
Рӯзи модарон, дар баъзе кишварҳо ҳамчун рӯзи8-уми март ҷашн гирифта мешавад ва онро муҳимтарин ҷашн барои модарон ва занон мешуморанд. Ин рӯз дар Тоҷикистонниз ҳамчун рӯзи модарон бо муҳаббат ва эҳтироми хосса гузаронида мешавад.
Зан-модар сарчашмаи меҳру муҳаббат ва гармии зиндагӣ мебошад. Дуруст аст, ки имрӯз “Ҷашни Модарон” аст. Модар вуҷуди муқаддас аст ва зиндагӣ аз ӯ ибтидо мегирад”. Чунки зан-модар омили муҳаббат дар ҷомеаҳо мебошад.
Мардуми Шарқ, модарро ҳамчун мактаби муҳаббат ва тарбия меҳисобанд, зеро модар инсонҳои некро тарбия менамояд. Ҳатто дар ҳаққи модар ҳарчӣ гӯем ҳаққи ӯро ба ҷой намеорем. Модар на танҳо мактаб, балки тамоми олам аст. Чунки дар паси ҳар як пешравӣ, ҳар як қаҳрамонӣ модар истодааст.
Шоир Ҳофиз Иброҳим дар шеъри «Дониш ва ахлоқ» мегӯяд:
Модар мактаб аст, агар ӯро омода созӣ,
Мардуми бо ахлоқу насаби нек омода созад.
Аксарият ин байтро, ки аз хурдӣ медонанд ва дар зеҳнашон нақш бастааст, зеро онро биёр шунидаанд. Ҳофизи Иброҳим модарро ба мактабе монанд кардааст, ки агар дар ҳама ҷанбаҳои таълиму тарбия омодагӣ бинад, мардуму нажоди хубе ба воя мерасонад. Ҳар дафъае, ки ин сатрҳоромешунавӣ, саволҳои зиёд ба ёдат меояд.
Модар унвони раҳму шафқат ва дарахтибахшиш аст, ки бо пешрафти он мардумон пешрафт мекунанд ва бо андешаи он дар баҳри дониш ва илм ғарқ мешаванд.
Оғӯши модар оромишест, ки дилу ҷонро фаро мегирад. Аз ин рӯ, модар тарбиятгари наслҳо ва созандаи миллатҳо мебошад, ки дар зиндагӣ ҷои муқаддас ва мақоми баланд дорад. Зеро дили тавонои модар муҳаббатро мепарварад, рӯҳафтодаву дилшикастагонро умед мебахшад, ба ҳар кадоми мо болу парвоз ва нерӯи зиндагӣ ато мекунад. Аз ин рӯ шоири тоҷик мегӯяд:
Тифлию домони модар хуш биҳиште будааст,
Чун ба пои худ равон гаштем саргардон шудем.
Инчунин Ҳофиз Иброҳим сабаби ақиб мондани миллатҳои Шарқро дар кам таваҷҷуҳ ба тарбияи занон медонад. Шеърҳои ӯ як фарёди виҷдони мардони Шарқ аст, ки занонро дар тарбияи наслҳо омода созанд.
Модар мактабест, ки агар ӯро хуб тарбия кунӣ,
Миллату насле омода созад.
Модар мисли боғест, ки агар борон борад,
Беҳтарин меваю сабзавот диҳад.
Модар муаллими муаллимон аст,
Муаллиме, ки некиаш дар тамоми ҷаҳон аст.
Шоир муътақид аст, ки агар зан тарбияти хуб дошта бошад, ӯ метавонад нақши модарро иҷро кунад. Аз ин рӯ, агар модарон фарзандони худро хуб тарбия кунанд, он ҷомеа дар ҳама соҳаҳо пешрафт мекунад.
Модар барои ҳар як инсон ибтидои комёбиҳост. Ӯ заминаи хуберо барои ба воя расонидани фарзандон фароҳам меоварад. Аввалин нафаре, ки бевосита дар ҳаёти наврасон таъсири мустақим мегазорад, модар аст. Модар ояндаи фарзандро аз ибтидои ҳаёташ асос мегузорад. Модар инчунин барои тарбияи фарзандон ва муваффақ шудан дар зиндагиашон сахтиву душвориҳоро бидуни интизорӣ бисёр машаққатҳоро таҳаммул менамояд.
Рӯзи модарон дар Тоҷикистон бо таъкид карданирисолат ва муҳаббати модарон дар ҷомеа баргузор мешавад. Бинобар ин, чорабиниҳо на танҳо шодии модарон, балки ифтихор ва қадр кардани муҳимияти онҳо дар ҳаёти рӯзмарраро низ таъмин мекунадва таҳкими равобити хонавода ва маърифати иҷтимоиро боз ҳам баланд мебардорад.
Одинаев Абдуҳалим, - ходими пешбари илмии Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Categories
Наворҳои видеоӣ


04 апрели соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳфили илмӣ-адабӣ “Хирад”- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид. Дар маҳфили навбатӣ романи тозанашри нависанда Маҷид Салим “Ҳоҷи Ҳусайни Кангуртӣ” муаррифӣ гардид.
Ба кори маҳфил ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовуд ҳусни оғоз бахшида, доир ба ҳунару завқи нависандагии Маҷид Салим ва романи тозанашраш суханронӣ намуд.
Дар идома президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии хеш таъкид дошт, ки бо ташаббус ва сиёсати фарҳангпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар даврони соҳибистиқлолӣ мардум бо таърихи адабиёти ниёкон ошноӣ пайдо намуда, осори пурғановати шоирони машҳури тоҷику форс дастрас гардид.
Гуфта шуд, ки Сарвари давлат зимни вохӯрӣ бо зиёиён ва дигар қишри ҷомеа борҳо таъкид доштанд, ки танҳо маърифат пеши роҳи ҷаҳолатро гирифта метавонад ва аз солҳои аввали Истиқлолият ҳамеша таъкид мекарданд, ки сарчашмаи асосии худшиносӣ китоб аст. Дар воқеъ, китоб сарвати бебаҳост, ки ақлҳоро рӯшан ва заковатро комил мегардонад. Барои шинохт ва шиносонидани ҳамаҷонибаи фарҳанги ҳазорсолаи миллӣ нақши муҳим ва созгор дорад.
Ҳамин аст, ки дар партави дастур ва ҳидоятҳои Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон осори гаронбаҳои шоир ва мутафаккири шинохта Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ рӯйи чоп омадаанд, ва имрӯз ҳар як шахс метавонад аз ин осори шоир истифода барад.
Таъкид гардид, ки Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ яке аз суханварони орифу фарзона, мутафаккир, соҳибфазилат ва шоири сухансанҷу нозукбаён мебошад, ки дар таърихи адабиёти тоҷик шарафёби мақом ва манзалати хос гардида, осори рангину арзишмандашмазраи дилҳоро шодоб мегардонад. Аз мутолиаи осори гаронбаҳояш маълум мегардад, ки Ҳоҷӣ дар замонаш аз ҷониби амалдорон сахтӣ ва ранҷи зиёд кашидааст.
Дар идома раиси Иттифоқи Журналистони Тоҷикистон Зинатуллоҳ Исмоилзода, Шерхон Салимов, Кароматулло Мирзоев, Ҷамолиддин Яъқубов зимни суханронӣ доир ба мазмун ва муҳтавои роман ва осори гаронбаҳои мутафаккир ва орифи барҷаста Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ ва дигар паҳлуҳои эҷодиёти он маъруза намуданд.
Инчунин, нависанда Маҷид Салим зимни суханронӣ қайд кард, ки дар эҷодиёти Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ ақидаҳои пешқадам ба мисли аҳли илму ҳунар, танқиду мазаммати зулму золимон, инъикоси ишқу муҳаббати поки инсонӣ ва дигар фикру ақидаҳои панду ахлоқӣ хеле зиёданд. Осори гаронмоя ва панду ахлоқии Ҳоҷӣ Ҳусайни Кангуртӣ тулӯи офтоби рахшонро мемонад, ки зеҳни хонанда баъд аз мутолиаи онҳо рӯшан ва рӯҳаш болида мегардад.
Боиси тазаккур аст, ки бо роҳнамоӣ ва ташаббуси Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ, муҳтарам Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи фаъолияти Шурои олимони ҷавони АМИТ давраи дуюми курси “Сарварони сиёсӣ” ба роҳ монда шуд.
Вобаста ба ин дар таърихи 04 апрели соли 2025 зимни нишасти якуми ин иқдом дар толори маҷлисгоҳи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки зиёда аз 300 нафар олимони ҷавон чорабинӣ дар сатҳи баланд баргузор гардид.
Маърӯзачӣ номзади илмҳои таърих Сафарзода Некрӯз дар мавзуи "Ҷурғофиёи таърихии Давлати Сомониён" гузориши илмӣ ироа намуд. Баъд аз гузориши илмии Сафарзода Некрӯз дар қисмати саволу ҷавобҳо ва муҳокимарониҳо олимони ҷавон фаъолона баромад намуданд.
Имрӯз дарси навбатии курси "Зан сарвар" баргузор гардид, ки дар он бо муаррифии барномаҳои таблиғӣ таҳқиқотӣ коршиносони Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Нозанин Расулова ва Бону Шарифзода иштирок намуданд.
Дар давоми муаррифӣ коршиносон оид ба дастгирии лоиҳаҳои таҳқиқотӣ ва амалӣ дар соҳаи ҳифзи муҳити зист, дастгирии лоиҳаҳои истеҳсолие, ки ба истифода аз ашёи табии маҳаллӣ равона шудаанд, инчунин ташвиқ ва таблиғи фарҳанги экологӣ дар маҳал маълумот дода майли худро оид ба ҳамкорӣ бо Шурои занони АМИТ иброз доштанд.
Иштирокчиёни дарс аз мавқеъ истифода намуда барномаҳои таҳқиқотии худро муаррифӣ намуда, бо коршиносон саволу ҷавобҳо анҷом доданд. Коршиносони ҳифзи муҳити зист ниёзмандиашонро ба омӯзгорон иброз дошта, иштирокчиёнро барои ширкат дар кори Форуми байналмилалии занон оид ба экология, ки дар Душанбе баргузор мешавад бо намоишгоҳи дастовардҳои худ ва хамчун иштирокчӣ даъват карданд. Ин даъват бо шодмонӣ аз ҷониби иштирокчиёни курси "Зан савар" пазируфта шуд.
4 апрел дар шаҳри Самарқанд Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳон дар Ҳамоиши Осиёи Марказӣ ва Иттиҳоди Аврупо иштирок ва суханронӣ намуданд.
4 апрел дар шаҳри Самарқанд Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳон дар Ҳамоиши Осиёи Марказӣ ва Иттиҳоди Аврупо иштирок ва суханронӣ намуданд.
Президенти кишвари мо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон рушди муттасили муносибатҳо бо Иттиҳоди Аврупоро дар сатҳи дуҷониба ва бисёрҷониба яке аз самтҳои афзалиятноки сиёсати хориҷии Тоҷикистон номиданд. Таъкид гардид, ки Харитаи роҳ оид ба амиқсозии равобит миёни Осиёи Марказӣ ва Иттиҳоди Аврупо санади калидӣ гардида, ҳамкории байниминтақавиро танзим менамояд.
Нахустин нишасти сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Иттиҳодияи Аврупо дар Самарқанд ба кори худ оғоз кард.
Нахустин нишасти сарони кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Иттиҳодияи Аврупо дар Самарқанд ба кори худ оғоз кард.
Дар кори он Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон иштирок доранд.
Ҳамоиш бо истиқболи сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва роҳбарияти Иттиҳоди Аврупо аз ҷониби Президенти Ҷумҳурии Узбекистон муҳтарам Шавкат Мирзиёев ва аксгирии якҷояи роҳбарони давлатҳо ва ҳайатҳои расмӣ оғоз ёфт.
Таъкид гардид, ки Харитаи роҳ оид ба амиқсозии равобит миёни Осиёи Марказӣ ва Иттиҳоди Аврупо санади калидӣ гардида, ҳамкории байниминтақавиро танзим менамояд.
3 апрел дар шаҳри Самарқанд дар ҳошияи Ҳамоиши “Осиёи Марказӣ ва Иттиҳоди Аврупо” Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо Президенти Шурои Иттиҳоди Аврупо Антониу Кошта мулоқот намуданд.
Дар вохӯрӣ масоили ҳамкории Тоҷикистон ва Иттиҳоди Аврупо баррасӣ гардид.
Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид доштанд, ки “мо Иттиҳоди Аврупоро аз ҷумлаи шарикони муҳими худ дар арсаи байналмилалӣ медонем”.
Антонио Коста аҳамияти ҳалли масъалаҳои марзӣ миёни Тоҷикистон ва Қирғизистону Узбекистонро таъкид намуда, Сарвари давлат ва мардуми Тоҷикистонро бо ин рӯйдоди таърихӣ табрик гуфтанд.
Ҷонибҳо оид ба аҳамияти Созишномаи тавсеаёфтаи шарикию ҳамкории Тоҷикистон ва Иттиҳоди Аврупо, ки мувофиқасозиаш ба марҳилаи ниҳоӣ расидааст, табодули афкор намуданд.
Истифодаи захираҳои азими табиӣ, гидроэнергетикӣ, ашёи хоми муҳим, зарфиятҳои кишоварзӣ, иқтидори саноатӣ ва транзитии Тоҷикистон барои рушди тиҷорат бо Иттиҳоди Аврупо судбахш арзёбӣ гардид.
Ҳамкории ду ҷониб дар раванди ислоҳот, рушди соҳаи энергетика, таҷдид ва сохтмони иншооти гидроэнергетикӣ намунаи шарикии босубот номида шуд.
Гуфта шуд, ки Тоҷикистон ба ҷалби сармоя ва технологияҳои аврупоӣ дар татбиқи лоиҳаҳои соҳаи энергетика, аз ҷумла бунёди неругоҳи обии Роғун ва таҷдиди неругоҳи Норак манфиатдор аст.
Таъкид шуд, ки Тоҷикистон дар ҷодаи пешбурди сиёсати “иқтисоди сабз” бо Иттиҳоди Аврупо ҳамназар аст. Дар ин зимн Стратегияи рушди “иқтисоди сабз”-и Тоҷикистон ва масъалаи тавлид ва содироти “энергияи сабз” муҳокима гардид.
Оид ба рушду густариши ҳамкорӣ дар соҳаҳои тандурустӣ, ҳифзи иҷтимоӣ, маориф, тавсеаи барномаҳои бурсиявӣ ва дастгирии минбаъдаи таҳсилоти касбӣ табодули афкор сурат гирифт.
Зарурати идомаи ҳамкории Тоҷикистон ва Иттиҳоди Аврупо дар чаҳорчӯби барномаҳои БОМКА ва КАДАП таъкид гардид.
Ҳамчунин оид ба афзоиши офатҳои муҳитизистӣ ва пайомадҳои фалокатбори тағйирёбии иқлим дар ҷаҳон ва татбиқи ташаббусҳои ҷаҳонии Тоҷикистон барои ҳалли ин мушкилот гуфтугӯи судманд сурат гирифт.