Дар Тоҷикистон беш аз 400 намуди парандагон паҳн гардиданд, ки беш аз 180 намуди он парандагони муқимӣ ва зиёда аз 200 намуди онҳо парандагони кӯчанда ва муваққатан воридшаванда ба ҳудуди Тоҷикистон маҳсуб меёбанд. Аз ин шумора 45 намуд ҳамчун парандаи нодир ва дар зери тахдиди маҳвшавӣ қарордошта ба нашри сеюми «Китоби сурхи Ҷумҳурии Тоҷикистон» дохил карда шудаанд. Ҳиссаи парандагони ба «Китоби сурх» воридкардашуда аз шумораи умумии ҳайвоноти нодири мамлакат, ки 242 намудро дар бар мегиранд 18%-ро ташкил медиҳанд.
Ҳамасола чун анъана дар охири сол барои интихоби парандаи сол ҷамъомади интихоби парандаи соли Тоҷикистон баргузор карда мешавад. Ҷиҳати интихоби параднаи сол тибқи қоида аз ҷониби мутахассисони соҳа 10 парандае, ки ба таваҷҷуҳи омаи васеъ ниёз дорад ҳамчун номзад барои интихоб пешниҳод карда мешавад.
Соли 2024 барои интихоби «Парандаи сол» аз ҷониби иштирокчиёни озмун бо гирифтани шумораи бештари овозҳо дугдоғи зебо ҳамчун парандаи соли 2025 инитхоб карда шуда буд. Дар овоздиҳии соли гузашта ҳамчунин бедона, дуроҷи сиёҳ ва чил низ бо гирифтани шумораи зиёди овозҳо бартарӣ доштанд.
Ёдовар мешавем, ки озмуни «Парандаи сол» дар Тоҷикистон аз соли 2008 инҷониб бо ҷалб ва тавсияи коршиносони муассисаҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ҳамкорӣ бо Ташкилоти Ҷамъиятии «Иттиҳодияи ҳифзи гуногунии биологии Тоҷикистон» баргузор карда мешавад. Интихоби яке аз парандаҳои нодири Тоҷикистон ба сифати парандаи сол бо мақсади барқарор ва афзун намудани саршумори он дар табиат мебошад. Интихоби парандаи сол ба фароҳам овардани заминаи муносиб барои афзоиши он ва муаррифии бештари парандаи интихобгардида мусоидат менамояд.
Дар рафти баргузории озмуни «Парандаи сол» дар баробари олимону мутахассисони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчунин кормандони масъули Агентии хоҷагии ҷангали назди Ҳукумати ҶТ, Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати ҶТ, Академияи илмҳои кишоварзии Тоҷикистон, Муассисаҳои олии касбии кишвар, ташкилотҳои ҷамъиятии ҳифзи табиат ва доираи васеи дӯстдорони табиат ширкат меварзанд. Дар доираи ин ҷамъомад назари мутахассисон вобаста ба гуногунии биологӣ, ҳолати кунунии гурӯҳҳои алоҳидаи парандагон, омилҳои таҳдидкунанда ба ҷамоаи табии онҳо ва чораҳои ҳифзи онҳо шунида мешаванд.
Дар асоси интихоб, парандае ба сифати «Парандаи соли 2026» интихоб мешавад, ки дар баробари нашри тақвим ҳамчунин як қатор чорабиниҳои дигар аз қабили семинару вохӯриҳо, мизи мудаввар ва дигар корҳои ташвиқотию тарғиботӣ ҷиҳати пешгирӣ ва ҳалли мушкилоти вобаста ба ҳифзи онҳо иҷро карда шавад.
Саидов Комилҷон Хурсандқулович
муовини директор оид ба илм ва таълими Институти зоология ва паразитологияи ба номи Е.Н. Павловскийи АМИТ
Маросими расмии супоридани дастгоҳи замонавии рентгени рақамӣ ба Маркази саратоншиносии вилояти Суғд
Ҳафтаи сипаригардида (15 феврали соли 2025) дар Маркази саратоншиносии Вазорати тандурустӣ ва ҳифзи иҷтимоии аҳолии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар вилояти Суғд маросими расмии супоридани дастгоҳи замонавии ташхиси рентгении рақамӣ (Digital x-ray) баргузор гардид. Дастгоҳ мазкур бо дастгирии бевоситаи Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки ҳамчун ҳамоҳангсозии миллии Агентии байналмилалии нерӯи атомӣ (АБНА) дар Тоҷикистон аст, тақдим гардид.
Дар маросими тантанавӣ, академики АМИТ, Улмас Мирсаидов, муовини директор, Матин Ахмедов ва Олимҷон Азизов, мудири шуъбаи муносибатҳои байналмилалӣ ва робита бо ҷомеаи Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ ба ҳайси ёрдамчиёни ҳамоҳангсози миллии АБНА, инчунин Бахтиёр Орифов, сардухтур ва дигар мутахассисони касбии маркази саратоншиносӣ дар вилояти Суғд иштирок намуданд.
Дастгохи рентгении замонавии такдимгардида имконият медихад, ки ташхиси саривақти ва дақиқи бемориро амалӣ созад. Истифодаи ин дастгоҳ дар Марказ ба беморон шароит фароҳам меоварад, ки ташхисро дар марҳилаҳои аввал муайян намуда ва табобати саривақти онро таъмин намояд.
Қайд намудан ба маврид аст, ки мутахассиси ин Марказ - Муҳаммадҷон Юсупов ба мӯҳлати як сол дар Марказӣ миллии саратоншиносии шаҳри Боку, Ҷумҳурии Озарбойҷон таҷрибаомӯзӣ намуда, саҳми назарраси худро дар самти ташхиси дақиқи саривақтии бемориҳои саратоншиносӣ татбиқ намуда истодааст.
Бояд зикр намуд, ки бештари лоиҳаҳои АБНА ба рушди иқтидории хизматрасониҳои марказҳои саратоншиносии Ҷумҳурии Тоҷикистон равона гардидаанд.
ИФТИТОҲИ УТОҚҲОИ ДАРСИИ ЗАБОН ВА АДАБИЁТИ ТОҶИК ДАР ДОНИШГОҲИ ДАВЛАТИИ САМАРҚАНД БА НОМИ ШАРОФ РАШИДОВ
14 феврали соли равон бо ташаббуси Сафорати Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон дар Донишгоҳи давлатии Самарқанд ба номи Шароф Рашидов ду утоқи дарсии забон ва адабиёти тоҷик мавриди баҳрабардорӣ қарор гирифт. Аз ин пас донишҷӯён метавонанд аз ин утоқҳои дарсӣ, ки бо шумораи зиёди китобҳои илмию бадеии бо забони тоҷикӣ нигошташуда, истифода намоянд. Ҳамзамон толибилмон имкон доранд, ки тавассути филмҳои ҳуҷҷатию таърихӣ оид ба тамаддун, фарҳанг, ёдгориҳои таърихӣ, либоси миллӣ ва ашёҳои рузгордории тоҷикон шинос шаванд.
Дар ороиш ва муҷаҳҳазгардонии утоқҳои болозикр, мутахассисони Осорхонаи миллии Тоҷикистон саҳмгузор буда, аз фонди ёрирасони муассиса ба миқдори 27 адад ашёҳои таърихӣ, аз қабили китобҳои қадимаи дастнавису чопи сангӣ, намунаҳои ҳунари хушнависӣ, мисгарӣ, кулолгарӣ, гулдузӣ ва зарфҳои армуғонӣ ба ин даргоҳ тариқи бебозгашт тақдим карда шуданд.
ТАШРИФИ ҲАЙАТИ ФАРҲАНГИИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН БА ДОНИШГОҲИ ДАВЛАТИИ САМАРҚАНД БА НОМИ ШАРОФ РАШИДОВ
Дар доираи сафари корӣ меҳмонон ва иштирокчиёни Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони "То тавони дӯстонро гум макун" аз Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Донишгоҳи давлатии Самарқанд ба номи Шароф Рашидов ташриф оварданд.
Меҳмононро бо расму оини миллии суннатӣ ректори донишгоҳ ва ҳайати профессорону омӯзгорон қабул намуданд. Зимни суханрониҳо ректори Донишгоҳи давлатии Самарқанд, Сафири Фавқулода ва Мухтори Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Ҷумҳурии Ӯзбекистон Абдуҷаббор Раҳмонзода, Президенти АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон, муовини вазири фарҳанги Ҷумҳурии Тоҷикистон Давлат Сафар, профессори ДДС Ҷумъа Ҳамро оид ба равобити дӯстонаи халқҳои тоҷику ӯзбек, ифтитоҳи утоқҳои дарсии забон ва адабиёти тоҷик дар донишгоҳи мазкур аҳамият, дурнамо ва масъалаҳои ороиши илмию бадеии ин утоқҳо суханронӣ намуданд.
Таъкид гашт, ки иҷрои ин амал дар доираи сиёсати фарҳангии сарони ду давлатҳои дӯсту бародар Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Президенти Ҷумҳурии Ӯзбекистон муҳтарам Шавкат Мирзиёев беназир ҳастанд.
МАҲФИЛИ ФАРҲАНГИИ "ГАНҶИ СУХАН" БО ИШТИРОКИ ШОИРОНУ НАВИСАНДАГОНИ ТОҶИКУ ӮЗБЕК ДАР ШАҲРИ САМАРҚАНД
Дар доираи сафари корӣ аҳли зиёи Ҷумҳурии Тоҷикистон дар маҳфили фарҳангии "Ганҷи сухан" иштирок ва суханронӣ намуданд. Дар рафти маҳфил аз ҷониби олимону шоирони тоҷику ӯзбек шеърҳо дар васфи Ватан, Модар, дӯстӣ, бародарӣ ва муҳаббат бо забонҳои тоҷикию ӯзбекӣ қироат карда шуданд. Маҳфили "Ганҷи сухан" аз соли 2004 ин ҷониб баргузор гардида, нишасти 225-уми он бо ширкати муштараки шоирону нависандагони тоҷику ӯзбек дар шаҳри Самарқанд баргузор гардид.
БОЗДИДИ НАМОЯНДАГОНИ ИЛМУ ФАРҲАНГИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН АЗ ОСОРХОНАИ БОСТОНШИНОСИИ ДОНИШГОҲИ ДАВЛАТИИ САМАРҚАНД БА НОМИ ШАРОФ РАШИДОВ
14 феврали соли равон дар ҳошияи баргузории Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони “То тавони дӯстонро гум макун” дар шаҳри Самарқанд президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва намояндагони илму фарҳанги ҷумҳурӣ аз Осорхонаи бостоншиносии Донишгоҳи давлатии Самарқанд ба номи Шароф Рашидов боздид намуданд.
БОЗДИДИ НАМОЯНДАГОНИ ИЛМУ ФАРҲАНГИ ҶУМҲУРИИ ТОҶИКИСТОН АЗ ОСОРХОНАИ БОСТОНШИНОСИИ ДОНИШГОҲИ ДАВЛАТИИ САМАРҚАНД БА НОМИ ШАРОФ РАШИДОВ
14 феврали соли равон дар ҳошияи баргузории Конференсияи байналмилалӣ таҳти унвони “То тавони дӯстонро гум макун” дар шаҳри Самарқанд президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва намояндагони илму фарҳанги ҷумҳурӣ аз Осорхонаи бостоншиносии Донишгоҳи давлатии Самарқанд ба номи Шароф Рашидов боздид намуданд.
Февраль месяц знаменателен важной датой: - 11 февраля в мире отмечается «Международный день женщин и девочек в науке». Международный день женщин и девочек в науке — ежегодный праздник, принятый 22 декабря 2015 года Генеральной Ассамблеей ООН, для содействия полному и равному доступу и участию женщин в области Технологий, Инженерии и Математики. Празднование Международного дня женщин и девочек в науке осуществляется ЮНЕСКО и структурой ООН-Женщины в сотрудничестве с учреждениями и партнерами, целью которых является поощрение участия женщин и девочек в науке. Этот День представляет собой возможность содействовать полному и равному доступу женщин и девочек к науке и участию в ней. Этот день, на самом деле, напоминание о том, что женщины играют важнейшую роль в продвижении мировых инициатив. Ликвидация гендерного разрыва имеет важное значение для достижения Целей устойчивого развития.
В период независимости благодаря эффективной гендерной политике Основателя мира и национального единства –Лидера нации, Президента РТ уважаемого Эмомали Рахмона возможности женщин страны в научно-исследовательской сфере расширились. Глава государства в своем очередном Послании особо подчеркнул роль женщин в обществе и их вклад в развитие всех сфер деятельности в обществе и государственного строительства. В свете такой мудрой политики, Правительство Таджикистана уделяет особое внимание женщинам и реализует государственную политику в отношении женщин и девушек. В условиях стремительного прогресса в области технологий роль женщин особенно важна, так как 2025-2030 годы объявлены годами развития цифровой экономики и инновации в соответствии с указом президента Республики Таджикистан.
Роль женщин в области технологий может ускорить развитие научных исследований и достижений. В этом контексте укрепление сотрудничества в обеспечении развития научно-исследовательских инновационных знаний упоминается в еженедельных собраниях президента Национальной академии наук Таджикистана Кобилджона Хушвахтзода.
Отрадно отметить, что буквально на днях с целью поддержки инициатив женщин директор ГНУ «Центра изучения ледников Национальной академии наук Таджикистана» Шерализода Н.Ш и директор «Агентства по химической, биологической радиационной и ядерной безопасности Национальной академии наук Таджикистана» Мирсаидзода И. подписали соглашения по усилению работ для продвижения пятой инициативы Главы государства об объявлении 2025 год- годом сохранения и защиты ледников.
Инициативы уважаемого Главы государства привлекло мировую общественность в проблемы ледников и влияние на них изменения климата. Так, у таджикских женщин-ученных появилась очередная уникальная возможность представить свои научные результаты в области изучения ледников и ядерных технологий на запланированном форуме «Изотопное изучение и инновационные подходы в изучении ледников» на Международной конференции высокого уровня, посвященной 2025-год – Международному году сохранения ледников которая состоится в мае текущего года.
Следовательно, можно сделать вывод, что указания и напутствия Президента страны о повышении статуса женщин в обществе и его стремление защитить права женщин становятся путеводителем для каждого из нас, создавая уникальные перспективы для женщин.
БОЗДИДИ НАМОЯНДАГОНИ ИЛМУ ФАРҲАНГИ ТОҶИКИСТОН АЗ ЁДГОРИҲОИ ТАЪРИХИИ ШАҲРИ САМАРҚАНД
13 феврали соли равон дар доираи ҳамоиши илмии "То тавони дӯстонро гум макун" намояндагони Тоҷикистон аз ёдгориҳои таърихии шаҳри Самарқанд аз ҷумла Майдони Регистон, Мадрасаҳои Шердор, Тиллокорӣ ва Улуғбек (макони таҳсилу тадриси Абдураҳмони Ҷомӣ) дидан намуданд.
