Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон
Имрӯз (03.08.2024) дар шаҳри Душанбе Конфронси байналмилалӣ дар мавзӯи «Чолишҳо ва таҳдидҳо ба амнияти минтақавӣ дар кишварҳои Осиёи Марказӣ» баргузор гардид. Чорабиниро Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо дастгирии Фонди Конрад Аденауэр (Германия)ва фонди миллии «Роҳи абрешим - рохи иттиҳод»ташкил намуд. Дар ин конфронс коршиносон ва олимони шинохта аз кишварҳои Осиёи Марказӣ гирди ҳам омада, масъалаҳои калидии марбут ба амният ва субот дар минтақаро баррасӣ карданд.
Дар миёни мавзӯъҳои баррасишуда хусусан ба масолилимубориза бо ифротгароӣ, ҷиноятҳои фаромарзӣ, идоракунии захираҳои табиӣ ва амнияти энергетикӣ таваҷҷуҳи хоса зоҳир шуд. Муҳокимаи ҷамъбастӣ лаҳзаҳои муҳимиконференсия буд, ки дар он иштирокчиён фаъолона мубодилаи афкор намудандва саволҳо доданд. Олимон якдилона ба хулосае омаданд, ки суботи Осиёи Марказӣ мустақиман ба сатҳи ҳамкориҳои минтақавӣ вобаста аст. Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахтва директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Ҳайдарзода Рустам Ҷӯратаъкид карданд, ки таҳкими ҳамкории кишварҳои минтақа омили асосии муқовиматибомуваффақият ба таҳдидҳои муосир мебошад.
Созмондиҳандагони конфронсҳумчунин қайд карданд, ки танҳо тавассути муттаҳидсозии нерӯҳо ва амалҳои ҳамоҳангшуда рушди устувори минтақаро таъмин кардан мумкин аст. Дар рафти чорабинӣ тавсияҳо таҳия карда шуданд, ки барои баррасӣ ва татбиқи минбаъда ба ҳукуматҳои кишварҳои Осиёи Марказӣ ирсол карда мешаванд. Конфронс ба як платформаи муҳим барои баррасии масъалаҳои мубрами рӯз ва таҳкими ҳамкориҳои илмӣ табдил ёфтааст, ки эҳтимолан ба амният ва субот дар Осиёи Марказӣ мусоидат мекунад.
ОЛИМОНИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲО ВАЗИФАДОРАНД, КИ ДАР ИҶРОИ СЕ ҲАДАФИ СТРАТЕГИИ ДАВЛАТ – ТАЪМИНИ ИСТИҚЛОЛИЯТИ ЭНЕРГЕТИКӢ, РАҲОӢ АЗ БУНБАСТИ КОММУНИКАТСИОНӢ ВА ҲИФЗИ АМНИЯТИ ОЗУҚАВОРИИ МАМЛАКАТ НАҚШИ ФАЪОЛОНА ДОШТА БОШАНД.
Навид
- Мақолаҳо 17 Ноя 24
Categories
Наворҳои видеоӣ
03 октябри соли равон дар толори Пажуҳиши афкори илмии сиёсати Пешвои миллати Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо иштироки олимону кормандони Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Институти илмӣ-таҳқиқотии Мактаби олии иқтисодии Федератсияи Русия мизи мудаввари байналмилалӣ таҳти унвони «Шарикии бузурги Авруосиё» баргузор гардид.
Дар мизи мудаввар директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон,доктори илмҳои фалсафа Ҳайдарзода Рустам Ҷӯра дар мавзуи “Шарикии бузурги Авруосиё дар шароити тағйирёбии низоми муносибатҳои байналхалқӣ”, директори барномавии клуби мубоҳисавии “Валдай”(Русия), профессори Мактаби олии иқтисодӣ, доктори илмҳои сиёсӣ Бордачев Тимофей Вячеславович дар мавзӯи “Тоҷикистон ва Русия: дирӯз ва имрӯз”, сарходими илмии Шуъбаи Шарқи Миёна ва Наздики Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, доктори илмҳои фалсафа, профессор Абдулвоҳид Шамолов дар мавзӯи “Ҳамкории Тоҷикистону Русия тавассути муколамаи фарҳангҳо: ҳолат ва дурнамо”суханронӣ карданд:
Мақсад аз баргузор намудани мизи мудаввар ин пеш аз ҳама, дар шакли баҳси коршиносӣ, баррасӣ намудани татбиқи консепсияи “Шарикии бузурги Авруосиё”, вазъи кунунӣ ва дурнамои он, ҳамчун масирии ҳамгироӣ дар қитъаи Авруосиё иборат буд. Баҳодиҳии ба татбиқи ташаббуси “Шарикии бузурги Авруосиё” ҳамчун воситаи сиёсати Русия оид ба таҳкими ҳамкориҳои байналмилалӣ дар қитъаи Авруосиё арзёбӣ гардидааст.
Дар интиҳои мизи мудаввари байналмилалӣ байни ходимони илмии Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ ва Бордачев Тимофей Вячеславович, доктори илмҳои сиёсӣ, коршинос, директори барномаи клуби “Валдай”, профессори Институти илмӣ-таҳқиқотии Мактаби олии иқтисодии Федератсияи Русия вобаста ба мавзуи мизи мудаввари байналмилалӣ - «Шарикии бузурги Авруосиё» ва муносибатҳои дуҷонибаву бисёрҷонибаи Тоҷикистону Русия музокира сурат гирифт.
02 октябр бо ташаббуси Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи Аҳмади Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар толори Раёсати АМИТ конференсияи байналхалқӣ илмӣ-амалӣ - и «Археология ва палеогеографияи Осиёи Марказӣ бахшида ба 100-солагии муҳақиқи машҳури ҷаҳонии қадимтарин саҳифаҳои Тоҷикистон ва Авруосиё, яке аз коршиносони варзидаи ҷаҳонии асри санг Вадим Александрович Ранов баргузор гардид.
Дар конфронс президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ва як қатор олимону таҳқиқотчиёни Тоҷикистону Озарбойҷон, Олмон, Исроил, Қазоқистон, Канада, Қирғизистон, Чин, Русия, ИМА, Ӯзбекистон ва Фаронса иштирок доштанд.
Ба кори конфронс доктори илмҳои таърих Насрулло Убайдулло Каримзод ҳусни оғоз бахшида, сухани муқаддимавиро ба президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт доданд.
Сипас, президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт нахуст ташрифи иштирокдоронро хайрамақдам гуфта, таъкд дошт, ки имсол 100-солагии бостоншинос ва муҳақиқи варзида Вадим Александрович Ранов бо як шукуҳу шаҳомати хосса таҷлил мегардад. Бояд гуфт, ки аз ҷониби ин муҳақиқи серталош бисёр аз мавзеъҳои сершумори давраҳои асри санг қариб дар ҳамаи ноҳияҳои ҷумҳурӣ кашф шудаанд.
Воқеан ҳам дар рушди соҳаҳои гуногуни илмии бостоншиносии асри санг ва илмҳои ба он алоқаманд саҳми бузург гузоштааст ва мо мехоҳем, ки ба ин муносибат оид ба ҳаёту фаъолияти ин шахсият маърузаҳои илмиву таърихиро шунида маълумоти муфассалро шунавем.
Ҳамзамон маълумот дод, ки шунидани маърӯзаҳои илмӣ то рӯзи 3-юми октябр идома меёбад ва рӯзҳои 4-5 октябри соли 2024 ишктирокчиёни конференсия ба ноҳияи Ховалинг сафар карда, аз ёдгориҳои асри санги Кулдара, Лоҳутӣ, Хонақо ва Оби-Мазор дидан мекунанд.
Санаи 21 сентябр мо олимони ҷавон таҳти роҳнамоии Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ба ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ташриф намудем. Дар ин сафар, раиси ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ Холиқзода Рустам Ҳикматулло ва роҳбарияти Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ва масъулини ҳифзи ҳуқуқ моро ҳамроҳӣ намуданд.
Бо як эҳтироми хос ба шоир ва мутафаккири бузурги тоҷик Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ аз Мақбара ва Хонаи рамзии Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ, Пайкараи Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ бо мақсади шиносоии бештар ба осору афкор ва шахсияти ин шоири бузург, донишманди беназири илму адаби ҷаҳонӣ аз мавзеи боғи ба номи Ҷалолиддини Балхӣ ва хона-музейи ин шоири олами илму маърифат воқеъ дар маркази ноҳия, ки ҷойгир аст тамошо намудем. Дар меҳмонӣ ба мо кормандони ҳамин маҷмуаи таърихии Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ аз ҳаёт ва фаъолияти шоир ва зиндагиномаи ӯ моро шинос намуданд. Хона-музейи Ҷалолиддини Балхӣ дар шакли қадима бо истифода аз фарҳангу унсурҳои миллӣ сохта шуда аст. Аз ҳуҷраи дарсии самоъ, ҳуҷраи дарсии бачагона, чилахона, анҷомхона ва дигар ҳуҷраҳои тарзи зисту зиндагонии шоир ва мутафакири тоҷик дидан намудем.
Бо ин мақсад Конфронси илмии оммавӣ низ дар мавзуи «Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ – пайвандгари наслҳо ва тамаддунҳо» таҳти ин унвон дар ноҳияи мазкур ҳамоиш баргузор гардид. Дар ин конфронс бо иштироки зиёда аз 300 нафар олимону донишмандон, мавлоношиносон, хонандагони муассисаи таҳсилоти миёнаи умумӣ, сокинони фаъоли ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ҳузур доштанд. Ҳамоиши илмиро раиси ноҳия Холиқзода Рустам бахшида оғоз намуд ва сухани ифтитоҳиро ба Президенти Академияи милии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ профессор Хушвахтзода Қобилқон Хушвахт дода шуд. Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт маърузаи хешро таҳти “Ҳаёти рангину пурмаънои шоири барҷаста ва мутафакири тоҷик Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ” , ки дар арсаи олам аст ироа намуданд.
Сухани навбатӣ ба профессор, директори Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Рустам Ҳайдарзода дода шуд, ки ӯ фикру андешаҳои худро дар бораи таърихи фаъолият ва зиндагиномаи шоир Мавлоно Ҷалолиддини Балхӣ, ёдгориҳои таърихӣ ва дастовардҳои замони истиқлол ба даст овардани ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ баён намуд.
Воқеъан Мавлоно дар Балх ба дунё омадааст ва ситораи дурахшони ҷаҳонӣ ба шумор меравад. Мавлавӣ – ориф, сӯфӣ, мутафаккир, нависанда ва шоири форс – тоҷик мебошад.
Он бут, ки ҷамолу зинати маҷлиси мост,
Дар маҷлиси мо нест, надонам, ки куҷост.
Сарвест баланду қомате дорад рост,
К – аз қомати ӯ қиёмат аз мо бархост, ё:
Ин мастии ман зи бодайи ҳумор нест,
Ин бода ба ҷуз дар қадаҳи савдо нест.
Ту омадаӣ, ки бодайи ман резӣ?
Ман он мастам, ки бодаам пайдо нест.
Дар фарҷоми барнома маснавихонии хонандагони муассисаи таҳсилоти миёнаи умумии № 10 – ноҳияи Ҷалолиддини Балхӣ ба мо ниҳоят писанд омад. Пас аз конфронси илмӣ раиси ноҳия моро ба хуроки миллӣ таклиф намуданд. Дар бозгашт аз сафар мо бо аҳли зиё дар роҳ бо маснвихонӣ ва бо рақсу суруд хушу хурсандона бо як таъби болида ба шаҳри зебои Душанбе баргаштем ва дар оянда мо мехоҳем, ки ҷойҳои таърихию саёҳии Ватани зебоямонро дар наздик бубинем.
Ходими илмии шуъбаи Татқиқоти гидрогении Институти кимиёи ба номи В.И. Никитини АМИТ Тураева Зулфия Саидовна
Имрӯз (01.10.2024) дар Институти кимиёи ба номи В.И. Никитини АМИТ Ҷаласаи васеъи коллективи Институт бо иштироки ноиби Президенти АМИТ, д.и.т, профессор Амонзода И.Т., ва котиби шӯъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникӣ, д.и.т., профессор Ғафоров А.А. баргузор гардид.
Дар ҷаласаи васеи коллективӣ масъалаи ҳисоботи нуҳмоҳаи фаъолияти илмӣ ва илмию ташкилии Институт мавриди баррасӣ қарор дода шуд.
Ҷаласаро директори Институт д.и.т., профессор Сафаров А.М. оғоз бахшида, меҳмононро хайрамақдам намуд. Сипас ҳисоботи 9 моҳаи Институтро муовини директор оид ба илм ва таълими Институти кимиёи АМИТ д.и.х. Раҳмонов Р.О. ба ҳозирини толор маъруза намуд.
Баъд аз баромади муовини директор оид ба илм ва таълими Институти кимиёи АМИТ ноиби Президенти АМИТ, д.и.т, профессор Амонзода И.Т. аз вазъи иҷроиши нақшаҳои инфиродӣ, тайёр кардани кадрҳои илмӣ ва вазъи нашри мақолаҳо ҷиҳати муаррифии илми кимиёи тоҷик дар сатҳи байналмиллалӣ бо пурсишу суолоти мутобиқ ба тақозои замон ва аз маблағҳое, ки барои иҷрои корҳои илмию таҳқиқотӣ сарф шуда, инчунин камбудиву дастовардҳои Институт суханронӣ карда, баҳри боз ҳам ба натиҷаҳои назаррас ноил шудан ба маъмурияти Институт ва кормандони он супоришҳои мушахас ироа намуданд.
Имрӯз (01.10.2024) сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қосимзода Солеҳ бо довталабони зинаи магистратура суҳбату вохурӣ анҷом дод. Бояд гуфт, ки қабули магистрантони курси якум дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба охир расида, имрӯз имтиҳонҳои тахассусии онҳо баргузор гардид.
Дар вохурӣ масъулин довталабонро ба оиннома ва талаботҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон шинос намуда, ҳамзамон таъкид доштанд, ки дар академия олимону муҳақиқони барҷаста ба фаъолияти илмӣ машғул мебошанд.
Дар ин росто ҳар як довталабе, ки барои дар зинаи магистратура таҳсил намудан меояд, ҳатман зери роҳбарии ин олимони соҳа ба корҳои илмию таҳқиқотӣ машғул мешавад. Зеро Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон муассисаи илмие, мебошад, ки дар пешбурди сиёсати илмии кишвар нақши муҳимро мебозад.
Имрӯз (01.10.2024) дар маҷлисгоҳи Институти астрофизикаи АМИТ бо иштироки ноиби Презтденти АМИТ, раиси Шуъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникии АМИТ, д.и.т. профессор Амонзода Илҳом Темур ва котиби илмии Шуъбаи мазкур д.и.т., профессор Ғафоров А.А. ҳисоботи нӯҳмоҳаи кормандони илмии Институти астрофизикаи АМИТ шунида шуд.
Бояд қайд намуд, ки маҷлиси мазкурро директори Институт н.и.ф.-м. Бӯризода А.М. ифтитоҳ бахшида, меҳмононро ба Институт хайрамақдам намуд. Баъдан ҷиҳати баррасии ҳисоботи нӯҳмоҳа баромад, ироа намуд. Дар ҳисоботи мазкур натиҷаҳои назарраси илмӣ – таҳқиқотӣ, илмӣ –ташкилӣ, омода намудани мутахассисони илмӣ, таблиғи донишҳои астрономӣ, ҳамкориҳои илмӣ бо муассисаҳои дохилию хориҷӣ пешниҳод карда шуд.
Ҳамзамон роҳбарони зерсохторҳои Институт низ доир ба масъала баромад намуда оид ба корҳои анҷомдодаи худ маълумот манзур намуданд. Қайд кардан ба маврид аст, ки ҷиҳати иҷрои дастуру супоришҳои Роҳбарияти олии кишвар, Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар самти омода намудани мутахассисони баландихтисоси илмӣ дар Институт корҳои назаррас анҷом дода шуда истодааст. Таҳти роҳбарии Узви вобастаи АМИТ, д.и.ф.-м. Қоҳирова Г.И. ду нафар ва таҳти роҳбарии н.и.ф.-м. Нарзиев М. як нафар рисолаҳои илмӣ омода намуда истодаанд.
Пас аз баррасии ҳисобот аз ҷониби ноиби Презтденти АМИТ, раиси Шуъбаи илмҳои физикаю математика, химия, геология ва техникии АМИТ, д.и.т. профессор Амонзода И.Т. суханрони намуда, ҷиҳати ислоҳи камбудиҳои ҷойдошта пешниҳодҳои муфид ироа карда супоришои мушахас доданд
Имрӯз (01.10.2024) дар толори Шурои олимони Институт дар асоси Нақшаи чорабиниҳои илмии Институти иқтисодиёт ва демографияи АМИТ барои соли 2024 ва гиромидошти Рӯзи забони давлатии Ҷумҳурии Тоҷикистон бо иштироки ходимони илмии муассиса дар мавзӯи «Забон - ҳастии миллат» семинари илмӣ баргузор гардид, ки дар он ходими калони илмии шуъбаи таҳқиқоти институтсионалӣШарафидинова Гулчеҳра Ёдгоровна баромад намуданд.
Зикр карда шуд, ки имрӯз забони давлатӣ дар кишвари мо ҳамчун омили ҳамбастагии миллатҳо ва халқиятҳо эътироф гардидааст. Маҳз бо ташаббуси Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон имрӯз забони тоҷикӣмавриди ғамхориву пуштибонии ҳаматарафаи давлат ва Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон қарор гирифтааст.
Воқеан, Пешвои миллат, чун вориси бонангу баномус оид ба рушди забони давлатӣ пайгирона талош меварзад ва ҳамеша таъкид мекунад, ки худшиносӣ, ифтихори ватандорӣ аз муҳаббат ба забони модарӣ шурӯъ мешавад.
Мусалам аст, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун муассисаи бонуфузи илмӣ дар баробари пешбурди сиёсати илмии кишвар дар омода намудани кадрҳои баландихтисос дар зинаҳои магистратура, докторантура ва аспирантура нақши бориз дорад. Имрӯз қабули имтиҳонҳои тахассусӣ барои докторантони PhD дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид.