Об арзишмандтарину муҳимтарин сарватест, ки тамоми мавҷудоти зинда ба он ниёз доранд ва он ягона қувваи сабзишу инкишоф аст. Норасоии андаки об мушкилоти бузург ба вуҷуд меорад.
Захираи фаровони оби мамлакат моро водор месозад, ки аз он оқилона истифода барем ва барои покиза нигоҳ доштани он масъулият эҳсос намоем. Дар ин роҳ талошу иқдомҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар арсаи ҷаҳонӣ шоистаи таҳсинанд. Сарвари давлат аҳамияти ҳалли масъалаҳои вобаста ба норасоии обро сари вақт дарк намуда, онро бо камоли хирад ба ҷаҳониён расонд, то аз ин ганҷинаи нодири дунё қадрдонӣ намоянд.
Аҳамияти ташаббусҳои беназири Президенти Тоҷикистон имрӯзҳо дар чорчӯбаи роҳандозии Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018 – 2028» бештар бозтоб мегардад. Вобаста ба татбиқи даҳсолаи номбурда ҳоло дар бештари нуқоти олам чорабиниҳо амалӣ мегарданд, ки Конфронси байналмилалии сатҳи баланд оид ба Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор, солҳои 2018 - 2028» дар шаҳри Душанбе аз зумраи онҳост.
Ҷамъомадҳои сатҳи ҷаҳонӣ ва минтақавӣ доир ба иҷрои муқаррароти даҳсола, бешак, аз андешаҳои инсонпарваронаи Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон сарчашма мегиранд, ки натиҷа ва бузургии онро ҷаҳониён имрӯз шоҳиданд. Ин амал барои шаҳрвандони кишвар мояи ифтихору сарбаландӣ буда, онҳоро муваззаф месозад, ки дар роҳи ҳифзу сарфакорона истифода бурдани об пешдастӣ намоянд.
Сарзамини Тоҷикистон аз обҳои тоза саршор буда, сарфи оқилонаи ин неъмати худодод дар кишвар барои рушди устувори иқтисодию иҷтимоии давлат мусоидат менамояд. Ҳамчунин, ҳифзи манбаъҳои обӣ яке аз омилҳои мустаҳкамшавии ҳамкориҳо бо кишварҳои ҷаҳон, хусусан ҷумҳуриҳои Афғонистону Покистон, мебошад. Ташрифи намояндагони олии Вазорати оби Покистон ба Тоҷикистон ва баргузории семинари омӯзишӣ дар мавзӯи "Об барои рушди устувор - Тоҷикистон ташаббускори асосӣ» дар Исломобод аз рушди ин ҳамкориҳои минтақавӣ шаҳодат медиҳад, ки аҳамияти бузурги стратегӣ доранд. Об ва арзиши волои он аз ҷониби донишмандону муҳаққиқони ҷаҳонӣ ҳамчун масъалаи муҳими стратегӣ шинохта шудааст. Дар китоби "Ҷаҳон дар соли 2020", ки аз ҷониби нависанда Ҳамиш Мекрой таҳия гардидааст, об чун манбаи асосии ҳаёт номбар шуда, зикр шудааст, ки он солҳои баъдӣ ба мисли сӯзишворӣ ба омили чолишҳои сиёсӣ дар байни кишварҳо табдил хоҳад ёфт. Ҳамин аст, ки ташаббуси навбатии Тоҷикистон баҳри назорат ва мудирияти захираҳои обӣ роҳи асосии пешгирии моҷароҳо ва ҳалли масоили марбут ба мушкилоти вобаста ба об мебошад.
Дар ҳошияи конфронси навбатӣ доир ба даҳсолаи байналмилалӣ имконият фароҳам меояд, ки коршиносони ҷаҳонӣ фикру андешаҳои худро дар бораи ҳалли масъалаҳои зикршуда мавриди табодул қарор дода, дар асоси таҷрибаҳои навин роҳҳои истифодаи дурусту самараноки обро муайян намоянд.
Мирсаид РАҲМОНОВ, ходими илмии Институт омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АИ ҶТ
04 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар ҳошияи сафари кори ба шаҳри Акитаи Ҷопон аз мактаби миёнаи Сано дидан намуданд.
Дар рафти боздид иттилоъ дода шуд, ки мактаби миёнаи Санои шаҳри Акита давлатӣ буда, он 1 апрели соли 1953 тавассути муттаҳид кардани мактаби миёнаи наврасони Сиеваи шаҳри Акита расман ба фаъолият шурӯъ намудааст. Дар мактаби мазкур хонандагон дар ду баст ба таҳсил фаро гирифта шудаанд.
Бояд гуфт, ки мактаби мазкур бо техникаву таҷҳизотҳои мутобиқ бо талаботи муосир таҷҳизотонида шуда, базаи модию техникии пурқувватро доро мебошад.
Дар идома президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо роҳбари ин муассиса мулоқот намуда, доир ба рушди соҳаи илму маориф суҳбат намуданд.
04 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар ҳошияи сафари кори ба шаҳри Акитаи Ҷопон аз Маркази тадқиқоти экологии шаҳри Акита боздид намуданд.
Дар рафти боздид президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз шароиту имконият ва фаъолияти илмию таҳқиқотии кормандони маркази мазкур шинос гардиданд.
Ҳамзамон намоишу дастовардҳои дар натиҷаи корҳои илмию таҳқиқотӣ ба даст овардаи олимону кормандони Маркази тадқиқоти экологии шаҳри Акита ба маърази тамошо гузошта шуданд. Инчунин, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз майдони панелҳои офтобии маркази мазкур дидан намуданд.
Дар идома зикр гардид, ки дар заминаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маркази илмӣ-таҳқиқотии экология ва муҳити зисти Осиёи Марказӣ (Душанбе) фаъолият менамояд. Аз ин рӯ олимони мо бояд дар якҷоягӣ барои гузаронидани таҳқиқотҳои муштарак ҳамкориҳоро хуб ба роҳ монанд.
03 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт зимни ташриф ба Донишгоҳи Акитаи Ҷопон дар муаррифии лоиҳаи iTAG-SATREPS иштирок намуданд.
Зимни муаррифӣ иттилоъ дода шуд, ки лоиҳаи iTAG-SATREPS - «Сохтмони низоми гармидиҳии декарбонатӣ бо истифода аз захираҳои оби зеризаминӣ» дастгирии техникӣ буда, барои таъсис ва ҷиҳозонидани лаборатория, сохтмони истгоҳҳои (2 дона) гармидиҳӣ- хунуккунии бино равона гардидааст.
Бояд гуфт, ки дар доираи лоиҳаи мазкур истгоҳи эксперименталии гармидиҳӣ-хунуккунии барои 100 м2 дар назди бинои Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нави Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сохта шуда, дар рузҳои наздик таҷҳизоти лозима насб карда, ба истифода дода мешавад. Истгоҳи эксперименталии гармидиҳӣ-хунуккунии дуввум дар дармонгоҳи Мачитон ба нақша гирифта шуда, корҳои пармакунӣ оғоз ёфтаанд. Баъди ба пуррагӣ омӯхтани кори истгоҳҳои мазкур дар шароити Тољикистон, тавсияи истифодаи он ба дигар муассисаҳо дода мешавад.
Инчунин мувофиқ ба қарордодҳои тарафайн ба Донишгоҳи Акита аз ҳисоби муҳақиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон 3 нафар барои гузаштани курси магистрӣ, 1 нафар барои PhD ва 2 нафар барои гузаштани курсҳои такмили ихтисос фиристода шудаанд.
Ёдовар мешавем, ки лоиҳаи мазкур аз ҷониби муҳақиқи ҷавони Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нави Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон муаррифӣ гардида, бо дастгирии намояндагони Ҷопон амалӣ шуда истодааст.
03 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Донишгоҳи Акитаи Ҷопон аз озмоишгоҳи санҷиши таҳлили сифати об боздид намуданд.
Дар рафти боздид иттилоъ дода шуд, ки дар Озмоишгоҳи мазкур тадбирҳои санитарию техникӣ барои нест кардани ангезандаи бемориҳои сироятии об андешида мешаванд. Пас аз таҳлили пурраи таркиби об сифати он муайян гардида, ҳамзамон тавассути моддахои химиявӣ (мас., хлор, озон, йод, ионхои нуқра) ё усулхои физикӣ (ҷушонидан, тавассути афканишоти ултрабунафш, ултрасадо, гамма-афканишот) безарар гардонида мешаванд.
Озмоишгоҳи мазкур дар пояи Донишгоҳи Акитаи Ҷопон фаъолият намуда, дар он муҳақиқони ҷавон ва магистрантону докторантони PhD ба пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ машғул мебошанд. Ҳамзамон дар ин озмоишгоҳ муҳақиқони ҷавон аз Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои таҷрибаомӯзӣ ҷалб гардида, донишҳои муосири худро сайқал дода истодаанд.
Зимни боздид аз озмоишгоҳ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо муҳақиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон суҳбат ороста, зикр дошт, ки дастгири пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба ҷавонон бештар зоҳир мегардад. Аз ин рӯ, муҳақиқони ҷавонро зарур меояд, ки донишҳои худро муккамал сохта, дар оянда барои пешрафти соҳаи илми кишвар саҳми арзишманди худро гузоранд.
ВОХУРИИ ПРЕЗИДЕНТИ АМИТ БО МУҲАҚИҚОНУ ОЛИМОНИ ҶАВОНИ АМИТ ДАР ДОНИШГОҲИ АКИТАИ ҶОПОН
Дар таърихи 03 декабри соли равон дар ҳошияи сафари корӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Донишгоҳи Акитаи Ҷопон бо муҳаққиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон вохурӣ намуд.
Зимни вохурӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷиҳати дар сатҳи баланд анҷом додани таҳқиқотҳои илмӣ, истифодаи самаранок аз таҷрибаи олимони ин кишвар, саривақт анҷом додани рисолаҳои илмӣ, хуб таҳсил намудани ҷавонон ва бо интизоми намунавию хониши аъло хатм намудани Донишгоҳи Акита тавсияиҳои судманд доданд.
Таъкид гардид, ки ҷавонон зери таваҷҷуҳи хосаи сиёсати илм ва маорифпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қарор доранд ва ҳамин аст, ки ташаббуси ҷавонон пайваста дастгирӣ меёбад.
Боиси хушнудист, ки дастгириҳои пайваста ва таваҷҷуҳи Ҳукумати кишвар хосатан Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба соҳаи илм ва муҳаққиқони ҷавон равона гардидааст. Албатта шароит ва имкониятҳои фароҳам овардаи Сарвари кишвар аст, ки хушбахтона дар ин донишгоҳ зиёда аз 10 нафар магистрантон ва муҳаққиқони ҷавон таҳсил ва кору фаъолият намуда истодаанд.
03 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Донишгоҳи Акитаи Ҷопон бо декани аспирантураи Донишгоҳи Акита профессор Сибаяма вохурӣ анҷом дод.
Зимни вохурӣ ҷонибҳо доир ба вазъи таҳсил, иҷрои корҳои илми таҳқиқотӣ, усули таълим ва иҷрои барномаҳои таьлимию стандартҳои таҳсилӣ табодули афкор намуданд.
Дар рафти вохурӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт қайд намуданд, ки низоми таълим дар академия мутобиқ ба фазои байналмилалии таҳсилот роҳандозӣ гардида, таҳсил дар зинаи магистратура, аспирантура, докторантураи РhD ва посдокторантура ба роҳ монда шудааст.
Барои иҷрои корҳоиилмӣ - таҳқиқотӣ имрӯз муҳаққиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар доираи барномаи табодули академӣ сафарбар гардида, корҳои -таҳқиқотии хешро ба анҷом мерасонанд. Барои иҷрои корҳои илмии муҳаққиқони ҷавон озмоишгоҳҳои АМИТ бо таҷҳизотҳои инноватсионӣ таъмин гардидаанд, ки дар иҷрои саривақтии рисолаҳои илмии муҳаққиқони ҷавон ва роҳбарони илмии онҳо мусоидат менамоянд.
Дар ин росто президенти АМИТ ҷиҳати табодули илмии муҳаққиқони ҷавони ҳарду ҷониб ëдовар шуда, аз имкониятҳои васеи ҳамкориҳои илмӣ бо Академия ëдовар шуд. Декани аспирантураи Донишгоҳи Акита зимни суханронии хеш ҷиҳати ба роҳ мондани ҳамкориҳои илмӣ дар самти омода кардани кадрҳои илмӣ тавассути табодули академӣ изҳори қаноатмандӣ намуда, таъкид намуд, ки Донишгоҳи Акита омодааст то ҳамкориро дар ҳама самтҳои илмӣ фаъол намояд.
Қайд гардид, ки дар донишгоҳ беҳтарин озмоишгоҳҳои илмӣ - истеҳсолӣ фаъолият намуда, тавассути лоиҳаҳои фармоишӣ фаъолият менамоянд ва омодаи қабули муҳаққиқони тоҷик дар самти илмҳои табтатшиносию риëзӣ мебошанд.
03 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи сафари корӣ ба шаҳри Акитаи Ҷопон ба Донишгоҳи Акита ташриф оварда бо ноиби президенти донишгоҳ профессор Такеши Гото мулоқоти судманд анҷом доданд.
Дар мулоқот зикр гардид, ки имрӯз Донишгоҳи Акитаи Ҷопон ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар доираи барномаҳои илмию таълимӣ, ки ба ҳалли мушкилоти глобалӣ ва минтақавӣ нигаронида шудаанд, фаъолона ҳамкорӣ мекунанд. Ин ҳамкорӣ ба рушди иқтидори илмӣ, табодули дониш ва эҷоди қарорҳои инноватсионӣ мусоидат мекунад.
Ёдовар мешвем, ки самтҳои асосии ҳамкориҳои Донишгоҳи Акитаи Ҷопон бо Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар оянда тадқиқоти захираҳои табиӣ, энергетика, геология, истихроҷи маъдан, ҷустуҷӯи муштараки конҳои канданиҳои фоиданок, аз қабили элементҳои нодири замин, ки барои саноати баланди технологӣ муҳиманд ва инчунин мубодилаи технологияҳо ва таҷриба дар соҳаи истихроҷи захираҳои аз ҷиҳати экологӣ тоза хоҳад буд.
Инчунин, густариши ҳамкорӣ дар самти захираҳои об ва гидроэнергетика, тадқиқот оид ба таъсири тағирёбии иқлим ба пиряхҳои Тоҷикистон, лоиҳаҳо оид ба беҳтар намудани идоракунии об ва рушди технологияҳои устувори гидроэнергетика дар оянда байни Донишгоҳи Акита ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон вусъат меёбад.
Ҳамзамон, ҷонибҳо дар оянда барои фароҳам овардани имконият барои таҷрибаомӯзии ҳарсолаи мутахассисон ва олимони тоҷик дар Донишгоҳи Акита ва инчунин омӯзиши магистрантон ва докторантони PhD- и АМИТ дар барномаҳои махсус дар Ҷопон, аз ҷумла дар соҳаи геология, муҳандисӣ ва идоракунии захираҳои табиӣ ба мувофиқа расиданд.
Зимни мулоқот ба масъалаи дастгирии олимони ҷавон, гузаронидани семинарҳо, конфронс ва симпозиумҳои сатҳи байналмилалӣ дар байни олимони Ҷопон ва Ҷумҳурии Тоҷикистон масъалагузорӣ карда шуд. Ҳамчунин, ба масъалаи роҳандозӣ намудани барномаҳои грантӣ барои аспирантон ва муҳаққиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон таваҷҷуҳ равона гардид.
Бояд гуфт, ки яке аз самтҳои дигари ҳамкорӣ байни Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Донишгоҳи Акита интиқоли технологияи инноватсионӣ мебошад. Бо боварии комил метавон гуфт, ки дар оянда ҳамкориҳо дар ин самт густариш ёфта, дар назар аст, ки бо дастгирии роҳбарияти Донишгоҳи Акита муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо технологияҳои наву замонавӣ барои пешбурди корҳои илмӣ таҳқиқотии олимон ва муҳақиқони ҷавон таъмин карда мешаванд.
Дар бораи таъини интихоботи даъвати нави Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ
Мутобиқи моддаи 69 Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, моддаи 27 Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи интихоботи Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон» ва моддаи 23 Қонуни конститутсионии Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи интихоботи вакилон ба Маҷлисҳои маҳаллии вакилони халқ» фармон медиҳам:
1. Интихоботи даъвати нави вакилони Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон ва Маҷлисҳои вакилони халқи Вилояти Мухтори Кӯҳистони Бадахшон, вилоятҳо, шаҳри Душанбе, шаҳру ноҳияҳо 2 марти соли 2025 таъин карда шавад.
2. Интихоботи даъвати нави аъзои Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон 28 марти соли 2025 таъин карда шавад.
3. Ба инобат гирифта шавад, ки интихоботи вакилони ҷамоатҳои шаҳрак ва деҳот мутобиқи талаботи Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот» 2 марти соли 2025 гузаронида мешавад.
Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон
ш. Душанбе
4 декабри соли 2024
№882
