Дар асоси лоиҳаи « iTAG-SATREPS » аз ҷониби Наҷмудинова Ф.И. - Маркази рушди инноватсионии илм ва технологияҳои нави Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз 02 ноябр то 26 декабри соли 2024 бо мақсади курсҳои кутоҳмудати омӯзишӣ ба Донишгоҳи Акитаи Ҷопон фиристода шуд.
Мақсади сафар: Омӯзиши усулҳои хроматографияи ион, корҳои лабораторӣ оид ба муайян кардани катионҳо ва анионҳо, омӯзиши усулҳои ICP-MS , корҳои амалии лабораторӣ оид ба муайян кардани микроэлементҳо дар об.
3-ноябрии соли равон ба префектураи Акита Айяка Юҷии моро самимона пешвоз гирифта, дар хобгоҳи байналмиллалӣ префектураи Акита ҷойгир кард.
05 ноябр Профессор Даизо Ишияма усули омода намудани Элуент барои катион дар анализатори иони хроматографро омӯзонид.
06 ноябр омода намудани элуент барои анион дар иони хроматографро омузонид.
Хроматографияи мубодилаи ион имкон медиҳад, ки молекулаҳо дар асоси таъсири мутақобилаи ионӣ ҷудо карда шаванд. Дар марҳилаи статсионарӣ гурӯҳҳои функсионалии заряднок мавҷуд аст, ки бо молекулаҳои иононидашудаи заряди муқобили таҳлилшаванда ҳамкорӣ мекунанд. Ин варианти хроматография ба ду намуд тақсим мешавад - хроматографияи мубодилаи ионҳои катионӣ ва анионӣ:
- хроматографияи мубодилаи ионҳои катионӣ катионҳои мусбат заряднокро нигоҳ медорад, зеро дар фазаи статсионарӣ гурӯҳҳои функсионалии манфии заряднок, масалан, фосфат (PO43 - );
- хроматографияи мубодилаи анионҳо анионҳои заряди манфиро нигоҳ медорад, зеро фазаи статсионарӣ гурӯҳҳои функсионалии мусбат заряднок дорад, масалан, +N(R)4.
07-ноябр омода намудани маҳлули стандат барои иони хроматограф баъди тайёр кардани маҳлулҳои стандартӣ ва намунаҳои озмоиш барои муайян кардани катионҳо дар таркиби обҳои озмудашуда таҳлил гузаронда шуд. Баъдан, маълумоти бадастомада дар барномаи EXCEL коркард карда шуд , то натиҷаи ниҳоии маълумот оид ба катионҳо ба даст оварда шавад.
Баъди тайёр кардани маҳлулҳои стандартӣ ва намунаҳои озмоиш барои муайян кардани анионҳо дар таркиби обхои озмудашуда тахлил гузаронида шуд. Баъдан, маълумотҳои гирифташуда дар барномаи EXCEL коркард карда шуданд , то натиҷаи ниҳоии маълумот оид ба анионҳо ба даст оварда шаванд.
8 - ноябр тадқиқоти саҳрои обҳои зеризаминӣ бо профессор Ишима Даизо дар якчанд минтақаҳои Акитаи Ҷопон аз ҷумла (Янаги Шимизу, Куме Шимизу Хатачия Шимизу, Ҳомон Шимизу, Фудзи Шимизу, Камия Сукунамаму, Шимизу, Ҷокай Шимизу, Камиза Шимизу, Нитеко ва ғайра) намунаҳои обҳои зеризаминиро ҷамъовари намудем барои санҷиши таркиби химиявӣ дар ион хроматограф ва ICP-MS.
11 - 13 ноябр омода намудани намунаи обҳои зеризаминӣ дар иони хроматограф барои муайян намудани катион ва аниони оби зеризаминӣ.
14 - 15 ноябр эҷоди хатҳои калибрченкунӣ ва ҳисоб кардани консентратҳо бо истифода аз EXCEL.
18-19 ноябр омода намудани элуентҳо ва маҳлулҳои стандарти барои хатти калибрченкунӣ (маротибаи дуюм).
21-22 ноябр Омӯзиши тарзи тоза кардани таҷҳизоти лабараторӣ зарфҳои шишагӣ монанди стаконҳо барои ICP-MS.
27-28 ноябр ман дар конфронси байналмилалӣ дар Донишгоҳи Кюсю дар Фукуокаи Ҷопон бо забони англисӣ презентатсия кардам. Ин барои ман бори аввал буд, ки тадқиқоти худро дар хориҷа бо забони англисӣ муаррифӣ мекардам. Ман хеле ҳайяҷони будам. Бо вуҷуди ин, ман фикр мекунам, ки ин таҷрибаи хуб буд.
03 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Донишгоҳи Акитаи Ҷопон аз озмоишгоҳи санҷиши таҳлили сифати об боздид намуданд.
Дар рафти боздид ман намунаи оби зеризаминие, ки соли гузашта ҷамъовари карда будем намуна барои иони хроматограф барои санҷиши катион ва анион омода намудам. Ва инчунин презентатсия омода намуда дар бораи фаъолияти худ дар рафти лоиҳаи сатрепс дар назди президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар Донишгоҳи Акитаи Ҷопон иттилоъ додам, ки дар Озмоишгоҳи мазкур тадбирҳои санитарию техникӣ барои нест кардани ангезандаи бемориҳои сироятии об андешида мешаванд. Пас аз таҳлили пурраи таркиби об сифати он муайян гардида, ҳамзамон тавассути моддахои химиявӣ (мас., хлор, озон, йод, ионхои нуқра) ё усулхои физикӣ (ҷушонидан, тавассути афканишоти ултрабунафш, ултрасадо, гамма-афканишот) безарар гардонида мешаванд.
Озмоишгоҳи мазкур дар пояи Донишгоҳи Акитаи Ҷопон фаъолият намуда, дар он муҳақиқони ҷавон ва магистрантону докторантони PhD ба пешбурди корҳои илмию таҳқиқотӣ машғул мебошанд. Ҳамзамон дар ин озмоишгоҳ муҳақиқони ҷавон аз Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон барои таҷрибаомӯзӣ ҷалб гардида, донишҳои муосири худро сайқал дода истодаанд.
Зимни боздид аз озмоишгоҳ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо муҳақиқони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон суҳбат ороста, зикр дошт, ки дастгири пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба ҷавонон бештар зоҳир мегардад. Аз ин рӯ, муҳақиқони ҷавонро зарур меояд, ки донишҳои худро муккамал созанд.
13-15 декабр профессор ДаизоИшияма як сафари саҳроӣ ба канализатсияи иншооти бо номи " Радбоу Север Холл " дар Токио Нерӯгоҳи тозакунии канализатсияи Токио гузаронд. Дар Корхонаи тозакунии обҳои префектураи Токио кормандони ширкат дар бораи коркард ва безараргардонии оби партов аз системаи обтаъминкунии префектураи Токио муаррифӣ карданд.
Баъдан ба мо лабораторияи химиявию биологӣ, иншооти тозакунии бисёрзинагӣ ва ҷои гипохлоризатсияро дар монитор нишон доданд . Сипас ман бо профессор Ишияма Дайзо дар Токио омӯзиш гузаронидам. Ман тозакунии оби канализатсияи иншооти канализатсияро бо номи " Радбоу Север Холл " дар Токио мушоҳида кардам. Дар ин ҷо бактерияҳо барои тоза кардани партовҳои канализатсия истифода мешаванд, ки баъдан ба уқёнус рехта мешаванд. Илова бар ин, ман дар ин ҷо як таҷриба гузаронидам, то ба кӯдакон дар фаҳмидани аҳамияти нигоҳ доштани сифати хуби об кӯмак расонад. Дар ин расм таҷриба нишон дода шудааст. Мехоҳам ин таҷрибаро дар таълими экологӣ барои кӯдакон ва мардуми оддии Тоҷикистон татбиқ кунам.
Баъдан аз музеи Даиго Фукурую Меру Озмоиши бомбаи водородиро Штатхои Муттахидаи Америка дар чазирахои Маршалл дар укьёнуси Чануби Ором соли 1954 гузаронданд дидан намудем. Ин абрхо абрхои сунъй мебошанд, ки аз заррачахои хеле радиоактивй иборатанд. Қувваи сафед зарраҳо мебошанд.
Дар вакти озмоиши бомбаи водородй 23 нафар мохигирони Япония бо киштии мохигирй дар наздикии махалли озмоиш буданд. Заррачахои радиоактивии баланд пусти мохигиронро пушонда буданд.
Сайёдҳо аз зарраҳои радиоактивии шадид сӯхта ва осеби радиатсионӣ диданд. Як моҳигир баъди шаш моҳи ин ҳодиса фавтид. Дигар сайёҳон солҳои зиёд аз таъсири радиатсионӣ зарар диданд. Дар ин сафар ман таъсири радиатсияи уран ва дигар маводҳоро ба организми инсон фаҳмидам.
Консентратсияи уран дар обҳои зеризаминии Душанбе паст аст. Шиддати радиатсия аз он уран шояд заиф бошад.
Аз ин рӯ, таъсири саломатӣ он қадар ҷиддӣ нест.
Дар оянда, агар мо обҳои зеризаминии дорои консентратсияи баланди уранро пайдо кунем, мо бояд аз он огоҳ шавем.
Ходими хурди илмӣ МРИИ ва ТН АМИТ Наҷмудинова Ф.И.
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
