Имрӯз ман метавонам расман хабар диҳам, ки мо як даҳсолаи гармои марговарро аз сар гузаронидаем. Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Антониу Гутерриш дар паёми соли нави худ гуфт, даҳсоли гармтарин дар таърихи сабтшуда дар даҳ соли охир, аз ҷумла соли 2024, рух додааст.
Дар соли 2025 кишварҳо бояд тавассути коҳиши якбораи партовҳо ва пуштибонӣ аз гузариш ба ояндаи таҷдидшаванда ҷаҳонро ба роҳи амнтар гузаранд ”гуфт ӯ.
Гузориши Ташкилоти Умумиҷаҳонии Метеорологӣ (ТУМ) дар бораи вазъи иқлим дар соли 2024 гармтарин соли рекордӣ буд, хати ҳушдории сурхро барои босуръати тағйирёбии иқлим, ки дар натиҷаи афзоиши пайвастаи газҳои гулхонаӣ дар атмосфера ба вуҷуд омадааст ҳушдорӣ менамояд.
Солҳои 2015-2024 даҳсоли гармтарин бесобиқаи сабтшуда буд. Обшавии пиряхҳо, баланд шудани сатҳи баҳр ва гарм шудани уқёнусҳо суръат гирифта ва обу ҳавои шадид ба ҷомеаҳо ва иқтисодҳои саросари ҷаҳон зарар расонид.
Таъсири тағирёбии иқлим дар соли 2024 тамоми ҷаҳонро фаро гирифта, боиси таъсироти пай дар пай аз қуллаҳои кӯҳҳо то қаъри уқёнусҳо ба ҷомеаҳо, иқтисод ва муҳити зист гардид.
Гармои тӯлонӣ ва шадид бори дигар зарурати амалҳои фавриро дар мубориза бо тағйирёбии иқлим ва мутобиқ шудан ба пайомадҳои он таъкид мекунад. Бо ақидаи олимон, «танҳо мутобиқшавӣ ба иқлим кофӣ нест. Мо бояд сабаби аслии онро пайдо ва нисбат ба коҳиш додани сатҳи рекордии партовҳои газҳои гулхонаӣ муносибати ҷиддӣ кунем».
Аз ин рӯ, самараноктарин роҳи ҳалли мушкилоти тағйирёбии иқлим ин рушди «иқтисоди сабз» мебошад, ки истифодаи манбаъҳои барқароршавандаи энергия, яъне «энергияи сабз»-ро дар бар мегирад. Бо ин мақсад, Стратегияи рушди «иқтисоди сабз» дар Ҷумҳурии Тоҷикистон барои солҳои 2023-2037 қабул гардид. Нуктаҳои асосии Стратегия сохтмони неругоҳҳои барқии обӣ ва офтобӣ мебошад, ки ба туфайли онҳо мамлакат ба калонтарин таъминкунандаи неруи барқ дар минтақа табдил хоҳад ёфт. Инчунин, татбиқи «иқтисоди сабз» дар саноатикунонии кишвар, ҷорӣ намудани принсипҳои «иқтисоди сабз» дар соҳаи кишоварзӣ, рушди «нақлиёти сабз» ва инфрасохтори ба он мутобиқ, амалисозии принсипҳои «иқтисоди сабз» дар соҳаи сохтмон ва меъморӣ, рушди сайёҳии экологӣ ва ғайра дар назар дошта шудааст.
Яъне, Тоҷикистон ҳамчун давлати пешсафи ҷаҳон дар самти инкишофи «иқтисоди сабз» то соли 2037, воқеан, ба «кишвари сабз» табдил меёбад.
М.Сафаров “Маркази омӯзиши пиряхҳо”- и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
Categories
Наворҳои видеоӣ
БОЗДИДИ ДАБИРИ КУЛИ СММ АЗ ОСОРХОНАИ МИЛЛИИ БОСТОНШИНОСИИ АКАДЕМИЯИ МИЛЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН
05 июли соли равон Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Антониу Гутерриш ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ташриф оварда, ҳамзамон аз Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон, ки дар заминаи Инстититути таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А.Дониш фаъолият менамояд бозид намуданд.
Дар ин бозид Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Антониу Гутерришро муовини якуми вазири корҳои хориҷии Ҷумҳурии Тоҷикистон Насриддин Исматулло ва дигар шахсони расмӣ ҳамроҳӣ намуданд.
Меҳмони олиқадрро президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо хушнудӣ истиқбол намуда, аз ташрифи нахустини Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Антониу Гутерриш ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон изҳори сипос намуд. Ҳайати меҳмонони олиқадрро директори Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон Пулотов Абдураҳмон роҳнамоӣ намуда, дар мавриди замони ташкилшавии Осорхона ва ҳифзу гиромидошт нигоҳ доштани таъриху тамадун ва мероси ниёгони халқи тоҷик ёдовар гардид.
Сипас Дабири кулли Созмони Милали Муттаҳид Антониу Гутерриш дар китоби ёдоштҳои Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон соядаст гузоштанд.
ЧОРАБИНИИ ИЛМӢ – ОММАВӢ БАХШИДА БА «РӮЗИ АСТЕРОИДҲО» ДАР ИНСТИТУТИ АСТРОФИЗИКАИ АМИТ
Рӯзи астероидҳо, ки 30 июн таҷлил мешавад, бо ҳадафи баланд бардоштани огоҳӣ дар бораи хатари эҳтимолии бархурди астероидҳо ба Замин ва зарурати таҳияи стратегияҳо барои ошкор ва пешгирии онҳо таъсис дода шудааст. Ин сана барои таҷлили ҳодисаи Тунгуск, вақте ки дар 30 июни соли 1908 дар Сибир таркиши пурқуввате рух дод, баргузида шудааст, ки гумон меравад онро астероид ё комета ба вуҷуд овардааст. Дар ин рӯз таваҷҷӯҳ ба аҳамияти тадқиқоти астрономӣ ва технология барои ҳифзи сайёраи мо ҷалб карда мешавад.
Рӯзи астероид дар соли 2015 аз ҷониби астрофизик Брайан Мэй, кайҳонавард Расти Швайкарт, коргардон Григорий Рихтерс ва Даника Реми таъсис дода шудааст. Он дар соли 2016 аз ҷониби СММ расман эътироф шудааст.
Ҳадафҳои асосии Рӯзи астероидҳо:
1. Баланд бардоштани огоҳии ҷомеа дар бораи хатари эҳтимолии астероидҳо.
2. Ҳавасманд кардани тадқиқот ва технологияи кашф ва пайгирии астероидҳо.
3. Дастгирӣ ва таҳияи барномаҳои байналмилалӣ оид ба пешгирии бархӯрди эҳтимолии астероидҳо бо Замин.
4. Омӯзиш ва баланд бардоштани маърифати мардум дар бораи астероидҳо ва чӣ гуна мо метавонем сайёраи худро ҳифз кунем.
Дар ин рӯз чорабиниҳои гуногун, аз ҷумла лексияҳо, семинарҳо, намоишгоҳҳои илмӣ ва барномаҳои таълимӣ, ки ба ҷалби таваҷҷуҳ ба мушкилот ва муттаҳидсозии талошҳои ҷомеаи ҷаҳонӣ нигаронида шудаанд, баргузор мешаванд.
Бояд қайд намуд, ки санаи 4 июли соли равон бахшида ба «РӮЗИ АСТЕРОИДҲО» дар Институти астрофизикаи АМИТ чорабинии илмӣ – оммавӣ баргузор гардид, ки дар он кормандони илмӣ бо маърӯзаҳои худ фаъолона иштирок намуданд. Рафти чорабинӣ аз ҷониби телевизиони «ИЛМ ВА ТАБИАТ» расонавӣ карда шуд.
04 июли соли равон дар Институти зоология ва паразитологияи АМИТ Шурои илми баргузор гардида дар баробари баррасии фаолияти илми ва ташкилии шуъбахо хамчунин дигар масъалахо - омода намудани кадрхои чавон, васеъ намудани доираи фаолияти илмии Институт, интизоми меҳнат ва ғ. мавриди муҳокима қарор дода шуданд.
Ҳамчунин директори Институт Қадамзода Д.С. оид ба таваҷҷуҳи Пешвои миллат, Президенти мамлакат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба соҳаи илм ва хамзамон то 40% баланд гардидани музди маоши кормандони сохаи илм маъруза намуда, иброз доштанд, ки ин моро водор месозад то самимона ва содиқона дар рушди илм хидмат намоем.
Сафари кории Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷумҳурии Қазоқистон
Июль 3, 2024
3 июл Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ — Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷиҳати иштирок дар вохӯрии сарони давлатҳои аъзои Созмони ҳамкории Шанхай ба шаҳри Остонаи Ҷумҳурии Қазоқистон сафар карданд.
Дар фурудгоҳи байналмилалии Душанбе Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Муовини якуми роҳбари Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ гусел намуданд.
Дар ин сафар Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро муовини Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Вазири корҳои хориҷӣ, ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои робитаҳои хориҷӣ ва дигар шахсони расмӣ ҳамроҳӣ мекунанд.
01 июли соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо президенти Академияи туркӣ Шоҳин Мустафоев мулоқот доир намуд.
Дар оғози мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ташрифи меҳмононро ба маркази илми ҷумҳурӣ хайрамақдам гуфта, зимнан доир ба рушди дурнамои ҳамкориҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо муассаҳои илмии кишварҳои хориҷӣ аз ҷумла Ҷумҳурии Туркия ибрози андеша намуданд.
Таъкид шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ҳама ҳолат барои ба роҳ мондани ҳамкориҳои муштарак омода хоҳад буд.
Ёдовар мешавем, ки Академияи туркӣ як созмони байналмилалӣ буда, таҳти сарпарастии Созмони давлатҳои туркӣ таъсис ёфтааст. Умуман, академия ҳамкориҳои илмию таълимӣ байни кишварҳои туркӣ ва ҷомеаҳои туркиро ташвиқ ва пеш мебарад.
Инчунин тибқи ваколатҳои оинномавии худ, зарурати ҳамкорӣ дар бахшҳои туркшиносӣ, аз ҷумла таърих, археология, этнология, антропология, адабиёт, забоншиносӣ, истеҳсолот, санъат ва масъалаҳои иҷтимоӣ – иқтисодиро баррасӣ мекунанд. Ҳадафи Академияи туркӣ мусоидат ва ҳамгироии ҷаҳони турк ба илму маориф мебошад.
Паёми шодбошии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба муносибати ҷашни Тиргон 30.06.2024
Ҳамватанони азиз!
Имрӯз дар кишвари азизи мо яке аз ҷашнҳои бостонӣ ва бузурги миллӣ – Тиргон таҷлил мегардад.
Ба ин муносибат ҳамаи шумо ва ҳамватанони бурунмарзиамонро самимона табрик мегӯям.
Дар сарчашмаҳои муътабари таърихӣ ва осори илмиву адабии гузаштагони мо омадааст, ки ҷашни Тиргон ҳанӯз дар замонҳои хеле қадим дар миёни мардуми мо бо хушҳоливу хурсандӣ ва бо риояи расму ойинҳои хоси он таҷлил мегардидааст.
Дар айёми Тиргон ғалла расида, бисёр навъҳои мева низ мепазанд ва ҷамъоварии ҳосили парваришнамудаи марди деҳқон вусъат мегирад.
Яъне ба қавли мардуми тоҷик давраи долу зарби кори кишоварзӣ фаро мерасад.
Ба ин маънӣ Тиргон дар радифи ҷашнҳои Сада, Наврӯз ва Меҳргон ҷашни мавсимии кишоварзон буда, ба обу замин ва ҷамъ овардани ҳосили зироатҳо робитаи мустақим дорад.
Тиргон яке аз ҷашнҳои мардумони ориёитабор мебошад ва онро дар гузашта рӯзи сенздаҳуми моҳи тир баргузор мекарданд ва ҷашн ба муддати нӯҳ рӯз таҷлил карда мешуд.
Вале бо гузашти замон ва бо сабабҳои гуногун арзишҳои илмиву фарҳангии ин ҷашн камранг ва ҳатто фаромӯш шуда, фақат маросиму одатҳое аз он боқӣ мондаанд, ки дар баъзе аз деҳоти минтақаҳои мухталифи сукунати қавмҳои ориёӣ риоя ва баргузор мегардиданд.
Ба шарофати соҳибистиқлолӣ ва оғози бунёди давлатдории миллӣ мо кӯшиш кардем, ки дар асоси сарчашмаҳои илмиву таърихӣ ин ҷашни аҷдодии худро эҳё намоем, то мардуми куҳанбунёди тоҷик дар баробари дигар ҷашну ойинҳои таърихӣ аз мавҷудияти Тиргон ҳамчун ҷашни обу рӯшноӣ бохабар бошанд ва ба гузаштаи пурифтихори хеш арҷ гузоранд.
Тибқи суннатҳои Тиргон айёми ҷашнгирии он мардум хонаҳоро об пошида, покиза мекарданд, либоси тозаи сафед мепӯшиданд, гандуми ҳосили навро орд карда, нону таомҳои гуногун мепухтанд, дастархони идонаи худро бо анвои нону меваҷот оро медоданд, дар бозорҳо беҳтарин навъҳои маҳсулоташонро ба намоиш мегузоштанд ва аз маҳсули заҳмати хеш меболиданду сарҷамъона ва хурду бузург хурсандӣ мекарданд.
Аз ин бармеояд, ки талошу кӯшиш барои истифода аз неъматҳои табиӣ, аз ҷумла обу замин ба хотири пурбаракат гардонидани дастархони ҳар як хонадон дар сиришти мардуми мо ҳанӯз аз замонҳои қадим ҷой гирифтааст.
Имрӯз кишоварзони тоҷик ва умуман, ҳамаи онҳоеро, ки дар ихтиёри худ як порча замин доранд, зарур аст, ки бо истифода аз ойину анъанаҳои неки ниёгонамон, аз ҷумла суннатҳои ҷашни Тиргон ҳарчи бештар заҳмат кашида, ҳаҷми истеҳсоли маҳсулотро зиёд намоянд, ба масъалаҳои таъмин намудани бозори истеъмолӣ, захираи маводи зарурӣ дар ҳар як оила ва содироти маҳсулот эътибори аввалиндараҷа ва доимӣ диҳанд.
Ҳамчунин, зарур аст, ки дар заминҳои обӣ, аз ҷумла заминҳои президентӣ ва наздиҳавлигӣ кишти такрорӣ вусъат дода, рӯёнидани се – чор ҳосил ва коркарди маҳсулот таъмин карда шавад.
Баҳору тобистони соли ҷорӣ барои корҳои кишоварзӣ ва рӯёнидани ҳосили фаровон нисбатан мусоид омад, ки онро ҳамватанони азизи мо имрӯзҳо аз фаровониву арзонии маҳсулоти ватанӣ дар бозорҳо дида истодаанд.
Мардуми шарифи Тоҷикистон, ҳамчунин, аз вазъи ноорому печидаи ҷаҳон, хусусан, дар масъалаи таъмин кардани аҳолӣ бо маводи ғизоӣ, мунтазам боло рафтани нархи маҳсулот ва мушкилоти норасоии оби ошомиданӣ дар бисёр кишварҳои ҷаҳон хуб огоҳанд.
Дар чунин шароит мо бояд, пеш аз ҳама, шукронаи соҳибдавлативу соҳибватанӣ ва обу хоки ин Ватани муқаддасро ба ҷо оварем, сарҷамъу муттаҳид бошем, содиқонаву софдилона заҳмат кашем, фарзандонамонро тарбияи дуруст диҳем, расму ойинҳо ва суннату анъанаҳои деринаи миллиамонро, ки барои мо арзишҳои зиндагисозу ҳувиятсоз мебошанд, ҳифз кунем.
Бо умеди пешрафту ободии боз ҳам бештари Тоҷикистони маҳбубамон ҳамаи мардуми шарифи кишвар ва ҳамватанони бурунмарзиамонро ба ифтихори Тиргон, ки ҳамчун ҷашни обу рӯшноӣ аз наслҳои гузаштаи мо то ба имрӯз боқӣ мондааст, бори дигар самимона табрик мегӯям ва ба ҳар як хонадони кишвар саломативу сарбаландӣ, рӯзгори обод, дастархони пурфайзу баракат ва фаровонӣ орзу менамоям.
Ҷашни бостонии Тиргон мубораку фархунда бошад, ҳамватанони азиз!
http://www.president.tj/node/33674
28 июни соли равон дар Донишгоҳи давлатии омузгории Тоҷикистон ба номи Саддридин Айнӣ вохури директори Институти математикаи ба номи А.Ҷӯраеви Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон номзадии илмҳои физика ва математика Раҳимзода А.О бо хатмкунандагони ин донишгоҳ баргузор гардид.
Дар ин вохурӣ хатмкунандагони факултаи математикаро барои ба зинаи магистратура дар Институти математикаи АМИТ таҳсил намудан даъват намуданд.
Инчунин, оиди таёр кардани ҳуҷҷатҳо барои дохил шудан ба зинаи магистратура дар АМИТ, имтиҳони дохилшавӣ ва раванди таҳсилот суханронӣ намуданд.
Ҳамин тариқ, ваҳдату ягонагӣ ва якдилӣ дар Ватани азизӣ мо ва шароитҳои фароҳам овардаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ Пешвои миллат Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ,мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, сабабгор аст, ки мо ҷавонон дар тамоми зинаҳои таҳсилот озодона, таҳсил намоем.
Бояд қайд кард, ки аз тарафи раиси шаҳри Душанбе мӯҳтарам Рустами Эмомалӣ низ пайваста нисбати ҷавонон барои роҳи илму фарҳангу варзиш дастгириву таваҷҷуҳи хосса зоҳир мегардад.
Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон доктори илмҳои иқтисодӣ,узви вобастаи АМИТ профессор Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, дар дастуру супоришҳояшон таъкид мекунад, ки барои баланд бардоштани сатҳи илмӣ тоҷик моро зарур аст, ки мавқеъи ҷавононро дар илм баланд бардорем.