Имрӯз, 20 май дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бахшида ба 18- май "Рӯзи байналмилалии осорхона" Конференсияи илмӣ-амалӣ таҳти унвони “Рушди Осорхонаҳои Тоҷикистон дар партави истиқлоли давлатӣ” баргузор гардид.

Ба кори конфронс ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Муҳаммаддовуд Саломиён ҳусни оғоз бахшида, таъкид дошт, ки ҳамасола 18- уми май дар тамоми ҷаҳон “Рӯзи байналимилалии осорхонаҳо” ҷашн гирифта мешавад. Дар ин рӯз осорхонаҳо дарҳои худро барои меҳмонон боз намуда, бо ироаи барномаҳои махсус кӯшиш мекунанд боз ҳам диққати тамошобинонро ба омӯзиши таърих ва огоҳӣ аз осори таърихӣ ҷалб мекунанд.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар суханронии муқадимавии хеш иброз доштанд, ки замони муосир бо таҳаввулоти фавқулода, падидаҳои ғайричашмдошт, тағйироти мунтазами иқлимӣ ва геополитикӣ ҳар як фарди ҷомеаро водор месозад, ки бо эҳсоси баланди масъулият дар ҳифзу ҳимояи арзишҳои умумибашарӣ ва миллӣ саҳмгузор бошад. Дар чунин шароити мураккаб нақши илму фарҳанг ҳамчун пояи шуурмандии ҷомеа ва худшиносиву ватандӯстии шаҳрванд беш аз ҳарвақта муҳим арзёбӣ мегардад.

Гуфта шуд, ки осорхонаҳо ҳамчун ниҳодҳои муассири фарҳангӣ ва маърифатӣ нақши арзишманд дар шиносоии ҷомеа бо мероси таърихию фарҳангӣ, густариши ҷаҳонбинӣ ва тарбияи ҳисси миллӣ доранд. Дар даврони соҳибистиқлолии Тоҷикистон бо ташаббусу сиёсати фарҳангпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи фарҳанг ва махсусан фаъолияти осорхонаҳо марҳала ба марҳала рушду такомул ёфта, ба як шохаи муҳими тарбияи маънавии ҷомеа табдил ёфтааст.

Тавре ки, Пешвои миллат дар мулоқоти навбатии худ бо аҳли илм ва маориф, ки санаи 30 майи соли 2024 баргузор гардид, таъкид карданд:«Истиқлоли давлатӣ шароит фароҳам овард, ки таҳқиқи илмии дастовардҳои моддиву маънавӣ, мероси фарҳангӣ ва таърихи куҳанбунёди тоҷикон вусъати бесобиқа пайдо карда, миллати тоҷик дар арсаи байналмилалӣ ҳамчун миллати тамаддунсозу фарҳангсолор, эҷодкору илмпарвар ва шаҳрсозу шаҳрнишин муаррифӣ гардад».

Таъкид гардид, ки осорхонаҳо ҳамчун марказҳои ҳифз, омӯзиш ва муаррифии мероси моддӣ ва маънавии башар, имрӯз ба майдони муҳими муколамаи тамаддунҳо, омӯзиши таърих ва ташаккули ҳувияти фарҳангӣ табдил ёфтаанд. Аз ин рӯ, таҷлили Рӯзи байналмилалии осорхонаҳо, ки ҳамасола 18 май бо ташаббуси Шӯрои байналмилалии осорхонаҳо (ICOM) ҷашн гирифта мешавад, на танҳо ёдоварӣ аз нақши осорхонаҳо дар ҳаёти иҷтимоӣ, балки як саҳнаи ҳамзистӣ ва муаррифии мероси умумиинсонӣ аст. Ин рӯз бори аввал соли 1977 ҷаласаи 11-уми Шурои байналмилалии осорхонаҳо (ICOM) дар шаҳрҳои Москва ва Ленинград баргузор шуд, ки аз он рӯз ба як ҷашни ҷаҳонӣ табдил ёфтааст.

Ёдовар мешавем, ки аз соли 1978 инҷониб, Рӯзи байналмилалии осорхонаҳо дар саросари ҷаҳон таҷлил мегардад. Соли 2025, Рӯзи байналмилалии осорхонаҳо таҳти шиори «Ояндаи осорхонаҳо дар ҷомеаҳои босуръат тағйирёбанда» таҷлил мегардад. Ин мавзӯъ ба нақши осорхонаҳо дар ҷаҳони муосир, ки бо тағйироти иҷтимоӣ, технологӣ ва муҳити зист рӯ ба рӯ аст, равона шудааст.

Рӯзи байналмилалии осорхонаҳо на танҳо ҷашни кормандони осорхонаҳо, балки тамоми дӯстдорони фарҳанг ва таърих аст. Он ба мо ёдрас мекунад, ки осорхонаҳо на танҳо ҷойи нигоҳдории ашёҳои таърихӣ, балки марказҳои омӯзиш, таҳқиқ ва рушди ҷомеа мебошанд.

Бояд гуфт, ки Тоҷикистон - сарзамини дорои таърихи куҳан ва фарҳанги ғанист. Дар даврони Истиқлол, бо сиёсати фарҳангпарваронаи Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, соҳаи фарҳанг, бахусус фаъолияти осорхонаҳо рушд ёфтанд ва осорхонаҳо на танҳо ҷойи нигаҳдории нигораҳо, балки ба маркази пажӯҳиш, маърифат ва тарбияи насли ҷавон табдил ёфтанд.

Имрӯз, 20 май бахшида ба "Рӯзи байналмиллалии осорхона" ҳайати олимон кормандон таҳти роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт сайри осорхона баргузор намуданд.

Дар оғоз роҳбарияти акдемия ва олимону кормандон аз Осорхонаи адабӣ-ёдгории устод Садриддин Айнӣ дидан намуда, аз хотироти нек ва ҷовидонаи ин донишманд ва адиби бузурги тоҷик ёдовар гардиданд.

Зимни боздид иттилоъ дода шуда, ки Осорхонаи адабӣ-ёдгории Садриддин Айнӣ соли 1963 бо қарори КМ Ҳизби Коммунист ва Шурои вазирони Тоҷикистон таъсис ёфтааст. Осорхона дар ибтидо муассисаи Вазорати Маданияти РСС Тоҷикистон ҳисоб меёфт. Сипас, соли 1966 ба ихтиёри АИ РСС Тоҷикистон супорида шуд.

Гуфта шуд, ки соли 1978 ба муносибати ҷашни садумин солгарди зодрӯзи Садриддин Айнӣ бинои Осорхона аз нав таъмиру тармим гардида, маводу санадҳои бештар ҷамъоварӣ шуданд ва бо Қарори Комитети Иҷроия, Шурои Вазирон ва Қарори Юнеско Осорхона аз нав дари худро барои бинандагон боз намуд. Осорхона аз ҳуҷраҳои гуногун иборат аст, ки ҳар кадоме аз онҳо саҳифае аз зиндагӣ ва фаъолияти эҷодии адабиву илмӣ ва маорифпарварии С.Айниро дар бар мегиранд.

Ёдовар мешавем, ки осорхона дар маркази шаҳри Душанбе ноҳияи Исмоили Сомонӣ, кӯчаи Ҳамза Ҳакимзода ҳавлии №1 воқеъ гардидааст. Дар ин манзил устод Садриддин Айнӣ ҳамроҳи аҳли байт солҳои охири ҳаёти хешро (1951-1954) сипарӣ намудааст. Мувофиқи омори дар Осорхона 150 адад экспонат, 189 адад воситаҳои асосӣ, 2000 адад китоб мавҷуданд. Аксари ин китобҳо асарҳои худи устод буда, бо забонҳои гуногун ва дар солҳои мутафовит нашр шудаанд.

Дар идома ҳайати роҳбарият ва олимону кормандон аз Осорхонаи мардумшиносии Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А.Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон боздид намуданд.

Иттилоъ дода шуд, ки осорхонаи мазкур бо Қарори Ҳукумати Тоҷикистон аз моҳи сентябри соли 1981 дар заминаи Шуъбаи мардумшиносӣ таъсис дода шуд. Ҷамъоварии коллексия ва фондҳо аз соли 1948 оғоз гардида то имрӯз тавассути экспедитсияиҳои мардумшиносӣ дар ҳудуди ҷумҳурӣ ва берун аз он идома дорад.

Таъкид гардид, ки ёдгориҳои осорхона аз коллексияи кулолӣ, миссӣ, либоси миллӣ, гулдӯзӣ, ороишоти заргарӣ, асбобҳои гуногуни рӯзгор таркиб ёфтааст ва ин нигораҳо имконият медиҳанд, ки доир ба таърихи макон, урфу одат, анъанаву суннат ва ҳунарҳои мардумии тоҷикон дар гузашта ва имрӯз маълумот ба даст ояд.

Боиси ифтихор ва сарфарозист, ки Бобоев Комрон Одилович - мудири шуъбаи амниятӣ химиявӣ, доктор фалсафа (PhD), ходими калони илмии Агенти амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсиони ва ядроии Академияи милли илмҳои Тоҷикистон таҳти роҳбарии доктори илмҳои химия, профессор, академики АМИТ Мирсаидов У.М - дар конфренсияи байналмилалии «БЕҲТАРИН ОЛИМИ ҶАВОН» соли 2025 дар Ҷумҳурии Қазоқистон шаҳри Остона, ки аз 1март то 10 март идома ёфта буд бо пешниҳоди мақола тариқи онлайни иштирок намуда соҳиби ДИПЛОМИ дараҷаи 1, медал ва шаҳодатномаи « ЛУЧШИЙ МОЛОДОЙ УЧЕНЫЙ ГОДА» сарфароз гардид.

Барои ноил гардидан ба ин дастоварди илми аз номи Раёсати Академияи милли илмҳои Тоҷикистон ба Бобоев К.О ва роҳбари илмиашон Устод Мирсаидов У.М мувафақиятҳои нав ба навро орзумандам.

Имрӯз, 16 май дар ҳошияи баргузории конфронси байналмилалӣ миёни олимону муҳаққиқони Ҷумҳурии Тоҷикистон ва олимону муҳаққиқони Ҷумҳурии Федеративии Олмон барои рушди корҳои илмиву таҳқиқотии ҷонибҳо тамоми инситутҳои илмиву таҳқиқотии Олмон бо Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон шартномаи ҳамкорӣ баста шуд.

Бояд гуфт, ки роҳкушоӣ ҳамаи ин ҳамкориҳо дар замони соҳибистиқлолӣ бо ибтикори Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон рӯи кор омадааст, ки ин метавонад барои баланд бардоштани сатҳи забономӯзӣ, дӯстии байни миллатҳо, табодули таҷриба ва умуман барои баланд бардоштани илми тоҷик мусоидат мекунад.

Ёдовар мешавем, ки бастани чунин шартномаҳои ҳамкорӣ миёни олимону муҳаққиқони тарафайн мушкилиҳои ҷойдоштаро бартараф намуда, ва барои олимону муҳаққиқони оянда низ заминаи мусоиди корӣ фароҳам мешавад.

Дар доираи ба роҳ мондани ин созишномаҳо ҳамкориҳо миёни олимону коршиносони соҳаи биологияи тарафайн ба роҳ монда шуда, ҳамзамон таҳқиқотҳои муштарак анҷом дода мешаванд.

Имрӯз, 16 май дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони “Ҳифзи гуногунии биологӣ ва экосистема дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” бо иштирок президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, намояндаи Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, сафири Ҷумҳурии Федеративии Олмон дар Душанбе ва олимону муҳаққиқон баргузор гардид.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт зимни суханронии хеш таъкид дошт, ки экосистемаҳои кӯҳии Тоҷикистон дар таъмини оби кишварҳои Осиёи Марказӣ нақши калидӣ доранд. Бояд гуфт, ки дарёи калонтарин дар Осиёи Марказӣ Амударё аз дарёҳои кӯҳии Тоҷикистон сарчашма мегирад ва муҳимтарин манбаи оби тоза барои тамоми минтақа мебошад.

Гуфта шуд, ки Тоҷикистон ҳамчунин кишвари кӯҳистон дорои захираҳои нодири табиӣ дар ҳифзи экосистемаҳои Осиёи Марказӣ нақши калидӣ дорад. Аз қаламрави кишвар роҳҳои аҳамияти байналмилалӣ дошта мегузарад.

Таъкид гардид, ки гуногунии биологӣ асоси ҳаёт дар сайёраи мост. Он хизматҳои зиёди экологиро аз нигоҳдории иқлим то амнияти озуқаворӣ пешкаш мекунад. Ҳифзи гуногунии биологӣ кӯшишҳои муштаракро дар сатҳи миллӣ, минтақавӣ ва ҷаҳонӣ талаб мекунад.

Зикр гардид, ки дар ин шароит ҳамкорӣ бо мутахассисони Ҷумҳурии федеративии Олмон аҳамияти махсус пайдо мекунад. Ҳамзамон итминон карда шуд, ки кори муштарак оид ба ҳифзи гуногунии биологӣ ва хидматрасониҳои экосистема уфуқҳои навро барои тадқиқоти илмӣ ва ҳалли амалӣ, ки самаранокии ҳифзи муҳити зистро дар кишвари мо ва дар маҷмуъ дар Осиёи Марказӣ афзун мекунад, боз мекунад. Дар ҳошияи ин иқдом рӯзҳои 29-31 май дар шаҳри Душанбе конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо баргузор мешавад.

Бояд гуфт, ки бо ташаббуси Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 2 майи соли 2024 Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид бо қабули қатънома санаи 24- уми майро “Рӯзи байналмилалии Морхур” эълон намуд, ки яке аз ҷашнҳои умумиҷаҳонӣ маҳсуб мешавад.

Ёдовар мешавем, ки масъалаҳои ҳифзи гуногунии биологӣ ва истифодаи оқилонаи захираҳои биологӣ яке аз самтҳои афзалиятноки таҳқиқотиҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳсуб мешаванд. Дар ин замина Олимони Институти ботаника, физиология ва генетикаи растанӣ, Институти зоология ва паразиталогия ва Институти биологии Помир барои омӯхтани гуногунии наботот ва ҳайвонот, ресурсҳои генетикӣ ва биологии Тоҷикистон таҳқиқотҳои комплексӣ мегузаронанд. Инчунин, олимони соҳаи биологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар асоси таҳлили маълумотҳои илмии чандинсолаи ҷамъовардашуда моҳи декабри соли 2024 нашри сеюми Китоби Сурхи Ҷумҳурии Тоҷикистонро омода ва нашр намуданд, ки дар он оид ба 304 намуди растанӣ маълумот мавҷуд аст.

Дар идома олимону муҳақиқиони соҳаи биологияи кишварҳои Тоҷикистон ва Олмон доир ба мавзуҳои “Мушкилоти биоиқтисод дар давраи тағйирёбии иқлим ва гум шудани гуногунии биологӣ”, “Мушкилот дар соҳаи экологияи ландшафтӣ ва банақшагирии истифодаи замин дар давраи тағирёбии иқлим ва талафоти гуногунии биологӣ”, “Ҳамкории кунунӣ ва ояндадор дар доираи мавзӯи конфронси байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Федеративии Германия” маъруза намуданд.

Имрӯз, 16 май дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони “Ҳифзи гуногунии биологӣ ва экосистема дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” бо иштирок президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, намояндаи Вазорати корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон, сафири Ҷумҳурии Федеративии Олмон дар Душанбе ва олимону муҳаққиқон баргузор гардид.

Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт зимни суханронии хеш таъкид дошт, ки экосистемаҳои кӯҳии Тоҷикистон дар таъмини оби кишварҳои Осиёи Марказӣ нақши калидӣ доранд. Бояд гуфт, ки дарёи калонтарин дар Осиёи Марказӣ Амударё аз дарёҳои кӯҳии Тоҷикистон сарчашма мегирад ва муҳимтарин манбаи оби тоза барои тамоми минтақа мебошад.

Гуфта шуд, ки Тоҷикистон ҳамчунин кишвари кӯҳистон дорои захираҳои нодири табиӣ дар ҳифзи экосистемаҳои Осиёи Марказӣ нақши калидӣ дорад. Аз қаламрави кишвар роҳҳои аҳамияти байналмилалӣ дошта мегузарад.

Таъкид гардид, ки гуногунии биологӣ асоси ҳаёт дар сайёраи мост. Он хизматҳои зиёди экологиро аз нигоҳдории иқлим то амнияти озуқаворӣ пешкаш мекунад. Ҳифзи гуногунии биологӣ кӯшишҳои муштаракро дар сатҳи миллӣ, минтақавӣ ва ҷаҳонӣ талаб мекунад.

Зикр гардид, ки дар ин шароит ҳамкорӣ бо мутахассисони Ҷумҳурии федеративии Олмон аҳамияти махсус пайдо мекунад. Ҳамзамон итминон карда шуд, ки кори муштарак оид ба ҳифзи гуногунии биологӣ ва хидматрасониҳои экосистема уфуқҳои навро барои тадқиқоти илмӣ ва ҳалли амалӣ, ки самаранокии ҳифзи муҳити зистро дар кишвари мо ва дар маҷмуъ дар Осиёи Марказӣ афзун мекунад, боз мекунад. Дар ҳошияи ин иқдом рӯзҳои 29-31 май дар шаҳри Душанбе конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба ҳифзи пиряхҳо баргузор мешавад.

Бояд гуфт, ки бо ташаббуси Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон 2 майи соли 2024 Маҷмааи Умумии Созмони Милали Муттаҳид бо қабули қатънома санаи 24- уми майро “Рӯзи байналмилалии Морхур” эълон намуд, ки яке аз ҷашнҳои умумиҷаҳонӣ маҳсуб мешавад.

Ёдовар мешавем, ки масъалаҳои ҳифзи гуногунии биологӣ ва истифодаи оқилонаи захираҳои биологӣ яке аз самтҳои афзалиятноки таҳқиқотиҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маҳсуб мешаванд. Дар ин замина Олимони Институти ботаника, физиология ва генетикаи растанӣ, Институти зоология ва паразиталогия ва Институти биологии Помир барои омӯхтани гуногунии наботот ва ҳайвонот, ресурсҳои генетикӣ ва биологии Тоҷикистон таҳқиқотҳои комплексӣ мегузаронанд. Инчунин, олимони соҳаи биологияи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар асоси таҳлили маълумотҳои илмии чандинсолаи ҷамъовардашуда моҳи декабри соли 2024 нашри сеюми Китоби Сурхи Ҷумҳурии Тоҷикистонро омода ва нашр намуданд, ки дар он оид ба 304 намуди растанӣ маълумот мавҷуд аст.

Дар идома олимону муҳақиқиони соҳаи биологияи кишварҳои Тоҷикистон ва Олмон доир ба мавзуҳои “Мушкилоти биоиқтисод дар давраи тағйирёбии иқлим ва гум шудани гуногунии биологӣ”, “Мушкилот дар соҳаи экологияи ландшафтӣ ва банақшагирии истифодаи замин дар давраи тағирёбии иқлим ва талафоти гуногунии биологӣ”, “Ҳамкории кунунӣ ва ояндадор дар доираи мавзӯи конфронси байни Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Ҷумҳурии Федеративии Германия” маъруза намуданд.

Имрӯз, 16 май президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо ректори Донишгоҳи миллии Қазоқистон ба номи Ал - Форобӣ Туймебаев Жансейит мулоқот намуд.

Зимни мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ, Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт меҳмони олиқадрро бо хушнудӣ истиқбол намуда, доир ба ҳамкориҳои илмии дуҷониба ва самтҳои дурнамои рушди фаъолияти илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон маълумоти муфассал манзур намуд.

Дар мулоқот тарафҳо дурнамои рушди ҳамкориҳои илмӣ миёни олимону муҳаққиқони Академияи милли илмҳои Тоҷикистон ва Донишгоҳи миллии Қазоқистон ба номи Ал – Форобиро, ки дар марҳилаи нав оғоз меёбад, баррасӣ намуданд. Дар идомаи мулоқот ҷонибҳо барои ба роҳ мондани ҳамкориҳои илмӣ-таҳқиқотӣ дар самтҳои гуногуни илмҳои бунёдӣ созишнома ба имзо расониданд. Бояд гуфт, ки минбаъд дар доираи ин созишнома миёни Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Донишгоҳи миллии Қазоқистон ба номи Ал – Форобӣ ҳамкориҳо рушду густариш меёбанд.

Инчунин, ҷонибҳо дар доираи ин ҳамкориҳо барои ҷалби магистрантон ва докторантони PhD- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои таҷриба андухтан дар самтҳои мухталиф дар Донишгоҳи миллии Қазоқистон ба номи Ал – Форобӣ ба мувофиқа омаданд.

Дар охир барои ба роҳ мондани ҳамкориҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар марҳилаи нав бо Донишгоҳи миллии Қазоқистон ба номи Ал – Форобӣ изҳори қаноатмандӣ карда шуд.

Имрӯз, 15 май бо иштироки президенти Академияи миллии Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, раиси Раёсати Хазинаи байнидавлатии ҳамкориҳои башардӯстонаи кишварҳои узви ИДМ Полад Булбулоғлу, намояндаи махсуси Президенти Федератсияи Руссия оид ба ҳамкориҳои байналмилалии фарҳангӣ Михаил Швидкой ва олимону зиёиён кори форум ба анҷом расид.

Дар оғоз президенти Академияи миллии Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ба роҳбарияти Хазинаи байнидавлатии ҳамкориҳои башардӯстонаи кишварҳои узви ИДМ барои ҳамкориҳои муштарак дар баргузории Форуми XVIII зиёиёни эҷодкор ва илмии Иттиҳоди Давлатҳои Мустақил изҳори миннатдорӣ баён намуд.

Таъкид гардид, ки имрӯзҳо дар пойтахти Тоҷикистон шаҳри Душанбе бо ташаббусҳо Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон чорабиниҳои сатҳи байналмилалӣ баргузор мегарданд. Бояд гуфт, ки форуми зиёиёни илмӣ ва эҷодии ИДМ бузургтарин чорабиниҳои башардӯстона дар кишварҳои ИДМ буда, дар он натиҷаҳои соли гузашта ҷамъбаст гардида, нақшаҳои чорабиниҳои муштарак баррасӣ ва оид ба масъалаҳои мубрами ҳамкорӣ дар соҳаи илм, маориф, фарҳанг, иттилоот, сайёҳӣ, варзиш ва кор бо ҷавонон таҳия карда мешаванд.

Боиси хушнудист, ки Ҷумҳурии Тоҷикистон бори дувум мизбони ин ҳамоиш мебошад. Дар ин замина бо боварӣ метавон гуфт, ки баргузории чунин чорабиниҳои сатҳи байналмилалӣ барои густариш ёфтани ҳамкориҳои зиёиёну эҷодкорон ва олимону муҳаққиқони кишварҳои муштаркулманофеъ имконият фароҳам оварда, ба ин восита табодули таҷриба ва беҳбудӣ бахшидан дар дилхоҳ соҳаҳо вусъат меёбат.

Дар анҷоми форум олимону зиёиён хулосаву пешниҳодҳои худро барои афзалият бахшидан дар соҳаҳои илм, маориф, фарҳанг, иттилоот, сайёҳӣ, варзиш ва кор бо ҷавонон иброз дошта, барои густариши ҳамкориҳои минбаъдаи кишварҳои узви давлатҳои ИДМ масъалагузорӣ намуданд.