
20 ноябри соли равон бо ташаббуси Институти таърих бостоншиносӣ ва мардумшиносӣ ба номи Аҳмади Дониши Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дар толори Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Конференсияи илмӣ – назариявӣ – и “Масоили мубрам ва омилҳои рушддиҳандаи таърихнигории миллӣ дар замони муосир”, ба ифтихори 85 – солагии академик Раҳим Масов баргузор карда шуд.
Ба кори конфронс ноиби президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон Саломиён Муҳаммаддовд Қаюм ҳусни оғоз бахшид. Дар идома дар сухани ифтитоҳии хеш президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт иброз дошт, ки Академик Раҳим Масов бештари умри пурбаракати худро ҳамчун муаррих дар Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон сипарӣ намудааст.
Таъкид гардид, ки Раҳим Масов муддати 57 сол аз лаборанти одии пажӯҳишгоҳ то ба дараҷаи академикӣ ва сарварии як муассисаи марказии илмӣ-пажӯҳишӣ расида, дар ташаккул ва рушди таърихнигории миллӣ ва чун сарвари пажӯҳишгоҳ-27сол дар тайёр намудани мутахассисони касбии илми таърих нақши арзанда гузоштааст. Зери роҳбарии бевоситаи ӯ беш аз 20 нафар рисолаи докторӣ ва номзадӣ дифоъ намудаанд ва имрӯз дар мактабҳои оливу муассисаҳои таҳқиқотии кишвар адои вазифа менамоянд.
Академик Раҳим Масов муаллифи даҳҳо рисолаи бунёдӣ, илмиву оммавӣ, китоби дарсӣ ва садҳо мақолаи илмиву публистистӣ мебошад, ки самара ва нақши онҳо дар таҳқиқоти таърихи халқи тоҷик равшан эҳсос мегарданд.
Академик Раҳим Масов ташаббускор ва иштирокчии фаъоли ҷаласаҳо ва конфронсҳову симпозиумҳои илмии сатҳи ватанӣ, минтақавӣ ва байналмиллалӣ буда, роҷеъ ба масоили мухталифи таърихи халқи тоҷик бо маърӯзаву гузоришҳои илмӣ суханронӣ ва ибрози ақида намудааст.
Истеъдоди фавқулоддаи ташкилотчигии олим инчунин дар созмон додани Осорхонаи миллии бостонии Тоҷикистон зуҳур ёфтаааст, ки ин осорхона имрӯзҳо зиёратгоҳи мардуми ватанамон ва меҳмонони хориҷӣ гаштааст, онҳоро бо дастовардҳои нодири ёдгор аз тамаддуни пурсарвати миллат ошно месозад.
Гуфтан ба маврид аст, ки мактаби илмии академики Академияи милллии илмҳои Тоҷикистон устоди зиндаёд Раҳим Масов тавонист, ки дар пешрафт ва рушди илмҳои таърихнигорӣ саҳми арзанда гузоштааст ва бо боварӣ гуфта метавон, ки шогирдону пайравонаш давомдиҳандаи мактаби илмии ин марди хирад гардида, дар пешрафт ва рушди илмҳои таърих саҳми арзандаи хешро мегузоранд.
19 августи соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Қазоқистон Куришбаев Ахилбек Кажигулович мулоқот анҷом дод.
Дар оғози мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ташрифи президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Қазоқистон Куришбаев Ахилбек Кажигуловичро ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон хайрамақдам гуфта, зимнан доир ба рушди дурнамои ҳамкориҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо Академияи илмҳои Ҷумҳурии Қазоқистон ибрози андеша намуданд.
Таъкид шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун муассисаи бонуфузи илмӣ ҳамеша омода аст то ҳамкориҳои худро бо Академияи илмҳои Ҷумҳурии Қазоқистон дар шароити муосир рушду густариш диҳад. Қайд гардид, ки дар ҳошияи сафари давлатии Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон муҳтарам Қосим-Жомарт Токаев ба Ҷумҳурии Тоҷикистон баргузор намудани як конфронси сатҳи байналмилалӣ бо иштироки олимону зиёиёни Тоҷикистон ва Қазоқистон барои мустаҳкам гардидани ҳамкориҳои илмӣ дар оянда мусоидат хоҳад кард.
Умуман, баргузории ин конфронси сатҳи байналмилалӣ барои таҳкими минбаъдаи ҳамкориҳои байнидавлатӣ дар соҳа илм, муттаҳид сохтани нурӯи илмии олимони Тоҷикистону Қазоқистон, инчунин баррасии масъалаҳои ҳамоҳангсозии пажӯҳишҳои илмӣ дар доираи як платформа мебошад.
ТАШРИФИ ПРЕЗИДЕНТИ АКАДЕМИЯИ ИЛМҲОИ ҚАЗОҚИСТОН БА АКАДЕМИЯИ МИЛИИ ИЛМҲОИ ТОҶИКИСТОН
19 августи соли равон дар ҳошияи сафари давлатии Президенти Ҷумҳурии Қазоқистон муҳтарам Қосим-Жомарт Токаев ба Ҷумҳурии Тоҷикистон президенти Академияи илмҳои Ҷумҳурии Қазоқистон Куришбаев Ахилбек Кажигулович ба Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ташриф оварданд.
Меҳмони олиқадро президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо ҳайати олимону кормандон дар саҳни бинои Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо хушнудӣ истиқбол намуданд. Пас аз истиқбол ҳайати олимону зиёиёни Тоҷикистону Қазоқистон дар назди нимпайкараи Қаҳрамони халқи тоҷик академик Бобоҷон Ғафуров акси хотиравӣ бардоштанд.
Сипас меҳмонони олиқадр аз намоишгоҳи дастовардҳои муассисаҳои илмию таҳқиқотии Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон дидан намуда, барои ба роҳ мондани ҳамкориҳои илмӣ дар зинаҳои гуногун фикру андешаҳои худро баён доштанд.
Ёдовар мешавем, ки дар замони соҳибистиқлолӣ маҳз бо талошу хиради пайвастаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамкориҳои Ҷумҳурии Тоҷикистон бо кишварҳои ҳамсоя аз ҷумла Ҷумҳурии Қазоқистон рушду густариш додааст. Маҳз сиёсати ояндадор ва дурбинонаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон аст, ки нуфузу эътибори кишвари Тоҷикистон дар сатҳи байналмилалӣ боло рафтааст.
Мувофиқи маълумоти лабораторияи физикаи атмосфераи Институти физикаю техникаи ба номи С.У. Умарови Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, ки тавассути асбобу таҷҳизотҳои муосири таҳқиқи атмосфераи Замин: «Lidar-PollyNet» (истеҳсоли Олмон), фотометри Офтобӣ (истеҳсоли Фаронса) ва спектрометри рентгенофлуорестсенсӣ СПЕКТРОСКАН - МАКС-G (истеҳсоли Россия) ба даст оварда шудааст, шурӯъ аз соати 09:00 16 августи соли 2024 ба фазои Душанбе «хокбориш» ворид гардид.
Таҳқиқот аз руйи таҳлили масири бараксии чангу ғубор нишон дод, ки барои таърихи рузи 16–уми август соли 2024(соати 16:00) саршавии масири чанг аз сели ҳавое ки 7 шабонаруз дар баландии 500 м (аз Британияи Кабир), 1000 м (аз Олмон) ва 1500 м аз давлати Россия оғоз гардидааст ва ба биёбонҳои Осиёи Марказӣ (Аралқум, Қизилқум ва Қароқум ворид шуда қисман аз ғарб ва қисми зиёд аз ҷануби Тоҷикистон (Шаҳритус) ба кишвари мо ворид гардидааст.
Баландии хокбориш дар шаҳри Душанбе то 6 километр ба қайд гирифта шуд
Таҳлили таркиби хокбориши воридгардида нишон медиҳад, ки дар он аз унсурҳои вазнини ба саломатии инсон зараровар ҳамагӣ се унсур – марги муш (арсеник), маранес ва оҳан бо консентратсияи каме зиёдтар аз қимати миёнаи солҳои 2007-2022 муайяншуда дарёфт гардиданд.
Унсурҳои дигар, ба монанди мис, руҳ, хром ва ғайра (ҳамагӣ 7 унсури дигар) дар таркиби хокбориш бо консентратсияи камтар мавҷуданд ва бинобар ин ба саломатии инсон зарари зиёд намерасонанд. Дар таркиби аэрозоли хокбориш кобалт ва ванадий пайдо нашуд.Дар рўзҳои хокбориш олудагии ҳаво дар фазои кишвар қариб 4 маротиба зиёд шудааст.
Хокбориш ҳамагӣ то 19-20 август идома хоҳад ёфт. Бинобар ин, дар ин рӯзҳо ба одамоне, ки ба бемориҳое, мисли, касалиҳои дил, роҳи нафас, баландфишорӣ ва монанди инҳо гирифторанд, тавсия дода мешавад, ки дар хонаҳо қарор гирифта, ҳангоми сайру гашт дар фазои кушод аз ниқобҳои муҳофизатӣ истифода кунанд.
Имрӯз (14.08.2024) ҳайати олимпӣ хоса ҷоизадорони Бозиҳои олимпии Париж-2024 пас анҷоми олимпиада ба ватан баргашатанд. Дар фурӯдгоҳи байналмилалӣ ҷоизадоронро бо шукуҳ ва шаҳомати хоса истиқбол гирифтанд.
Дар ин росто олимону кормандон таҳти роҳбарии президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт бо бардоштани Парчам кишвар барои истиқболи қаҳрамонони парчамбардори миллат ба роҳ баромаданд. Воқеан ҳам ҷонибдорӣ аз сиёсати варзишпарваронаи Пешвои муаззами миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ин боз ҳам барои рушди соҳаи варзиши кишвар мусоидат хоҳад кард.
Ҳамин аст, ки бо сиёсати варзишпарваронаи Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ-Пешвои миллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон соҳаи варзиш дар кишвар дар замони соҳибистиқлолӣ рушди бо майлон намуда истодааст. Ёдовар мешавем, ки аз санаи 26 то 11 августи соли 2024 дар шаҳри Париж Бозиҳои Олимпии Париж-2024 баргузор гардиданд.
Дар ин олимпиада варзишгарони парчамбардори миллат дар қатори варзишгарони 206 давлати дунё дар бозиҳои тобистонаи XXXIII- юми Олимпиадаи Париж – 2024, аз намудҳои гӯштини ҷудо, тарзи озод, бокс, варзиши сабук, теквандо, шиноварӣ иштирок варзида, бо ба даст овардани се медали биринҷӣ Парчами кишварро дар миёни кишварҳои дунё баланд бардоштанд.
Сафари кории Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ба Ҷумҳурии Қазоқистон
8 август Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон, Пешвои миллат муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон барои иштирок дар Вохӯрии машваратии сарони давлатҳои Осиёи Марказӣ ва Ҳамоиши якуми сарони давлатҳои Муколамаи “Осиёи Марказӣ ва Ҷопон” ба шаҳри Остонаи Ҷумҳурии Қазоқистон сафар намуданд.
Дар фурудгоҳи байналмилалии Душанбе Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро Раиси Маҷлиси миллии Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Раиси Маҷлиси намояндагони Маҷлиси Олии Ҷумҳурии Тоҷикистон, Сарвазири Ҷумҳурии Тоҷикистон, Роҳбари Дастгоҳи иҷроияи Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон ва дигар шахсони расмӣ гусел намуданд.
Дар ин сафар Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмонро вазири корҳои хориҷӣ, ёрдамчии Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон оид ба масъалаҳои робитаҳои хориҷӣ, вазирони рушди иқтисод ва савдо, молия, саноат ва технологияҳои нав, меҳнат, муҳоҷират ва шуғли аҳолӣ, раиси Кумитаи сармоягузорӣ ва идораи амволи давлатӣ ва дигар шахсони расмӣ ҳамроҳӣ мекунанд.
МУЛОҚОТ БО ДИРЕКТОРИ ИНСТИТУТИ ҶУМҲУРИЯВИИ ИЛМӢ-ТАДҚИҚОТИИ МОЛИКИЯТИ ЗЕҲНИИ РОССИЯ
08 августи соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт директори Институти ҷумҳуриявии илмӣ-тадқиқотии моликияти зеҳнии Федератсияи Россия Лопатин Владимир Николаевичро ба ҳузур пазируфт.
Дар оғози мулоқот президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт ташрифи меҳмононро ба маркази илми ҷумҳурӣ хайрамақдам гуфта, зимнан доир ба рушди дурнамои ҳамкориҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон бо муассаҳои илмии кишварҳои хориҷӣ аз ҷумла Ҷумҳурии Туркия ибрози андеша намуданд.
Таъкид шуд, ки Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ҳамчун муассисаи бонуфузи илмӣ ҳамкориҳои худро бо муассисаҳои илмию таҳқиқотии Федератсияи Россия дар шароити муосир рушду густариш додааст.
Инчунин дар доираи ин ҳамкориҳо мо мода ҳастем, ки дар оянда ҳамкориҳои худро бо Институти ҷумҳуриявии илмӣ-тадқиқотии моликияти зеҳнии Федератсияи Россия тақвият бахшида, натиҷаҳои арзишмандро дар зинаҳои магистратура, аспирантура ва докторантураи PhD ба даст орем.
Мақсад аз ба роҳ мондани ҳамкориҳо дар ин самт рушди моликияти зеҳнӣ, фароҳам овардани шароити мусоид барои рушди инноватсия ва соддагардонии низоми моликияти зеҳнӣ мебошад.
08 августи соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт пас аз боздид дар толори Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо кормандони ин ниҳод вохурӣ анҷом дод.
Дар вохурӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, Раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, директори Агентии обуҳавошиносӣ Қурбонзода Абдулло Ҳабибулло, олимони академия ва кормандони Агентии обуҳавошиносӣ иштирок намуданд.
Зимни вохурӣ муовини директори Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон Байдуллоева Ҷамила Акбархоновна доир ба самтҳои фаъолияти Агентии обуҳавошиносӣ ба ҳозирин маълумоти мушаххас дод.
Дар идомаи вохурӣ президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт натиҷаҳои илмии олимони акдемия ва зерсохторҳои онро барои татбиқ намудан дар раванди корҳои амалӣ пешниҳод намуданд, ки аз ҷонби роҳбарияти Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон пазируфта шуд.
07 августи соли равон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт дар заминаи дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои милллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон, ки 30 июли соли 2024 ҳангоми мулоқот бо аҳли илм ва маорифи кишвар иброз дошта буданд ҷиҳати татбиқи натиҷаҳои илмӣ дар истеҳсолот, роҳандозии ҳамкориҳои олимон бо соҳаҳои гуногуни иқтисодиёти кишвар ба Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон бо ҳайати олимон ва Раёсати Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ташриф оварданд.
Дар рафти боздид президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт, Раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, директори Агентии обуҳавошиносӣ Қурбонзода Абдулло Ҳабибулло аз майдончаи обуҳавосанҷӣ, Маркази пешгӯии обуҳаво, синфхонаи омӯзишӣ, санҷишгоҳи мориторингӣ ифлосшавии обҳои рӯи замин ва нурафкании Раёсати мониторинги муҳити зист, санҷишгоҳи гидробиологӣ дидан намуданд.
Зимни боздид аз шароит ва фаъолияти кормандони Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон президенти Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон, узви вобастаи АМИТ Хушвахтзода Қобилҷон Хушвахт таъкид дошт, ки мо бояд дар робита ба дастуру супоришҳои Асосгузори сулҳу ваҳдати миллӣ – Пешвои милллат, Президенти Ҷумҳурии Тоҷикистон муҳтарам Эмомалӣ Раҳмон ҳамкориҳои худро бо Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон хуб ба роҳ монда, барои ҷалби магистратону аспирантон ва докторантони PhD-и Маркази омӯзиши пиряхҳои Академияи миллии илмҳои Тоҷикистон ба таҷрибаомӯзӣ мусоидат намоем.
Умуман, олимони академияро зарур аст, ки ҳамкориҳои худро бо кормандони Агентии обуҳавошиносии Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон ба роҳ монда, натиҷаи санҷиши вазъи обу ҳавои кишваро дар мувофиқа ба маълумоти кормандони ин ниҳод пешниҳод намоянд.