«Истиқлол рамзи соҳибдавлатӣ ва ватандории миллати сарбаланду мутамаддини тоҷик аст, ки номаи тақдирашро бо дасти хеш навишта, роҳу равиши хоса ва мақому мавқеи муносиберо дар ҷомеаи ҷаҳонӣ пайдо карда, набзи давлату миллати моро бо набзи сайёра ҳамсадо месозад.”

Эмомалӣ РАҲМОН

Ба ифтихори ҷашни 34 - солагии Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон

Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон, ки рӯзи 9-уми сентябри соли 1991 ба вуқуъ пайваст, дар ҳаёти сиёсии кишвари маҳбубу дилорои мо як тағйироти куллиеро ба вуҷуд овард гӯем ҳам, ба пиндори шахсиам ҳеҷ як иштибоҳе нахоҳем кард. Чунки ин воқеаи бузурги сиёсиро низ Ҷаноби Олӣ, Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар асари бунёдии худ “Забони миллат – ҳастии миллат” аз он ҷумла чунин дарҷ намудаанд, касе беҳтар ва малеҳтар онро баён накардааст: “ 9 - уми сентябри соли 1991 дар харитаи сиёсии ҷаҳон давлати соҳибистиқлоле бо номи Тоҷикистон сабт шуд ва халқи куҳансоли тоҷик пас аз ҳазор соли маҳрумияту барканорӣ аз давлату давлатдорӣ ва адами иштирок дар таъйини сарнавишти хеш дубора ба арсаи сиёсӣ баргашта, ҳаққи аз даст дода ва поймолшудаи хешро соҳиб гардид. Ин рӯйдоди таърихӣ на танҳо барои тоҷикони Тоҷикистон, балки барои тамоми тоҷикзабонон, махсусан барои ҳама касоне, ки сарфи назар аз макону ҷойи зист худро мансуб ба миллати тоҷик медонанд, дастоварди бузурги сиёсӣ гардид. Ба шарофати Истиқлол забони тоҷикӣ ба феҳристи забони давлатҳои мустақили ҷаҳон дохил шуд, барои шинохти миллати тоҷик ба сифати як халқи дорои ҳама аломату нишонаҳои миллати таърихӣ заминаҳои сиёсӣ фароҳам омаданд...”.

Истиқлол рамзи соҳибдавлатӣ мазҳари ормонҳои таърихӣ, ҷавҳари ҳувияти миллӣ, саргаҳи Ватану ватандорӣ ва пояи устувори давлату давлатдорӣ мебошад. Зеро муҳимтарин сарвати ҳар як халқу миллат ба пиндори банда ин Истиқлол аст. Бе Истиқлоли комили сиёсию иқтисодӣ миллат дастнигару тобеъ буда, маҳрум аз комёбиҳову эътирофу шаъну шараф мемонад. Бинобар ин, инсоният хоҳ - нохоҳ дар раванди зиндагии худ ба таври пайваста кӯшиш менамояд, ки дар ин ҷода ақалан ба ягон гуна муваффақиятҳои назаррасе ноил гардаду аз шаҳди шаккарини он ком ширин намояд. Аз ин рӯ барои дастёбӣ ба ин гуна комёбиҳо ҳамеша талошу мубориза мебарад.

Тавре, ки ҳамагон аз саҳифаҳои таърихи миллати барӯманди тоҷик хуб медонем, Истиқлоли пурраву комили милливу давлатӣ на ҳамеша осон ба даст меояд. Душвории бузург ва аз ҳама вазнинтарин дар кишвари мо ибтидои солҳои 90-уми асри гузашта, яъне баъди фаноёбии давлати пуриқтидору Иттиҳоди абарқудрати Шуравӣ ва ҳамзамон ба вуқуъ пайвастани ҷанги таҳмилии шаҳрвандӣ буд. Дар ин давраи басо ҳам вазнину фоҷиабор ҳазорҳо нафар ҳамватанони бегуноҳи мо ҷони худро қурбони роҳи Истиқлолу озодӣ намуданд.

Зеро муҳимтарин сарвати ҳар як халқу миллат Истиқлол аст. Бе Истиқлоли комили сиёсию иқтисодӣ миллат дастнигару тобеъ буда, маҳрум аз комёбиҳову эътирофу шаъну шараф мемонад. Тавре, ки Пешвои муаззами миллатамон, муҳтарам Ҷаноби Олӣ Эмомалӣ Раҳмон хеле хуб зикр кардаанд: “Истиқлолият шараф ва номуси ҳар як миллати озодандеш ва соҳибхираду соҳибэҳтиром мебошад. Орзуи ба даст овардани мустақилияти миллӣ амалӣ гашт. Ва дар асл чунин осон ба даст омадани озодӣ ва истиқлолро касе ҳам тасаввур надошт.Ин Истиқлолият ҳадяи бебаҳои таърих буда, устувору пойдор нигоҳ дошта тавонистани он масъулияти таърихии наслҳои имрӯза мебошад”.

Маврид ба зикр аст, ки миллати соҳибфарҳанги тоҷик танҳо дар охири солҳои 90-уми асри гузашта тавонист, ки дубора ба Истиқлоли комили сиёсии худ расад ва соҳибихтиёрии миллиро ба даст оварад. Имрӯз Истиқлоли давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистонро зиёда аз 150 кишвари олам ба расмият шинохта ва онро ба таври пурра эътироф менамоянд. Кишвари соҳибистиқлоли мо низ дар радифи эътироф кардани Оинномаи Созмони Милали Муттаҳид, Санади хотимавии Хелсинкӣ, Баёнияи Париж ва ҳамзамон дигар Созишномаҳои сатҳи байналхалқӣ тавонист, ки дар арсаи олам сиёсати дохилӣ ва хориҷии худро амалӣ созад. Истиқлол нишонаи асосии ҳастии миллат, кафили зиндагии босаодати мардум ва неъмати бебаҳоест, ки вуҷуд доштанаш неъматҳои дигаро ба бор меорад.

Тавре, ки хуб медонем Ҷумҳурии соҳибиқболу соҳибистиқлоли Тоҷикистон имрӯзҳо таҳти сарварии хирадмандонаи Пешвои муаззами миллат - Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қаҳрамони Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон баҳри расидан ба Истиқлоли комил пеш аз ҳама ҳалли чаҳор масоили мазкурро ҳадафи асосии худ қарор додааст, ки инҳо таъмини амнияти озуқаворӣ, расидан ба истиқлоли энергетикӣ, раҳоӣ аз бунбасти коммуникатсионӣ ва инчунин таъмини саноатикунонии босуръати мамлакат мебошанд.

Бояд қайд кард, ки маҳз дар ҳамон солҳои вазнини ба даст овардани Истиқлоли кишвар Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Қаҳрамони Тоҷикистон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бори гарони аз вартаи басо ҳам душвори бесарусомонӣ ва пурхатар баровардани кишварамонро ба зиммаи худ гирифта, шабро шаб ва рӯзро рӯз нагуфта, дар он солҳои душвору вазнин дар вазъияти басо ҳам муташанниҷ қарор дошта, ҷон ба кафи даст ниҳода буданд ва ниҳоят бо роҳи ба даст овардани сулҳу ваҳдати миллӣ кишварамонро аз ҷанги таҳмилӣ ва вартаи фалокату фаношавӣ наҷот доданд.

Маҳз натиҷаи талошу бедорхобиҳои ин ҷавонмарди далеру шуҷоъ ва фидоии миллату Қаҳрамони Тоҷикистон буд, ки ниҳоятан дар таърихи 27-уми июни соли 1997 ба имзо расидани Созишномаи сулҳу ваҳдати миллӣ яке аз дастовардҳои нодири даврони Истиқлол ба ҳисоб рафта, феълан дар саҳифаҳои таърих бо ҳуруфи заррин сабт гардида аст.

Ҳамагон хуб медонем ва ҳамзамон дида истодаем, ки ҳадафи асосии муҳтарам Ҷаноби Олӣ Эмомалӣ Раҳмон маҳз аз рӯзҳои аввали ба сари қудрат омаданашон чун ҳамеша ҳифзи нангу номуси миллат ва таъмини якпорчагии марзу буми кишвар ва ҳифзи Истиқлоли давлатӣ, таъмини сулҳу суботи сартосарӣ ва Ваҳдати миллӣ маҳсуб меёфт. Тавре, ки шоир дар ин хусус басо ҳам гуфтааст:

Ҳеҷ неъмат беҳ зи истиқлол нест,

Ҳоҷати бисёри қилу қол нест!

Ҳамин тариқ, метавон гуфт, ки маҳз натоиҷи ҳамин гуна саъю талошҳои хастанопазир ва ҷоннисориҳои Пешвои муаззами миллатамон буд, ки зиёда аз як миллион нафар гурезаҳои иҷборӣ ба Ватани аҷдодии худ баргашта, марҳала ба марҳала бо дастгирии бевоситаи Сарвари давлати тоҷикон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон пайи обод намудани манзили аҷдодии хеш шуданд. Ин гуна, иқдоми наҷибу формулаи сулҳовариву сулҳофарии Президенти мамлакатамон Ҷаноби Олӣ Эмомалӣ Раҳмон ба таври объективона аз ҷониби Созмони Милали Муттаҳид, Созмони Амният ва Ҳамкорӣ дар Аврупо арзёбӣ гардида, боз як бори дигар тоҷиконро чун миллати тамаддунофар дар ҷаҳон муаррифӣ намуда, мақому манзалати кишварамонро дар арсаи ҷаҳонӣ боз ҳам болову воло бардошт, ки имрӯз ин падидаи нодири таърихӣ боиси ифтихори ҳамаи мову шумост.

Бар замми ин гуфтаҳо, айни замон дар ин самт корҳои зиёди созандагиву бунёдкорӣ рушду нумӯи тозаи худро пайдо карда, ба мароми созандагиву бунёдкориҳо мубаддал гардиданд. Аз он ҷумла, сохтмону ба истифода супоридани силсилаи неругоҳҳои хурду азими барқи обии “Сангтӯда-1”, “Сангтӯда-2” ва инчунин мавриди истифодаи умум қарор додани ду чархаи НБО “Роғун” гувоҳи гуфтаҳои фавқанд. Ба замми ин ба истифодадиҳии хатҳои баландшиддати интиқоли неруи барқи Ҷануб - Шимол, Лолазор - Хатлон, Лолазор – Сангтӯда - 1,2, инчунин ба кор андохтани хатти баландшиддатаи 500 – киловаттаи Ҷануб - Шимол ва ҳамзамон дар пойгоҳи асосии он насб гардидани трансформатори дуюм яке аз ғамхориҳои бузурги Роҳбарияти олии Ҳукумати ҷумҳурӣ барои сокинони вилояти Суғд дар мавсими тирамоҳу зимистон маҳсуб меёбад. Илова бар ин бунёду ба истифодаи мардуми кишвар супоридани роҳу кӯпрукҳо ва нақбҳои бузурги автомобилгард дар ҳудуди ҷумҳурӣ, аз қабили Душанбе – Хоруғ - Мурғоб, Душанбе – Рашт - Саритош, Истиқлол, Шаҳристон, Озодӣ, Хатлон, шоҳроҳи Душанбе – Хуҷанд - Чаноқ ва Нуробод - Рашту ҳоказои дигар гувоҳ аз шоҳкориҳои безаволи ин абармарди арсаи сиёсат маҳсуб меёбанд.

Хулласи калом, метавон гуфт, ки маҳз ба шарофати ба даст омадани Сулҳу ваҳдати миллӣ ва Истиқлоли давлатӣ мо имкон пайдо кардем, ки асолату ҳувият, таърих ва забону фарҳанги миллӣ, суннату анъаноти неки ниёгон, давлати соҳибихтиёру озод ва рӯзгори босаодату наслҳои имрӯзу фардоро аз сари нав эҳё намоему ҷашни таърихиву тиллоии 35- солагии дар пеш истодаи онро дар сатҳи баланди давлату давлатдорӣ ва тараннуми Сулҳу Ваҳдату Истиқлоли миллӣ таҷлил намоем.

РАҲИМЗОДА Алишер Орзу, - номзади илмҳои физикаю математика,

директори, Институти математикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон