Дар суханронии худ Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати Рӯзи дониш санаи 1 сентябри соли 2024 дар бораи қонунҳои миллӣ иброз намуданд, ки: “Мо бояд бар зидди таҳдиду хатарҳои муосир – терроризму экстремизм, радикализм ва хурофоту таассуби динӣ, қочоқи маводи мухаддир, ҷиноятҳои киберӣ ва дигар ҷиноятҳои муташаккили фаромиллӣ, инчунин, ифротишавии ҷомеа мубориза барем. Маҳз ба ҳамин хотир мо се қонуни миллӣ – “Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон", “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд ва “Тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон”-ро қабул кардем, ки мардумамонро аз хавфу хатарҳои замони муосир эмин нигоҳ дорем, то онҳо дигарбора ба доми фиреби хоинони Ватану миллат гирифтор нашаванд. Бинобар ин, метавон гуфт, ки қонунҳои зикршуда на фақат ҷанбаи иҷтимоиву иқтисодӣ, балки аҳаммияти сиёсиву амниятӣ низ доранд. Зеро онҳо, пеш аз ҳама, ба ҳимояи манфиатҳои мардум равона гардида, василаи муҳимми таъмин намудани амнияти давлат ва оромии ҷомеа мебошанд”.

Дарвоқеъ, қабули Қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” аз 8 июни соли 2007, №272, “Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд” аз 2 августа соли 2011, № 762 ва “Дар бораи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон” аз 24 декабри соли 2022, № 1920 бо тақозои рушди ҷомеа буда, анъана ва ҷашну маросимро танзим намуда, ба ҳифзи арзишҳои асили фарҳанги миллӣ ва эҳтиром ба суннатҳои мардумӣ барои баланд бардоштани сатҳи иҷтимоию иқтисодии ҳаёти шаҳрвандони Ҷумҳурии Тоҷикистон, пурзӯр намудани масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд дар руҳияи инсондӯстӣ, ифтихори ватандорӣ, эҳтироми арзишҳои миллӣ, умумибашарӣ ва фарҳангӣ, инчунин ҳифзи ҳуқуқу манфиатҳои фарзанд, ҳадаф, принсипҳо ва самтҳои тарбияи ватандӯстӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, асосҳои ҳуқуқӣ ва ташкилии онро муқаррар намуда, ба муносибатҳои вобаста ба ташкили заминаҳои ҳуқуқӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ, ташкилӣ, таъмин ва танзими фаъолият дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон равона гардидаанд.

Бо назардошти ба нафъи ҷомеа мутобиқ намудани меъёрҳои қонун, бартараф намудани нуқсонҳои ҷойдошта ва устувор намудани масъулияти субъектони муносибатҳои ҳуқуқӣ ду қонуни миллӣ дар таҳрири нав қабул карда шуд. Аз ҷумла Қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи танзими ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” аз 19 июни соли 2024, № 499 ва “Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак” аз 20 июни соли 2024, № 2049.

Мақсади Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи танзими ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон” аз ҳимояи манфиатҳои иҷтимоии мардуми Тоҷикистон, мусоидат барои паст кардани сатҳи камбизоатӣ ва гирифтани пеши роҳи хароҷоти зиёдатӣ, ки ба манфиатҳои иқтисодӣ ва фазои маънавии ҳаёти шаҳрвандон зарари ҷиддӣ ворид менамоянд иборат буда, онњо барои таъмини ҳуқуқу озодиҳои шаҳрвандон ва тартиботи ҷамъиятӣ равона карда шудаанд. Қонуни мазкур аз 6 боб ва 22 модда иборат буда, фарогири муқаррароти умумӣ, салоҳият ва ваколатҳои мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот оид ба танзими ҷашну маросим, танзими ҷашну маросим, тартиби хизматрасонӣ дар ҷашну маросим, уҳдадории шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ, инчунин ҷалби аҳли ҷомеа ҳангоми гузарондани ҷашну маросим ва муқаррароти хотимавӣ мебошад. Қонуни мазкур нисбат ба мақомоти давлатӣ, мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, иттиҳодияҳои ҷамъиятӣ ва динӣ, корхона, муассиса ва ташкилотҳои дигар, сарфи назар аз тобеияти идоравӣ ва шакли моликият, ҳамчунин ба шахсони воқеӣ, новобаста ба вазъи иҷтимоию иқтисодии онҳо татбиқ мегардад. Намояндагони миллату халқият ва дину мазҳабҳои дигар ҷашну маросими худро дар асоси расму оинҳои худ метавонанд гузаронанд. Онҳо ҷашну маросими дар Қонун пешбинишударо бо риояи муқаррароти Қонун мегузаронанд. Дар моддаи 1 Қонуни 2 мафҳумҳое истифода мешавад, ки дарки онњо дониши ҳуқуқии ҷомеаро боло мебарад, амсоли маросим — маҷмуи амалҳои рамзӣ ва анъанавӣ, ки муносибати шахс ва гурӯҳҳои иҷтимоиро ба падидаҳои муҳимми ҳаёти фарҳангии ҷомеа ифода менамояд; ҷашн — таҷлили рўйдодҳо ва ё санаҳои таърихию фарҳангӣ, ҷамъиятӣ, касбӣ ва оилавӣ. Дар боби 3 Қонун муқаррароти махсус оид ба баргузор намудани ҷашнҳои расмӣ, зодрӯз, хатнасур ва маросими дигари вобаста ба таваллуди кӯдак, тӯйи домодию арӯсӣ, маросими ҳаҷ ва умра, маросими дафну азодорӣ дарҷ карда шудаанд.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар вохӯрӣ бо сокинони деҳоти Ворухи шаҳри Исфара санаи 9 апрели соли 2021 оид ба риояи қатъии қонун зикр намуда буданд, ки: “Мувофиқи изҳороти созмонҳои байналмилалӣ, аллакай, аҳолии бист кишвари сайёра аз болоравии нархҳо ва камчинии маводи ғизоӣ ба гуруснагӣ ва фақру қашшоқӣ гирифтор шудаанд. Дар чунин шароит мо бояд аз тамоми имкониятҳо, аз ҷумла аз заминҳои наздиҳавлигӣ ва президентӣ самаранок истифода бурда, ҳарчи бештар маҳсулот истеҳсол кунем, дар ҳар як оила захираи озуқавориро таъмин намоем ва нагузорем, ки халқамон аз лиҳози таъминот бо маводи ғизоӣ танқисиву муҳтоҷӣ кашад. Бо дарназардошти вазъи зикршуда тамоми мардуми кишвар ва ҳар як оила бояд талаботи Қонуни миллӣ “Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим”–ро қатъӣ риоя намоянд ва ҳангоми баргузории маъракаву тӯйҳо ба зоҳирпарастиву зиёдаравӣ ва исрофкорӣ, махсусан, исрофи маводи ғизоӣ роҳ надиҳанд”.

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак» аз 20 июни соли 2024, № 2049 муносибатҳоро оид ба масъулият дар таълиму тарбияи кӯдак бо мақсади таълиму тарбияи кӯдак дар руҳияи инсондӯстӣ, ифтихори ватандорӣ, эҳтиром ба арзишҳои миллӣ, умумибашарӣ ва фарҳангӣ танзим намуда, ба ҳифзи ҳуқуқу манфиатҳои кӯдак равона гардидааст. Қонуни мазкур аз 7 боб ва 25 модда иборат буда, дарбаргирандаи муқаррароти умумӣ, мақомоти ҳокимияти давлатӣ ва мақомоти худидоракунии шаҳрак ва деҳот, салоҳият ва ваколати онҳо дар самти масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак, комиссияҳои ҷамъиятӣ дар самти масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак, ҳуқуқ ва уҳдадориҳои падару модар ва шахсони онҳоро ивазкунанда дар таълиму тарбияи кӯдак, ҳуқуқу уҳдадориҳои муассисаи таълимӣ ва омӯзгор, пешгирии ҳуқуқвайронкуниҳо дар самти таълиму тарбияи кӯдак, муқаррароти хотимавӣ мебошад. Дар моддаи 1 Қонун 7 мафҳумҳо истифода мешаванд, ба монанди вақти шабона — аз 1 апрел то 30 сентябр — аз соати 22:00 то соати 06:00 ва аз 1 октябр то 31 март — аз соати 20:00 то соати 06:00; кӯдак — шахсе, ки ба синни ҳаждаҳ нарасидааст; марказҳои дилхушӣ — клубҳои шабона, дискоклубҳо, толорҳои букмекерӣ ва марказҳои бозиҳои бурднок; масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак — уҳдадории шахсони воқеӣ ва ҳуқуқӣ дар раванди таълиму тарбияи кӯдак; тарбия — раванди ҳадафмандонаи ба воя расондани кӯдак аз ҷониби падару модар (шахсони онҳоро ивазкунанда), муассисаи таълимӣ, ҷомеа ва ба зиндагии мустақилона омода намудани ӯ; таълим — фаъолияти муштараки падару модар (шахсони онҳоро ивазкунанда), омӯзгор ва муассисаи таълимӣ барои инкишофи кӯдак, донишомӯзӣ, такмили истеъдод, маҳорат, малака ва қобилияти фикрию ҷисмонии ӯ; шахсоне, ки падару модарро иваз мекунанд — васӣ, парастор, шахсоне, ки дар асоси шартнома кӯдакро тарбия мекунанд, намояндагони дигари қонунии онҳо, инчунин шахсони воқеӣ ва ҳуқуқии дигаре, ки кӯдак воқеан таҳти таълиму тарбияи онҳо қарор дорад.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар паёми шодбошӣ ба муносибати Рӯзи модар санаи 7 марти соли 2024 нақши модарону занонро дар иҷрои қонун афзал дониста, такид намуда буданд, ки: “Иҷрои талаботи Қонун «Дар бораи масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд», дар рӯҳияи илму донишомӯзӣ, азхудкунии касбу ҳунар, ахлоқу одоби ҳамида ва эҳтироми калонсолон тарбия кардани фарзандон, инчунин, ба ҳаёти мустақилона омода намудани онҳо низ асосан ба зиммаи модарону занон қарор дорад. Албатта, дар ин масъалаҳо мардон, яъне падарон низ масъулияти зиёд доранд. Лекин дили фарзанд ва нияту нақшаи ӯро аз ҳама беҳтар модари мушфиқу меҳрубон мефаҳмад ва ҳис мекунад”.

Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон” аз 16 декабри соли 2022, № 332 ҳадаф, принсипҳо ва самтҳои тарбияи ватандӯстӣ дар Ҷумҳурии Тоҷикистон, асосҳои ҳуқуқӣ ва ташкилии онро муқаррар карда, муносибатҳои вобаста ба ташкили заминаҳои ҳуқуқӣ, иҷтимоӣ, иқтисодӣ, ташкилӣ, таъмин ва танзими фаъолиятро дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон муайян менамояд. Қонуни мазкур аз 5 боб ва 21 модда иборат буда, фарогири муқаррароти умумӣ, сиёсати давлатӣ дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон, таъмини фаъолият дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон, ва муқаррароти хотимавӣ мебошад. Дар моддаи 1 Қонун 11 мафҳумҳо истифода мешаванд: Ватан - Тоҷикистон, кишвари азизу маҳбуб барои шахс, ҷомеаи иҷтимоӣ ё миллии одамон, ки онҳо мансубияташонро ба он ҳамчун шароити зарурии некуаҳволии худ медонанд; ватандӯстӣ - муҳаббати шахс ба Ватан, сарзамин ва халқ, ҳифз намудан аз душман ва ба манфиати онҳо содиқона хизмат кардан; дастгирии давлатии субъектҳои тарбияи ватандӯстӣ - маҷмуи чораҳои ташкилии таълимӣ, иттилоотӣ, молиявӣ, иқтисодӣ, ҳуқуқӣ ва чораҳои дигари аз тарафи мақомоти давлатӣ қабул ва амалишаванда, ки ба муҳайё намудани шароити мусоид барои кори ватандӯстӣ нигаронда шудаанд; мақоми ваколатдори давлатӣ дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон - мақоми иҷроияи марказии ҳокимияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки сиёсати давлатиро дар соҳаи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон амалӣ менамояд; низоми тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон – маҷмуи субъектҳои тарбияи ватандӯстӣ, заминаи меъёрӣ-ҳуқуқӣ, маънавӣ-ахлоқии фаъолияти таълимӣ ва оммавию тарбиявӣ, инчунин маҷмуи тадбирҳо ҷиҳати ташаккули тафаккур ва ҳисси ватандӯстии шаҳрвандон; тарбия - падидаи иҷтимоӣ, фарҳангӣ, психологӣ ва педагогӣ, ки ҳамчун фаъолияти махсуси мақсадноки инсон барои рушди шахс ва ворид шудани ӯ ба ҷараёни зиндагии воқеӣ ва бунёди ҳаёти маданӣ равона гашта, барои танзими ҳаёти инсон ва пешрафти ҷомеа хизмат менамояд; тарбияи ватандӯстӣ - фаъолияти мураттаб ва мақсадноки мақомоти ҳокимияти давлатӣ, худидоракунии шаҳрак ва деҳот, ташкилотҳои (иттиҳодияҳои) ҷамъиятӣ, оила ва шаҳрвандон, ки барои ташаккули дарки баланди ватандӯстӣ дар тафаккури шаҳрвандон, ҳисси садоқат ба Ватан, омода будан ба адои қарзи шаҳрвандию уҳдадориҳои конститутсионӣ барои ҳимояи манфиатҳои Ватан нигаронда шудааст; тарбияи маънавӣ-ахлоқӣ - маҷмуи тадбирҳое, ки барои аз ҷониби шахс дарк намудани арзишҳои олӣ, ормонҳо, ҳадафҳо, раванд ва падидаҳои муҳими иҷтимоӣ дар ҳаёти воқеӣ, қобилияти ба роҳбарӣ гирифтани онҳо ҳамчун принсипҳои муайянкунанда ва мавқеъ дар фаъолияти амалию рафтор, ки ба хизмати сазовор ба Ватан равон карда шудааст; тарбияи шаҳрвандӣ-ватандӯстӣ - маҷмуи тадбирҳое, ки баҳри дар тафаккури шаҳрвандон тарбия намудани дарки зарурати бошууронаи хизмати фидокоронаю беғаразона ба Ватан зимни иҷрои вазифаҳои хизматӣ, меҳнатӣ ва ҷамъиятӣ, муҳаббат ба кишвари маҳбуб, ташаккули фарҳанги ҳуқуқӣ, риояи қонун, ахлоқи ҳамида, фарҳанги умумӣ, мавқеи амиқи шаҳрвандӣ, омодагии доимӣ барои адои қарзи конститутсионӣ ва уҳдадориҳои шаҳрвандӣ, ифтихор аз дастовард ва анъанаҳои ниёгон равон карда шудааст; тарбияи ҳарбию ватандӯстӣ - маҷмуи тадбирҳо, ки баҳри дар тафаккури шаҳрвандон ташаккул додани дарки бошууронаи ҳимояи Ватан, омодагӣ ба хизмати ҳарбӣ, тарбияи ҳисси ифтихор аз мансубият ба халқи худ, дастовардҳои он ва Қувваҳои мусаллаҳи кишвар, эҳтиром ба таърихи меҳан, хизмати ҳарбӣ, либоси низомӣ, ташаккули ҳисси ҳифзу ғанигардонии анъанаҳои пуршарафи ҳарбии ниёгон, абадигардонии хотираи муборизони дар роҳи ҳифзи Ватан ҳалокшуда нигаронда шудааст; ҳисси шаҳрвандӣ - ҷонибдории шахс аз манфиати давлат ва ҷомеа, низоми муносибат, рафтор ва фаъолияти ба он мувофиқ дар шароити давлат.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар мулоқот бо фаъолон, намояндагони ҷомеа ва ходимони дини кишвар санаи 9 марти соли 2024 нақши муҳими қонунҳои миллиро дар ҳимояи ҳуқуқҳои инсон иброз намуда, такид намуда буданд, ки: “Тоҷикистон аз рӯзҳои аввали соҳибистиқлолӣ ба ҳуқуқу озодиҳои инсон ва шаҳрванд ҳамчун арзиши олӣ муносибат намуда, барои амалӣ гардонидани онҳо усулу воситаҳои заруриро дар сохтори давлатӣ ташаккул дод. Таъсиси Кумитаи дин, танзими анъана ва ҷашну маросим дар назди Ҳукумат, Муассисаи давлатии Маркази исломшиносӣ дар назди Президенти мамлакат, Донишкадаи исломии Тоҷикистон ба номи Имоми Аъзам, қабули қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон «Дар бораи танзими анъана ва ҷашну маросим», «Дар бораи озодии виҷдон ва иттиҳодияҳои динӣ», «Масъулияти падару модар дар таълиму тарбияи фарзанд», бақайдгирии 4 ҳазор иттиҳодияи динӣ, яъне масҷидҳо ва ташкили сафари дастҷамъонаи шаҳрвандон ба ҳаҷ ва умра аз ҷумлаи иқдомоти дар ин самт амалигардида мебошанд”.

Баъд аз таҳлил бояд иброз намуд, ки қонунҳои миллӣ дастовардҳои беназири замони истиқлол мебошанд ва ҳар як шаҳрванди кишвар бояд дар заминаи муқаррароти онҳо фаъолияти худро ба роҳ монад. Дар соли 2024 - Соли маърифати ҳуқуқӣ вазифаи ҳар як шаҳрванди Тоҷикистон аст, ки бо муқаррароти Конститутсияи Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қонунҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи танзими ҷашну маросим дар Ҷумҳурии Тоҷикистон”, “Дар бораи масъулият барои таълиму тарбияи кӯдак” ва Қонуни Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи тарбияи ватандӯстии шаҳрвандон” пурра шинос шавад ва онҳоро дар зиндагии ҳаррӯза ҳамчун талаботи меъёрию ҳуқуқӣ риоя намояд.

Хуш ба ҳоли миллате дорад низоми зиндагӣ,

Тавбаи ҳар иллате дорад низоми зиндагӣ.

Аз ҳуқуқи волидону аз мароми поки мо,

Дар дили масъули қонун саргаҳи афлоки мо.

Волидонро мекунад қонуни мо арши вафо,

Осмонро мекунад афзуни мо арши сафо.

Ин ки танзиме зи расми зиндагӣ дорем мо,

Оре, оре, ҳастиро тобандагӣ дорем мо.

Тарбият, танзиму ҳикмат асли қонун асту бас,

Партави некон бигирӣ, васли қонун асту бас.

Дӯстдории Ватан дар пояҳои назми мо,

Сарфарозии Ватан дар ғояҳои азми мо.

Раҳнамои насли мо қонуну амри волидон,

Раҳкушои асли мо қонуну амри ормон.

Дониёро, бош фарзанди диёри орзу,

Сарзамини хешро бинмо баёзи обрӯ.

Сангинзод Дониёр Шомаҳмад,

доктори илмҳои ҳуқуқшиносӣ, профессор

10-уми сентябри соли равон бахшида ба 33-солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар Маркази таълимӣ ва омӯзишии Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии Академия миллии илмҳои Тоҷикистон маҷлиси тантанавӣ бахшида ба ҷашни Истиқлолияти давлатӣ баргузор гардид. Дар маҷлиси тантанавӣ кормандони дастгоҳи марказӣ ва Филилҳои Агентӣ дар вилоятҳои Суғд, Хатлон ва ВМКБ ба таври маҷозӣ иштирок намуданд.

Дар ҷаласа директори Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ, Илҳом Мирсаидзода тамоми кормандони Агентиро бо ин ҷашни муқаддаси давлатӣ табрику таҳният гуфта, иброз доштанд, ки Рӯзи Истиқлолияти давлатӣ барои мардуми соҳибфарҳанги тоҷик ҷашни муҳиму фархунда ва тақдирсоз ба шумор меравад, ки ҳамасола дар саросари Ватани азизамон бо шукуҳу шаҳомати хосса таҷлил мешавад.

Дар идомаи суханронӣ, Илҳом Мирсаидзода-директори Агентӣ таъкид намуд, ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз зумраи шахсиятҳое мебошанд, ки дар ташаккул ва таҳаввули таърихи миллати сарафрози тоҷик, ҳастии имрӯзу фардои дурахшони Тоҷикистон, давлатдорӣ ва ҳуқуқи муосири ҷумҳурии соҳибихтиёрамон, эҳёи падидаҳои неку писандида ва арзишҳои волои фарҳангии ниёгонамон хизматҳои бузург намуданд.

Зикр гардид, ки бо шарофати Истиқлоли давлатӣ обру ва нуфузи Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳамчун давлати мустақил ва ташаббускор дар ҳалли масъалаҳои глобалӣ дар арсаи ҷаҳонӣ шинохта шудааст.

Хусусан, ташаббус ва пешниҳодоти муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон доир ба масъалаҳои мубрами умумибашарӣ, махсусан обу иқлим аз ҷониби СММ ва дигар ташкилотҳои байналмилалӣ ҳамовозии амиқ пайдо намуданд ва қатъномаҳо қабул гардид.

Дар фароварди маҷлис аз ҷавонон даъват ба амал оварда шуд, ки ба қадри ин неъмати бебаҳо-Истиқлолияти давлатӣ бирасанд, ҳар як ваҷаб хоки ин сарзаминро азизу муқаддас ва онро ҳифз намоянд, фирефтаи гуррӯҳои ифроти нашаванд ва вақти қимати хешро пайи илмомӯзӣ сарфа намуда, дар татбиқи сисати давлатӣ саҳмгузор бошанд.

9 сентябр Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар шаҳри Хуҷанди вилояти Суғд дар тантанаи идона ба ифтихори 33-юмин солгарди Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон иштирок ва суханронӣ намуданд.

Нахуст, Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон кулли мардуми шарифи Тоҷикистон, аз ҷумла сокинони сарбаланди вилояти бостонии Суғдро ба ифтихори ҷашни муқаддасу бузурги миллӣ - Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон самимона табрик гуфтанд.

Дар Кохи фарҳанги шаҳри Панҷакент бахшида ба 33-юмин солгарди истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон маҷлиси тантанавӣ баргузор шуд.

Ҳозирин ва сокинони шаҳрро намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Президенти Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурӣ Қобилҷон Хушвахтзода аз номи Ҳукумати мамлакат ба ифтихори 33- солагии истиқлоли давлатӣ шодбош гуфта, намояндаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Суғд, раиси иттифоқҳои касабаи вилоят Шарифулло Абдуллозода паёми табрикии муовини аввали раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, раиси вилояти Суғд, муҳтарам Раҷаббой Аҳмадзодаро ироа намуд ва раиси шаҳр Абдухолиқ Холиқзода дар бораи дастовардҳо ва дигаргуниҳои азиме, ки дар даврони истиқлол дар шаҳр ба вуқӯъ пайвастанд, сухан кард.

Таъкид шуд, ки истиқлоли давлатӣ барои мардуми кишвари мо гиромитарину боарзиштарин рӯйдоди таърихӣ буда, имконият фароҳам овард, ки бо роҳнамоии Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон тақдири кишвару миллатро ба даст гирифта, масири зиндагии худро муайян намоем, тоҷиконро чун миллати тамаддунофар, дорои фарҳанги воло муаррифӣ намуда, бо ташаббусу иқдомоти наҷиб ҷиҳати ҳалли масоили умумибашарӣ обрӯву эътибори давлату миллати худро боло барем.

Бунёди нақбҳои Истиқлол, Шаҳристон, шоҳроҳи Душанбе-Чанок ва шохаи он Айнӣ-Панҷакент то ба сарҳади Ӯзбекистон, кашидани хати баландшиддати Ҷануб- Шимол ва Айнӣ- Панҷакент, сохтмони пойгоҳи муқтадири барқӣ, ифтитоҳи корхонаи азими истихроҷу коркарди маъдани тилло ва мис аз дастовардҳои бузурги замони истиқлол аст, ки бо ибтикори Пешвои муаззами миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон амалӣ шуда, дар ҳаёти сиёсӣ, иқтисодию иҷтимоии на фақат Панҷакент, балки водии Зарафшон тағйироти куллӣ ба миён овард.

Сокинони шукргузору меҳнатқарини шаҳр ин ҷашни бузургро бо дастовезҳои арзанда, мавриди истифода қарор додани иншооти таъиноти гуногун таҷлил намуда, барои идомаи раванди созандагию бунёдкорӣ ба истиқболи 35-умин солгарди истиқлоли давлатии Тоҷикистон заҳмат мекашанд.

Дар фарҷоми ҷаласаи тантанавӣ ба ҳозирин барномаи ҷолиби ҳунарӣ, ки аз суруду рақсҳои тараннумгари озодиву истиқлол, ваҳдату якдилӣ ва сулҳу суботи ҷомеа буданд, пешкаш карда шуд.

Имрӯз (07.09.2024) дар арафаи таҷлили 30- солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар шаҳри Панҷакенти вилояти Суғд бо иштироки намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо намояндагону фаъолони ноҳия вохурии судманд баргузор гардид.

Дар вохурӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт тамоми аҳли нишастро ба муносибати ҷашни 33- солагии Истиқлолияти давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон таҳният гуфта, таъкид доштанд, ки Истиқлол нодиртарин падидаи таърихӣ дар ҳаёти миллату халқиятҳо маҳсуб ёфта, кафолат медиҳад, ки тамоми орзуву ормонҳо амалӣ гарданд. Ҳама халқу миллатҳо аз ибтидо то имрӯз баҳри ба даст овардани истиқлол талош намудаистодаанд.

Гуфта шуд оне ки истиқлол дорад, дар пайи таҳкимаш асту, оне ки аз ин падидаи нодир маҳрум мебошад, баҳри ноил гардидан талош менамояд. Сабаби аксари моҷароҳои сиёсие, ки дар таърихи инсоният ба амал омадаанд маҳз талошҳо баҳри ба даст овардан ва ё ҳифзи истиқлоли миллӣ буданд ва ҳастан

Имрӯз дар мақомоти иҷроияи маҳаллии ҳокимияти давлатии шаҳри Панҷакент маросими супоридани мукофотҳои давлатӣ, ифтихорномаҳо ба як зумра фаъолони соҳаҳои гуногун баргузор шуд.

Бо иштироки намояндаи Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Президенти Академияи миллии илмҳои Ҷумҳурӣ Қобилҷон Хушвақтзода, намояндаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Суғд, раиси иттифоқҳои касабаи вилоят Шарифулло Абдуллозода ва раиси шаҳр Абдухолиқ Холиқзода ба роҳбари шабакаҳои муассисаҳои кӯмаки аввалияи тиббию санитарии шаҳр Насим Бобоев, саргеологи гурӯҳи геологии экспедитсияи иктишофи геологии Моғиён Ориф Рофиев, директори муассисаи давлатии Колеҷи тиббии шаҳр Маҳмадмурод Сафаров, ноиби ректори Донишкадаи омӯзгории Тоҷикистон дар шаҳри Панҷакент Фотима Сироҷзода, муовини раиси шаҳр Эркинҷон Хушвақтзода ва табиби беморхонаи марказии шаҳр Муртазо Ҷӯразода, ки бо фармони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон аз 14 августи соли 2024 барои саҳми арзанда дар рушди илму фарҳанг, ҳифзи саломатии аҳолӣ, фаъолияти самаранок дар хидмати давлатӣ ва дигар соҳаҳо ба ифтихори 33-юмин солгарди истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо медали “Хизмати шоиста” мукофотонида шудаанд, ин мукофотҳои давлатӣ супорида шуданд.

Ҳамчунин як гурӯҳ пешқадамони соҳаҳои гуногуни шаҳр бо ифтихорномаи мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии вилояти Суғд ва шаҳри Панҷакент сарфароз гардонида шуданд.

Доир ба Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон, ки ҳамакнун тўли 33 аст, бо ба даст омадани он Тоҷикистони азиз ҳамчун давлати мустақил, соҳибихтиёр дар арсаи байналмилалӣ шинохта гардида, ҳадафҳои созандаи худро, ки на танҳо барои миллати тоҷик, балки барои тамоми мардуми сайёра фоидаовар аст, амалӣ менамояд, метавон садҳо китоб навишт. Зеро ҳарчи тоҷик имрўз дорад аз баракати Истиқлолият аст. Яке аз муҳимтарин дастоварди Истиқлолият баланд гардидани ҳуввияти миллии мардуми мо, ки барои як миллати ободу сарҷамъ будани тоҷик бисёр зарур буду ҳаст. Истиқлолияти давлат барои ҳувияти худро сайқал додан ва ҳифз намудани мардуми тоҷик шароиту фазои созгор ба миён овард. Имконият шуд, ки миллати тамаддунофари тоҷик баъд аз нооромию парокандагиҳои зиёд рў ба фарҳангу худшиносии миллӣ биёрад, таърихи гузаштаи худро дар фазои соҳибихтиёрӣ биёмўзад. Пешвои муаззами миллат дар ин маврид хеле олӣ баён намудаанд: “Омӯхтани таърих танқо ба хотири донистани гузашта нест, балки он дурнамоест, ки роқи ояндаи миллат ва пешомадқои давлатиро равшан намуда, барои худогоқии миллӣ, вақдату ягонагӣ ва рушди тафаккури таърихии наслқои оянда хизмат мекунад”. Аз ин ҷост, ки Истиқлолияти давлатӣ пеш аз ҳама барои аз ҳама чизи муҳим дар ҳаёти мамлакат ташаккули худогоҳии миллӣ, шароит фароҳам овард. Масъалаи ҳувият дар давлатдорӣ ва ҳифзи он нақши калиди дорад. Хусусияти равонии инсон, ҳар як шаҳрванд барои муттаҳидӣ, ҳамватанӣ як марому як ҳадаф доштан, рўҳи як миллат будан бисёр муҳим аст, ки ҳувияти миллӣ ҳамаи ин хусусиятро дорад. Барои дарки масъала,хуб сарфаҳм рафтан ба мазмун ва муҳтавои калимаи «ҳувият», ки дар донишномаҳо дарҷ гардидааст,шояд басанда аст:«Ҳувият - хусусияти равонии инсон аст, ки он тасаввуроти мутамаркази шахсро оиди мутааллиқ будани вай ба гурӯҳҳои мухталифи иҷтимоӣ нишон дода, дар баробари умумияти забонӣ, касбӣ, мазқабию нажодӣ, сиёсию фарқангӣ доштан, он, инчунин, ташаккули умумияти этникии худогоқеро, ки дар фазои ягонаи иқтисодӣ майли қамдавлатӣ, қамватанӣ, якпорчагӣ ва фаъолияти иҷтимоии дастҷамъона намуданро бақри ба даст овардани неъматқои моддӣ ва некуақволии мардуми кишвар азму субот доранд, зоқир месозанд». Ҳамин ҳувиятро Истиқлолияти деринтизору бо заҳматҳои зиёд ба дастовардаи миллати тоҷик ташаккул медиҳад. Он хиради азалие, ки мардуми соҳибтамаддуни тоҷик дошт, дар даврони соҳибистиқлолӣ дар натиҷаи иқдомҳои неки Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори дигар соҳиб гардид. Миллати тоҷик ба мушкилотҳое, ки дучор гардид дар гузашта, ҳамаи онро бо қувваю тавонии худ бартараф намуд, ҳамеша соҳиби тақдири худ дар он давраҳои мушкил буд, ки нишони як миллати бузург буданаш аст. Чуноне, ки Пешвои муаззами миллат иброз дошта буданд: «Тоҷикистони азизи мо қанӯз дар нахустин рӯзқои расиданба ормони қазорсолаи мардум, яъне истиқлолу озодӣ бар асари фитнаву дасисаи хоинону бадхоқони дохиливу хориҷӣ ба зарбаи дақшатбор ва бисёр сахту сангини таърих – ҷанги тақмилии шақрвандӣ, рӯ ба рӯ гардид. Вале мардуми кишвари мо ба шарофати хиради азалии худ ва бо азму иродаи қавӣ аз он имтиқони фоҷиабор гузаштанд ва ба ақли башар нишон доданд, ки метавонанд тақти парчами истиқлол сарҷамъ гардида, давлати худро соқибӣ намоянд, Ватани хешро аз қар гуна мушкилоту озмоишқо рақо бахшанд ва онро ободу пешрафта гардонанд». Воқеан, дар даврони Истиқлолияти давлатӣ бо дастури Пешвои миллат чандин озмунҳои ҷумҳуриявӣ роҳандозӣ гардиданд, ба монанди «Фурӯғи субҳи доноӣ…», «Илм-фурўғи маърифат», «Тоҷикон – оинаи тахрихи миллат», «Тоҷикистон ватани азизи ман» ва садҳо чорабиниҳои дигар, ки маҳз файзи Истиқлолият аст ва тоҷиконро ба асли худ ошно месозад.

Ҳамзамон, Истиқлолияти давлатӣ фарҳанги миллати тоҷикро дар ҷаҳон барои муаррифӣ гардидан имконият дод. Вақте ихтиёри инсон дар дасти худаш нест, табиист, ки наметавонад ҷое аз арзишҳои худ садо баланд кунад. Хушбахтона, Истиқлолияти давлатии Тоҷикистон ба даст омад ва ҷаҳон огоҳ гардид, ки тоҷик чи қадар фарҳанги бою рангин дорад. Чуноне, ки фарҳанги тоҷик дар давраи Сомониён шуҳрат дошт, имрўз бо шарофати соҳибистиқлолии мамлакат бори дигар он шуҳрати ҷаҳонии худро соҳиб гардид. Ҳамасола, бо дастгирии бевоситаи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳафтаҳои фарҳангии Ҷумҳурии Тоҷикистон дар мамлкатҳои хориҷа доир гардида, фарҳангу расму оини тоҷикиро муаррифӣ мекунад. Ин ҳафтаҳои фарҳангие, ки доир мегарданд на танҳо мардуми кишварҳои дунёро бо фарҳангу оини миллати таърихии тоҷику Тоҷикистони бузург ошно месозад, балки ҳар тоҷике, ки дар он давлатҳо умр ба сар мебаранд муттаҳид менамояд. Барои ҳар як тоҷик ифтихор аст байни миллатҳои дигар арзишҳои миллии худро дар ҷойгоҳи муносиб дидан. Иззат ва шарафи худро мо тоҷикон бори дигар бо ба даст овардани пурбаҳотарин арзиш Истиқлолият ба даст овардем. Истиқлолияти давлатӣ имконият дод, ки созандатарин пешниҳодҳои Тоҷикистон дар арсаи байналмиллалӣ эътироф гардад. Пешниҳодҳои созандаи Пешвои муаззами миллат доир ба умдатарин масъалаҳои ҷаҳонӣ «Соли 2025 – соли байналмиллалии ҳифзи пиряхҳо», соли 2003 ҳамчун «Соли оби тоза», солҳои 2005-2015 – Даҳсолаи байналмилалии амалиёти «Об барои ҳаёт», соли 2013 – Соли байналмиллалии ҳамкорӣ дар соҳаи об», Даҳсолаи байналмилалии амал «Об барои рушди устувор» барои солҳои 2018-2028. Ва эътироф гардидани арзишҳои фарҳангӣ, як қатор мавзеъҳои таърихӣ ва ҷашнҳои миллии тоҷик ба Рӯйхати мероси ғайримоддии фарҳангии Юнеско маҳз бо шарофати Истиқлолияти миллӣ ва ваҳдату ягонагие, ки бо талошҳои бевоситаи қаҳрамони Тоҷикистон Эмомалӣ Раҳмон ва мардуми сарбаланди тоҷик ба даст оварданд, амалӣ гаштааст.

Маврид ба зикр аст, ки чун Истиқлолият ба даст омад, миллат сарҷамъ гардид, робитаҳо бо кулли мамлакатҳои дунё ба роҳ монда шуд, тоҷикони мо ки дар тамоми мамлакатҳои дунё мавҷуданд муттаҳид гардиданд. Шаҳрвандони Тоҷикистон, ки дар хориҷи мамлакат кору фаъолият менамоянд ва мавқеи намоён низ дар тиҷорат доранд, ба ватани худ таваҷҷуҳи зиёд зоҳир намуда, бо таклифу корнамоиҳои шоистаи Пешвои миллат, ки ҳамаро сарҷамъ намуданд, дар ободии Тоҷикистон онҳо низ саҳмгузор гаштанд. Минбаъд низ аз ин фазои осудаи даврони соҳибистиқлол истифода бурда, кулли тоҷикони дунё робитаҳои фарҳангӣ, илмӣ, иқтисодӣ ва дигар муносибатҳоро бо Ватан, бо Тоҷикистони азиз бояд густариш диҳанд. Имрўз, ки Истиқлолияти деринтизор ва пурарзиш дорем, бо шукргузорӣ аз он на танҳо тоҷиконе, ки дар дохили Тоҷикистону кору зиндагӣ мекунанд, балки тамоми тоҷикони ҷаҳон бояд дар паҳлўи Пешвои муаззами миллат бошанд ва баҳри ободии Тоҷикистон саҳм гузоранд. Ватани аҷдодӣ, меконест, як қувваи бузургест, ки барои зистан дар сайёраи замин асоси ҳастӣ аст. Вақте Тоҷикистон соҳибистиқлол аст, тинҷу осуда аст, кулли тоҷикони дунё метавон гуфт, ки осоиш доранд.

Ғурури миллӣ ва худогоқӣ дар вуҷуди инсон меқру муқаббати ватанро парвариш медиқад ва аз ин ҷост, ки шоир фармуда:

Ёрон ҳама ҷо, вале Ватан дар як ҷост,

Ҳар санги Ватан мисоли ҳайкал зебост.

Олам ҳама ҷо азиз, лекин бар ман

Модар яктост, Тоҷикистон яктост.

Лоиқ Шералӣ

Аз ин лиқоз, дар дунёи пурфоҷиаву зидду нақиз мо бояд дар пайи қифзи арзишқои миллӣ ватанамон беш аз пеш талошу кушуш намоем...

Ҷашни Истиқлол ба тамоми тоҷикон қумоюн ва Истиқлоли кишвар поянда бод!

АБДУМУМИНЗОДА СИТОРА, номзади илмҳои педагогӣ Мудири шуъбаи Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳоваддинови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон

Дар шаҳри Панҷакент дар доираи нақшаи омодагиҳо ба ҷашни бузурги 35- солагии истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон ҳазор иншооти таъиноти гуногун бунёд карда мешавад. Дар ин замина ҳоло дар шаҳр сохтмони 37 бинои баландошёна бо марказҳои хидматрасонию тиҷоратӣ идома дорад.

Имрӯз , ба ифтихори 33-юмин солгарди истиқлоли давлатии кишвар бо иштироки намояндаҳои Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон- Президенти Академияи миллии илмҳо Қобилҷон Хушвахтзода, муовини вазири маориф ва илм Равшан Каримзода, муовини раиси вилояти Суғд Даврон Зоҳидзода ва раиси шаҳр Абдухолиқ Холиқзода дар хиёбони Рӯдакӣ ва кӯчаи Навободи шаҳр ду бинои баландошёнаи истиқоматӣ ба истифодаи сокинон пешкаш карда шуд.

Зимни ифтитоҳи бинои 9-қабатаи истиқоматӣ дар хиёбони Рӯдакӣ, ки бо сармоягузории соҳибкор Азамат Шамсиев аз ҷониби пудратчӣ- ширкати бинокории “Панҷакентсоз” бо сифати хуб ва намои зебо бунёд шудааст, гуфта шуд, ки он барои истиқомати 32 оила пешбинӣ шуда, дар қабати аввали бино маркази тиҷорат бо 10 ҷойи корӣ ҷой дода шудааст.

Дар бинои 7 – қабатаи истиқоматии воқеъ дар кӯчаи Навободи шаҳр бошад имрӯз 24 оила бӯрёкӯбон мекунанд. Он аз ҷониби ҶДММ “Маҳсул” бо маблағгузории соҳибкор Соҷида Ҷалолова бунёд гардида, дар қабати аввали он Маркази омӯзиши ҳунарҳои мардумӣ ва маркази савдо бо 20 ҷойи кор низ имрӯз мавриди истифода қарор дода шуданд.

Дар Маркази омӯзиши ҳунарҳои мардумӣ бо ҷалби ҳунармандони чирадаст ба наврасон дӯзандагӣ, зардӯзӣ,сӯзанидӯзӣ, қуроқдӯзӣ ва дигар ҳунарҳо омӯзонида мешавад.