Skip to main content

Таҷрибаи ҳамкориҳои байналмилалӣ ва узвият дар ташкилотҳои сатҳи ҷаҳонӣ собит менамоянд, ки арҷгузорӣ ба арзишҳои моддӣ ва маънавии ин ё он халқу миллат одатан аз санаҳои муайян, ё ҷашну маросимҳои хоссаи мардумон нашъа мегирад. Чунин пайвандии санаҳои таърихӣ ба тамоми аҳолии кураи Замин муҳим будан ва масъалаи меҳварӣ ба ҳисоб рафтани рӯйдодро бори дигар хотирнишон месозад.

Натиҷаи кӯшишҳои беғаразонаи роҳбарияти олии мамлакат ва хоссатан Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон буд, ки 14 декабри соли 2022, Маҷмаи Умумии СММ зимни иҷлосияи 77-уми худ Қатъномаи «Соли 2025 – Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо»-ро, ки аз ҷониби Ҷумҳурии Тоҷикистон пешниҳод шуда буд, бо иттифоқи оро қабул кард ва 21 март ҳамчун Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо эълон карда шуд.

21 март муайян гардидани Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо басо рамзӣ ва падидаи нек аст. Зеро дар ин рӯз мардуми шарифи Тоҷикистон, ҳамасола тамоми тоҷикзабонони ҷаҳон ва мардумони ҳавзаи Наврӯз ҷашни байналмилалии Наврӯзро бо шукӯҳу шаҳомати хосса таҷлил менамоянд.

Иди Наврӯз моҳи сентябри соли 2009 аз ҷониби Кумитаи ҳифзи мероси фарҳангии Созмони Миллали Муттаҳид расман ба феҳристи ЮНЕСКО ба рӯйхати мероси ғайримоддии фарҳанги башарият дохил карда шуд. 19 – уми феврали соли 2010 Маҷмааи умумии Созмони Миллали Муттаҳид қатъномаеро қабул кард, ки тибқи он ҷашни Наврӯз мақоми байналмилалӣ касб намуд. Истиқболи “Рӯзи байналмилалии Наврӯз” баъд аз қабул гардидани қатъномаи Маҷмааи умумии Созмони Милали Муттаҳид ҳам дар Ҷумҳурии Тоҷикистон ва ҳам дар сатҳи байналмилалӣ ҷашн гирифта мешавад. Дар Тоҷикистон ҷиҳати истиқбол ва ҷашнгирии Иди байналмилалии Наврӯз рӯзҳои 21 – 26 март рӯзҳои истироҳатӣ эълон шудаанд.

Аз ҷониби СММ муайян шудани 21 март ҳамчун Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо беҳикмат набуда, нишон аз арҷгузории ҷомеаи ҷаҳонӣ, аз ҷумла СММ ба фарҳанги тоҷикон, махсусан ташаббусҳои Пешвои тоҷикони ҷаҳон, сиёсатмадори сатҳи байналмилалӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон мебошад. Ин иқдоми СММ бори дигар нуфузи ҷаҳонӣ доштани тоҷикон инчунин ташаббусҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро нишон медиҳад.

Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ҷиҳати фароҳам овардани заминаҳои ташкилӣ-ҳуқуқии муайяннамоии Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо чораҳои мушаххаси амалиро роҳандозӣ кардааст. Аз ҷумла, дар кишвар ҷиҳати пегирии мушкилоти обшавии пиряхҳо то кунун як барномаи давлатӣ, ду стратегия ва Қолнуни Ҷумҳурии тооҷикистон дар борраи ҳифзи пиряхҳо қабул гардида, амал карда истодаанд, ки мазмуну моҳият ва ҳадафи амалисозии онҳо ҷиҳати ноил шудан ба мақсадҳои болозикр равона гардидааст. Дар ин ҳуҷҷатҳои муҳим ҳадафҳои созанда ва муқаррароти амиқ ҷиҳати ҳифзи пиряхҳо ва санаи дақиқи таҷлили Рӯзи байналмилалии ҳифзи пиряхҳо оварда шудаанд.

Сафаров М., Шомаҳмадов А. – “Маркази омӯзиши пиряхҳо”-и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон