Наврӯз ҳамчун яке аз ҷашнҳои бостонӣ ва фарҳангии мардумони Осиёи Марказӣ, Ховари Наздик ва қисматҳои дигари ҷаҳон имрӯз аз марҳалаи миллию минтақавӣ гузашта, ба як ҷашни ҷаҳонӣ табдил ёфтааст. Дар шароити ҷаҳонишавӣ ва таҳкими ҳамгироии фарҳангҳо-Наврӯз на танҳо як ҷашни фаслӣ, балки рамзи ваҳдат, сулҳ ва арзишҳои умумиинсонӣ шудааст.

Чуноне ки Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон қайд кардаанд: "Имрӯз Наврӯзи аҷдодии мо, на танҳо дар кишварҳои ориёӣ, балки дар сарзаминҳое низ ҷашн гирифта мешавад,ки дар замони худ аз сарчашмаи пурбаракат ва ҷовидонаи фарҳанги мо баҳравар шудаанд”.

Бале, воқеан ҳам, Наврӯз имрӯз на танҳо дар кишварҳои таърихии таҷлили он, балки дар бисёр кишварҳои дигар низ бо шавқу завқ таҷлил мегардад. Ин ҷашн бо фарҳанги бой, рамзҳои умеду навсозӣ ва арзишҳои инсондӯстонааш дар саросари ҷаҳон эътироф шудааст.

Ҷашнгирии Наврӯз дар Амрико ва Канада, ки бо ҷамъияти зиёди тоҷикон, форсҳо, афғонҳо, туркҳо ва дигар халқҳое, ки ин ҷашни қадимиро қайд мекунанд, баргузор мешавад, як воқеияи муҳим аст. Наврӯз, ки ҳамасола 21 март ҷашн гирифта мешавад, на танҳо як ҷашни оғози баҳор, балки рамзи навсозӣ, тозагӣ ва ҳамдигарфаҳмӣ мебошад. Дар Амрико ва Канада, ки ҷамъиятҳои гуногуннижод зиндагӣ мекунанд, Навруз бо анъанаҳои хоси худ ва бо ҳавасмандӣ ҷашн гирифта мешавад.

Бояд қайд кард, ки анъанаи Наврӯз дар Амрико ва Канада бо тамоми анъанаҳояш таҷлил мегардад, аз ҷумла:

Ҳафтсин: Ҳафтсин, ки аз ҳафт чиз иборат аст, ки бо ҳарфи "син" оғоз мешаванд (масалан, суманак, себ, сир, сирко, сабзӣ, санҷид ва сомоқ), дар хонаҳо ва ҷашнҳои Наврузӣ тартиб дода мешавад. Ин анъана дар Амрико ва Канада низ бо ҳавасмандӣ риоя мешавад.

Сабза: Рустании сабза, ки рамзи навсозӣ ва зиндагии нав аст, дар хонаҳо ва ҷашнҳо ҳамчун як қисми Ҳафтсин нигоҳ дошта мешавад.

Суманакпазӣ: Дар баъзе ҷамъиятҳо, махсусан тоҷикон ва ӯзбекҳо, анъанаи суманакпазӣ бо ҳавасмандӣ баргузор мешавад. Суманак, ки аз гандуми ҷавон тайёр карда мешавад, дар Навруз тақсим мегардад.

Мусиқӣ ва рақс: Дар ҷашнҳои Наврузӣ мусиқӣ ва рақсҳои анъанавӣ, аз қабили рақси тоҷикӣ, форсӣ, курдӣ ва дигар рақсҳо иҷро мешаванд. Ин рақсҳо ҳаваси баҳорӣ ва шодӣ ба ҷашн мебахшанд.

Хӯрокҳои анъанавӣ: Хӯрокҳои махсуси Наврузӣ, аз қабили суманак, ширинӣ, ширбиринҷ ва дигар таомҳо дар ҷашн омода ва тақсим мешаванд.

Ҷамъомадҳо ва фестивалҳо: Дар шаҳрҳои бузурги Амрико ва Канада, аз қабили Вашингтон, Ню-Йорк, Даллас, Торонто, Лос-Анҷелес, Ванкувер ва дигар шаҳрҳо, ҷамъомадҳо ва фестивалҳои Наврузӣ баргузор мешаванд. Дар ин чорабинҳо хӯрокҳои миллӣ, ҳунарҳои мардумӣ, намоишҳои фарҳангӣ намоиш дода мешаванд.

Дар Амрико ва Канада як қатор ташкилотҳо ва ҷамъиятҳои тоҷик, форс, афғон ва дигар халқҳое, ки Наврӯзро ҷашн мегиранд, фаъолият мекунанд. Ин ташкилотҳо ҷашнҳои Наврӯзро ташкил ва баргузор мекунанд ва барои ҳифзи анъанаҳо ва фарҳанги миллӣ кӯшиш мекунанд. Масалан:

· Маркази фарҳангии тоҷикӣ: Дар баъзе шаҳрҳо марказҳои фарҳангии тоҷикӣ мавҷуданд, ки ҷашнҳои Наврӯзро бо анъанаҳои тоҷикӣ баргузор мекунанд.

· Ташкилотҳои форсзабон: Ҷамъиятҳои форсзабон низ ҷашнҳои Наврӯзро бо анъанаҳои форсӣ баргузор мекунанд.

· Фестивалҳои умумӣ: Дар баъзе ҷашнҳо ҳамаи халқҳое, ки Наврӯзро ҷашн мекунанд, якҷоя ҳузур меёбанд ва анъанаҳои худро намоиш медиҳанд.

Наврӯз дар Амрико ва Канада на танҳо як ҷашни фарҳангӣ, балки рамзи ҳамдигарфаҳмӣ ва якдилӣ низ мебошад. Ин ҷашн имконият медиҳад, ки ҷамъиятҳои гуногуннижодӣ якҷоя ҷамъ оянд ва анъанаҳои худро бо ҳам мубодила кунанд. Наврӯз ҳамчун як ҷашни байналмилалӣ низ пазируфта шудааст ва дар баъзе ҷойҳо ҳатто аз ҷониби ҷомеаи маҳаллӣ низ ҷашн гирифта мешавад.

Ҷашнгирии Наврӯз дар Амрико ва Канада на танҳо барои нигоҳ доштани анъанаҳо ва фарҳанг, балки барои тақвияти робитаҳои ҷамъиятӣ ва эҳтироми фарҳангҳои гуногун аҳамияти калон дорад.

Дар хотима мехоҳам як бори дигар гуфтаҳои фавқро бо суханони Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон тасдиқ намоям: “Ҷаҳонишавии Наврӯз дар марҳалаи нави таърихи давлатдории мо имкон фароҳам овард, то мардуми олам бо такя ба фитрату сиришти ин ҷашни қадима аз ҳар ҷиҳат ба он бештар таваҷҷуҳ зоҳир намояд, зеро муҳтавои Наврӯз танҳо марбут ба қаламрави зуҳури он набуда, балки суннату анъанаҳои неку созандаи он метавонанд ҳамчун омили муҳими ҳамзистии осоиштаи тамоми инсоният хидмат кунанд”.

Дороншоева Некбахт Шоқосумовна, - мудири шуъбаи ШМА ва Канадаи Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ, номзади илмҳои сиёсӣ

Баррасии масоили ҳамкории Тоҷикистону Русия дар мулоқоти хосаи Сарони давлатҳо муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва муҳтарам Владимир Путин оғоз гардида, дар вохӯрии васеъ бо иштироки ҳайатҳои расмии ду кишвар идома ёфт.

Масъалаҳои калидии муносибатҳои ду кишвар ва мавзуъҳои мубрами минтақавию байналмилалӣ ба таври муфассал муҳокима гардиданд.

Сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аз рушди хуби муколамаи сиёсӣ дар ҳамаи сатҳҳо изҳори қаноатмандӣ намуданд.

Рушди босуръати ҳамкории тиҷоратию иқтисодӣ дар солҳои охир таъкид гардид.

Аз ҷумла, масоили густариши ҳамкорӣ дар бахшҳои саноат, энергетика ва кишоварзӣ баррасӣ шуд.

Ба масъалаҳои рушди робитаҳои гуманитарӣ, ҳамкорӣ дар соҳаҳои фарҳанг ва маориф таваҷҷуҳи хоса зоҳир гардид.

Гуфта шуд, ки дар шаҳру ноҳияҳои гуногуни Тоҷикистон 71 муассисаи таълимӣ бо забони русӣ, аз ҷумла онҳое, ки соли 2022 аз ҷониби Сарони давлатҳо ифтитоҳ ёфта буданд, ҳамчунин 190 мактаби омехта фаъолият доранд. Дар ин зимн, ҳамкорӣ дар таъмини ин муассисаҳои таълимӣ бо китобу маводи таълимӣ ва адабиёт бо забони русӣ аз масъалаҳои матраҳ боқӣ мемонад.

Зикр шуд, ки дар Тоҷикистон се филиали муассисаҳои бонуфузи олии таълимии Русия фаъолият дошта, зиёда аз 28 ҳазор шаҳрвандони Тоҷикистон дар донишгоҳу донишкадаҳои Русия таълим мегиранд.

Ҷонибҳо ба мувофиқа расиданд, ки моҳи июни ҳамин сол дар Федератсияи Русия Рӯзҳои фарҳанги Тоҷикистон баргузор карда мешаванд.

Таъкид гардид, ки ҳар ду кишвар барои мукаммалсозии ҳамкории байниминтақавӣ, аз ҷумла баргузории як қатор чорабиниҳои гуногунсатҳ дар ин самт, талош хоҳанд кард.

Ба ҳамкории байнипарлумонии ду кишвар баҳои баланд дода шуда, ҷонибҳо барои идомаи босамари он дар оянда изҳори ҳавасмандӣ намуданд.

Таҳкими ҳамкорӣ дар соҳаи амният ва тақвияти ҳамоҳангӣ дар фаъолияти муштараки хадамоти махсус ва мақомоти ҳифзи ҳуқуқ дар мубориза бар зидди таҳдиду хатарҳои амниятӣ аз масъалаҳои муҳими музокирот буд.

Ҳамкории судманд дар доираи созмонҳои минтақавӣ ва байналмилалӣ низ дар маркази таваҷҷуҳи сарони ду давлат қарор дошт.

https://president.tj/event/news/50034

“Наврӯз оғози сол, оғози зиндагии тоза, оғози умеду орзу ва бахту саодат буда, ба остонаи ҳар хонадон чун пайки шодиву нишот ва эҳёи замину табиат қадам мениҳад. Наврӯз бо фарорасии баҳор кулбаву кошонаи моро нуру зиё мебахшад, дар вуҷуди мо поктарин эҳсосот ва волотарин умеду орзуро бедор месозад. Бо нафаси мубораки хеш адовату кинаро аз замири мо дур месозад, меҳри бародарӣ, шафқату меҳрубонӣ ва хайру саховатро дар дили ҳар яки мо меангезад”.

Эмомалӣ РАҲМОН

Мусаллам аст, ки пайдоиши ҷашни Наврӯз таърихи басо ҳам куҳанро соҳиб аст. Чунки тамоми олимону мутафаккирони Машриқзамин аз бостониву қадимӣ будани он ёдоварӣ намуда, васфу ситоиши онро зимнан то ба арзи само бурдаанд. Чунки ин ҷашнест, ки ба ифодаи муаррихону бостоншиносон зиёда аз 6000 сол дошта, пайдоиши он ба тахтнишинии шоҳ Ҷамшеди эронитабор ва бархеи дигар аз замони пирӯзии Фаридуншоҳ бар Заҳҳоки морон, ба ибораи Абурайҳонӣ Берунӣ бошад дар китоби худ таҳти унвони “Осор-ул-Боқия” аз ҷумла чунин гуфтааст:1. Наврӯз - рӯзи офариниши олам; 2. Наврӯз- рӯзи офариниши одам; 3. Наврӯз - рӯзи падидоии рӯшноӣ; 4. Наврӯз – рӯзи густариши Замин; 5. Наврӯз – рӯзи бунёди дини зардуштӣ; 6. Наврӯз – рӯзи фурудоии рӯҳи инсон; 7. Наврӯз – рӯзи адолату додгустарӣ.

Лозим ба зикр аст, ки Абурайҳони Берунӣ мафҳуми Наврӯзро ба таври зайл низ шарҳу тавзеҳ дода, ҳамзамон мавсуф чунин қайд кардааст: “Наврӯз нахустин рӯз аст аз Фарвардинмоҳ ва аз ин ҷиҳат онро “Рӯзи нав” номидаанд, ки он дар маҷмуъ панҷ рӯз таҷлил карда мешуд”.

Ҳамин тариқ, дар хусуси пайдоиши Наврӯз маълумоти бештар вуҷуд дошта, инчунин он яке аз арзишмандтарин ҷашни мардуми форсизабонони олам ва гувоҳи таърихи фарҳанги пурғановати ориёитаборон маҳсуб меёбад.

Хулоса, то замоне, ки инсоният дар рӯйи Замин вуҷуд дорад, Наврӯз низ ҳамеша зиндаву поянда ва инчунин абадӣ боқӣ хоҳад монд.

Тавре Шоири халқии Тоҷикистон, устод Лоиқ Шералӣ перомуни абадияти ин ҷашни бузурги аҷдодии мо хуб гуфтаанд:

Наврӯз навҷавон аст, Наврӯз ҷовидон аст,Аз рӯзгори пешин зеботарин нишон аст.

Зимнан бояд махсус зикр кард, ки дар роҳи ҷаҳонӣ гаштани Наврӯзи байналмилалӣ саҳми Роҳбари давлатамон, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои муаззами миллат, Ҷаноби Олӣ муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон басо ҳам бориз ва бузург аст. Чунки ҳамасола таҷлилу дар сатҳи баланди давлату давлатдорӣ гузаронидани ин иди сайиди аҷдодӣ ифодагари ғалабаи нур бар зулмот, рӯз бар шаб, рӯшноӣ бар торикӣ, некӣ бар бадӣ, ҳикмат бар ҷоҳилӣ буда, илова бар ин амали накӯ созандагии миллати соҳибфарҳангу соҳибтамаддуни мо ба рағми сӯзандагии ҳасудони бешумораш аст. Пас зиҳӣ, миллате, ки Худовандаш ҷаҳон офариду ту Наврӯз офаридӣ!

Тавре, ки шоири шинохта Мирзо Лиқои Дарвозӣ дар китобаш таҳти унвони “Мухаммаси Наврӯзӣ” дар як пора ашъораш чунин гуфтааст:

Наврӯз шуд азизон фасли баҳор омад,Мурғи дили маро зуд завқи шикор омад. Дар гӯшаи гулистон моро гузор омад,Дидам фиғони булбул аз ҳар канор омад, Аз шавқи нолаҳояш гулҳо қатор омад.

Боиси ифтихор ва бахти баланди мардуми шарифи кишварамон аст, ки ҳамасола чун анъанаи дерина ин ҷашни байналмилалиро дар сатҳи баланди давлату давлатдорӣ ва дар фазои сулҳу суботи сартосарӣ ва Истиқлоли давлатӣ таҷлил менамоем.

Зеро ба ифодаи Ҷаноби Олӣ, Президенти мамлакат Эмомалӣ Раҳмон: “Наврӯз чун мунодии сулҳу оромӣ, пиндору гуфтору кирдори нек ва дӯстиву ҳамкории халқҳо моро боз сӯйи рӯзгори бехушунат, сулҳу субот ва кӯшиш барои зиндагии орому осуда раҳнамоӣ мекунад.

Асолати иҷтимоиву ахлоқии Наврӯз хеле ҳам бузург буда, нишонаи пешрафти тафаккури созандаву бунёдкоронаи халқ мебошад”.

Ҷашни фархундаю фирӯзи Наврӯз мубораку фархунда бод!

Зоирова Дилангез. корманди Агентии амнияти ХБРЯ-и АМИТ

“Аслан Наврӯз ва ҳикмату фалсафаи он бар пояи бузургдошт ва ситоиши инсон, сарфи назар аз мансубияти диниву мазҳабӣ ва мақоми иҷтимоӣ, баробарӣ, таҳаммулгароӣ, авфу бахшиш, оғози саҳифаи нав дар зиндагӣ ва дар маҷмӯъ, сулҳу субот бунёд гардидааст”.

Наврӯз яке аз ҷашнҳои миллии тоҷикон мебошад, ки таърихи қадима ва хусусиятҳои хоси худро дорад. Ҷашни Наврӯз дар фасли баҳор таҷлил мегардад. Бедоршавии табиат, баробарии шабу рӯз, зинда гардидани табиат хусусиятҳои асосии ҷашни Наврӯз ба шумор меравад. Инчунин, хусусиятҳои дигари ҷашни Наврӯз ин пайвандгари дӯстӣ, бародарӣ, бартарафкунандаи кинаву озурдагӣ мебошад. Наврӯз - иди баҳор ва Соли нави аҷдодӣ ва анъанавии мардуми тоҷику эронинажод мебошад, ки ба рӯзи аввали солшумории шамсӣ, 1-уми моҳи фарвардин ва ё ба 21-уми марти солшумории мелодӣ рост меояд.

Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба таъриху фарҳангу анъанаҳои миллӣ таваҷҷуҳи махсус зоҳир менамоянд. Маҳз талошу заҳматҳои бепоёни Пешвои миллат буд, ки ҷашни Наврӯз дар арсаи байналмилалӣ муаррифӣ гардид. Қобили зикр аст, ки 30-юми сентябри соли 2009 бо пешниҳоди сарвари давлат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҷашни “Наврӯз” аз ҷониби ЮНЕСКО ба феҳристи ёдгории ғайримоддии фарҳанги башарият дохил карда шуд ва дар Иҷлосияи 64-ум аз ҷониби Маҷмааи Умумии СММ ҳамасола 21 март Рӯзи байналмиллалии Наврӯз эълон карда шуда, дар саросари ҷаҳон бо як шукуҳу шаҳомати хоса таҷлил мегардад. Имрӯз боиси ифтихори миллати тоҷик ва кулли кишварҳои ҳавзаи тамаддуни Наврӯз мебошад, ки ҷашни куҳану бостонӣ аз тарафи Созмони Милали Муттаҳид “Наврӯз” ҳамчун ҷашни байналмилалӣ эълон гардид. Ин дастоварди арзишманд натиҷаи азму талоши муштарак ва пайгириҳои чандинсолаи Ҳукумати Тоҷикистон ва чандин давлатҳои дӯсту бародар мебошад.

Аждоди соҳибфарҳанги мо дар таърихи беш аз панҷҳазорсолаи Наврӯз онро ҳамчун суннати муқаддасу муборак аз насл ба насл мерос гузошта, бо ҳама рангорангиву рӯҳи зиндагисозаш гиромӣ доштааст ва барои пойдории он талош варзидааст. Шукӯҳу тантанаҳои наврӯзӣ гувоҳи он мебошанд, ки давлат ва Ҳукумати мамлакат ба рушди фарҳанги миллӣ ва эҳёи суннатҳои бостонӣ арҷ гузошта, барои пойдорӣ ва боз ҳам ғанӣ гардонидани онҳо пайваста иқдом менамоянд.

Мавриди зикр аст, ки дар яке аз суханрониҳои худ Пешвои миллат, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон таъкид кардаанд, ки "Наврӯз ҷашнест, ки инсонро ба покию нафосат, некию накӯкорӣ, дӯстиву бародарӣ ва ваҳдату ҳамдилӣ ҳидоят мекунад." “Наврӯз бо ташаббуси мо ва дигар кишварҳои ҳавзаи Наврӯз мақоми байналмилалӣ гирифт ва имрӯз онро на танҳо дар минтақа, балки дар тамоми ҷаҳон ҷашн мегиранд.”

Дар қатъномаи Созмони Милали Муттаҳид оид ба «Рӯзи байналмилалии Наврӯз» омадааст, ки давлатҳои аъзои ин созмони мӯътабар бояд сатҳи огоҳиашонро дар бораи Наврӯз баланд бардошта, инчунин бо мақсади интишор ва тарғиби донишҳои марбут ба таърих ва суннатҳои наврӯзӣ ҳамасола чорабиниҳо баргузор намоянд.

Яке аз суннатҳои хоси Наврӯз - ин аз гуноҳҳои якдигар гузаштану кӯмак ба оилаҳои камбизоат, тоза кардани хонаю манзилҳо, шинондани гулҳову дарахтон ва кабудизор намудани манзилу кӯчаҳо мебошад. Дар ҷашни Наврӯз мардум хони идона “ҳафт-син ва ҳафт-шин” ороста, якчанд таомҳои миллӣ аз қабили оши бурида, суманак ва далда ва ё кашк омода менамоянд, ки ин ҳам яке аз суннатҳои неки Наврӯз мебошад. Инчунин дар ин рӯз хурду бузург рақсу хурсандӣ намуда ҷашни Наврӯзро истиқбол менамоянд. Мавриди зикр аст, ки дар ҳар минтақаи Тоҷикистон ҷашни Наврӯзро бо анъанаҳои хос ва таомҳои миллии он минтақа пешвоз мегиранд.

Наврӯз баёнгари рӯзи тоза, зиндагии навин ва эҳёи табиат баъд аз сардии зимистон мебошад. Наврӯз, ба ҷуз ин ки баёнгари рӯзи тоза мебошад, ифодаи паёми суруровар аз рӯҳи тоза, нафаси гарми табиат, эҳёи эҳсоси ишқу муҳаббат ба зиндагии тоза аст. Он бо нури гарму равшани хуршеди баҳорӣ, насими форам ва фараҳбахши навозишгар, садои найи чӯпон ва суруди кишоварз, ханда ва бозиҳои дилангези кӯдакони маъсум ба ҳар хона, ба ҳар кӯю деҳ ва касабаву шаҳр мавҷ мезанад, болупар мекашад, зиндагиро гуворотар месозад.

Ҳамасола ҷашни Наврӯз дар саросари кишвар бо як шукуҳу хоса таҷлил мегардад. Дар ин рӯз дар кишвар хони наврӯзӣ аз қабили ҳафт син ва ҳафт шин ороста, хурду бузург самимона хурсандӣ намуда, ҷашни Наврӯзро пешвоз мегиранд. Инчунин дар таҷлили ҷашни Наврӯз ҳатто меҳмонон аз хориҷи кишвар низ ба Ҷумҳурии Тоҷикистон ташриф оварда, ҳамроҳи мардуми тоҷик бо як хурсандии хос ҷашни Наврӯро истиқбол мегиранд. Бо ин восита меҳмонони хориҷӣ аз суннатҳо ва анъанаҳои таърихӣ, инчунин аз таомҳои суннатии хоси наврӯзӣ огоҳӣ пайдо мекунанд.

Хулоса метавон гуфт, ки мардуми тоҷик бо як ҳисси баланди миллӣ ва худшиносӣ ҷашни Наврӯзро дар саросари кишвар таҷлил менамоянд. Ҳифз намудани анъанаҳои миллӣ, арҷ гузоштан ба фарҳангу таърихи кӯҳан ва суннатҳои миллӣ, махсусан ба ҷашни Наврӯз вазифаи ҳар як фарди тоҷик мебошад. Яке аз хусусиятҳои хоси Наврӯз ин пайвандгари наслҳо, робитаи гузаштаву имрӯз, эҳёи анъанаҳои зебоипарастӣ, инсондӯстӣ, дур сохтани кинаҳо ва ҳамдигарбахшӣ, рамзи дӯстӣ мебошад. Дар ин рӯз дар саросари кишвар хони идона ороста, мардум бо ҳам муттаҳид гардида, дар фазои сулҳу субот ва гулгуншукуфоии кишвар дастаҷамона Наврӯзро ҷашн мегиранд, ки ин ҳама дастовардҳои даврони истиқлол мебошад.

Файзуллаева Нигора Негматовна - ходими илмии шуъбаи Осиёи Ҷанубӣ ва Шарқии Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои АМИТ

Ҳар сол, вақте ки табиат аз хоби зимистон бедор мешавад ва рӯзу шаб баробар мешаванд, миллионҳо одамон дар аксариятҳои мамлакатҳои ҷаҳон Наврӯзро бо таври хос истиқбол мегиранд. Ин ид, таърихи чандинҳазорсола дошта, рамзи бедории табиат ва оғози мавсими кишту кори деҳқон ба шумор меравад. Имрӯзҳо маҳбубияти навруз на танҳо дар Тоҷикистон, балки дар арсаи байналмилалӣ ҳам ҷойгоҳи хос пайдо кардааст.

Агар ба таърихи Наврӯз назар афканем, мувофиқи сарчашмаҳо, он ҳанӯз дар давраи Ҳахоманишиён (асрҳои 6-4 пеш аз милод) бо маросимҳои шоҳона таҷлил мешуд. Дар империяи Сосониён (асрҳои 3-7 милодӣ) низ Наврӯз ҳамчун ҷашни бузурги давлатӣ эътироф гардида буд. Дар асри 11, яъне дар соли 1079 милодӣ, шоир, ситорашинос, мутафаккири машҳури форсу тоҷик Умари Хайём тақвими хуршедиро такмил дод ва Наврӯзро расман оғози соли нав қарор дод. Ин тақвим то имрӯз дар бисёр кишварҳо, аз ҷумла Тоҷикистон низ истифода мешавад.

Наврӯз танҳо як ҷашни маҳаллӣ нест, он имрӯз як падидаи ҷаҳонист. Дар санаи 20 феврали соли 2009, ЮНЕСКО Наврӯзро ба феҳристи мероси фарҳангии ғайримоддии башарият ворид кард. Ин қарор дар шаҳри Абу-Даби қабул шуд ва як гардиши муҳим дар шинохти байналмилалии ин ҷашн буд. Баъдан, дар 23 феврали 2010, Маҷмаи Умумии СММ бо қатъномаи 64/253 рӯзи 21-уми март-ро "Рӯзи байналмилалии Наврӯз" эълон гардид. Ин иқдом бо пешниҳоди кишварҳое чун Тоҷикистон, Эрон ва Афғонистон амалӣ шуд.

Аз он вақт инҷониб, Наврӯз дар сатҳи ҷаҳонӣ бо шукӯҳ таҷлил мешавад. Мисоли он ин 21 марти соли 2013, дар қароргоҳи СММ дар Ню-Йорк нахустин чорабинии расмии "Наврӯзи ҷаҳонӣ" баргузор шуд. Дар соли 2016, конфронсҳои байналмилалӣ дар Теҳрон ва Душанбе олимони 20 кишварро гирд оварданд, то аҳамияти фарҳангии Наврӯзро баррасӣ кунанд.

Имрӯз Наврӯз дар беш аз 12 кишвар, аз Осиёи Марказӣ то Шарқи Наздик ва ҳатто дар ҷамоаҳои муҳоҷир дар Аврупо ва Амрико, ҷашн гирифта мешавад. Дар Ню-Йорк аз соли 2011 паради Наврӯзӣ баргузор мешавад, ки садҳо нафарро муттаҳид мекунад. Ин ҷашн паёми сулҳ, дӯстӣ ва эҳтиром ба табиатро ба ҳама мерасонад.

Наврӯз, ки худ як калимаи асили тоҷикӣ буда дар Тоҷикистон бо омодагии хос ва бо риояи тамоми суннатҳояш истиқбол мегардад. Мардум дар ин рузҳои ҷашни суманак мепазанд, хонаҳоро в тоза мекунанд. Ҷавонону кудакон бо як шодию нишоти содиқона бо сурудхони хона ба хона гулгардонӣ менамоянд. Дар даврони истиқлолият ин ҷашн мақоми миллиро гирифт ва ҳар сол аз 21 то 24 март расман истироҳат эълон мегардад. Аз ҷониби мақомоти шаҳри ва маҳалӣ қатор чорабиниҳои фарҳангӣ, аз қабили консертҳо, намоишҳои театрӣ ва бозорҳои идона, шукӯҳи хоси Наврӯзро дар кишвар нишон медиҳанд.

Имрӯзҳо, ки Тоҷикистон дар арафаи истиқболи Наврӯзи навбатӣ омодагӣ мебинад мардум бо дубора бо ҳам ҷамъ меоянд, то ин идро бо як шодию нишоти тоза таҷлил намоянд. Бояд гуфт, ки Наврӯз на танҳо як ҷашн, балки як мероси зинда аст, ки моро ба ҳам наздик мекунад ва хотиррасон месозад, ки табиат ва инсон якҷоя эҳё мешаванд ва моро даъват менамояд, ки қалбҳо аз кинаву адоватҳо тоза намоем ва зиндагиро бо ранги гуногун ба мисли баҳор бубинем.

Наврӯз биё, ҳар нафасат, бӯйи баҳор аст,

Рухсори ту ойинаи гулрӯйи баҳор аст.

Ҳар лаҳза хумори ту гирад ҷумла ҷаҳонро,

Он қалби ту ошуфтаи дилҷӯи баҳор аст.

Омадани баҳор шодтарин рӯйдоди ҳаёти одамони ҳама давру замон мебошад, ки одамон онро ҳамчун бедории табиат, ҷашни ҳаёт, ҷашни умед ба соли пурмаҳсул меноманд. Дар ин рӯз фаслҳо дар нимкураҳо иваз мешаванд: агар дар нимкураи ҷанубӣ тирамоҳ фаро расад, дар нимкураи шимолӣ баҳор аст. Мутобиқи тақвими аҷдодиамон ва низоми ҳаракати сайёраҳо 21-уми март шабурӯз баробар шуда, рӯзи аввали баҳор, рӯзи кишту кори деҳқон ба шумор меравад, ки дар ин рӯз кулли кишварҳои Осиёи Марказӣ ҷашни таърихии “Наврӯз” доранд. Дар тарҷумаи форсӣ “Наврӯз” маънои рӯзи навро дорад, ин маънои оғози соли навро дар бар мегирад.

Зангӯлаи бедории дунёи нави ту,

Эҳёи ҳама сабзаю гандуму ҷави ту.

Хуш омадӣ, эй мӯъҷизаорои табиат.

Хуш омадӣ, Наврӯзи Аҷам, соли нави ту.

Наврӯз биё, файзи ту, файзи ҳамагон бод,

Густурда пур аз неъмату нозе ҳама хон бод.

Ин муждаи ту пайки ҳама бахту нишот аст,

Ҳар рӯзи ту, наврӯзи ҳама пиру ҷавон бод!

Дар сарчашмаҳои таърихии «Шоҳнома»-и Фирдавсӣ, «Наврӯзнома»-и Умари Хайём, «Осор-ул-боқия» ва «Ат-тафҳим»-и Абурайҳони Берунӣ, «Зайн-ул-ахбор»-и Абулсаиди Гардезӣ, «Ал-маҳосин-вал-аздод»-и Хисравӣ ва дигар асарҳо маълум мешавад, ки Наврӯз дар даврони қадим ба шаклҳои гуногун ҷашн мегирифтанд. Баргузории ҷашни Наврӯз дар замони Сосониён чанд рӯз (на кам аз шаш рӯз) тӯл мекашид. Ва ба ду давра тақсим мешуд. Наврӯзи кӯчак ё Наврӯзи омма, ки панҷ рӯз буд ва аз якӯм то панҷӯми моҳи фарфардин гиромӣ дошт ва рӯзи шашуми Фарфардин (Хурдодрӯз), ҷашни Наврӯзи бузург ё Наврӯзи хосса барпо мегашт.

Аз таърихи ҷашни Наврӯз роҷеъ ба таърихи пайдоишу баргузории ин ҷашни куҳанбунёд дар сарчашмаҳои тахрихию адабӣ ва бадеӣ маълумоти зиёд зикр гаштааст, ки донишмандони тоҷику эронӣ ва хориҷӣ дар асоси онҳо мақолаҳову рисолаҳои арзишманд таълиф намуданд. Аксарияти сарчашмаҳои таърихӣ ба он далолат мекунанд, ки Наврӯз дар давраи салтанати Пешдодиён дар замони ҳукумронии Шоҳ Ҷамшед пайдо шудааст. Агар ба тахърих назар афканем, мебинем, ки давраи салтанати Шоҳ Ҷамшед давраи адлу инсоф ва пайдоиши якчанд ҷашнҳои суннатӣ ва оинҳое, ки аз замони Зардушт боқӣ монда буданд, ба пуррагӣ қайд мешуданд. Дар баробари пайдоиши ҷашни Наврӯз дар байни олимон ва таърихшиносони қадиму муосир фикрҳои зиёд ба чашм мерасад. Наврӯз ҷашнест тамоми олами табииро зинда менамояд ва деҳқонон дар ин моҳ ба кишт кардан оғоз мекунанд.

Дар таърихи 18-уми ферали соли 2010 дар ҷаласаи 64 – уми Ассамблеяи генералии Созмони Милали Муттаҳид таҳти фасли 49, ки унвони «Фарҳанги ҷаҳон»-ро дорад, қатъномаи «Рӯзи ҷаҳони Наврӯз» ва тасвиб расид. Он бо пешниҳоди кишварҳои Тоҷикистон, Эрон, Афғонистон, Озарбойҷон, Қазоқистон, Қирғизистон, Туркия ва Туркманистон мавриди баррасӣ қарор ёфтааст.

Дар қатънома гуфта мешавад, ҳамасола дар тамоми ҷаҳон, 21-уми март ҳамчун Рӯзи байналмилалии Наврӯз таҷилил гардад. Ҷашни Наврӯз нишебу фарозҳои таърих, ҳаводиси сиёсию иҷтимоӣ ва маънавиҳои зиёдеро паси сар карда, то ба имрӯз омада расидааст. Аз ҳама зиёд ва хубтару бештар Наврӯзи хуҷастаро дар Ҷумҳурии Тоҷикистони худамон ҷашн мегиранд ва тамоми расму русуми дар гузашта мардуми ориёӣ доштаро мо дар ҷашни Наврӯз қайд менамоем ва тамоми он бозиҳое, ки дар ин фасл ҳаст, ҷавонон бо меҳру муҳаббати хос қайд мекунанд.

Баъди ба даст овардани Истиқлолияти давлатӣ ҳукумати кишвар ба таърихи фарҳанг ва ҷашну маросимҳои мардумӣ диққати ҷиддӣ дода, барои эҳёи арзишҳои миллӣ талош менамоянд. Дар қатори ҷашнҳои миллию мардуми таҷлили ҷашни Наврӯз миёни мардуми тоҷик ва тоҷикистониён мақоми хосса дорад.

Якубов Умарали Шералиевич - доктор (PhD), котиби илмии МД Маркази таҳқиқоти технологияи инноватсионии АМИТ

Акрамзода Рустами Ҷурахон - ходимони калони илмии МД Маркази таҳқиқоти технологияҳои инноватсионии АМИТ

Наврӯз аз маҳбубтарин ҷашнҳои миллии мост, ки аз рӯзгори қадим ибтидо гирифта, то ба имрӯз ғоя ва анъанаҳои олии миллӣ ва умумибашарии худро бо беҳтарин ваҷҳ идома мебахшад. Ба хусус, пас аз қабули қатъномаи иҷлосияи 64-уми Маҷмаи умумии Созмони Милали Муттаҳид дар таърихи 23 феврали соли 2010 оид ба ҷашни байналмилалӣ эълон шудани Наврӯз шукӯҳу эътибори он дар саросари ҷаҳон нуфуз ва доманаи густариши бештар пайдо кард. Дар робита ба ин, Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар яке аз паёмҳои худ ба Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба Наврӯз ва дигар ҷашнҳои қадими миллии мо чунин изҳори назар карда буданд: “Мо ифтихор дорем, ки Тоҷикистон, барҳақ, ватани Наврӯз, Сада, Тиргон ва Меҳргон аст. Ҳар кадоме аз ин ҷашнҳо таърихи беш аз 6000-сола дорад. Ва ин далел низ боиси ифтихори мост, ки Наврӯзи бостонӣ имрӯз ҷашни ҷаҳонӣ гаштааст”.

Ин суханони Пешвои миллат ҳақиқатест, ки дар он ҷойи шубҳа нест, зеро Наврӯз дар баробари Сада, Тиргон ва Меҳргон аз ҷашнҳои қадимтарини миллии мост, ки аз даврони бостон, аз замони подшоҳии Ҷамшед ва дигар хусравони аҳди қадим ба мо мерос мондааст. Дар матнҳои бозмонда аз рӯзгори пешин ва осори назму насри гузаштагони мо дар бораи ҳикмати Наврӯз ва чигунагии пайдоиши он нақлу ривоятҳои гуногун мавҷуд аст. Аз ҷумла, пешиниёни мо Наврӯзро далели пайдоиш ва аввалрӯзи офариниши ҷаҳон дониста, гуфтаанд, ки дар ин рӯз Худованд афлокро пас аз он ки сокин буд,ба гардиш овард ва Офтобро барои он ки замон ва солу моҳу рӯз аз гардиши он шинохта шавад, офарид. Ҳамчунин мегӯянд дар ин рӯз буд, ки инсон офарида шуд ва ё нахустин шоҳи олам Каюмарс, ки ӯро бо таваҷҷуҳ ба подшоҳӣ ёфтанаш дар кӯҳ, гузаштагони мо Галшоҳ, Гаршоҳ ё Ғаршоҳ лақаб додаанд,ба тахти шоҳӣ нишаст. Тавзеҳан, дар баъзе китобҳо Каюмарсро Гилшоҳ, яъне шоҳи хокиён ҳам гуфтаанд, вале дар таърихномаҳои муътамад Каюмарсро, ки нахуст дар кӯҳ ба подшоҳӣ расид, возеҳан Галшоҳ, Гаршоҳ ё Ғаршоҳ гуфтаанд.

Фирдавсӣ дар “Шоҳнома” бунёд ниҳодани ҷашни Наврӯзро ба Ҷамшед дар рӯзи ҳурмуз, яъне рӯзи аввали моҳи фарвардин – моҳи аввали тақвими аҷдодии шамсӣ нисбат додааст:

Ба Ҷамшед-бар гавҳар афшонданд,

Мар он рӯзро «рӯзи нав» хонданд.

Сари соли нав ҳурмузи фарвадин,

Баросуда аз ранҷ рӯйи замин.

Бузургон ба шодӣ биёростанд,

Майу ҷому ромишгарон хостанд.

Чунин ҷашни фаррух аз он рӯзгор,

Ба мо монд аз он хусравон ёдгор.

Чунин нақлу ривоятҳо зиёданд, вале ин нукта ҷойи баҳс надорад, ки Наврӯз оғози сарсабзиҳо, шукуфтанҳо ва дар маҷмуъ, эҳёи замину замон аст.

Аз рӯзгори қадим дар байни мардуми мо дар ин рӯз расм аст, ки ба якдигар ҳадя фиристанд ва мегӯянд, ки сабаби он ба ошкор шудани найшакар дар рӯзи Наврӯз бастагӣ дорад. Ба ин маънӣ, ки рӯзи Наврӯз Ҷамшед найеро дид, ки обҳои даруни он ба берун таровиш карда буд ва чун Ҷамшед дид, ки он ширин аст, амр кард, ки оби ин найро берун оваранд ва аз он шакар сохтанд. Ҳамин гуна сирри шакар ошкор шуд. Ҳамин аст, ки дар ибтидо мардум барои якдигар дар Наврӯз шакар ҳадя мефиристоданд.

Бори нахуст бунёдгузори давлати Ҳахоманишиён Куруши Кабир (559-530 то мелод) соли 538 пеш аз милод Наврӯзро ҷашни миллии мардуми мо эълон кард. Дар ин рӯз дари боргоҳи подшоҳони Аҷам ба рӯйи мардум боз гардида, ҳоҷати ниёзмандон раво, маҳбусон озод, гунаҳкорон авф карда мешуданд.

Дар замони Дориюши аввали Ҳахоманишӣ (522-486 то мелод) Наврӯз дар Тахти Ҷамшед баргузор мешуд.

Ин нукта ҳам ҷолиб аст, ки бунёдгузори давлати Сосониён Ардашери Бобакон (224-241) соли 230 мелодӣ давлати Римро шикаст дод ва талаб кард, ки Рим ҷашни Наврӯзро ба расмият шиносад. Сенати Рим ҷашни Наврӯзро дар қаламрави Рим бо номи “Луперкал” ба расмият шинохт.

Мегӯянд, ки пешиниёни мо обро дар баробари оташ муқаддас медонистанд ва дар аҳди Сосониён дар бомдоди рӯзи Наврӯз мардум ба ҳам об мепошиданд. Аз замони ҳукмронии Ҳурмузи аввали сосонӣ (272-273) дар шаби Наврӯз афрӯхтани оташ расм гардид. Аз замони Ҳурмузи дувуми сосонӣ (302-309) расми додани сикка ё танга ба сифати идӣ ё идона пайдо шуд.

Гуфтаанд, ки дар рӯзи Наврӯз ба пайғамбари Ислом як ҷоми пур аз ҳалво идона бурданд. Он ҳазрат пурсид, ки ин чист? Гуфтанд, ки идона аз Наврӯз аст. Сипас, пайғамбар аз он ҳалво андаке хӯрд ва боқимондаро миёни саҳобагон қисмат карду гуфт: “Лайта лано кулла йавмин Навруз” (Кош ҳар рӯзе барои мо Наврӯз бошад).

Дар аҳди Сомониён (875-999) низ Наврӯз бо шукӯҳу ҷалол таҷлил мешуд.

Дар рӯзгори давлатдории Аббосиён дар Бағдод ва дигар шаҳрҳои хилофат мардум дар кӯчаҳо бо нидои “шукра-н-Найруз” ҳамдигарро муборакбод мегуфтанд.

Баъдан дар рӯзгори боло гирифтани таассуби динӣ ин ҷашн каме дар ҳошия қарор гирифт ва ахиран бо шарофати Истиқлол ва саъйи ҳамвораи Пешвои миллат Наврӯз ба ҷашни ҷаҳонӣ табдил ёфт.

Ба расми маъмул гузаштагони мо дар рӯзи Наврӯз либоси нав ё тозаву озода дар бар карда, аҳли ҳар хонавода бар сари хони наврӯзӣ менишастанд. Хони наврӯзӣ дар рӯзгори баъдӣ аз ҳафт син, яъне сипанд, себ, сиёҳдона, санҷид, суманак, сикка ва сабзӣ ё гандуми сабзида ва ҳафт шин, яъне шакар, шир, шароб, шиннӣ, шамшод, шамъ, шона иборат гардид.

Наврӯз воқеан рӯзи аз синаҳо берун андохтани кинаҳо, рӯзи бахшидани гуноҳи ҳамдигар, рӯзи меҳрубонию меҳрборӣ, рӯзи таваллуди дубораи табиату инсонҳост.

Маросиму ойинҳои ҷуфтбаророн, хонабаророн ё хонатаконӣ, оташафрӯзон, гулгардонӣ, суманакпазӣ, аёдати беморон, ёд кардани гузаштагон, навозиши сари ятимону бепарасторон, хайру эҳсон ба ниёзмандону дармондагон ва ғайра аз суннатҳои неки наврӯзист, ки аксари ин ойинҳо то имрӯз дар кишвари мо вуҷуд доранд. Ба хусус, ёд кардани гузаштагон ва дастгирии бечорагону дармондагон аз анъанаҳои хуби Наврӯз ба шумор мераванд.

Мардуми моро аз рӯзгори қадим дар баробари “ориёӣ” бо сифати “озодагон” ҳам ном мебурданд, ки ин вожа бо “ориёӣ”, яъне озодаву наҷибзода ҳаммаъност. Устод Рӯдакӣ, Абулқосими Фирдавсӣ, Носири Хусрави Қубодиёнӣ ва бузургони дигар дар сурудаҳову нигоштаҳои худ сареҳан гузаштагони моро “озодагон” ном бурдаанд. Маънии калимаи “озодагон” дар забони модарии мо, дар баробари “наҷибзодагон”, ҳамчунин ба вожагони “покон”-у “покизагон” ва “покизарӯзгорон” пайванд мехӯрад. Бинобар ин, як суннати муҳимми Наврӯзи озодагон озодагию покизагӣ ва покизарӯзгорӣ дар тамоми сол аст.

Бинобар ин, зарур аст, ки ҳар яки мо ба хотири ободию шукуфоии ҳар чи бештари сарзамини аҷдодии худ суннатҳои наврӯзӣ, аз ҷумла озодагию покизагии зоҳиру ботини худ ва шаҳру деҳоти мамлакатро шиори рӯз қарор диҳем ва барои тантанаи Наврӯзи оламафрӯз дар ҳар чор фасли сол ва ҳамасола ба наврӯзгоҳи ҳақиқӣ табдил ёфтани Тоҷикистони азиз камари ҳиммат бандем.

Ҳасани Султон, - узви вобастаи АМИТ

Наврӯз ҷашни покӣ, меҳрубонӣ ва дӯстӣ мебошад, ки ниёгони мо онро аз қаъри ҳазорсолаҳо ба мо мерос гузоштаанд. Дар ин иди бузург тамоми мардум ба якдигар сулҳу оштӣ, оромӣ ва бахту саодатро таманно намуда, кинаву адоват дар дилашон бударо, аз дилҳо дур менамоянд ва бо ҳам оштӣ мекунанд.

Наврӯз иди қадимӣ ва анъанавии мо тоҷикон аст, ки ба рӯзи аввали солшумории шамсӣ, яъне 21- уми марти солшумории милодӣ рост меояд.

Наврӯз таърихи чандин ҳазорсола дорад. Чӣ хеле ки дар “Наврӯзнома”-и Умари Хайём ва “Шоҳнома”- и безаволи Абулқосим Фирдавсӣ омадааст гузаштаи ин ид бо шоҳигарии Ҷамшед пайвастагӣ дорад. Чӣ тавре ки маълум аст, дар рӯзи 21 март шабу рӯз ба ҳам баробар мешаванд. Вақте ки Ҷамшед тахти тиллогини худро сохт ва онро ҳангоми баромадани офтоб ба баландии кӯҳ бардошт тиллои он дар нурҳои офтоб ҷило дода, мисли офтоб равшанӣ медод. Ҷамшед ин рӯзро Наврӯз номида ва ӯро ба расму оин дохил кард. Дар ин маросими халқӣ мардум бузкашӣ, буҷулбозӣ, пойга, тухмзанак, арғамчинбозӣ ва паҳлавонон гуштингирӣ мекарданд.

Наврӯзи оламафрӯз пеш аз ҳама бо суннатҳояш зебову фараҳбахш аст. Наврӯзи имсола ба Тоҷикистони биҳиштосои мо бо фазои сулҳу салоҳ, ваҳдату ҳамдилӣ фаро расид, ки ин ҳама шаҳодат аз суннатҳои асосии наврӯзӣ аст. Деҳқон аз накҳати Наврӯз барои фаровонии ризқу рӯзӣ ва ободии кишвар ба замин донаи умед мепошад, то мардумро рӯзирасон ва кишварро такядор бошад. Гузаштагони мо зиндашавии табиатро Наврӯз ном ниҳода, ки заминро такон дода, хуфтаҳоро бедор, кӯҳнаҳоро нав ва ранги хазонро ба сабз мубаддал месозад. Одамон бо як умед ба дару деворҳояшон сафедӣ молида, ифлосиҳоро тоза мекунанд ва ҷиҳози хонаро афшонда, либоси нав ба бар мекунанд.

Оре, Наврӯз ҳоло низ метавонад ҳамчун ойини меҳру вафо ва ҷиҳати ҳамгироии мардуми олам ҳисси зебоипарастӣ, инсондӯстӣ, дур сохтани кинаю адоват ва ҳамдигарбахшӣ, дӯст доштан ва расидан ба қадри зиндагии хушу хуррамро бедор мекунад.

Имрӯзҳо пиру барно аз ҷоннисориҳо ва ҷонфидоиҳои Пешвои муаззами миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, мӯҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бохабаранд. Чаро ки вай ба халқаш бори дигар сарсабз будан, рушду нумӯъ кардан ва зиндагии тинҷу осударо таъмин намуд. Дар арафаи ҷашни бузури ниёгонамон Наврӯзи оламафрӯз Пешвои муаззами миллат ба халқи азизамон ва Сарвари бародаркишвар Қирғистон як дастовези идона ва армуғон тақдим намуданд. Бигзор тинҷию амонӣ, ҳамдигарфаҳмию ҳамдилӣ, сарсабз будани кишварҳоямон ва дӯстию бародарӣ то абад поянда бошанд!

Ба қавли шоири маҳбуб ва қаҳрамони Тоҷикистони биҳиштосои мо Мирзо Туруснзода:

Дӯстиро ҷустуҷӯ дорем мо,

Аз амонӣ гуфтугӯ дорем мо

Наврӯз ҳамчун фарҳанг, нигоҳдорандаи асолати миллии мо тоҷикону форсизабонони дунё мебошад, яъне забон, урфу одати ҷашнҳо зебоиписандиву ахлоқи ҳамида, андӯхтани дониш ва ҳамсоли онҳоро ташкил медиҳад. Ягона унсуре, ки фарҳанги миллӣ, ё фарҳанги наврӯзиро мустаҳкам нигоҳ дошт, ин забони тоҷикӣ- форсӣ мебошад.

Мо халқи тоҷик хушбахттарин халқ ҳастем. Хушбахтии мо дар он мебошад, ки дар ҷашни Наврӯз тамоми ҳалқҳои Осиёи Миёна ҳамдигарро бо ибораи тоҷикии “Наврӯз муборак ”табрику муборакбод менамоянд. Ман низ ба ин табрикот ҳамроҳ шуда, дар ин ҷашни бузурги аҷдодиамон ба мардуми шарифи Тоҷикистони азиз ва ба тамоми ориётаборони дунё “Наврӯз муборак” мегӯям:

Бародар иди Наврӯзат муборак,

Баробар шуд шабу рӯзат муборак.

Муборак бод имсолу ҳама сол,

Ҳумоюн бодат имрӯзу ҳама рӯз.

Алифшоева С.А. ходими илмии Маркази омӯзиши пиряхҳои АМИТ