Артиши миллӣ ҷузъи ҷудонашавандаимудофиавии ҳар миллату давлат маҳсуб ёфта, ҳадафумақсуди аслии он таъмини амнияти халқу Ватанро ташкил медиҳад. Ҳамин тариқ, таъмину танзими сулҳу субот ва бехатарии шаҳрвандон ба дӯши сипари миллат мебошад. Он рамзи интизом, далерӣ ва шаҳомату ватандӯстӣ низ мебошад.
Илова аз он артиш мактаби мардонагӣ пазируфта шуда, тавассути он сарбозону афсарон ҳамарӯза ба таълиму тамринҳо машғул шуда, вазифаҳои пурмасъулиятро ҳушёронаву зираконаиҷро карда, марз буми кишварро ҳифз менамоянд.
Дар моддаи 43 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон чунин ишорат шудааст: «ҳифзи Ватан, ҳимояи манфиатҳои давлат, таҳкими истиқлолият, амният ва иқтидори мудофиавии он вазифаи муқаддаси шаҳрванд аст».
Бо ҳамин мақсад, Раёсати Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон мутобиқи Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳти роҳбарии муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз 18 декабри соли1992 таҳти рақами №3 Қарори ташкили Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ба имзо расонид. Дар ин зимн, ҳайат, сохтори ташкилию штатӣ, таъминоти моддию техникӣ, маҳалҳои ҷойгирии қисмҳои ҳарбии Қувваҳои Мусаллаҳи Тоҷикистон то 30 декабри соли 1992 пешниҳод гардид.
Қонунгузорӣ дар бораи Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳия гардида, ба Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод шуда, тартиботи ҳуқуқӣ ва ҳуқуқи инсони Шӯрои Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар таҳияи санадҳои қонунгузорӣ оид ба он ташкил гардид. Ҳамин тариқ, дар асоси қарори мазкур охирҳои соли1992 ва ибтидои соли1993 тамоми асноди лозима омода гардида, дар як вақт ташкили қисмҳои ҳарбӣ ва ҷузъу томҳо ба роҳ мондашуда, рӯзи 23 феврали соли 1993 аввалин маротиба дар таърихи давлатдории тоҷикон дармайдони «Дӯстӣ»-и пойтахт бо иштироки қисмҳои ҳарбӣ ва ҷузъу томҳои ҳарбии тозатаъсис паради ҳарбӣ баргузор гардида, чун Рӯзи таъсисёбии Қувваҳои Мусаллаҳи Тоҷикистон ё Артиши миллӣ қабул гардид, ки ҳамасола дар кишвар бо шукӯҳу шаҳомати хосса таҷлил мегардад.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мудаввом таъкид менамояд, ки “мо Қувваҳои Мусаллаҳи Тоҷикистонро дар шароити ниҳоят вазнину ҳассоси иқтисодӣ ва ҳарбиву сиёсии мамлакат, яъне дар рӯзҳое, ки кишварро ҷангу хунрезӣ, беқонуниву беҳокимиятӣ ва буҳрони шадиди иқтисодӣ фаро гирифта буд ва ҳамаи сохтору мақомоти давлатӣ фалаҷ гардида, хатари аз байн рафтани давлати ҷавони Тоҷикистон ва пароканда гардидани миллати тоҷик воқеан ба миён омада буд, таъсис додем”.Бо дарки масъала дар шаҳри Душанбе аввал курсҳои кӯтоҳмуддат барои омода кардани афсарон ва Коллеҷи ҳарбӣ таъсис ёфта, дертар Институти ҳарбӣ тағйири ном карда, садҳо афсаронро таълиму тарбия ёфтанд.
Шиорҳои пайвастаи рамзиву размиву равонии Президент ба монанди “Ҳушёр ва зирак бошед”, “Сулҳу субот ва мардуми кишварро дӯст доред”, “Ҳамеша аз истиқлолияти давлатӣ ва ваҳдати миллӣ шукрона карда, онҳоро чун гавҳараки чашм эҳтиёт ва ҳифз намоем”, “Давлати соҳибистиқлоли Тоҷикистонро ғайр аз худи мо каси дигар обод намесозад” аскарону афсарон рӯҳиябахш гардида, Ватанро ҳимоя мекунанд.Бо таъсисёбии Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон қонунгузории ҳарбӣ низ ташаккул ёфта чанд санадҳои муҳими меъёрӣ-ҳуқуқӣ дар таҳриринав қабул гардида, Артиши миллӣ узви фаъоли Созмони аҳдномаи амнияти дастаҷамъӣ (СААД) мебошад, ки дар он Арманистон, Белоруссия, Қазоқистон, Қирғизистон, Россия фаъолона иштирок менамоянд.
Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, қонунҳо ва дигар санадҳои меъёрию ҳуқуқии Ҷумҳурии Тоҷикистон, инчунин шартномаҳои байналмилалии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар соҳаи таъмини амнияти ҳарбӣ ташкил гардида, чун миллати сулҳдӯст, сулҳпарвар баҳри ҷомеа адои хизмат намуда, халқу миллатро аз таҳдиду хатарҳо ҳифозат менамояд.
Ҳамин тариқ, артиши миллӣ чун неруи ҷасурутавонманди кишвар дар тамриноти кишварҳои фаъоли созмонҳои минтақавиву фароминтақавӣ аз ҷумла, СҲШ ҳамкориро хуб ба роҳ монда, дар давраҳои омӯзишии рушди маҳоратҳо мутахассисон на танҳо дар дохили Тоҷикистон, балки дар Русия, Чин, Қазоқистон, Қирғизистон ва ҳатто дар Фаронсаву Амрикову Аврупо ширкат намуда, маҳорату малакаи ҷангии худро рӯз ба рӯз беҳтару қавитар мегардонанд.
Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти кишвар, Сарфармондеҳи Олии Қувваҳои Мусаллаҳ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонпайваста таъкид меунанд, ки «Қувваҳои Мусаллаҳ дар роҳи ҳифзи дастовардҳои истиқлолият, ба эътидол овардани вазъи мамлакат ва пуштибонии сулҳу субот, фурӯ нишондани ошӯбҳои исёнгарона ва зарбаи қатъӣ задан ба ҳамлаҳои берунӣ, несту нобуд кардани гурӯҳ ва дастаҳои мусаллаҳи ҷинояткор, пешгирии табаддулоти ҳарбӣ ва қочоқи маводи мухаддир хизмати беназир кардаанд».
Месазад шеъри зеринро ба ифтихори артиши миллӣ зам зама кард:
Муборак бод, ҷашни нурборат, Артиши миллӣ,
Муборак бод, авҷи ифтихорат, Артиши миллӣ.
Ба миллат, бо Ватан, бо амри Сарфармондеҳи Олӣ,
Муборак бод, аҳди устуворат, Артиши миллӣ.
Дар ниҳоят метавон таъкид намуд, ки Тоҷикистони навин бо эҷоди мактаби сулҳофаринии худ зери роҳбарии Президент ва мардуми меҳнаткашу афсарони далеру ҷасур саҳмисазовор гузошта, пайваста ба халқу Ватан хидмат хоҳандкард. Ҳамин тавр, мову шумо ба хусус афсарони далеру ҷасурро лозим меояд, то дар рӯҳияи ватандӯстивусадоқат ба Ватан ва савганди ҳарбӣ, ҳушёриву зиракии сиёсӣ беҳтару бештар саҳм гузор буда, Тоҷикистонро ҳимоя намоем.
Ҳамин тариқ, мо ҳама якҷову яктан яке бо қалам яке бо туфанг диёру Ватанро ҳушёронаву зиракона озоду ободу ором чун гавҳараки чашм пайваста муҳофизат хоҳем кард.
Мирсаид Раҳмонов, - ходими калони илмии Шуъбаи Осиёи Ҷанубу Шарқии Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Институти кимиёи ба номи В.И. Никитини Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон 3- адад.