Ҷашнвораи Меҳргон аз қадимтарин ҷашнҳои мардуми форсу тоҷик - ҷашни дӯстӣ ва хайрхоҳии байни мардум мебошад. Ин ҷашн дар рӯзи 16-уми моҳи Меҳр баргузор мешавад ва онро Рӯзи Меҳра мегӯянд.Он дар таърих бо номи Митракона ё Митра ном бурда мешавад ва таърихи 4 ҳазорсола дорад.
Ин ид бо рушди соҳаи кишоварзӣ ва ҷорӣ шудани тақвими кишоварзӣ пайдо шуда, аслан ҷашни ҷамъоварии ҳосили деҳқон мебошад, ки дар оғози мавсими тирамоҳ таҷлил гардида, аз санаи 23 – юми сентябр то санаи 22 – юми октябр давом мекунад. Дар ин рӯзҳо деҳқонон ба ҷамъоварии ғалла шурӯъ менамоянд. Тибқи ривоятҳои қадимӣ, дар ин рӯз Шоҳ Фаридун Заҳҳокро шикаст дода, ӯро дар кӯҳи Дамованд зиндонӣ мекунад. Одамон ба ҳамдигар мактуб навишта, якдигарро табрик мекарданд ва туфаҳо медоданд. Панҷ рӯзи аввал ҷашни мардумӣ буда, Меҳргони омма ё хурд номида мешуд, рӯзи шашум ҷашни расмӣ сар шуда аз ҷониби подшоҳ бо дарбориёнаш ҷашн гирифта мешуд ва онро Меҳргони булғур меномиданд.
Дар замони Сосониён ҷашни Меҳргон хеле бошукӯҳ ва ботантана ҷашн гирифта мешуд. Таҷлили Меҳргон ба Наврӯз шабоҳат дорад. Мардум хонаву дарҳои худро тоза карда, либосҳои беҳтарини худро ба бар мекарданд, худро оро дода, ба ҷашнвора мерафтанд. Умуман, он рӯз ҳама бо ҳамдигар хеле меҳрубон буданд.
Дар байни деҳқонони Осиёи Миёна, аз ҷумла тоҷикон иди ҳосилот барин анъанаҳои нав пайдо шуданд. Истиқлолият ба ҷашни Меҳргон ҳаёти нав бахшид.
Аз рӯйи андеша ва эътиқоди ниёгони мо, Меҳргон дар рӯзи аввали моҳи Меҳр ва оғози тирамоҳ ҷашн гирифта мешавад. Дар он тавозуни кайҳонӣ, баробарии шабу рӯз мавҷуд буда, ба ҳамин далел ин моҳро моҳи Меҳр номидаанд. Ниҳоят, эҳёи ҷашни миллии Меҳргон саривақтӣ буда имконият медиҳад, ки таҷлили он он аз насл ба насл гузарад.
Боқизода Адлинисо Ходими илмии Муассисаи давлатии илмии “Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ”
Имрӯз мушовири махсуси Сарвазири Ҷопон ҷаноби Акиҳиса Нагашима аз Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон-и Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии АМИТ боздид намуданд. Дар ин боздид ҷаноби Акаҳиса Нагашимаро сафари Ҷопон дар Тоҷикистон хонум Кейко Фурута ва дигар меҳмонон ҳамроҳӣ намуданд.
Директори Осорхона Пулотов Абдураҳмон меҳмононро дар саҳни Осорхона пешвоз гирифт ва барои Акиҳиса Нагашима ва ҳайти ҳамроҳашон роҳбаладӣ намуд.
Дар ин фурсат барои мушовири махсуси Сарвазири Ҷопон ва ҳайти ҳамроҳон таърихи куҳани мардуми тоҷик бозгӯ шуда, дар толорҳои намоишӣ давраҳои гуногуни таърихӣ аз аҳди биринҷӣ то давраи давлатдори Сомониён муаррифӣ карда шуд.
Меҳмонон аз ин боздиди худ як таассури хуб ва дониши нав дар мавриди таърихи куҳани тоҷикон бардоштанд.
31 январи соли равон дар толори Раёсати АМИТ бо иштироки президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва як зумра олимону академикони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва устодони Донишгоҳи миллии Тоҷикистон маҳфили “Хирад” – бо ибтикори Институти математикаи ба номи Абдуҳамид Ҷураеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таҳти унвони “Олим – омӯзгор, соҳибмактаб ва муаррифгари илми тоҷик ” бахшида ба фаъолияти илмии доктори илмҳои физикаю математика, профессор, мудири Шуъбаи муодилаҳои дифференсиалии Институти математика баргузор гардид.
Нахуст ба кори маҳфил президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҳусни оғоз бахшида, оид ба фаъолияти пурсамари доктори илмҳои физикаю математика, профессор, мудири Шуъбаи муодилаҳои дифференсиалии Институти математика ибрози андеша намуд.
Дар идома доктори илмҳои физикаю математика, профессор, мудири Шуъбаи муодилаҳои дифференсиалии Институти математика доир ба фаъолияти илмии худ маъруза намуд. Инчунин як зумра олимони соҳа доир ба фаъолияти пурсамари ин олими варзида суханронӣ намуда, заҳмату талошҳои ӯро ҷовидона арзёбӣ намуданд.
КОНФРОНСИ II-ЮМИ ИЛМӢ-АМАЛИИ БАЙНАЛМИЛАЛӢ ДАР МАВЗУИ «МАСЪАЛАҲОИ МУБРАМИ РУШДИ БАҲИСОБГИРИИ МУҲОСИБӢ, ТАҲЛИЛ, АУДИТ, АНДОЗБАНДӢ, НАЗОРАТИ ДАВЛАТИИ МОЛИЯВӢ: ТАҲДИДҲОИ МУОСИР ВА САМТҲОИ РУШД»
30-юми январи соли 2025 дар Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон бо ҳамкорӣ бо Донишгоҳи миллии Тоҷикистон ва Муассисаи ҷамъиятии муҳосибон ва аудиторҳои касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон Ҷаласаи пленарии Конфронси II-юми илмӣ-амалии байналмилалӣ оид ба масъалаҳои мубрами муҳосибот, аудит, таҳлил, андозбандӣ ва назорати молиявии давлатӣ баргузор гардид. Дар чорабинӣ коршиносони пешбар, олимон ва намояндагони соҳибкорӣ аз кишварҳои гуногун иштирок карданд.
Натиҷаҳои асосии конфронс:
Суханрониҳои шодбошӣ:
• Хайрулло Холназар Назарзода, Ректори Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон, доктори илмҳои техникӣ, профессор (Ҷумҳурии Тоҷикистон)
• Хушвахтзода Кобилҷон Хушвахт, Президенти Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор (Ҷумҳурии Тоҷикистон)
• Тулаходжаева Миновара Маҳкамовна, Раиси Ассотсиатсияи миллии муҳосибон ва аудиторҳои Ҷумҳурии Ӯзбекистон, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор (Ҷумҳурии Ӯзбекистон, онлайн)
• Алимбеков Нурлан Оринбосарович, Раиси Шурои директорони Палатаи муҳосибони касбии Ҷумҳурии Қазоқистон (Ҷумҳурии Қазоқистон, онлайн)
Ҷаласаи пленарӣ
Модератор: Машокиров Ҷамшед Неъматуллоевич, муовини ректор оид ба илм ва робитаҳои байналмилалии Донишгоҳи давлатии тиҷорати Тоҷикистон, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент.
Маҷмӯи гузоришҳо:
• Калемуллоев Мунир Воҳидович, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессор, мудири кафедраи таҳлили иқтисодӣ ва аудити Донишгоҳи миллии Тоҷикистон. Мавзӯъ: "Матрица BCG и возможности её применения при диагностике банкротства" (Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Вахрушина Мария Арамовна, доктори илмҳои иқтисодӣ, профессори кафедраи таҳлили тиҷоратӣ ва бизнес ва аудит дар Донишгоҳи молиявии назди Ҳукумати Федератсияи Русия. Мавзӯъ: "Интегрированная отчетность и управленческий учет: проблемы взаимосвязи " (Федератсияи Русия, онлайн).
• Давлатзода Дилмурод Ашурбек, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент, кафедраи идоракунӣ ва маркетинг дар Донишгоҳи Русия-Тоҷикистон (Славянӣ). Мавзӯъ: "Организационные положения развития государственного аудита" (Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Мирзоалиев Абдумалик Абдунабиевич, номзади илмҳои иқтисодӣ, дотсент, САР, директори иҷроии Муассисаи ҷамъиятии муҳосибон ва аудиторҳои касбии Ҷумҳурии Тоҷикистон. Мавзӯъ: "Реформирование бухгалтерского учета и финансовой отчетности в Таджикистане: критический анализ" (Ҷумҳурии Тоҷикистон).
• Кадиров Абдураҳмон Лакимович, доктори илмҳои физика-математикӣ, профессори кафедраи электроникаи Донишгоҳи давлатии Хуҷанд ба номи академик Бобоҷон Ғафуров. Мавзӯъ: "Модели анализа образовательных данных с использованием искусственного интеллекта".
Натиҷаҳо ва тавсияҳо: Дар доираи конфронс масъалаҳои асосии рушд ва таҳдидҳои соҳаҳои муҳосибӣ, аудит ва назорати молиявии давлатӣ баррасӣ гардиданд.
Аз ҷониби иштирокчиён тавсияҳо барои беҳтар кардани фаъолияти ин соҳаҳо, аз ҷумла истифодаи технологияҳои рақамӣ, тақвияти ҳамкориҳои байналмилалӣ ва рушди барномаҳои таълимӣ пешниҳод карда шуданд. Конфронс як майдони муҳими табодули донишҳо байни коршиносон, олимон ва намояндагони иттиҳоди соҳибкорон гардид.
КУРСИ ХОНИШҲОИ СИЁСИИ “САРВАРОНИ СИЁСӢ” ДАР АМИТ БО ИШТИРОКИ РАИСИ КУМИТАИ КОР БО ҶАВОНОН ВА ВАРЗИШИ НАЗДИ ҲУКУМАТИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН ГУЛАҲМАДЗОДА ЗУЛФИҚОР АҲМАД
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шудааст.
Вобаста ба ин, дар таърихи 31 – уми январи соли 2025 бо иштироки Раиси Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, мӯҳтарам Гулаҳмадзода Зулфиқор Аҳмад нишасти 13-уми курси хонишҳои сиёсии “Сарварони сиёсӣ” баргузор гардид.
Сухани ифтитоҳиро ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён оғоз бахшида, ҳузури меҳмонро ба ин курс шодбош намуданд.
Зулфиқор Гулаҳмадзода зимни суҳбат қайд намуданд, ки: “Ҷавонон такягоҳи воқеӣ, умед ва ифтихори ҷомеа ва давлати Тоҷикистон ба шумор мераванд. Маҳз ба ҳамин хотир аз оғози солҳои соҳибистиқлолӣ бо дастгирии Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати муҳайё намудани шароити мусоиди зисту зиндагонӣ, илмомӯзӣ, ҷисману руҳан солим ба воя расидани ин қишри фаъоли ҷомеа тадбирҳои зарурӣ амалӣ карда мешаванд.
Фаъолияти ҷавонон дар тамоми соҳаҳо, аз ҷумла, дар сафҳои Қувваҳои Мусаллаҳи Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дар рушди иқтисоди миллӣ имрӯз назаррас буда, онҳо бо ҷонибдорӣ аз сиёсати пешгирифтаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ғояҳои созанда пешниҳод намудаанд ва бо дастгирии роҳбарияти давлат онҳоро дар амал татбиқ намуда истодаанд. Бо мақсади мутобиқ ба талаботи замон ба роҳ мондани таълим ва дар рӯҳияи ватандӯстӣ тарбия намудани насли ҷавону наврас дар мамаклат муосиртарин шароиту имконот фароҳам оварда шудааст”.
Тавре, ки иттилоъ дода будем, рӯзҳои 21 - 28 - уми январи соли 2025 сокинони дунё шоҳиди дар як саф қарор гирифтани сайёраҳо хоҳанд шуд.
Дар ин асно кормандони илмии Институти астрофизикаи АМИТ муддати се шаб дар Расадхонаи астрономии Ҳисор ба хонандагони Муассисаҳои таълимии шаҳри Душанбе ҷиҳати мушоҳидаи сайёраҳо, ки дар як саф қарор гирифтаанд, экскурсия гӯзарониданд.
Ҳоло дар шаҳри Венаи Ҷумҳурии Австрия бо ташаббуси Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) чорабинӣ вобаста ба масъалаҳои истифодаи усулҳои гидрологияи изотопӣ ҳангоми омӯзиши захираҳои обӣ ҷараён дорад.
Чорабинӣ рӯзи 27 январ оғоз шуда, рӯзи 31 январ ба анҷом мерасад.
Дар чорабинии мазкур н.и.т. Кодиров Анвар Саидкулович, директори Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нави Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон (мутахассиси самти гидрологияи изотопӣ) ширкат варзид.
Ҳадафи асосии чорабинии мазкур аз мубодилаи таҷриба ва баррасии истифодаи усулҳои гидрологияи изотопӣ ҳангоми омӯзиши захираҳои обӣ иборат буда, барои рушди минбаъдаи ин усул номгӯи чорабиниҳо коркард гардид.
Қайд кардан ба маврид аст, гидрологияи изотопӣ яке соҳаҳои илм маҳсуб меёбад, ки равандҳои гардиши гидрологиро бо истифода аз изотопҳои устувор ва радиоактивӣ меомӯзад. Ин усулҳои беназири омӯзиши манбаъҳои об, синну сол, гардиш, бухоршавӣ ва таъсири мутақобила бо дигар ҷузъҳои муҳити зистро пешниҳод мекунад.
Рӯзи 28 январи соли 2025 Кодиров А.С. дар мавзӯи “Ensuring water availability in Central Asia amid a changing climate” бо забони англисӣ баромад намуданд.
Маркази минтақавии бехатарӣ, амният ва кафолати ХБРЯ-и АМИТ аз аккредитатсияи байналмилалӣ гузашта, мақоми маркази минтақавиро барои давлатҳои Осиёи Марказӣ расман сазовор шуд
23 январи соли 2025 дар қароргоҳи Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА), дар шаҳри Венаи Ҷумҳурии Австрия маросими тантанавии супоридани лавҳа ба маркази минтақавии Тоҷикистон барои давлатҳои Осиёи Марказӣ баргузор гардид, ки он сатҳи баланди мутобиқати Маркази минтақавии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядрои (ХБРЯ),-ро ба талаботҳои АБНА инъикос менамояд. Дар асоси ин аккредитатсия, Марказ расман мақоми Маркази минтақавиро барои кишварҳои Осиёи Марказӣ сазовор шуд.
Маълумоти бештар дар телеграми мо: https://t.me/akademia55
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон,узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шудааст.
Вобаста ба ин, санаи 24 январи соли 2025 зимни нишасти дувоздаҳуми ин иқдом дар АМИТ бо иштироки узви вобастаи АМИТ профессор, сиёсатшинос Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз дар мавзуи “Санъати суханварӣ" хониши сиёсӣ баргузор гардид.
Дар раванди чорабинӣ Раиси Шурои олимони ҷавони АМИТ, мудири шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ, н.и.ф., Зиёев Субҳиддин оид ба ҷанбаҳои гуногуни баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ, ҳувияти баланди миллӣ, дарки хештаншиносӣ ва эҳтиром гузоштан ба илму олимон сухан гуфта, аз ҳузури меҳмон истиқболи нек намуд.
Аз ҷониби гузоришгар устод Муҳаммад Абдураҳмон Наврӯз ба олимони ҷавон роҳу усул ва тарзи баён ҳамчун маслиҳату машварат баён карда шуд ва ниҳоят саволу ҷавобҳо баргузор карда шуда дар музокира олимони ҷавон фикру андешаҳои худро оид ба масалаи санъати суханварӣ баён намуданд.
