ба рӯ аст, бе таваҷҷӯҳ ба рушди сармояи инсонӣ имконнопазир аст. Таҳлили дастовардҳо ва масъалаҳои асосии рушди стратегии дар Паём эълонкардашудаи Президенти Тоҷикистон нишон медиҳад, ки сармояи инсонӣ – дониш, малака, тахассус ва саломатии инсонҳо, ҳамчун омили асосии рушди устувори иқтисодӣ ва иҷтимоии кишвар ба ҳисоб меравад.

Дар ин замина, амалишавии ислоҳот дар соҳаи маориф ва таълими касбӣ, сармоягузории фаъол дар соҳаҳои маориф ва тандурустӣ, ҷорӣ намудани стандартҳои байналмилалӣ ва ташаккули маърифати молиявии аҳолӣ аз аҳамияти калони сиёсӣ ва иҷтимоии кишвар бархӯрдор аст. Маориф ва технологияи рақамӣ дар Тоҷикистон дар рушди сармояи инсонӣ ва иқтисодиёт нақши калидиро мебозанд. Пешвои миллат, инчунин, дар Паёми худ нақшаи давлатии кишварро барои рушди технологияҳои рақамӣ ҳамчун яке аз афзалиятҳои муҳими сиёсати давлатӣ муаррифӣ намудаанд.

Маърифати молиявӣ низ бо мақсади рушди дониш ва саводнокии молиявии аҳолӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон эълон шудааст. Ба ин назар, амалӣ намудани лоиҳаҳои омӯзишии махсус барои баланд бардоштани фарҳанги андозсупорӣ, кӯмакпулиҳо ва таҳкими ҳаёти иҷтимоии мардум дар назар аст. Бо таваҷҷӯҳ ба ин ҳадафҳо, Ҳукумати Тоҷикистон бобати омода кардани "Барномаи миёнамуҳлати рушд барои солҳои 2026-2030" тадбирҳои амиқ андешидааст, ки ба роҳи дурусти таъмини рушди устувори иқтисод, бозори меҳнат ва сифатнокии аҳли ҷомеа оварда мерасонад.

Ин паёми сиёсӣ, ки бо диди умумии ислоҳот ва рушди сармояи инсонӣ равона шудааст, нишон медиҳад, ки Тоҷикистон дар роҳи ташаккули як давлати устувор ва рақобатпазир дар арсаи ҷаҳонӣ, таҳкими низоми маориф ва иқтисод ва такмили инфрасохтори давлатӣ, ба таври фаъол кӯшиш мекунад.

Назира Орифҷонова, номзади илмҳои фалсафа, дотсент, ходими калони илмии Шӯъбаи фалсафаи иҷтимоии ИФСҲ-и ба номи А.Баҳоваддинови АМИТ