Сулҳ ва ваҳдати миллӣ аз муҳимтарин арзишҳои маънавии ҳар як ҷомеаи мутамаддин ба ҳисоб меравад. Барои миллати тоҷик, ки солҳои душвори ҷанги шаҳрвандиро паси сар кардааст, ин ду мафҳум — сулҳ ва ваҳдат — на танҳо арзиш, балки таҷрибаи зинда ва сабақи таърихӣ мебошанд.
Дар таърих бистуҳафтуми июни соли 1997 ҳамчун замони нави давлатдории Тоҷикистон созишномаи сулҳу Ваҳдати милли ба имзо расид. Мо халқи ватандӯст хуб дар ёд дорем, ки давлати тозаистиқлоли мо дар оғози соли 1991 баъд аз пошхурии давлатҳои итиҳоди Шӯравӣ дар Тоҷикистони азизамон гирдоби ҷанги шаҳрвандӣ гирифтор шуда, тамоми соҳаҳои иқтисоди миллӣ фалаҷ гардид ва давлатро буҳрони амиқи сиёсӣ фаро гирифт. Раванди сулҳи тоҷикон худ воқеаи беназир аст, ки сабақҳои арзишманди он на танҳо дар дохили кишвар, балки дар саросари ҷаҳон мавриди истиқбол ва омӯзиш қарор гирифт.
Дар чунин шароити фоҷиабор, шахсияти таърихӣ — Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон — бо иродаи қавӣ, садоқат ба Ватан ва мардум дар саҳнаи сиёсӣ зуҳур карданд. Аз рӯзҳои аввали фаъолияташон, Пешвои миллат тамоми кӯшишҳоро ба харҷ доданд, то ҷанг қатъ гардад, музокироти сулҳ оғоз шавад ва мардум дубора ба сӯи якдигар баргарданд.
Маҳз бо кӯшишҳои пайгиронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти кишвар муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон фирориёнро ба ватан баргардониданд, миллати парешон сарҷамъ омад, мамлакат обод шуд, пеш рафт ва имрӯз дар чеҳраи ҳар фарзанди тоҷик нишоту хурсандист, ваҳдату сулҳ падидор аст. Асосгузори сулҳу Ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти азизамон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба хонадони ҳар як точику тоҷикон сулҳу субот, тинҷиву осудаги, меҳру муҳаббат ва сарҷаъмиро таъмин намуданд. Мо ҷавонони замони истиқлолият шукри он мекунем, ки чунин сарвари далеру шуҷоъ, ватандӯсту ватанпарвар дорем.
Дар шароити имрӯза бояд ҳамаи инро ҳамчун падидаи мусбат арзёбӣ кунем”, аз он гувоҳӣ медиҳад, ки наврасону ҷавонони мо дар масири ободкориҳо ва шукуфоии Ватани азизамон –Тоҷикистон эҳсоси баланди дӯстдории миллат ва ин сарзаминро нишон медиҳанд.
Халқи ватандӯст сулҳҷӯи мо таҳти парчами ваҳдату ягонагии миллат ба ҳам омада, Ваҳдати миллиро ҳамчун рамзи асосии пешрафти ҷомеа пазируфта ва барои ҳифзу таҳкими ин арзиши гаронбаҳо то ба имрӯз бо камоли ғайрату матонат азму талош варзида истодаем.
Имрӯз Пешвои миллат ва Ҳукумати кишвар ба тарбияи насли нав, баланд бардоштани ҳисси ватандӯстӣ ва ваҳдатгароии ҷавонон таваҷҷуҳи махсус медиҳанд, зеро маҳз ҷавонон ояндасозони миллатанд. Сулҳ ва ваҳдати миллӣ имрӯз мояи ифтихор ва сармояи маънавии тоҷикон аст. Ин ду неъмати бебаҳо моро водор месозанд, ки ҳамеша дар ҳифзи онҳо бошем, қадрашонро донем ва наслҳои ояндаро дар ҳамин рӯҳия тарбия намоем.
Мо, ҷавонон ва фарзандони Тоҷикистони соҳибистиқлол, бояд бо тамоми ҳастӣ талош кунем, то сулҳу суботи ба дастомадаро нигаҳ дорем, ваҳдати миллиро таҳким бахшем ва дар рушду шукуфоии Ватан саҳмгузор бошем.
Ба кишвари азизамон осмони софу беғубор таманно дорам Рӯзи Ваҳдати миллӣ муборак ҳамватанони азиз.
Муовини директор оид ба илм ва таълими МД Маркази таҳқиқоти технологияҳои инноватсионии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон н.и.т. Раҳимзода Фирӯз Акбар
09 декабри соли равон дар толори Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови АМИТ ҷаласаи назоратии назди президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон баргузор гардид. Дар баргузории ҷаласа як қатор масъалаҳои мубрам мавриди баррасӣ қарор гирифтанд.
Зимни баромад президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт афзуд, ки мо бояд, дар омоданамоии кадрҳои баландихтисоси илмии кишвар кушиш ба харҷ дода, дар ҳамкорӣ бо ниҳодҳои илмии давлатҳои дӯсту шарики кишвари азизамон Тоҷикистон равобитҳоро ҷоннок ба роҳ монем. Дар доираи ин олимони ҷавонро дастгирии ҳамаҷониба намуда, барои дар пешбурд ва рушди илми тоҷик саҳми арзандаи хешро гузорем.
Ҳамзамон барои олимону муҳақиқони ҷавон шароити хуби корӣ омода намуда, дар тамоми ниҳодҳои илмӣ – таҳқиқотӣ шароит барои қабули олимону муҳаққиқони хориҷи кишвар фароҳам оварда, омӯзиши забонҳои хориҷиро байни олимону кормандон дар сатҳи зарурӣ ба роҳ мондан лозим меояд.
Таъкид гардид, ки олимони соҳибмактаби Академияи миллии илмҳои Тоҷикистонро бояд дар тайёр намудани кадрҳои баланди илмӣ бисёр ҷиддӣ ва серталаб бошанд, то ки онҳоро дар сатҳи баланди илмӣ тайёр намуда, барои дар бозори меҳнат мавқеъ ёфтанашон ҳам дар дохил ва ҳам дар сатҳи байналмилалӣ роҳнамоӣ намоянд.
Дар идомаи ҷаласа президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт оид ба иҷрои Қарори Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон “Дар бораи сари вақт иҷро намудани соҳаҳои иҷтисодиёту иҷтимоиёти ҷумҳурӣ барои фаъолияти мунтазам ва самарабахш дар давраи тирамоҳу зимистони солҳои 2024 - 2025” суханронӣ намуда, ба роҳбарияти ниҳодҳои илмии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дастурҳои мушаххас доданд.
06 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар ҳошияи сафари корӣ ба Доншгоҳи Сукубаи Ҷопон ташриф оварда, бо ректори донишгоҳ Нагата Кёсуке мулоқоти судманд анҷом доданд.
Зимни мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки Донишгоҳи Сукуба бо таҳқиқоти байнисоҳавӣ, равишҳои инноватсионӣ ва ҳамкории фаъоли байналмилалӣ машҳур мебошад. Боиси хушнудист, ки Шумо анъанаҳои таҳсилоти пешрафта ва тадқиқотро бо таваҷҷӯҳи махсус вобаста ба мушкилоти мубрами ҷаҳонӣ дастгирӣ менамоед.
Гуфта шуд, ки мо метавонем дар оянда ҳамкориҳои илмиро байни муассисаҳои илмӣ - таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ва Донишгоҳи Сукуба дар самти илмҳои бунедӣ ва амалӣ аз ҷумла биология ва биотехнология густариш диҳем.
Ҳамзамон дар доираи ин ҳамкорӣ олимону муҳақиқони Институти ботаника, физиалогия ва генетикаи растании Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон метавонанд бо олимони Донишгоҳи Сукуба дар соҳаи биологияи экологӣ таҳқиқот гузаронад.
Ҳамчунин дар рафти мулоқот ба самти тадқиқотҳои кайҳонӣ таваҷҷуҳи хоса равона гардид. Зикр шуд, ки азбаски Донишгоҳи Сукуба бо Агентии тадқиқоти аэрокосмосии Ҷопон фаъолона ҳамкорӣ мекунад, олмону муҳақиқони Институти астрофизикаи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, метавонанд дар таҳияи технологияҳо барои таҳқиқи кайҳон, системаҳои моҳвораӣ ва омӯзиши иқлими Замин иштирок кунанд.
Зимни мулоқот таъкид гардид, ки як аз самтҳои дигари ҳамкориҳои мо дар оянда ин дар самти физика ва химия, аз ҷумла тадқиқот дар соҳаи механикаи квантӣ, маводшиносӣ, нанотехнология ва фотоника хоҳад буд.
Дар доираи ин бояд озмоишгоҳи физикаи атмосфераи Институти физикаю техникаи ба номи А С. У. Умароваи Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамкориҳоро бо олимони Ҷопон дар соҳаҳои зерини физикаи атмосфера аз ҷумла, тадқиқоти атмосфера аз рӯи барномаи АЭРОНЕТ, интиқоли фаромарзии ифлосшавӣ дар атмосфера ва таъсири ифлосшавӣ ба сифати ҳаво, мушкилоти тағйирёбии иқлим ва обшавии пиряхҳо, инчунин санҷиши лазерии атмосфера ба роҳ монанд.
Ҷонибҳо зимни суханронӣ ба масъалаи тадқиқот дар соҳаи зеҳни сунъӣ ва технологияҳои иттилоотӣ таваҷҷуҳи хоса равона намуданд. Албатта Донишгоҳи Сукуба бо таҳияи алгоритмҳои омӯзиши мошинӣ, маълумоти калон ва робототехника машғул мебошад. Донишгоҳи Сукуба инчунин дар соҳаи биниши компютерӣ, коркарди забони табиӣ ва системаҳои мустақил тадқиқот мегузаронад. Ҳамаи ин таваҷҷӯҳи зиёди илмиро ба вуҷуд меорад ва мо метавонем дар оянда олимони ҷавони худро барои омӯхтани таҷриба ба ин донишгоҳ ҷалб намоем.
06 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар ҳошияи сафари корӣ ба Ҷопон аз Институти тиббии Ҷопон дидан намуданд.
Зимни бозид аз Институт ба Президенти Академияи миллии илмҳо иттилоъ дода шуд, ки Институти тиббии Ҷопон соли 2019 таъсис ёфта, илми ферментатсияи Ҷопонро барои беҳбуд бахшидан ба саломатии одамон дар саросари ҷаҳон омӯзонидани кор бо асбобҳои тиббӣ фаъолият менамояд.
Корҳои илмӣ- таҳқиқотӣ дар Институти мазкур дар риштаҳои гуногуни соҳаи тибб пеш бурда шуда, ҷиҳати анҷоми таҳқиқотҳои илмӣ аспирантону унвонҷӯëн ва докторантон қабул карда мешаванд.
Таъкид гардид, ки ҷиҳати ба роҳ мондани ҳамкориҳои судманд дар самти илмҳои тиббӣ имконияти қабули муҳаққиқони ҷавон ва олимони самти тиббӣ дар Институти мазкур мавҷуд буда, омодаи роҳандозии ҳамкории судманд мебошанд.
Ҳамчунин, дар навбати худ президенти Академияи миллии илмҳо изҳори назар намуданд, омода кардани кадрҳои иилмӣ дар самти илмҳои тиббӣ яке аз масъалаҳои асосии банақша гирифта буда, талаботи омодакунии кадрҳои илмӣ дар ин самт бисëр мебошад.
Имрӯз (09.12.2024) дар асоси дастури президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт аз ҷониби сардори Раёсати магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Қосимзода Солеҳ рафти дарсҳои магистрантон мавриди санҷиш қарор дода шуд.
Зимни санҷиш масъулин масъалаҳои мубрамро доир ба пешбурди корҳои илмию таҳқиқотии магистрантон, ки дар ҷаласа аз ҷониби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон садо доданд баррасӣ намуданд.
06 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар ҳошияи сафари корӣ ба Доншгоҳи Васедаи Ҷопон ташриф оварда, бо декани факултети инжинерии донишгоҳ Йонеда ва профессор Ямамото Томоюки мулоқоти судманд анҷом доданд.
Зимни мулоқот таъкид гардид, ки ҳамкории илмии Тоҷикистону Ҷопон фаъолона рушд намуда, соҳаҳои гуногун, аз ҷумла маориф, технология, кишоварзӣ, экология ва таҳқиқоти тиббиро фаро мегирад. Дар робита ба ин мо тасмим дорем, ки самтҳои асосии ҳамкорӣ ва дурнамои ҳамкориро дар оянда дар соҳаи илм баррасӣ намоем.
Қайд гардид, ки мо бояд имконият фароҳам оварем то дар оянда байни олимони Донишгоҳи Васеда ва олимони Институти забон ва адабиёти ба номи А.Рӯдакӣ, инчунин Институти омӯзиши масъалаҳои давлатҳои Осиё ва Аврупои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамкориҳо вусъат ёфта, таҳқиқотҳои муштарак байни ҳам гузаронида шаванд.
Дар идомаи мулоқот таъкид шуд, ки китобхонаи Донишгоҳи Веседа дорои колексияи беназир мебошад. Ҳамзамон зимни суханронӣ ҷонибҳо имкониятҳои ҳамкориҳоро бо китобхонаи Маркази илмии ба номи И.Гандии АМИТ ва инчунин бо Маркази мероси хаттии АМИТ мавриди баррасӣ қарор доданд. Пас аз фароҳам овардани имконияти ҳамкорӣ олимон, аспирантҳо, докторантҳо ва магистрҳои мо таърихи Ҷопон, фарҳанг ва эҷодиёти адабии онро омӯхта манбаи донишу ҷаҳонбинии хешро васеъ мегардонанд.
Дар мулоқот ҷонбиҳо ҳамкориҳои худро дар самтҳои технология ва муҳандисӣ, лоиҳаҳо дар соҳаи инфрасохтор баррасӣ намуданд. Қайд гардид, ки азбаски Ҷопон дар як қатор лоиҳаҳои инфрасохторӣ дар Тоҷикистон, аз ҷумла сохтмони нерӯгоҳҳои барқи обӣ ва такмили системаҳои обтаъминкунӣ маблағгузорӣ иштирок мекунад. Дар доираи ин лоиҳаҳо мо метавонем масъалаҳои ҷорӣ намудани технологияҳои нав ва омӯзиши мутахассисони тоҷикро Дар Ҷопон баррасӣ намоем. Ҳамзамон дар самити амнияти сейсмикӣ, бо назардошти фаъолияти сейсмикии минтақа, мо метавонем дар таҳияи системаҳои мониторинг ва пешгирии оқибатҳои заминларзаҳо ҳамкорӣ кунем.
Дар идома аз ҷониби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт қайд гардид, ки мо бояд дар самтҳои экология ва захираҳои табиӣ идоракунии захираҳои об ҳамкориҳоро дар оянда хуб ба роҳ монем.
Бо дарназардошти нақши калидии Тоҷикистон дар экосистемаи обии Осиеи Марказӣ, соҳаи муҳими ҳамкорӣ метавонад идоракунии захираҳои об бошад. Дар ин самт мо ба дастгирии таҳқиқоти илмӣ ва татбиқи технология барои истифодаи самараноки об ниёз дорем қайд гардид дар фарҷоми мулоқот.
Ёдовар мешавем, ки дар донишгоҳи мазкур 2 нафар олимони ҷавон аз Институти физикаю техникаи ба номи С.У.Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба пешбурди корҳои илмӣ-таҳқиқотӣ машғул мебошанд.
КОНФРЕНСИЯИ БАЙНАЛМИЛАЛИИ ИЛМИИ “ТАЪРИХНИГОРИИ ЭТНОЛОГИЯИ ТОҶИКИСТОН ДАР АСРИ ХХ - АВВАЛИ АСРИ ХХI
5 декабри соли 2024 бо ташабуси шуъбаи этнология ва антропологияи таърихии Институти таърих, бостоншиносӣ ва мардумшиносии ба номи А. Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар Осорхонаи мардумшиносии ба номи М.С. Андреев Конфренсияи байналмилалии илмии “Таърихнигории этнологияи Тоҷикистон дар асри ХХ - аввали асри ХХI: нигоҳи нав ба мероси ниёгон” ва намоиши “Муаррифии ҳунарҳои мардумии халқи тоҷик" ба муносибати шомил гардидани силсилаи ҳунарҳои мардумӣ ба феҳристи осори фарҳангӣ ғайримоддии ЮНЕСКО ва эҳёи дигар намудҳои санъат ва касбу ҳунарҳои қадимаи миллӣ” баргузор гардид.
Дар конфренсия олимону муаррихони Институт ва дигар кишварҳо ба таври маҷозӣ иштирок намуданд.
Дар ин конференси асосан масоили таърихнигории этнологияи Тоҷикистон аз ҷониби маърӯзакунандагон баррасӣ гардид.
Санаи (06.12.2024) соли равон бо ташаббуси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хониши сиёсӣ таҳти унвони “Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – мактаби сиёсии Пешвои Миллат” баргузор карда шуд.
Дар баргузории хониши сиёсӣ академикони Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, раисони ташкилотҳои ибтидоии назди Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ, раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансури шаҳри Душанбе – Каримзода Нилуфар, намояндаи Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар шаҳри Душанбе Фазилатпочои Маҳмадюсуф ва аъзоёни ҲХДТ – и АМИТ иштирок намуданд.
Нахуст ба кори ҳамоиш муовини раиси Кумитаи иҷроияи ибтидоии “Хирадмандон” – и АМИТ Қурбонова Ширин – доктори илмҳои таърих ҳусни оғоз бахшида, иштирокдоронро барои ташрифашон хайрамақдам гуфт.
Ҳамзамон ҳозиринро ба муносибати ҷашни пуршукуҳи 30 – солагии Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муборакбод намуда, аз китоби таълифнамудаи хеш бо номи “Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон – мактаби сиёсии Пешвои Миллат” - аз таърихи таъсиси ҲХДТ ва талошҳову заҳматҳои шабонарӯзии Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон дар замони соҳибистиқлолии кишвари азизамон ва ба дастовардҳои назаррас ноил шуданамон ибрози ақида намуд.
Дар идома раиси Кумитаи иҷроияи ҲХДТ дар ноҳияи Шоҳмансур - Каримзода Нилуфар, академики Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Кароматулло Олимов, корманди шоистаи Тоҷикистон – Мирзошоҳрух Асрорӣ оид ба дастовардҳои 30 – соли Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон ва ба муваффақиятҳои беназир ноил шудан таҳти роҳбарии Раиси муаззами Ҳизби Халқии Демократии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ибрози ақида намуданд.
05 декабри соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар доираи сафари корӣ ба Ҷопон аз Институти миллии илмии маводшиносиии Сукуба дидан намуданд.
Дар Институти мазкур корҳои таҳқиқотҳои илмӣ ба самти ташхису таҳлили моддаҳои органикӣ ва ғайриорганикӣ равона гардидааст.
Зимни боздид қайд гардид, ки Институти мазкур яке аз бузургтарин муассисаҳои илмӣ дар самти маводшиносӣ дар Ҷопон ба шумор рафта, дар тобеъияташ якчанд лабораторияҳои омӯзишу таҳлил ва таҳқиқи самти кимиëи ғайриорганикиро дорад. Дар озмоишгоҳҳои мазкур имконияти хуби ба анҷом расонидани корҳои илмӣ-таҳқиқотии унвонҷӯëн мавҷуд мебошад.
Роҳбарияти Институти илмии маводшиносии Сукуба қайд намуданд, ки баъди ба тавсиб расидани шартномаи тарафайн имконияти васеи ҷалби муҳаққиқони тоҷик ҷиҳати омӯзиш ва иҷрои корҳои илмӣ дар ин муассиса пайдо мешавад. Дар охир ҷиҳати рушди минбаъдаи таҳқиқотҳои илмии тарафайн изҳори ҳавасмандӣ карда шуд.
