
«Our political goal is to build a democratic and law-based state. Here, the Constitution of the Republic of Tajikistan, as the supreme document of the nation and a stable pillar of peace and unity, will be our eternal guide», said the honorable President of our country, Emomali Rahmon.
One of the great achievements of the period of independence of the Republic of Tajikistan is the adoption of the Constitution of the Republic of Tajikistan, which took place in 1994.
Now, in the Constitution as well as changes in society, there have been radical changes. Of course, the reason for this great historical event was the need of the times, the progress of society and the independence of our dear country Tajikistan.
Thanks to the adoption of the Constitution of Tajikistan as a full-fledged subject of international relations, the people of Tajikistan were recognized as a constructive, peace-loving and cultured people. This sacred and fateful document, like a burning lamp, will illuminate the way of development of the independent state of Tajiks and its people for centuries.
Thanks to the 16th Session of the Supreme Council of the Republic of Tajikistan, preparation and adoption of the Constitution of the new era took place. As a result, on November 6, 1994, this constitution was accepted by the majority of people through a national referendum, and this historical day was established as the day of the Constitution in Tajikistan.
The Constitution of the Republic of Tajikistan consists of a preamble, 10 chapters and not 100 articles. The Constitution is the most important and reliable document of the destiny of every nation.
The Constitution was able to express the interests of the Tajik people, reflect the interests of the workers, and represent Tajiks on the world stage. The Constitution played an important role in achieving peace, harmony and complete unity of the Tajiks. This fateful document was named by international experts among the five best and most popular Constitutions of the member states of the Organization for Security and Cooperation in Europe.
In conclusion, it is a matter of pride that the Constitution of the country became the support and guide of the Tajik people. The duty of every citizen of the republic is to respect the Constitution.
Of course, the role of the President of the country, Emomali Rahmon, is extremely important in the development and preparation of the Constitution of the period of independence of Tajikistan. So, the Constitution of the Republic of Tajikistan turns 29 years old, and people proudly celebrate November 6 as the day of adoption of the Constitution of the Republic of Tajikistan every year.
As the honorable leader of the nation, Emomali Rahmon, emphasized: “Our constitution is like a guiding light that guides the society to a good future. It is the axis that unites all the creative forces of the country in the spirit of respect for the law.”
Nurullozoda Hangomai Mirzosharif – doctoral student, PhD, Department of the Institute of History, Archeology and Ethnography namedA. Donish National Academy of Sciences of Tajikistan. Address: Republic of Tajikistan, Dushanbe;
21 майи соли равон таҳти унвони «Ҷавонон – пайравони Пешвои миллат» бахшида ба Рӯзи Ҷавонони Тоҷикистон роҳпаймоии осоишта бо иштироки раёсат ва олимони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар шаҳраки академӣ баргузор гардид.
Дар оғоз ҳайати олимону кормандон, магистрантону докторантониPhD ба хотири арҷ гузоштан ба сиёсати ҷавонпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо шиору овезаҳои ватандӯстона роҳпаймоии осоишта баргузор намуданд. Дар роҳпаймоӣ имрӯза олимону кормандон тарафдорӣ аз сиёсати оқилона ва бунёдкоронаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон намуда, дар сафи пеш бо бардоштани расми Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ва Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба роҳпаймоии осоишта ҳусни оғоз бахшиданд.
Ҳамзамонолимони ҷавон, ки ҳамчун меросбарон ва муаррификунандаи илми тоҷик дар арсаи байналмилалӣ мебошанд ба хотири арҷгузорӣ ба муқаддасоти милливу ҳифзи арзишҳои давлатӣ бо бардоштани Парчами ҳаҷмаш32 метр дар чорабинӣ саҳми назарраси худро гузоштанд. Инчунин, гулдухтарони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба хотири эҳёи фарҳанги милливу либосҳои миллии тоҷикона, дар роҳпаймоии осоишта бо пушидани либосҳои миллии тоҷикона ба ҳусни чорабинӣ таровати дигар бахшиданд. Сипас дар саҳни бинои Агентии амнияти химиявӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ядроии АМИТ чорабинӣ бо сухани муқаддимавии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ифтитоҳ ёфт.
Дар суханронии хеш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт тамоми олимони ҷавон ва ҳозиринро ба муносибати Рӯзи Ҷавонони Тоҷикистон табрику муборакбод намуда, зимнан дар суханронии хеш аз сиёсати ҷавонпарварона ва дастгриҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ- Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон нисбат ба ҷавонон ёдовар гардид. Таъкид шуд, ки дар ҷомеаимуосир нақш ва манзалати ҷавонони фаъол, донишманду хештаншинос бағоят муҳим буда, пешрафт ташакул ва муаррифии имкониятҳои зеҳнии ҷомеаро бидуни онҳо тассавур кардан ғайриимкон аст. Рисолати шумо низ ҷавонони азиз аз он иборат аст, ки кору фаъолияти созандаи фарзандони баруманди миллати тоҷикро, ки имрӯз дар хизмати халқу диёранд шарафмандона идома диҳем.
Дар идома намояндаи Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, муовини сардори Раёсати кор бо ҷавонон ва варзиши шаҳри Душанбе суханронӣ намуда, тамоми ҷавонони кишварро ба ин муносибат самимона табрик намуданд.
Дар интиҳои чорабинӣ як қатор устодону кормандон ва олимони ҷавони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бахшида ба «Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон» бо «Ифтихорнома» ва «Сипоснома»-ҳои Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раёсати кор бо ҷавонон ва варзиши шаҳри Душанбе ва Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар ин чорабинӣ ҳузурдошта қадршиносӣ гардиданд.
Ҳамзамон аз ҷониби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт Раиси Кумитаи Кумитаи кор бо ҷавонон ва варзиши назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Гулаҳмадзода Зулфиқор Аҳмад, сардори Раёсати кор бо ҷавонон ва варзиши шаҳри Душанбе Бобохонзода Раҷабалӣ бо «Ифтихорнома» - и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон қадршиносӣ гардиданд.
21 майи соли равон пас аз анҷоми чорабинии бахшида ба Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон президенти Акадедмияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар якҷоягӣ бо олимону кормандон аз шароити боғу гармхона ва заминҳои кишти шаҳраки академӣ боздид намуданд. Зимни боздид роҳбарият аз гармхонаи парвариши лиму, ки маҳсули дасти кормандони академия маҳсуб меёбад дидан намуданд. Ин минтақа барои парвариши ҳама намуди растаниву ниҳолҳои мевадиҳанда мутобиқ буда, айни замон дар инҷо як қисми кормандони академия ба кишоварзиву боғдорӣ машғул мебошанд.
Дар ин минтақа гармхонаҳои хеле зиёд мавҷуд буда, дар онҳо ҳама гуна растаниву гулҳои гуногунранг парвариш меёбанд. Ёдовар мешавем, ки аз ҷониби кормандон дар ин заминҳои кишт чанд навъҳои пахта ва гандумҳои серҳосил низ барои зиёд намудани тухмии онҳо кишт карда шудаанд. Аз ниҳолҳои мевадиҳанда, гелос, себ, зардолу, хурмо, тут, ангур, нок парвариш шуда, айни ҳол серҳосил мебошанд. Гуфта мешавад, ки олимони академия дар баробари корҳои илми таҳқиқотӣ низ ба зироаткориву боғдорӣ машғул мебошанд.
Воқеан, варзиш дар ҳар давру замон қосиди сулҳу дӯстӣ ва муаррификунандаи ҳар миллату давлат буд ва минбаъд низ боқӣ хоҳад монд. Маҳз бо шарофати Истиқлолияти давлатӣ ва бо заҳмату талоши Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи варзиш дар кишвар рушди бомайлон намуда истодааст. Ҳамин аст, ки дастгириҳои ҳукумати кишвар ба ҷавонони ватандӯсту меҳанпараст ва ҳифзкунандаи арзишҳои миллӣ, имкон медиҳад, ки парчами кишвари мо дар бузургтарин чорабиниҳои варзишии сатҳи ҷаҳонӣ парафшон гардад. Имрӯз Ҳукумати кишвар хосатан зери роҳбарии Раиси шаҳри Душанбе муҳтарам Рустами Эмомалӣ ба соҳаи варзиш диққати авалидараҷа дода истодааст.
Бо ин мақсад барои боз ҳам муаррифӣ кишвари Тоҷикистон бо истифода аз заҳмату талоши варзишгарони кишвар дар маркази шаҳри Душанбе чорабиниҳои варзишии сатҳи ҷумҳуриявию байналмилалӣ баргузор мегарданд. Имрӯз (19.05.2024)дар шаҳри Душанбе фазои идона буд. Зеро бо ибтикори Мақомоти иҷроияи ҳокимияти давлатии шаҳри Душанбе бахшида ба Рӯзи ҷавонон Тоҷикистон марафони велосипедронӣ ва Дави миллӣ баргузор гардид.
Дар ин фазои идона устодону кормандони академия зери роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иштирок намуда, бо шиору овезаҳои ватандӯстона дар баргузории ин чорабинӣ саҳми хешро гузоштанд.
Нимаи дуюми рӯзи 17 май таҳти Раёсати Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷаласаи назоратӣ баргузор гардид. Бо мақсади дар сатҳи баланд таҷлил намудани Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон ва арҷгузорӣ ба сиёсати ҷавонпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар тамоми муассисаву идораҳои давлатӣ чорабиниҳои фарҳангиву фароғатӣ дар сатҳи баланд баргузор мегарданд.
Бо ин мақсад имрӯз дар ҷаласаи назоратӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ҷиҳати дар сатҳи баланд таҷлил намудани 23 май Рӯзи ҷавонони Тоҷикистон ба масъулин дастуру супоришҳои мушаххас доданд. Гуфта шуд, ки мо бояд дар амали намудани сиёсати ҷавонпарварона ва оқилонаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон бо дасту дили гарм ва бо нерӯи бунёдгарона дар баргузории тамоми чорабиниҳо сатҳи ҷумҳуриявию байналмилалӣ саҳмгузор бошем. Сипас дар идомаи ҷаласа дигар масъалаҳои ҷорӣ мавриди баррасӣ қарор дода шуданд.
17 майи соли равон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо ташабуси Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовадинови АМИТ Конференсияи байналмилалии илмӣ-амалӣ дар мавзӯи “Институти оила дар ҷомеаи муосири Тоҷикистон ва нақши он дар рушди сармояи инсонӣ” бо иштироки олимону кормандон ва магистрантону докторантони PhD баргузор гардид.
Ба кори конфронс директори Институти фалсафа, сиёсатшиносӣ ва ҳуқуқи ба номи А.Баҳовадинови АМИТ Маҳмадизода Нозим ҳусни оғоз бахшида, зикр дошт, ки оила натанҳо асоси давлат, инчунин дар рушди шахсият, ҳифзи анъана ва фарҳанги миллӣ, ки аслан асос ва бунёди осоиши ҳамаи таносуби ботинии институтҳои давлатӣ ба ҳисоб меравад. Анъанаҳои миллӣ асоси натанҳо пойдорӣ ва инкишофи иҷтимоиёти давлат балки шарти рушди иқтисодиёти он низ мебошад.
Дар идомаи конфронс президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобаста АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар сухани муқадимавии хеш ба иштирокдорони конфронсро барор хоста, зикр доштанд, ки ташаккули сармояи инсонӣ ҳамчун маҷмуи донишҳо, малакаву маҳорати шахс, барои қонеъгардонии талаботи мухталифи фарди алоҳида ё ҷомеа дар умум истифода мегарданд ва дар Ҷумҳурии Тоҷикистон қабл аз ҳама дар оила ташаккул меёбанд.
Таъкид шуд, ки оила барои миллати мо муҳимтарин ниҳод ва фурӯғи иҷтимоиест, ки мавҷудияти насли инсонӣ таълиму, тарбияи насли наврас, ҳифзи фарҳанг ва арзишҳои миллӣ, таҳкими тамоми дастовардҳои моддиву маънавии ҷомеаро аз як насл ба насли дигар таъмин менамояд. Махсусан оилаҳои Тоҷикистон дар ҳифзи сулҳу субот, ваҳдати миллӣ, пешгирии хатарҳо ба ҷомеа, ҳифзи ҳувият ва худшиносии миллӣ нақши бузург доранд.
Умуман, дар кишвари мо оила ягона ниҳоди иҷтимоӣ мебошад, ки инсон аз таввалуд то охири умраш дар он зиндагӣ мекунад ва ҳар яки мо ба оила ҳамбастагии зиёд дошта, ҳамаи муваффақияту нобарориҳои мо аз фазои зиндагии оилаамон вобастагии калон дорад.
16 майи соли равон бо мақсади тақвият бахшидани ҳамкориҳои илмӣ Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт Президенти Шуъбаи Синзянии Академияи илмҳои Хитой Чен Си ва Президенти Ассотсиатсияи Синзянии илм ва технология, профессор Ванг Гуанчиангро ба ҳузур пазируфт.
Дар мулоқот Президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт меҳмононро хайрамақдам гуфта, оид ба фаъолияти пурсамари Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар самти ҳамкориҳо бо муассисаҳои илмии Ҷумҳурии мардумии Чин маълумот дода афзуд, ки ҳануз соли 2014 санадҳои ҳамкории байни муассисаҳои илмии ҳарду ҷониб ба имзо расида буд.
Дар асоси созишномаи имзогардида соли 2016 дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Маркази татқиқоти экология ва муҳити зисти Осиёи Марказӣ ифтитоҳ ёфт, ки ин аввалин муассисаи муштараки барҷастаи Чину Тоҷикистон мебошад. Ҳамзамон оид ба ҳамкориҳои тарафайн изҳори қаноатмандӣ намуда, иброз доштанд, ки ҳамкориҳоро тақвиат дода, барои равнақ додани илми ҳарду кишвар дар арсаи байналмилалӣ кушиш ба харҷ дод.
Дар идомаи вохурӣ, директори Инситути экология ва географияи Шинҷони Академияи илмҳои Хитой Чен Си дар суханронии хеш оид ба мустаҳкам намудани ҳамкориҳо байни муассисаҳои илмии Тоҷикистону Хитой изҳори қаноатмандӣ намуда, барои дар оянда беҳтару хубтар ва дар низоми сифатан нав ба роҳ мондани ҳамкориҳо дар бахшҳои гуногуни соҳаи илм ибрози андеша намуд.
Қайд гардид, ки мо бояд дар якҷоягӣ тибқи низомномаи ҳамкориҳо барои омода намудани олимони ҷавон дар бахшҳои гуногуни илмӣ тадбирҳо андешем. Ҳамзамон аз ҷониби меҳмонон таклиф гардид, ки Президенти АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт моҳи июни соли равон ба Ҷумҳурии мардумии Чин ташриф оварда, дар намоиши Экспо Евразия 2024 (EXPO EURASIA) иштирок намояд.
ТАШРИФИ ОЛИМОНИ ХИТОЙ БА МАРКАЗИ ИЛМӢ-ТАҲҚИҚОТИИ ЭКОЛОГИЯ ВА МУҲИТИ ЗИСТИ ОСИЁИ МАРКАЗӢ (ДУШАНБЕ)-И АМИТ
16 майи соли равон гуруҳи калони олимони Хитой таҳти роҳбарии Президенти Шуъбаи Синзянии Академияи илмҳои Хитой, узви хориҷии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон профессор Чен Си (Chen Xi) ба Маркази илмӣ-таҳқиқотии экология ва муҳити зисти Осиёи Марказӣ (Душанбе)-и АМИТ бо мақсади шиносоӣ бо фаъолияти илмӣ ва илмӣ-ташкилии ин муассисисаи муштараки Тоҷикистону Хитой ташриф оварданд.
Ба ҳайати гуруҳи олимон Хитой ҳамчунин Президенти Ассотсиатсияи Синзянии илм ва технология, профессор Ванг Гуанчианг (Wang Guangqiang), котиби генералии Ассотсиатсия Занг Чианг (Zang Qiang), директорони бахшҳои ассотсиатсия - Ванг Тингтинг (Wang Tingting), Вей Личунг (Wei Liqung), Аскар Таваккалӣ (Aisikeer Taiwakul, хонума Ши Бенгбинг (Shi Benbing) ва дигар олимони шинохта шомил буданд. Меҳмонони Хитойи бо дастовардҳои илмии Марказ шинос шуда, ба фаолияти он баҳои баланд доданд.
Президенти Ассотсиатсияи Синзянии илм ва технология, профессор Ванг Гуанчианг изҳор дошт, ки ҳамкориҳои илмии байни ду давлати ба ҳам наздику ҳамсоя бояд рушди устувор дошта бошанд ва дар оянда ҳамкориҳои илмӣ-техникии тарфайн вусъат ёбанд.
14 майи соли равон бо қарори маҷлиси умумии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон аз 14.05.2024 бо тартиби муқарраргардида президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт узви вобастаи АМИТ интихоб гардид.
Ба устоди гиромӣ дар ин ҷода барору комёбӣ ва муваффақиятҳои беназир таманно менамоем. Бигзор дар роҳи пешрафту муаррифии илми тоҷик дар арсаи байналмилалӣ иқдомҳои назаррасро рӯи кор оварда, бо пайравӣ ба сиёсати хирадмандонаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ - Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои амалӣ намудани сиёсати илмии кишвар ва рушди соҳаҳои гуногуни илмӣ, пайи амалӣ намудани ҳадафҳои бузурги миллӣ талош намоянд.